Tweede Fase

Inleiding: Sinds drie jaar is de bovenbouw van het middelbaar onderwijs begonnen met de Tweede Fase. De Tweede Fase, misschien wel het meest actuele onderwerp in Nederland van de afgelopen drie jaar. Maar waarom zoveel ophef over een nieuwe studiemethode? Het slaat gewoonweg nergens op! Op zich is het wel een leuk idee dat leerlingen, door middel van zelfstandig werken, hun schoolcarrière doorlopen. Waarom moest er zo nodig een nieuwe leermethode komen? Het is allemaal begonnen door klachten van het hoger onderwijs. De leerlingen afkomstig van de middelbare scholen zouden onvoldoende voorbereid zijn op het zelfstandig werken. Daarom zijn er een aantal vernieuwingen gekomen, de vernieuwingen zijn in grote lijnen zijn: · Men kiest de examenvakken uit vier profielen. · Er zijn nieuwe vakken CKV, KCV en ANW. · Er kan in nieuwe studieruimtes gebruik worden gemaakt van moderne media. · En men leert meer zelfstandig werken. Dit ziet er allemaal veelbelovend uit. In theorie werkt het ook, maar in praktijk niet. Tweede Fase: Goede of slechte keus? Om op deze vraag een zinnig antwoord te geven, hebben we een aantal deelvragen bedacht die samen antwoord geven op de hoofdvraag. En zijn zo tot een conclusie gekomen.
Onze hoofdvraag luidt: Tweede Fase: Goede of slechte keus? Wij hebben om antwoord op de hoofdvraag te geven, deelvragen bedacht. De deelvragen zijn: · Hoe ervaren leraren in Tweede Fase? · Hoe ervaren leerlingen de Tweede Fase? · Hoe groot is het probleem? (aantal mensen/hoeveel geld?) · Welke groepen en grote instanties hebben er veel mee te maken? · Welke meningen hebben politieke partijen erover? · Welk ministerie en welke minister hebben er mee te maken? Hoe ervaren leraren de Tweede Fase? Wij hebben om antwoord te krijgen op deze vraag een enquête opgesteld, maar we hebben maar een lerares bereid kunnen vinden om mee te werken aan het onderzoek. Hier komen de antwoorden van Mevrouw Arentzen: Wat vindt U zelf van de Tweede Fase? Slecht: Jonge mensen worden in het diepe gegooid, maar de jongeren weten niet wat zelfstandig werken is, dus dat gaat mis. Hoe denkt U hoe leerlingen de Tweede Fase ervaren? De lesstof is te eenzijdig. Wat kan er volgens U verbeterd worden aan de Tweede Fase? De leraren moeten weer ouderwets les gaan geven. Vindt U dat U door de Tweede Fase (meer) overbodig bent geworden? In het begin wel, maar ik ben nu meer geneigd om leerlingen helpen. Heeft U meer of minder werkdruk dan voor de Tweede Fase? Meer, je bent een soort administrateur geworden. Het heeft niets meer met onderwijs te maken. Je hebt stapels werk. Geeft U meer les sinds de invoering van de Tweede Fase en wat vindt U daarvan? Ik geef meer les in de onderbouw, want die kun je voorbereiden op wat hun te wachten staat. Het geeft lekkerder les. De regering vindt nu dat de Tweede Fase voor leerlingen gemakkelijker moet worden gemaakt, deelt U die mening? Ja, je hebt teveel vakken en er zijn ook vakken waar ik het nut niet van inzie. Je moet dieper op de stof ingaan. Welke methode vindt U het beste: de oude leermethode of het nieuwe Studiehuis? Het oude leersysteem heeft mijn voorkeur. Heeft U een eigen klaslokaal tot uw beschikking? Ik ben vanwege mijn handicap van 11 naar 4 lokalen gegaan. De open “hokken” zijn vervelend. Hoe ervaren leerlingen de Tweede Fase? Enquête Tweede Fase: Wij hebben tien leerlingen geïnterviewd uit Havo 4/5
