Euthanasie

Voorwoord Zoals misschien wel al duidelijk is geworden houden wij het werkstuk over euthanasie. Dit hebben we gekozen omdat we erg nieuwsgierig waren hoe nou de mensen nou werkelijk over euthanasie denken, en waarom er vaak heel moeilijk over gedaan wordt en zwaar over gedacht wordt. Onze grootste vraag was dan ook hoe denkt de samenleving over euthanasie. We hebben een aantal deelvragen opgesteld om zo hopelijk onze hoofdvraag te kunnen beantwoorden. Ook doormiddel van een enquête hopen wij zo een beeld te kunnen krijgen hoe de Lelystadse bevolking erover denkt. Hier volgen de hoofd en deelvragen die wij hebben opgesteld. Onze volledige hoofdvraag luid: · Hoe denkt de samenleving over euthanasie? Als deelvragen hebben we: · Wat is euthanasie? · Wat is de geschiedenis van euthanasie? · Wanneer mag euthanasie worden toegepast? en · Wat zijn de positieve en negatieve aspecten van het plegen van euthanasie? Wij hopen doormiddel van deze hoofd en deelvragen een mooi en duidelijk werkstuk in elkaar te kunnen zetten. We hebben er het volste vertrouwen in. Dat het ons gaat lukken. Inleiding. Euthanasie ie een onderwerp wat steeds vaker voorkomt in onze maatschappij, het is een probleem waar veel mensen in het dagelijks leven niet over na denkt. Maar wat wel een groot probleem voor een aantal mensen oplevert, mensen willen niet meer leven als ze toch al weten dat ze op korte of langere termijn overlijden en ook wanneer ze veel lijden en daarna sterven; willen sommige mensen het liefst eerder overlijden. Het probleem van euthanasie is, is dat het wettelijk verboden is en strafbaar kan zijn. De regels en wetgeving was voorheen niet helemaal duidelijk en lijden vaak tot conflicten. Nu nog is het af en toe onduidelijk maar er is nu wel een wetgeving, je moet je aan strenge eisen houden en dan nog zijn er vaak conflicten of het nou verantwoord is of niet.
Wat is euthanasie? Euthanasie is: ‘het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een ander persoon dan de patiënt zelf’. De patiënt heeft hier zelf uitdrukkelijk om verzocht. Hij kan het leven niet meer aan of ziet het niet meer zitten om nog langer in leven te blijven wetende dat hij zal sterven. Euthanasie betekend letterlijk goede dood, afkomstig van het Griekse woord: ‘eu thanatos’. Oorspronkelijk en in het algemeen het bevorderen van de goede dood van een ander. Gewoonlijk verstaat men eronder: het rechtstreeks veroorzaken van de dood van een ongeneeslijk zieke. Er bestaan soorten euthanasie; passieve en actieve euthanasie. Men spreek van passieve euthanasie wanneer een behandeling niet uitgevoerd wordt als hierdoor de patiënt langer in leven blijft. Actieve euthanasie houdt in dat er handelingen worden verricht die het leven van de patiënt beëindigd of verkorten, doormiddel van een spuit of dat de machines worden uitgezet. Je kan het op verschillende gebieden bekijken wat euthanasie eigenlijk precies inhoud. Wat wordt onder euthanasie verstaan en wat is geen euthanasie! In Nederland verstaan we onder euthanasie: ‘een opzettelijke levensbeëindiging handelen door een ander dan de betrokkene, op diens verzoek’. In Nederland is het een arts die euthanasie mag plegen en zo niet strafrechtelijk vervolgd wordt als hij een geldige reden heeft (hier komen we later nog op terug). Euthanasie was volgens de Nederlandse wet strafbaar, zo stond in het Wetboek van strafrecht ‘hij die een ander op zijn uitdrukkelijk en ernstig verlangen van het leven berooft, wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste twaalf jaar of een geldboete van maximaal 100.000 gulden. Of 45.000 euro
