Vrouwenkiesrecht

Beschrijf goed de strijd voor het vrouwenkiesrecht. Behandel hier ook de internationale contacten die de vrouwen hadden.

Het startsein voor een actieve vrouwenbeweging die opkwam voor gelijke rechten werd in 1848 in de Verenigde Staten gegeven. In de tweede helft van de 19e eeuw werden in sommige staten van de VS vrouwenorganisaties opgericht die vooral aandacht besteedden aan het krijgen van kiesrecht voor vrouwen. Volgens die organisaties was het onrechtvaardig dat de man wel kiesrecht had en de vrouw niet. Om sterker te staan verenigde de organisaties zich in de National American Woman Suffrage Assosiation (NAWSA). Onder leiding van Carrie Chapman speelde deze organisatie een grote rol in de kiesrechtstrijd in Amerika. De Amerikaanse kiesrechtorganisaties nodigden in 1888 zoveel mogelijk vrouwenorganisaties uit veel verschillende landen uit om naar Washington te komen. Daar richten ze gezamenlijk de Internationale Vrouwenraad (IVR) op. De Amerikaanse vrouwen in de vrouwenorganisaties werden door vrouwen uit andere landen vaak als voorbeeld gezien. Een Nederlandse vrouw die veel voor de emancipatie heeft gedaan is Aletta Jacobs. De in 1898 opgerichte Nationale Vrouwenraad (NVR) sloot zich ook aan bij Internationale Vrouwenraad. Enkele Duitse radicalen namen een initiatief en richten de Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht op in 1904 te Berlijn. Carrie Chapman Catt werd tot presidente van deze bond gekozen. Deze bond zette zich in voor kiesrecht voor alle vrouwen ter wereld. Nederlandse vrouwen speelden een belangrijke rol in de Wereldbond. Vrouwen als Aletta Jacobs en Johanna Naber maakten in Berlijn grote indruk. Tussen Carrie Chapman Catt en Aleta Jacobs ontstond een nauwe vriendschap. Toen in 1908 het congres van de wereldbond in Amsterdam werd gehouden kreeg de strijd voor het vrouwenkiesrecht in Nederland een nieuwe impuls. De vrouwenkiesrechtverenigingen groeiden en kregen steun van de Mannenbond voor Vrouwenkiesrecht. Vanuit de politiek kregen ze steun van liberale partijen en de sociaal-democraten. Vooral de vrouwenorganisaties binnen de SDAP probeerde de partijleiding te overtuigen van het belang van algemeen vrouwenkiesrecht. In 1910 was Washington de vijfde Amerikaanse staat die het vrouwenkiesrecht invoerde. In 1913 word onderleiding van Alice Paul een militante kiesrechtbeweging op voor de radicale feministen. Die beweging richt zich om hun doel te bereiken niet op het congres maar op de president. In 1916 richt dezelfde Alice Paul een politieke groepering op de National Woman’s Party. Ook in dat jaar wordt Carrie Chapman Catt opnieuw gekozen tot presidente van de NAWSA en bracht daarmee het ‘winnende plan’ voor vrouwenkiesrecht naar voren. In de Eerste Wereldoorlog ging de strijd voor het vrouwenkiesrecht door. In deze oorlog hadden de Amerikaanse vrouwen een grote rol ook in het leger. Daardoor kwam het vrouwenkiesrecht in het Amerikaanse Congres nogmaals ter sprake. In 1920 werd het passief en actief vrouwenkiesrecht in Amerika een feit. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak bestond er in Nederland nog geen algemeen kiesrecht voor mannen. In 1917 werd in Nederland het algemeen mannen kiesrecht ingevoerd zowel passief als actief. Ook werd het passief vrouwenkiesrecht ingevoerd. In 1919 kwam Marchant met een initiatiefwet die leidde tot het zowel passief als actief kiesrecht voor de vrouw.