1. Wat is jouw mening over de Tweede Fase: · Best wel moeilijk, veel zelfstandigheid. · Teveel huiswerk · Op zich een leuk idee, maar de uitvoering valt tegen. Te zware werkdruk, weinig overleg mogelijk. · Veel te moeilijk. Je moet teveel zelf doen. Teveel lesstof. Je bent uren bezig als je alles wilt doen. · Veel te moeilijk, teveel vakken. Je houdt te weinig tijd over voor leuke dingen. Teveel werkstukken. · De overstap van Havo 3 naar Havo 4 is veel te groot en te moeilijk. · Een goed idee, maar het werkt niet voor iedereen. · Slecht, te weinig ondersteuning van de leraren, te veel zelfstandig en te veel vakken. · Te moeilijk. Zelfstandig werken wordt bij vakken waar dat goed mogelijk is niet toegepast. · Moeilijk, de overstap is erg groot. 2. Wat vind je van het zelfstandig werken: · Sommige leerlingen hebben daar moeite mee. Leraren moeten ons dat leren. · Goed, want je leert zelfstandig werken. · Leraren leggen nog teveel uit. Je krijgt weinig tijd om naar, bijv. informatie te zoeken in de mediatheek. · Heel moeilijk. Je maakt het niet, omdat het niet wordt gecontroleerd. Je hebt geen deadline. · Goed, tot op zekere hoogte. De leraar heeft meer tijd voor zichzelf, dus is minder in de klas, daardoor krijg ik minder uit. · Moeilijk. Je hebt geen druk wanneer alles af moet, dus je stelt het uit. · Daar wordt te weinig aandacht aan besteedt. · Moeite mee, te veel druk op jezelf. · Goed idee, alleen bij sommige vakken is het niet mogelijk. · Goed, want je leert zelfstandig werken. 3. Welk profiel heb je? Waarom juist dat profiel?: · Natuur en Techniek. Makkelijk. · Natuur en Techniek. Meeste beroepskeuze. · Economie en Maatschappij. Bekend met de vakken, sluit het beste aan bij mijn vervolgopleiding. · Economie en Maatschappij. Past het beste bij mij. · Economie en Maatschappij. Met een ander profiel ( Natuur en Gezondheid ) zou ik weer blijven zitten. · Cultuur en Maatschappij. Ik vind natuurkunde, scheikunde en economie erg moeilijk. · Natuur en Techniek. Ik vind exacte vakken leuk. · Economie en Maatschappij. Ik hou niet van exacte vakken en dit sluit aan bij mijn interesses. · Economie en Maatschappij. Past het beste bij mij, geen exacte vakken. · Natuur en Gezondheid. Past het beste bij mijn vervolgopleiding. 4. Wat vind je van de leraren? ( geven ze goed les in de Tweede Fase) · Verschillend, de meeste leraren leggen alles uit en anderen laten je je gang gaan. · Saai, omdat we geen film mogen kijken onder de les. · Sommige leraren behandelen je als een klein kind. Bijv. proefwerkopstelling. · Weinig uitleg. Je moet alles zelf doen. En dat werkt niet. · Weinig contact met de leraren, want je moet zelfstandig werken. · Ze leggen niets uit. Als je iets niet snapt, zeggen ze dat het aan jezelf ligt. · Leraren geven verschillend les. En ze zijn heel vaak niet in de les. · Ze geven teveel les op de oude manier en dat werkt niet in de 2e Fase. · Verschillend. De meeste geven wel goed les, maar sommigen laten je je gang gaan. · Verschillend, maar ze geven over het algemeen wel goed les. 5. Vind je de lesstof moeilijk: · Ja, onduidelijke stof. Je weet niet wat je ermee moet. · Nee, omdat ik het vorig jaar al heb gehad. · Nee, alleen er wordt weinig aandacht besteedt aan de grammatica van de talen. · Valt mee, maar wel te