Hele boek Globalisering

Samenvatting SE-boekje globalisering à gegeven onderwerpen door mevr. XXXX .

Hoofdstuk 1  Demografische kenmerken
bevolkingsdichtheid, spreiding, demografische druk, geboortecijfer, sterftecijfer

Culturele kenmerken:

Geloof & taal (gemeenschappelijke geschiedenis)

Regionaliseren: het indelen van een gebied in deelgebieden (regio’s) op basis van een of meerdere kenmerken van een groep
Regio: begrensd gebied met soortelijke kenmerken

Overgangszone’s zijn plekken waar vaak oorlogen ontstaan

Vormen van geografisch beeld:

• Ligging
• Bevolkingskenmerkenà demografisch, cultureel, economisch, politiek
• Gebiedskenmerken
• Interne en externe relaties

Bevolkingsspreiding: hoeveel mensen waar wonen.
Bevolkingsdichtheid: het gemiddelde aantal inwoners per km2 in een regio.

Bevolkingsgroei: Natuurlijke groei + Sociale groei

Natuurlijke bevolkingsgroei: geboorte en sterftecijfer

Sociale bevolkingsgroei: migratie en immigratie

Relatieve cijfers (procenten of promillages)
absolute cijfers (totale)

Verschillende vormen grafieke

Piramidevorm à Sterk groeiende bevolking

Granaatvorm à stagnerende bevolkingsgroei

Uivorm/urn à dalende bevolkingsgroei

Demografische druk à verhouding aantal actieven en niet-actieven in een bevolking
actief 19-65 actieven
niet-actieven: degene die daarbuiten vallen. Groene druk = 0-19 veel jongeren ten opzichte van de actieven.         Grijze druk: ouderen vanaf 65 jaar. à Samen demografische druk

Demografische transitiemodel

Fase 1: agrarisch ambachtelijke fase

Fase 2: proletarische fase
Fase 3: moderne fase

Fase 4: postindustriële fase

Fase 5: fase met het sterfteoverschot

Urbanisatiegraad: percentage mensen dat in de stad woont.

Urbanisatietempo: snelheid waarmee percentage stadsbewoners toeneemt

Cultuur: taal & religie
ligua franca: de taal die met elkaar afgesproken is als voertaal

Cultuurgebieden: macroregio’s met een gemeenschappelijke cultuur (taal of religie)

Acculturatie: het overnemen van andere cultuurelementen

Assimilatie: gedwongen overnemen van andere cultuurelementen

Diffusie: hoe wordt cultuur verspreid.

Ruimtelijke diffusie:

• Expansie
• Relocatie
• Contactdiffusie
• Hiërarchische diffusie

Sociale diffusie: verspreiding van een cultuurelement binnen de samenleving

Informatieoverdracht sneller dan ooit dankzij digitale netwerken

à Hoelang doe je erover om iets te zien en over te nemen.

Centrifugale krachten: processen die staatkundige samenhang ondermijnen.

Centripetale krachten: de factoren die de staten binden.

Hoofdstuk 2

Ruimtelijke interactie: de uitwisseling van goederen, mensen, kapitaal en informatie.

Typen landen:

Centrumlanden/kernregio’s: economisch hoogontwikkeld, dienstverlenende landen.

Semi perifere: lager gemiddeld inkomen à hier is de industrie gevestigd.

Perifere regio’s: leveren de grondstoffen à veel landen in Afrika.

Hegemoniale staten: een staat die met politieke, economische en militaire middelen een overheersende en beslissende rol speelt in de wereld.

Global shift: verschuiving van economische zwaartepunt in de wereld.

Pacific Rim: de landen/ regio’s rond de Grote Oceaan die een sterke economische positie aan het veroveren zijn

Internationale arbeidsverdeling: goederen die op verschillende plekken op de wereld geproduceerd worden.

Importsubstitutie: het zelf produceren van goederen die voorheen werden ingevoerd

Triade: een driedeling van het wereldsysteem waarbij de delen aangestuurd worden door Noord-Amerika, EU & Japan.

Globalisering fases

• Handelskapitalisme: het bemachtigen van koloniën om die vervolgens uit te buiten.  (Exploitatiekolonies) (imperialisme)
• Industrialisatie + toenemende infrastructuur à ontstaan en uitbouw spoornet + snelle communicatie
• Auto’s & vliegtuigen kwamen
• Satellieten & telecommunicatie, neo- dekolonisatie
• Internet, opkomst Azië en Latijns- Amerika

Absolute ligging: werkelijke ligging van het land (coördinaten)

Relatieve ligging: bereikbaarheid in het land (km, hoe ver kom je)

Absolute afstand: werkelijke afstand in km

Relatieve afstand: de tijd en moeite die het kost om ergens te komen.

Tijd-ruimte-compressie: het afnemen van relatieve afstanden, door de toegenomen infrastructuur & ontwikkelingen kost het minder tijd/moeite om ergens te komen.

Knooppunt van wegen = hub
(transportlijnen) verbindingen tussen plaatsen = spokes

Multinationals stemmen hun vestigingsgedrag af op kenmerken als ligging en inrichting, maar ook op zaken als opleidingsniveau.

Liberalisering heeft betrekking op 3 relaties:

• Weghalen van handelsbelemmeringen (invoerrechten en exportsubsidies)
• Stimuleren van vrij kapitaalverkeer.
• Vrij verkeer van personen.

Backwasheffecten: economisch en sociaal nadelige effecten als gevolg van de ontwikkeling van een ander gebied.
Spreadeffecten: gebieden dicht bij de stad die profiteren van de groei van steden.

Fast worldà word is erg betrokken bij internationale productie + consumptie is hoog.
Slow world à minder ontwikkeld en bijna niet betrokken bij internationale productie.

y-vormige infrastructuur: alle infrastructuur gericht op de stad.

Huidig wereldsysteem: 1. Centrumlanden/kernregio’s (tertiaire sector, hoofdkantoren)
                                           2. Semiperiferie (secundaire sector, gedomineerd door de centrumlanden)
                                           3. Periferie (primaire sectorà afgestemd op behoefte uit centrum/semiperiferie)