Sinds 10-04-2001 is er een begin van een echte euthanasie wet ontstaan, de eerste kamer heeft op die dag met grote meerderheid het wetvoorstel over euthanasie en hulp bij zelfdoding aanvaardt. Er is nog niet precies duidelijk wanneer de wet in werking zal gaan treden met denkt in voorjaar 2002. ‘De wet houdt in dat artsen een weloverwogen verzoek tot levensbeëindiging van patiënten, die ondragelijk en uitzichtloos lijden, mogen inwilligen als zij zich aan strikte regels houd en onzorgvuldige moet zijn handelen melden bij een regionale toetsingscommissie, die alleen bij twijfel het openbaar ministerie inschakelt. In de bijlage is nog een heel artikel waarin dit alles uitgebreider wordt meegedeeld. ‘Het draaiboek van de dood’ Bij euthanasie is het moeilijk te bepalen wanneer het wel of geen euthanasie is en wanneer het wel of niet strafbaar is. Is bijvoorbeeld het weigeren van een behandeling door een patiënt euthanasie? Nee, en het is ook niet strafbaar, in principe moet er altijd toestemming gegeven worden door de patiënt om een behandeling te kunnen verrichten is de patiënt er op tegen dan kan de arts niks doen, ook al heeft het de dood tot zijn gevolg. Is het stoppen van een behandeling of het niet meer in nemen van medicijnen dat door de arts bepaald wordt ook euthanasie? Nee, als een arts het nut niet meer inziet van de behandeling, want het heeft geen uitzicht meer, valt dit niet onder euthanasie. Zo moet daarom de arts goed kunnen bepalen in welke situatie hij verkeert, en wanneer hij welke beslissing moet nemen. Ook bij een klein, pasgeboren kind kan euthanasie worden toegepast, maar dan alleen op uitdrukkelijk verzoek van de betrokkenen. Om dit allemaal te kunnen bepalen zijn er een aantal algemene regels dit voorkomt conflicten en brengt meer duidelijkheid. De algemene regels zijn als volgt: 1. Er is sprake van een vrijwillig, weloverwogen verzoek van de patiënt. 2. Deze patiënt uitzichtloos lijdt. 3. De arts tenminste nog 1 andere arts raadpleegt. 4. De arts meldt als hij euthanasie heeft toegepast, bij de gemeentelijk lijkschouwer. Als de lijkschouwer twijfelt of euthanasie echt wel nodig was, vult hij een formulier in voor de Officier van Justitie. Hierin wordt gevraagd naar: 1. De aard van de ziekte
2. De nog te verwachtte levensduur als er geen euthanasie toegepast
zou zijn. 3. Met welke arts is overlegd. Door deze regels denken veel mensen dat je in een terminaal stadium moet zijn maar uit de wet blijkt van niet. Een euthanasieverklaring is niet eens verplicht, maar hiermee kan de arts wel aantonen dat hij zorgvuldig heeft gehandeld. Als de Officier van Justitie aan de zorgvuldigheid van de arts twijfelt wordt er een onderzoek ingesteld. Waarom is er een euthanasie wet? De euthanasie wet is ingevoerd om onder anderen artsen te beschermen tegen het onterecht beschuldigen van dood door opzet. Ook voor de patiënt zelf is het positiever, er is een duidelijkere wetgeving en men begrijpt nu duidelijker wanneer er euthanasie wordt gepleegd en wanneer het strafbaar is en wanneer niet. Alles komt nu duidelijker op papier, de vorige wet was geen echte euthanasie wet meer maar een wet van opzettelijke doding. En was moeilijk in te schatten wat en wanneer er een strafbaar feit werd gepleegd. Alles komt eigenlijk neer op duidelijkheid. Er was een grote behoefde vanuit de maatschappij aan een duidelijk euthanasie wet, omdat de enorme vooruitgang van de medische ontwikkeling waardoor het leven voortdurend zou kunnen worden verlengd. Vaak was het kwaliteit van het leven dus danig slecht dat de vraag naar euthanasie steeds groter werd. Soms weten patiënten niks meer, en beseffen niks meer en hebben geen contact met naasten. Levensomstandigheden zijn soms zo slecht dat verder leven voor de patiënt geen zin heeft. In deze situatie is het een uitkomst dat er nu een duidelijk euthanasie wet komt. De nieuwe wet en wat eraan vooraf ging. Met de wet loopt ons land voorop in de wereld. Er is geen ander land dat wettelijk iets over euthanasie heeft geregeld. Overal wordt het laten sterven van mensen beschouwd als moord en is het strafbaar. Dat wil niet zeggen dat euthanasie in andere landen niet voorkomt. Op 28 november is een meerderheid van de Tweede Kamer akkoord gegaan met de nieuwe euthanasiewet van minister Borst (van volksgezondheid) en Korthals (justitie). De veranderingen ten