veel. · Ja, door de grote zelfstandigheid, komt het veel op jezelf aan en denk je dat je het wel kent, maar dat blijkt bij de proefwerken wel anders. · Moeilijker dan vorig jaar. Maar je moet het heel goed bijhouden. · Natuurkunde en Wiskunde is best wel moeilijk. En de rest gaat wel. · Dat valt wel mee, maar het is gewoon teveel. · Best wel moeilijk, vooral wiskunde en de grammatica van de talen. · Ja, je weet niet goed wat je ermee moet. 6. Wat moet er aan de Tweede Fase veranderen?: · Leraren moeten je beter begeleiden. · Het maken van een profielwerkstuk moet weg, want dat neemt teveel tijd in beslag. · Minder werkdruk, versoepelde overgangsnormen, meer tijd om zelfstandig te werken. · Zelfstandigheid moet weg. Meer keuzevakken. Geen vast profiel. Minder vakken en meer stof over een vak. · Minder werkstukken en anders meer tijd voor een werkstuk. Meer tijd om toetsen voor te bereiden. · Moet afgeschaft worden. · Bij sommige vakken is zelfstandig werken niet haalbaar. De boeken zijn te ingewikkeld. · Minder vakken, meer leraren en de 2e Fase afschaffen. · Overgangsnormen versoepelen. Soort puntensysteem invoeren. Als je minimaal zoveel punten hebt dan ben je over of geslaagd. Zelf vakkenpakket samenstellen. Vrijstelling voor vakken waar je goed in bent. · Bij sommige vakken is zelfstandig werken niet haalbaar. Meer tijd om toetsen voor te bereiden. Uitleg Grafiek: 1 t/m 10: zijn de leerlingen
0 1/m 100: hoe hoger het percentage, des te meer zijn de leerlingen het eens met de 2e Fase. De licht blauwe staaf geeft het gemiddelde aan van de andere drie staven. Dus uit onderzoek is gebleken dat de meeste leerlingen de Tweede Fase een slecht idee vinden. Het meeste commentaar hebben ze op de leraren die moeten de lesstof beter uitleggen. De meningen over het zelfstandig werken verschillen nogal. De een is het er helemaal niet mee eens en een ander vind het een goed idee. Op www.leerlingen.com hebben wij een oproepje geplaatst en aan leerlingen gevraagd om hun mening te geven over de 2e Fase. Er hebben 6 leerlingen op gereageerd. Ze hadden allemaal ongeveer dezelfde mening. Iedereen vond het waardeloos en veel te moeilijk, het moet zo snel mogelijk worden afgeschaft. Met dank aan: Miranda H5, Miranda H4, Marieke H4, Ineke H4, Jeffrey H4, Carolien H4, Felice H4, Franka H5
Hoe groot is het probleem? Aantal mensen? Hoeveel geld? Er zijn heel veel mensen bij betrokken (15mln). Iedereen moet naar school en daarna gaan de meeste mensen studeren en dan werken. Het gaat ook om heel veel geld. Er moeten nieuwe boeken komen, scholen moeten verbouwd worden (ivm het studiehuis), wetten moeten aangepast worden. Elke school voor havo/vwo krijgt in de periode 1995 t/m 1999 jaarlijks een vast bedrag van ongeveer F 10.000,- voor de invoering van het studiehuis. Voor de zomer is besloten om een extra bedrag van F 50 miljoen uit te keren. Om leraren die lesgeven in de bovenbouw havo/vwo de gelegenheid te geven zich voor te bereiden op de invoering van de Tweede Fase, door middel van o.a. bijscholingsprojecten. Hoe lang speelt het probleem al? Het probleem speelt al een hele tijd. Sinds een jaar of 5 is het echt veel in het nieuws, omdat toen bekend werd dat het binnenkort ingevoerd zou worden. Invoering van de Tweede Fase moet in het schooljaar 98-99 of in 99-2000, die keuze is aan de scholen zelf. Er zijn twee jaar voor de invoering uitgetrokken zodat scholen nog dingen kunnen regelen. Door de plotselinge invoer kwamen veel scholen voor problemen te staan, er moesten bijv. nog veel boeken gedrukt worden. Voor sommige vakken waren er niet op tijd boeken in het schooljaar 98-99. Welke groepen grote instanties hebben er veel mee te maken? Leerlingen, leraren en overheid hebben er het meest mee te maken
