Ik was verrast toen ik het boek las, erg verrast. Verrast om de gebeurtenissen. Verrast om de manier van schrijven. Ik werd vanaf het eerste hoofdstuk furieus om het bestaan van de echtgenote. Het boek gaf mij verscheidene malen kippenvel of rillingen door zinnen die precies goed zijn geformuleerd. Ik bedoel niet goed als is grammaticaal goed, maar goed in de zin van juist en passend voor de sfeer. Grunberg is een kunstenaar. Hoewel het boek erg vertraagd is geschreven, las het als een trein. Drie dagen heb ik over dit boek gedaan, wat voor een boek van 430 pagina’s een record mag zijn voor mij. Ik ben tevreden over dit werk van Grunberg omdat het serieus maar ook grappig kon zijn. Huiveringwekkend en flauw tegelijkertijd. En dan bedoel ik een goede vorm van flauw. Dat soort flauw dat je door laat lezen. Dat soort flauw dat naar voren wordt gebracht in een serie van opgehoopte woede, opgekropte schaamte voor afkeer, losgelaten op 430 pagina’s. Melancholiek alom. Elk hoofdstuk wist mij te roeren. Elke zin kwam juist binnen. Elk metafoor vouwde zich uit in mij  hoofd met iets van denkwerk. Als een broek na het strijken. Elke traan die gelaten werd in het boek, ontbrak niet aan mijn kant van de pagina’s. Ik stond versteld van de chef d’oeuvre van Grunberg en ik ben ernstig van mijn apropos gebracht rond mijn visie op de Nederlandse literatuur die voorheen voor mij oorlog en Christendom betekende. Ik heb weer zin gekregen (oorspronkelijk) Nederlandse boeken te lezen en ben gretig begonnen in mijn volgende boek:  Het Diner van Herman Koch.