opzichte van de oude wet lijken op het eerste gezicht niet groot. Het toepassen van euthanasie was strafbaar en dat blijft het ook. Maar het wordt de artsen wel een stuk makkelijker gemaakt. Alleen bij twijfel over de manier waarop euthanasie wordt gepleegd, volgt straf vervolging. De huidige wet is er gekomen na jarenlange discussie in de samenleving. In de jaren 80 was er een groeiend percentage waarin de mensen vonden dat ze zelf moesten kunnen beslissen over hun dood. Artsen vertelden ook dat ze vaker verzoeken om hulp kregen, of ze op die verzoeken ingingen bleef onduidelijk. Als ze er op ingingen konden ze in de gevangenis terechtkomen wegens moord. Toch kwamen sommige artsen er wel openlijk vooruit. Zij wilden richtlijnen van de politiek. Het was duidelijk dat de wetgeving achterliep bij wat in de samenleving leefde en gebeurde. De artsen wilden niet met dat probleem opgezadeld worden. De politiek had in die jaren grote moeite met het met elkaar eens te worden. De christelijke partijen (CDA, RPF, GPV en SGP) waren tegen, omdat zij vinden dat de mens niet over de dood van een ander mens mag beslissen. Het CDA regeerde rond die tijd dat het ten sprake kwamen en daardoor was het een lange tijd niet mogelijk een nieuwe wet erdoor te krijgen. Maar uiteindelijk is er in 1992 een wet uit gekomen. Er staat in dat artsen strafbaar zijn als zij hulp bieden bij euthanasie. Maar als ze aan allerlei voorwaarden hebben voldaan. Het moet bijvoorbeeld altijd duidelijk zijn dat er spraak is van ondragelijk en uitzichtloos lijden. En de patiënt moet zelf aangegeven hebben dat hij of zij op zo een manier niet verder wil leven. De arts moet altijd een andere arts raadplegen. En hij moet de euthanasie melden bij de Officier van Justitie, die daarna onderzoekt of aan alle voorwaarden is voldaan. Zoals ik al zei was er in de jaren 80 een stijgend aantal mensen die vonden dat je zelf moest beslissen over de dood, dit is ook onderzocht en daar hebben wij nu een tabelletje van. Op alle gebieden zijn de aanvragen gestegen, men heeft er meer behoefte aan om over zijn eigen leven te kunnen beslissen. in 1995 in 1990 aantal verzoeken om euthanasie "voor in de toekomst" 34.500 25.100
aantal verzoeken om euthanasie "in nabije toekomst" 9.700 8.900

aantal ingewilligde verzoeken 3.200 2.300
bron: Van der Wal en Van der Maas, 1996
WANNEER MAG EUTHANASIE WORDEN TOEGEPAST? Het is heel moeilijk om te bepalen wanneer euthanasie toegepast mag worden. Als het toegepast mag worden dan word dat alleen onder strenge voorwaarden gedaan, anders ben je strafbaar en is het gewoon moord of zelfdoding. Er is ook pas een wet gemaakt waar in staat dat euthanasie mag worden toegepast. SAMENVATTING WETVOORSTEL (LETTERLIJK OVERGENOMEN). Bijzondere strafuitsluitingsgrond
De twee voorwaarden voor straffeloosheid van de arts zijn: 1. Hij moet voldoen aan de zorgvuldigheidseisen, welke zijn opgenomen in een afzonderlijke wet, te weten de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding; 2. Hij moet zijn handelen melden aan de gemeentelijke lijkschouwer overeenkomstig hetgeen daaromtrent is bepaald in de Wet op de lijkbezorging. De opneming in het Wetboek van Strafrecht van een bijzondere strafuitsluitingsgrond in artikel 293, tweede lid, en in artikel 294, tweede lid, tweede volzin, laat de strafbaarheid van andere verschijningsvormen van levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding onverlet. De algemene stelling dat euthanasie en hulp bij zelfdoding niet langer strafbaar zullen zijn, is als zodanig dan ook geen juiste weergave van hetgeen met dit wetsvoorstel wordt beoogd