Grote instanties die er mee te maken hebben zijn: scholen, de bond, alle politieke partijen ( de overheid/tweede kamer), de onderwijsbond (vakbonden), vereniging van schoolleiders, padagogen en onderwijsdeskundigen, het PMVO. Het PMVO ( Procesmanagement Voortgezet Onderwijs ) heeft als taak de vernieuwing van het voortgezet onderwijs te stimuleren en te begeleiden. Het PMVO heeft tevens de opdracht problemen en knelpunten te signaleren en indien dit nodig is de staatssecretarissen te adviseren over oplossingen daarvoor. Welke meningen hebben politieke partijen erover? PvdA: De PvdA vindt dat het onderwijs moet inspelen op de ontwikkelingen van de arbeidsmarkt. De maatschappij moet bereid zijn om te investeren in de uitbreiding, vernieuwing en verbetering van het onderwijs. Daarom wil de PvdA proberen op korte termijn de financiën voor onderwijs weer op de internationaal aanvaarde investeringsgrens van minimaal 6% te krijgen. D’66: D’66 vindt dat de regering meer geld moet investeren in het onderwijs. Er wordt te weinig geld geïnvesteerd in het onderwijs, internationaal zelfs onder de norm. Er moet dus snel meer geïnvesteerd worden in, met name het basis-, beroeps- en algemeen voortgezet-, onderwijs. De groepen moeten verkleind worden, de voorzieningen gemoderniseerd en de positie van de leerkracht moet maatschappelijk en financieel verbeterd worden o.a. door verhoging van het salarisniveau. Scholen moeten meer inzicht hebben in de kwaliteit van nieuwe onderwijsmethoden. Niet alleen vanwege de investering, maar ook omdat methoden in grote mate de kwaliteit van het onderwijsprogramma bepalen. Met de Tweede Fase voortgezet onderwijs, is een veelbelovende vernieuwing van het voortgezet onderwijs in gang gezet. Er zal zorgvuldig moeten worden omgegaan met de invoering. Goede bijscholing van de leraren is noodzakelijk. Er moet worden voorkomen dat onder tijddruk ontwikkelde methoden door hun gebrekkige kwaliteiten het proces tegen werken. Een stapsgewijze invoering van de Tweede Fase is beter dan een overhaaste, maar onverantwoorde, invoering in een keer. VVD: Bij de omvorming van de bovenbouw van het voortgezet onderwijs tot de “Tweede Fase”gaat het vooral om verdere verbetering van de kwaliteit van het onderwijs, een goede aansluiting op het hoger onderwijs en de aanpassing van het onderwijs aan nieuwe eisen uit de samenleving. Kennis, inzicht en vaardigheden moeten via doceerlessen, groepswerk en zelfstandig leren overgebracht en ontwikkeld worden. Tijdens de omschakeling van de huidige bovenbouw naar de nieuwe Tweede Fase moet er veel zorg worden besteed aan goede begeleiding van de leerlingen. Welk ministerie en welke minister hebben er mee te maken? Het ministerie dat met het probleem te maken heeft is het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschappen. De minister die er over gaat is op dit moment Hermans (VVD). De staatssecretaris is Karin Adelmund (PvdA).
