Vrijwilligerstekort

Het tekort aan vrijwilligers is een steeds groter wordend probleem in Nederland. De vraag is alleen: Wat is hier aan te doen? Hoe krijg je mensen zover om “gratis te werken”? Als we alleen al naar de sport kijken dan zien we dat het voor clubs moeilijk is om bijvoorbeeld een penningmeester of trainer te vinden. Ook wordt het steeds moeilijker ouders zover te krijgen dat ze het team van hun kind één keer in de maand naar een uitwedstrijd rijden. Vaak is het excuus: “Ik heb geen tijd” of “Ik kan nooit op donderdagavond”. Voor veel verenigingen en clubs zijn vrijwilligers heel erg belangrijk; zij leveren onbetaalde arbeid. De vereniging gaat erop vooruit en de vrijwilliger zelf ook. Hij of zij leert namelijk van de werkzaamheden die gedaan moeten worden en van de contacten die daardoor ontstaan. De vereniging hoeft deze vrijwilligers niet te betalen en dat betekent dus een financieel voordeel voor de club. Door met een grote groep vrijwilligers te werken is het zo dat de klusjes niet steeds op de schouders van één en dezelfde persoon terechtkomen. Hoe komt het dan dat er zo weinig mensen zijn die vrijwilligerswerk willen doen? Iedereen is druk tegenwoordig en bovendien zie je veel tweeverdieners. Man en vrouw werken, als ze thuis komen hebben ze het druk met de kinderen en dus geen tijd. Maar mensen moeten onthaasten, ze moeten meer tijd vrijmaken voor een ander. Men heeft tegenwoordig al weinig persoonlijk contact met mensen door de opkomst van de computer en allerlei nieuwe technische snufjes. Het bestuur van organisaties en clubs ziet het somber in. Is er dan niemand die ook maar even tijd over heeft om affiches te maken voor die ene belangrijke wedstrijd? Is er niemand die eventjes boodschappen wil doen voor een oude vrouw? Er zijn maar weinig leden en vrijwilligers die echt willen aanpakken. Eén keer per jaar langs de deur lopen om koeken te verkopen lukt meestal nog wel, maar de klusjes die meer tijd vragen, zoals onderhoud van het clubgebouw en regelmatig bij een ouder iemand op bezoek gaan, leveren een probleem op. Als reden wordt dan aangegeven: “Ik heb geen tijd”. Wordt het een paar maanden later weer gevraagd, dan is er nog steeds tijdgebrek. Ik vind dat een bedenkelijke zaak. Zijn we dan allemaal zo druk dat we nooit tijd hebben of moet er altijd geld tegenover staan? Toch zitten er altijd wel een paar mensen in een organisatie of club die nooit nee kunnen zeggen en daar dus de dupe van worden. Het gevaar bestaat dat deze mensen te veel hooi op hun vork nemen, waardoor ze op een gegeven moment weer afhaken. Tegenwoordig proberen bestuursleden vrijwilligers te werven door mensen rechtstreeks te vragen, of door ze een geadresseerde brief mee te geven waarop ze kunnen aankruisen wat voor soort werk ze willen doen. Mensen kunnen dan bijna onmogelijk invullen dat ze geen tijd hebben, ze voelen zich wel haast gedwongen iets te doen. Ze realiseren zich dat er meer dingen komen kijken bij een clubleven dan enkel sport en gezelligheid. Ook zijn er veel organisaties die elke vrijwilliger of elk lid op het moment dat ze zich inschrijven al een taak geven. Ze weten dan direct waar ze aan toe zijn. Wat doet de overheid eigenlijk aan dit vrijwilligerstekort? Wachten ze in Den Haag maar een beetje af tot clubs opgeheven moeten worden wegens het tekort aan vrijwilligers? Nee. De overheid doet hier wel degelijk iets aan. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft bijvoorbeeld enkele miljoenen guldens uitgetrokken voor een imagocampagne van de brandweer en het Ministerie van Welzijn heeft 25 miljoen beschikbaar gesteld voor de mantelzorg. Ook is 2001 het “Jaar van de vrijwilliger”, dit is een initiatief van de Verenigde Naties, onder het motto: “De maatschappij staat stil als de vrijwilliger het wil”. Het houdt in dat het hele jaar 2001 gebruikt wordt om het imago van vrijwilligerswerk te veranderen. In september wordt vervolgens een vrijwilligerswervingsactie gehouden, in de hoop dat het nieuwe vrijwilligers oplevert. Dit zijn maar enkele voorbeelden van hulp door de overheid en de Verenigde Naties. Clubs, organisaties en verenigingen hebben vaak de tijd en het geld niet om zelf door middel van een campagne vrijwilligers te werven. De overheid kan hen hierin steunen door beslissingen te nemen tot het voeren van een grootschalige campagne of tot het ter beschikking stellen van geld aan vrijwilligers. Ik sluit me helemaal aan bij het motto: “De maatschappij staat stil als de vrijwilliger het wil”. Zonder vrijwilligers ben je namelijk nergens. Een lidmaatschap van een vereniging wordt veel te duur als je alleen maar betaalde krachten hebt. Op die manier kunnen alleen mensen met veel geld deel uitmaken van een vereniging en zullen veel verenigingen ophouden te bestaan. Dat zou jammer zijn. Wat moeten we zonder liefdadigheidsinstellingen en sportverenigingen? Dan kruipen de mensen nog meer achter de computer en wordt de samenleving steeds onpersoonlijker. Is dat dan wat we willen?