1. Zorgvuldigheidseisen Onder de huidige regels is levensbeëindiging op verzoek strafbaar, maar wordt er niet vervolgd als is voldaan aan zorgvuldigheidseisen. Tot de zorgvuldigheidseisen behoren dat de patiënt een vrijwillig en weloverwogen verzoek heeft gedaan, dat er sprake was van uitzichtloos en ondraaglijk lijden, dat er een tweede arts is geconsulteerd en dat de levensbeëindiging of hulp bij zelfdoding medisch verantwoord is uitgevoerd. Verder geldt een meldingsplicht voor de arts na een geval van levensbeëindiging op verzoek of hulp bij zelfdoding. Het handelen van de arts wordt vervolgens op zorgvuldigheid getoetst door een regionale toetsingscommissie. Het oordeel van de toetsingscommissie geldt als zwaarwegend advies voor het Openbaar Ministerie dat uiteindelijk in alle gevallen beslist of er vervolging wordt ingesteld. De nieuwe wettelijke regels veranderen inhoudelijk niets aan gronden waarop levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding wordt toestaan. De zorgvuldigheidseisen zijn wel iets uitvoeriger geformuleerd. De zorgvuldigheidseisen, bedoeld in artikel 293, tweede lid, Wetboek van Strafrecht, houden in dat de arts: A. de overtuiging heeft gekregen dat er sprake was van een vrijwillig en weloverwogen verzoek van de patiënt; B. de overtuiging heeft gekregen dat er sprake was van uitzichtloos en ondraaglijk lijden van de patiënt; C. de patiënt heeft voorgelicht over de situatie waarin deze zich bevond en over diens vooruitzichten; D. met de patiënt tot de overtuiging is gekomen dat er voor de situatie waarin deze zich bevond geen redelijke andere oplossing was; E. ten minste een andere, onafhankelijke arts heeft geraadpleegd; F. die de patiënt heeft gezien en schriftelijk zijn oordeel heeft gegeven over de zorgvuldigheidseisen, bedoeld in de onderdelen a tot en met d; G. de levensbeëindiging of hulp bij zelfdoding medisch zorgvuldig heeft uitgevoerd
1. Regionale toetsingscommissies
De vijf regionale toetsingscommissies blijven in het nieuwe wetsvoorstel bestaan maar hun rol wordt een andere. Zij blijven beoordelen of een geval van levensbeëindiging op verzoek of hulp bij zelfdoding voldoet aan de zorgvuldigheidscriteria. Indien de commissie van oordeel is dat de arts zorgvuldig heeft gehandeld, is daarmee de zaak afgedaan. Alleen als dat niet het geval is wordt een zaak ter kennis gebracht van het Openbaar Ministerie. Uiteraard heeft het Openbaar Ministerie de bevoegdheid om bij een vermoeden van strafbare feiten zelf onderzoek in te stellen. Een commissie bestaat uit een oneven aantal van ten minste drie leden. In elk geval maken deel uit van de commissie een jurist, tevens voorzitter, een medicus en een deskundige op het gebied van ethische of zingevingvraagstukken. Voor elk van de disciplines worden een of meer plaatsvervangende leden benoemd. In voorkomend geval zal de commissie het door haar gegeven oordeel achteraf, in een persoonlijk onderhoud met de arts kunnen toelichten. De commissie kan zodoende inzicht bieden in het beoordelingsproces en aan de arts feedback geven over de door hem gevolgde werkwijze. Door het uitbrengen van jaarverslagen waarin, geanonimiseerd, zoveel mogelijk openheid van zaken wordt gegeven over de wijze waarop zij concrete gevallen aan de zorgvuldigheidscriteria hebben getoetst, zullen de commissies verder kunnen bijdragen aan het maatschappelijk inzicht in en de controle op levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding. Uiteindelijk wordt door alle genoemde aspecten het zorgvuldig handelen door de arts bevorderd. Om de eenheid van de oordelen van de verschillende toetsingscommissies te bewaken is voorzien in een periodiek overleg tussen de voorzitters van de commissies, in aanwezigheid van vertegenwoordigers van het College van procureurs-generaal en van de Inspectie voor de Gezondheidszorg van het Staatstoezicht op de Volksgezondheid. In de wet staat dat er een expliciete erkenning van de geldigheid van schriftelijke wilsverklaringen omtrent levensbeëindiging (zogenoemde euthanasieverklaringen). De arts kan deze verklaring beschouwen als een overeenstemming met de wil van een patiënt, hij bewijst hier dus mee dat hij gehandeld heeft op jouw verzoek. Als zo’n verklaring is ingevuld mag de arts het verzoek om euthanasie opvolgen, aan de hand van de zorgvuldigheidseisen die hier boven genoemd