Systemen. Nederland heeft als politiek systeem een meer partijen stelsel. Nederland heeft een gemengde economie. Het sociaal-economisch systeem van Nederland is parlementaire democratie. Nederland heeft een verzorgingsstaatmodel. Welke kant gaat het op? Er wordt steeds meer geschrapt uit het programma van de Tweede Fase. Het programma wordt ook op andere manieren steeds weer aangepast. Het blijkt dat het programma te zwaar is. In de loop der jaren zal moeten blijken of de Tweede Fase een succes is. Over een paar jaar zal heel de Tweede Fase misschien weer stoppen en zullen ze op de oude manier of op een nieuwe manier verder gaan. Beleid. Aan het begin van het schooljaar vond de overheid het een heel goed idee. Door eerdere kritiek werd er al wel besloten dat de Tweede Fase in twee jaar ingevoerd mocht worden. De leerlingen en leraren zeiden vanaf het begin al dat het een niet zo’n heel goed idee was. In de loop van het jaar veranderde ook gedeeltelijk het standpunt van de overheid. Doordat leraren kritiek op de Tweede Fase hadden en op de snelle invoer, is de overheid na gaan denken. Er werden dingen van het programma geschrapt. De eisen van de vakken en van de examens werden minder zwaar. Opdrachten voor bijvoorbeeld de talen werden samengevat als een opdracht. Ook leerlingen en hun ouders probeerden veranderingen aan te brengen in het programma van de Tweede Fase, door ingezonden brieven in kranten en dergelijke. Gedeeltelijk is het dus gelukt om het beleid te beïnvloeden. Er zal nog veel aangepast moeten worden voordat de Tweede Fase het perfecte schoolsysteem is geworden. Conclusie: Tweede Fase: Goede of slechte keus? Nu we alle deelvragen hebben uitgewerkt, kunnen we tot de conclusie komen dat de Tweede Fase over het algemeen geen goede onderwijs methode is. We zullen de voor- en nadelen geven van de Tweede Fase: Voordelen: · het is de bedoeling dat de leraar een steeds minder grote rol speelt, omdat dit op een universiteit of hogeschool ook gebeurt. De leerling wordt dus beter voorbereid op het vervolgonderwijs. · Wat ook erg verbeterd is, is de grotere rol van het internet en de bibliotheek in het onderwijs. De leerlingen krijgen niet meer alles wat ze moeten weten te horen van de leraar, maar kunnen ook zelf een hoop opzoeken. Vooral bij het vak ANW worden veel werkstukken gemaakt, waardoor de leerlingen de informatie van internet halen. Hiervoor wordt de zelfwerkzaamheid van de leerlingen bevorderd. · Ook een goed punt is de vernieuwde vakkenkeuze. De leerlingen kiezen een profiel, dat aansluit bij hun kunnen en de vervolgopleiding die ze in gedachten hebben. Alle leerlingen volgen verplicht de vakken die in het gemeenschappelijk deel zitten, die zorgt ervoor dat de leerlingen geen pretpakket kunnen kiezen, waarvoor ze niets hoeven te doen. De Tweede Fase zorgt ervoor dat iedere leerling ongeveer evenveel vakken en dus genoeg te doen heeft. Nadelen: · door het hoge aantal vakken en de enorme studielast op deze vakken, wordt de werkdruk op de leerlingen erg groot. Er wordt hier door de leraren veel aan gedaan en er wordt gezegd dat je er met een goede planning wel komt. Voor sommige leerlingen echter is het plannen een van de grootste problemen, mede doordat het vaak erg onduidelijk is wat er precies gedaan moet worden. · Ook het grote aantal werkstukken dat gemaakt moet worden zorgt voor een hoge werkdruk. In de onderbouw hoeven de leerlingen soms maar een werkstuk te maken en krijgen hier meestal veel tijd voor. . in de bovenbouw gebeurd het wel eens dat je vier werkstukken in een week moet inleveren.het is natuurlijk zo te plannen dat je alles op tijd afmaakt, maar voor ieder vak krijg je dan natuurlijk ook huiswerk, waardoor je uiteindelijk een dag voor de deadline helemaal in de stress zit. Dit zorgt weer voor een slechtere motivatie bij de leerling, want die moet nog zoveel doen, dat ze niet opletten in de les. · De onduidelijk over de te bestuderen stof komt door de slechte organisatie op de scholen. Er wordt wel geprobeerd om het voor leraar en leerling makkelijk te maken, maar dit lijkt gewoon niet goed mogelijk te zijn. Er zijn leraren die zich nog altijd aan de oude manier van lesgeven houden, er zijn leraren die juist de leerlingen erg zelfstandig laten werken en er zijn leraren die daar precies tussenin zitten. Het is altijd moeilijk om na de les van een ‘ouderwetse’ leraar om te schakelen naar een juist erg zelfstandige les. Daarom zou het beter zijn als de leraren het allemaal ongeveer op dezelfde manier deden, want dan hoef je als leerling niet iedere keer weer wennen aan de manier van lesgeven. Bij de vakken waar de leerlingen zelfstandig werken, worden ze niet altijd even goed begeleidt, dit kan voor enorme problemen zorgen, zoals achterstanden of een gebrek aan uitleg. De leraren die nog op de oude manier lesgeven richten vaak hun aandacht op de hele klas, en niet op de minder goede leerlingen, waardoor deze de stof niet goed begrijpen.