2.5 Ak 4Havo Samenhang: ontwikkeling en verstedelijking

2.5 Samenhang: ontwikkeling en bevolkingsgroei

donderdag 18 april 2024

09:24

Bevolkingsgroei in de toekomst?

• Al heel lang (op oorlogstijden uitgezonderd) is het geboortecijfer al hoger als het sterftecijfer, er is dus sprake van bevolkingsgroei
• Bij bevolkingsgroei vallen 2 dingen op
  • De groei gaat steeds sneller
    • Afgelopen honderd jaar is bevolking viervoudigd
  • Groei gaat niet overal even snel
    • Bijvb Nigeria is viervoudigd terwijl de bevolkingsgroei in Portugal afneemt
• Natuurlijke bevolkingsgroei (in procenten) is wereldwijd de laatste 50 jaar gehalveerd, maar in absolute getallen gaat de groei door, hoe?
  • De moeders van morgen zijn al geboren -> zij krijgen wel minder kinderen dan hun moeders maar om haar generatie te vervangen moet zijn 1/2 kind(eren) krijgen
    • In bijvb canada en Duitsland ligt die vruchtbaarheid minder hoog maar in Niger schommelt dit tussen de 7/8, dit composer elkaar dus
  • De levensverwachting stijgt
    • In heel de wereld, bijvb zuid Afrika is sinds 2000 toegenomen met 15 jaar

Bevolkingsgroei: economische en sociaal-culturele factoren

• Het Nederlandse geboortecijfer ligt rond de 11 promille (mille = honderd, 11/100)
  • In Somalië is dit bijna 4 keer zo hoog
• 5 redenen waarom geboortecijfers in arme landen hoger kunnen zijn
  • Demografie
    • Arme landen kennen een jonge leeftijdsopbouw, dit betekend dat er veel jonge vruchtbare vrouwen zijn
  • Onderwijs
    • Het is een algemene regel dat hoe hoger het scholingsgraad van vrouwen is hoe minder kinderen er zijn, dit komt omdat als ze naar school gaan ze later trouwen, minder vruchtbaar zijn en dan minder kinderen krijgen, in slecht ontwikkelde landen gaan vrouwen niet naar school en trouwen en krijgen eerder kinderen
  • Overtuiging en cultuur
    • Traditionele opvattingen over de rol van vrouwen overheersen, dit leid vaak tot grotere gezinnen
  • Gezondheid
    • Door hogere kindersterfte nemen ze vaak meer kinderen, op de kans dat er hopelijk meer overleven zodat die voor hun kunnen zorgen als ze oud zijn
  • Armoede
    • Wanneer de welvaart stijgt neemt de economische zekerheid toe (pensioenvoorziening), vrouwen hebben dan vaker een baan en de kosten om een kind te onderhouden neemt toe, dit past dus niet bij het plaatje van een groot gezin, in arme landen hebben vrouwen niks anders te doen dan kinderen opvoeden

Het demografische transitiemodel

• Het geboorte en sterftecijfer is altijd in ontwikkeling
• Dit kun je weergeven in het demografisch transitiemodel
  • Hier kun je de overgang (transitie) volgen van een hoog geboorte en sterftecijfer naar een laag niveau, de fasen volgen elkaar op
    • Fase 1: het geboorte cijfer is hoog, door slechte leefomstandigheden en gebrek aan medische kennis ligt het sterfte cijfer op hetzelfde niveau -> bevolking groeit nauwelijks
    • Fase 2: sprake van snelle natuurlijke groei, doordat de welvaart stijgt verbeteren de leefomstandigheden, ook neemt medische kennis en hygiëne toe -> het sterftecijfer daalt maar geboorte cijfer blijft gelijk (er is sprake van groene druk -> verhouding tussen personen onder 20 en personen 20-60 is hoog)
    • Fase 3: Door de stijgende welvaart en sociaal-culturele ontwikkelingen, zoals dat vrouwen meer rechten krijgen (vrouwenemancipatie) en ontkerkelijking krijg men minder kinderen
    • Fase 4: het geboorte en sterftecijfer is min of meer gelijk waardoor de natuurlijke bevolkingsgroei beperkt is, dit is de fase waarin de meeste landen zich bevinden
    • Fase 5: geboortecijfer is lager dan het sterftecijfer, hierdoor neemt er in landen als Japan en duitland de grijze druk toe(de verhouding tussen 65+ers en personen van 25-65)