Het kwartair

Inleiding

Het Kwartair is ongeveer 2, 5 miljoen jaar geleden tot nu.

Quartus =  4de in het Latijns. Omdat deze periode na  het Tertiair (de 3de ) komt,  heeft het de naam 4de  gekregen.
Het Quartair/Kwartair, is de periode waarin we nu leven.

ß Er zijn ook nog andere tijdperken.

In het Kwartair waren de dinosaurussen ook net uitgestorven waarvoor de mens werd ontstaan en het tijdperk van de zoogdieren kwa.

In dit verslag gaan we het hebben over het Kwartair. We gaan het hebben over het landschap, klimaat, de organismen die er in dit tijdperk leefde, fossielen en nog veel meer.

 We hebben voor het tijdperk Kwartair gekozen omdat we nu nog steeds in dit tijdperk leven en de mens toen is ontstaan en we er meer over wouden weten.

Landschap en klimaat

Tijdens een interglaciaal, warme periode, was het warm. Het klimaat is te vergelijken met dat van tegenwoordig, maar dan was het iets warmer.

Tijdens sommige interglacialen steeg het zeeniveau, doordat de ijskappen gedeeltelijk smolten.
Er waren grote oppervlakken vol met mooie tropische bossen . Koude grassteppen waren alleen nog dicht bij de polen.

Tijdens de warmere perioden van het Kwartair hadden de dieren uit warmere gebieden een groot verspreidingsgebied. Zelfs in Nederland kwamen soms subtropische diersoorten voor, zoals apen en nijlpaarden. Door de hoge zeespiegelstanden kwamen  er in de kustgebieden veel eilanden.
 

Zoogdiersoorten die goed konden zwemmen bereikten vaak als eerste de eilanden. Wanneer de eilanden bij lage zeespiegelstand gemakkelijker bereikbaar waren, kwamen ook andere zoogdieren, zoals  roofdieren en ook de mens.

Tijdens een glaciaal, een ijstijd, was het koud.

Het zeeniveau  was laag, omdat veel water bevroren was en er ijskappen waren . Bossen vormden een smalle strook rond de evenaar.

De plantengroei, die we in een ijstijd van het Kwartair in Nederland vonden, kwam overeen met die in de koude steppen van het tegenwoordige Alaska. De bodem van de Noordzee was droog, er was daar geen water. Er groeiden planten, met name grassen, en er liepen mammoeten en wolharige neushoorns rond.

Het Kwartair is een tijdperk waarin er soms een koude periode was en soms een warme periode. De ijstijden werden afgewisseld door interglacialen, dat is een tijdperk tussen twee ijstijden in. Tijdens de ijstijd waren er ook wel warme periodes, zo’n warme periode noemen we een interstadiaal.

In totaal zijn er 4 grote ijstijden geweest tijdens het Kwartair, maar waarschijnlijk zijn er in totaal ongeveer 20 kleine en grote ijstijden geweest tijden het Kwartair.

Op dit moment zitten we in “warme periode” en komt er over ongeveer 100.000 jaar weer een ijstijd.

Het zuurstofgehalte in de atmosfeer is                                                  18% en het koolstofdioxidegehalte is 4%.

Oorzaken

Van woestijn naar broeikas naar vrieskist. Het klimaat op aarde veranderd continu. En dit alles is in wisselwerking met levende organismen.

Maar waarom veranderd de aarde nou zo veel?

Veel mensen hebben gehoord over het nieuwe tijdperk, we zitten nu in een overgangsfase naar het nieuwe tijdperk waardoor er nog meer veranderingen plaatsvinden. Deze verandering is noodzakelijk om het bestaan van de aarde te kunnen handhaven. Tijdens het Kwartair staat de zeespiegel 100 meter lager, en ligt er op het zuidelijk halfrond veel landijs. Hierdoor is er een grote klimaatverandering gekomen.

In de tijd van het Precambrium bevatte de dampkring meer CO2, en veel minder zuurstof dan nu. Er was nog lang geen teken van levende organismen te bekennen. Er was ook geen ozonlaag, waardoor de schadelijke ultraviolette straling de aarde kon bereiken.

In de tijd van het Perm was het landoppervlak begroeid met planten en bomen, waardoor de zuurstofconcentratie in de atmosfeer sterk gestegen was. Naast planten en bomen werd de aarde nu ook bevolkt door reptielen.

In de tijd van het Krijt leefden er in de zeeën al veel diersoorten, waaronder ammonieten, inktvissen met een opvallende schelp die in het zeewater zweven.

In de tijd van het Kwartair was er eigelijk pas echt leven mogelijk op aarde. Er was een ozonlaag, en genoeg zuurstof voor leven op aarde.

Al deze veranderingen waren de oorzaken waardoor leven op aarde mogelijk werd.