zijn, hij is het niet verplicht. Als de arts zich niet aan de regels heeft gehouden en jouw dus ook geen wilsverklaring heeft laten maken dan overschrijd hij de wet; dan heeft hij kans voor 12 jaar gevangenisstraf. Hij is wel verplicht het als een niet-natuurlijke dood te melden bij de Regionale Toetsingscommissie Euthanasie. Iedereen kan om euthanasie vragen maar het wordt niet bij iedereen toegepast. Euthanasie wordt pas toegepast als er bij degene die het aanvraagt sprake is van uitzichtloos lijden zowel fysiek als psychisch, er wordt door een aantal artsen en door een toetsingscommissie bepaald of daar wel of niet sprake van is, als er sprake is van een reële behandelingsalternatief dan is er nog geen sprake van uitzichtloosheid. Het is ook moeilijk om te bepalen of de aanvraag uit vrije wil en weldoordacht is gedaan, bijvoorbeeld als de patiënt psychisch ziek is, of als zijn lijden op dat moment de doorslag geeft. Als dit het geval is dan moeten er verschillende deskundigen buiten de eigen arts om met de patiënt gaan praten (een psychiater). Dit zijn een paar redenen waarneer euthanasie wel en niet toegepast mag worden, bij minderjarigen ligt dit nog eens even anders. Patiënten van 12 tot 16 jaar mogen pas een verzoek om euthanasie doen als ze van hun ouders of voogd toestemming hebben. Patiënten van 16 en 17 jaar mogen wel zelf beslissen,maar hun ouders of voogd moeten er wel bij betrokken zijn. 90% van de jongeren die een verzoek om euthanasie doen lijden aan kanker,in een terminale fase. Vrijwel altijd stemmen de ouders hiermee in. De aanvraag van euthanasie en de uitvoering ervan is onder de hele Nederlandse bevolking de laatste jaren heel erg gestegen, onder andere omdat het nu legaal geworden is. Kunnen mensen naar Nederland komen voor euthanasie?,Dit kan niet. In eerste instantie moet er een vertrouwensrelatie zijn tussen de patiënt en de behandelend arts, die band is een beetje moeilijk te realiseren als je elkaar net 5 sec. kent. Voordat de arts kan bepalen of er sprake is van uitzichtloosheid moet de patiënt enige tijd onder behandeling zijn bij zijn of haar arts. Voor de behandelend arts die wordt gevraagd om euthanasie te plegen is er een 20-stappenplan. Dit is dat stappenplan: 1. De opstelling van de arts · Actieve oriëntatie op wat er in de regio speelt · Welke collegae hebben ervaring als consulent ? · Is er al een consulentennetwerk ? (SCEN) · Is er een protocol of coördinator euthanasie bij GG&GD ? · Protocol of richtlijn in ziekenhuizen / verpleeghuizen ? · Vraag eventueel KNMP-rapport en bibliografie (NVVE) aan 2. De patiënt met de infauste prognose · Bespreek tijdig hoe patiënt zich zijn levenseinde voorstelt · Betrek zo mogelijk de naasten hierbij: allen op één lijn · Bespreek wat u wel en niet wilt en kunt bij euthanasie 3. De patiënt vraagt om euthanasie · Wees alert op de manieren waarop de vraag verborgen kan zijn 4. Exploratie van de hulpvraag, de vraag om euthanasie · Wat kan eraan ten grondslag liggen ? · Spreek hierover (ook) onder vier ogen 5. Voorlichting · Bespreek de mogelijkheden van de huidige palliatieve zorg · Vraag: wat wil de patiënt op dit vlak? · Bespreek de zorgvuldigheidseisen 6. Overleg zonodig met collegae: · Over de mogelijkheden om lijden te verzachten, zorg te verbeteren · Over mogelijkheden van palliatieve zorg, psychiatrische hulp, beoordeling van wilsbekwaamheid, geloofsproblemen · Over de wijze van handelen bij deze patiënt tijdens waarneming, in weekend en vakantie · Over bijzondere aspecten van de euthanasie: overleg met KNMG, KNMP, Inspectie, NVVE 7. De zorgvuldigheidseisen / wenselijkheden · Een euthanasieverzoek is: o Weloverwogen, patiënt is wilsbekwaam o Duurzaam o Vrijwillig, patiënt doet verzoek niet onder druk · Er zijn geen voor deze patiënt aanvaardbare behandelingsalternatieven · Is de patiënt hierover goed voorgelicht ? · Zijn de benodigde specialisten geraadpleegd ? · Patiënt lijdt ondraaglijk en uitzichtloos: o Het oordeel hierover van de patiënt zelf o Beoordeling van de toestand van de patiënt 8. Contacten · Als patiënt toestemming geeft, zonodig contact met wijkverpleegkundige, specialist, pastor, RIAGG. 9. Bemiddeling · Overweeg inschakelen van NVVE-vrijwilliger of andere 'bemiddelaar' bij: o Moeizame communicatie o Existentiële problemen o Problemen in de familie mbt euthanasie o Opstellen wilsverklaring o Uitleggen van procedures die gevolgd moeten worden 10. Opstellen van een wils- of euthanasieverklaring · Persoonlijk opgestelde wilsverklaring · Standaard modellen op te vragen bij NVVE (voor leden) 11. Het inschakelen van een consulent · Eisen aan de consulent: o Onafhankelijk: geen hiërarchische, zakelijke of familierelatie met arts of patiënt o Deskundig: moet kunnen nagaan of verzoek vrijwillig, weloverwogen en duurzaam is. Als men vermoedt dat ernstige psychische problemen het verzoek van de patiënt beïnvloeden >>> psychiater raadplegen o Indien consulent moeilijk te vinden is: oriënteer bij DHV, gemeentelijk lijkschouwer (GLS), KNMG, NVVE, SCEA, SCEN o Zorg ervoor dat medisch dossier compleet is o Het honorarium van de consulent aan patiënt meedelen (evt) o Kennismakingsgesprek patiënt-consulent regelen (evt) 12. Het werk van de consulent · Taak is na te gaan of aan alle zorgvuldigheidseisen is voldaan: o Voldoet het verzoek van de patiënt aan de eisen ? o Is er medisch professioneel gehandeld ? · Werk bestaat uit: o Gesprek met arts o Inzage dossier en euthanasieverklaring o Gesprek met patiënt, eventueel met naasten o Verslag van de consultatie maken, met een oordeel o Behandelend arts (zo nodig) steunen 13. Voor-bereiding van de euthanasie · Bepaal samen met patiënt het tijdstip · Werk dossier geheel bij · Bereid de apotheker voor · Licht collegae en waarnemers volledig in over wijze van handelen tijdens weekenddienst en vakantiewaarneming · Vraag 'Modelverslagformulier voor euthanasie' aan bij GG&GD · Vul zoveel mogelijk van het 'modelverslag' al in · Overleg met de GLS die op die dag / avond dienst heeft over tijdstip en locatie, en vraag eventueel raad · Neem met de familie het hele scenario door: o Wie zullen in het huis aanwezig zijn o Wie zullen bij de toediening aanwezig zijn o Ook een geestelijk verzorger, verpleegkundige, vrijwilliger ? · Geef uitleg over de twee injecties (eventueel infuus), of over de orale methode en over de duur ervan · Geef uitleg over wat er gebeurt na het overlijden (komst GLS) 14. De manier van toediening · Overleg met patiënt over wijze van toediening: injectie, infuus of oraal 15. Overleg met de apotheek · Bestel tijdig (!) medicatie, dubbel ivm misprikken e.d. · Recept moet voldoen aan Opiumwet-eisen · Persoonlijke overhandiging noodzakelijk · In sommige regio's/ door sommige ziekenhuizen, wordt een 'set nontherapeuticum' te leen gegeven door de apotheek 16. Techniek vooraf · Vooraf goed palpabele venen opzoeken en lokalisatie (eventueel op huid) noteren · Of: ruim tevoren een Venflon naald of infuus (laten) aanbrengen · Spuiten eventueel vooraf bij u thuis vullen 17. Uitvoering van de euthanasie · Vooraf: o Neem extra setje euthanatica mee o Neem dossier / status mee o Vraag eventueel collega mee o Vraag eventueel steun van vrijwilliger NVVE o Bel tevoren nog even op o Rij, als u weinig ervaring met euthanasie heeft, niet zelf o Kom vijf minuten te vroeg · Ter plekke: o Staan telefoon en bel af ? o Heeft iedereen een stoel ? o Vraag nogmaals of patiënt nu echt wil sterven · Medisch handelen: o Intraveneus: coma induceren met 20 mg / kg Nesdonal (1 tot 2 gram) in 10 ml fysiologisch zout. o Bij infuus: spuit de oplossing in 250-500 ml fysiologisch zout en laat dit in 5 tot 15 minuten inlopen o Test of coma diep is o Spierrelaxans spuiten: Pavulon 20 mg i.v. of Norcuron 20 mg i.v. o Oraal: eerst 24 uur metoclopramide 10 mg- tab. 3-4 dd 100 ml drank met 9 g pentbarbital natrium o Indien na ong. 5 uur de dood nog niet is ingetreden alsnog een spierrelaxans toedienen · Dood vaststellen door auscultatie · Condoleren en steunen · Verslag afschrijven 18. Melding · Bel de GLS op en wacht. GLS verricht lijkschouw · Geef aan GLS : o Het ingevulde 'modelverslag' o Rapportage van de consulent o Euthanasieverklaring van de patiënt o Eventuele specialistenbrieven o GLS wil dossier inzien 19. Afronding · Nabespreking met betrokkenen · Datum voor na-visite in agenda noteren · Overgebleven middelen retour apotheek · Zorg voor eigen emotionele opvang 20. Stappenplan · Noteer op deze stappenplanlijst wat u een volgende keer anders wilt doen. De positieve en negatieve aspecten van euthanasie en hoe de mensen er tegenover staan. We hebben niet alleen informatie opgezocht over wat de positieve en negatieve aspecten zijn, maar we hebben ook zelf onderzocht naar de meningen van mensen over euthanasie. Dit is gebeurd aan de hand van een enquête, waar de resultaten hieronder te zien zijn. De gehele enquête en de uitgebreide resultaten vind je in de bijlage
Wat wij met de positieve en negatieve aspecten bedoelen zijn de meningen en de feiten over euthanasie. De meningen over euthanasie lopen erg uiteen, de een is er voor en de ander er tegen. Veel artsen zijn er wel voor, want ze vinden dat ze tegemoet moeten komen aan de behoeften van hun patiënten. Aan de andere kant zijn evenveel artsen tegen, omdat ze het moeilijk vinden om te bepalen wanneer euthanasie eindigt en moord begint. Dit is een mening letterlijk overgenomen, deze had ik gevonden op internet. Volgens N. Zylicz, oncoloog en directeur van een hospites, een instelling waar
mensen de laatste fase van hun leven doorbrengen, moet die zorg in de basisopleiding van artsen worden opgenomen. Hij vindt dat angst en onzekerheid een grote rol spelen bij verzoeken om euthanasie. Als pijn en angst worden bestreden, zal het aantal verzoeken om euthanasie dalen, zo verwacht hij. De meeste mensen die er tegen zijn, vaak christenen en andere zwaar gelovige,naar hun mening is het niet aan de patiënten om die beslissing te nemen. Die beslissing ligt volgens hun bij god, hij bepaalt de levensloop van iedere mens. Een mening van iemand die tegen is vanwege zijn geloof letterlijk overgenomen. De bisschoppen hebben zich per brief aan de regering en de Eerste en Tweede Kamer in felle bewoordingen tegen het wetsvoorstel gekeerd. Zij vinden de voorgenomen legalisering van euthanasie "volstrekt onaanvaardbaar". De mensen die vonden dat de volgende patiënten recht hebben op euthanasie : · Mensen die ondraaglijk lijden aan een ongeneselijke ziekte waaraan zij binnen aanzienlijke tijd zullen overlijden. (88%) · Mensen die lijden aan een ongeneeslijke lichamelijke ziekte waarmee zij nog jaren kunnen leven.(75%) · Mensen die langdurig en ondragelijk psychisch lijden.(70%) · Hoogbejaarde mensen.(76%) Een groot deel van de bevolking (87%) wil dat er een verandering in de strafwet van euthanasie komt ze vinden dan wel dat ze zich moeten houden aan het stappenplan wat de arts opgelegd krijgt. De wet is inmiddels goedgekeurd en zal naar verwachting in het voorjaar van 2002 ingevoerd worden. CONCLUSIE NAAR AANLEIDING VAN ONZE ENQUÊTE. We hebben in totaal 50 mensen onze enquête in laten vullen, waarvan 46% uit mannen bestaat en 54% uit vrouwen. Bijna iedereen wist wat euthanasie was op 2% na. Die 2% bestond uit mannen. Van die 46% mannen zou 52% euthanasie toepassen als zij een ongeneeslijke ziekte hadden waar zij erg aan lijden. Daarentegen was dat van de 54%vrouwen een stuk hoger namelijk 63% van de vrouwen zou dat doen. Veel mensen zouden het accepteren als een nabij gelegen persoon bij zich zelf euthanasie zou toepassen. Van de 54% vrouwen accepteerde 78% dat en bij de mannen was dat percentage iets lager namelijk 70% van de mannen zouden dat accepteren. Het was heel moeilijk om een goede conclusie uit de enquête te trekken, maar hoop dat toch goed is gelukt. De positieve en negatieve aspecten zijn bij euthanasie heel moeilijk te constateren, dus daarom hebben we maar wat meningen gegeven.
Nawoord. Het werkstuk is gelukkig af, nu zult u zich afvragen waarom gelukkig, nou het was best bewerkelijk, en er heeft veel tijd in gezeten om alles tot een goed resultaat te laten lijden. Het was wel leuk om bezig te zijn met dit werkstuk, voor ons zelf werd ook precies duidelijk waarom er bezwaren zijn tegen euthanasie en waarom mensen ook vóór euthanasie zijn. Doormiddel van een enquête hebben wij geprobeerd om een beeld te krijgen hoe de mensen in Lelystad erover denken, natuurlijk hebben wij niet de hele bevolking kunnen vragen maar we hebben gewoon een steekproef gedaan en hieruit onze conclusies getrokken. Alles uitgebreide percentages hebben we in de bijlage geplaatst omdat we alleen de conclusie in de deelvraag wilden plaatsen. We zijn nog wel wat problemen tegen gekomen, we hadden een deelvraag die over de geschiedenis ging, wij dachten dat er wel veel te vinden was over de geschiedenis van euthanasie, maar helaas, we hebben nu dat onderwerp wel om kleine schaal kunnen beantwoorden maar we hebben er nog wat aan toegevoegd, we hebben het maar ‘de nieuwe wet en wat eraan vooraf ging’ genoemd. Zo hebben we het toch kunnen beantwoorden met wat extra informatie erbij. Om antwoord op de hoofdvraag te krijgen was de enquête erg belangrijk, en vooral de informatie van het debat wat is gevoerd om de wet aan te passen en te verduidelijken, hier wordt vermeld dat de Voornamelijk tegenstanders de christenen zijn en andere zwaar gelovige, naar hun mening is het niet aan de patiënten zelf om die beslissing te nemen. Die ligt volgens hun bij God. Zij vinden dat God bepaalt hoe het leven verloopt en niemand anders. Uit de enquête is gebleken dat vrijwel iedereen weet wat euthanasie is ongeveer de helft van de bevolking zou als hij op dat moment moest kiezen euthanasie toepassen als hij ondragelijk zou lijden en niet lang meer te even heeft, vrouwen iets sneller dan mannen. We vonden het een heel leuk werkstuk om te maken, er is ons veel duidelijk geworden over de redenen waarom iemand vóór of tegen is, wij hopen ook dat u het met plezier gelezen heeft en dat er ook voor u het een en het andere duidelijk is geworden, en of uw mening veranderd is. Misschien is er nu meer duidelijk geworden en bent u door deze informatie er anders over na gaan denken. Gebruikte bronnen: · Encarta encyclopedie (cd-rom) · http://nu.nl/documenten · http://www.volkskrant.nl · http://www.telegraaf.nl · http://www.nrc.nl · http://www.nvve.nl · http://www.google.nl (zoeken op euthanasie) · http://www.scholieren.nl · informatieboekje van de NVVE Nederlandse vereniging voor euthanasie titel: ‘het laatste stuk’ geschreven door Magda van der Grijn · het boek: ’het leven verlaten’. Geschreven door: E.G.H Kenter · http://www.sdnl.nl/images · http://www.human.bewonder.antwerpen.be/images