Nelson Mandela

Nelson Mandela werd op 18 juli in 1918 in het dorpje Qunu, Trankei, in het oosten van Zuid-Afrika geboren. De meeste bewoners van dat gebied behoren te het volk Xhosa. Zijn echte naam is eigenlijk Rohlihlala maar het was een gewoonte om de kinderen daar ook een Europese naam te geven. Nelson behoorde tot de koninklijke familie van de Temboe en werd dan ook als een hoogheid opgevoed. Zijn vader Henry Mphakanyiswa was de hoofdman van de Xhosa en ook tamelijk rijk. Hij had vier vrouwen en twaalf kinderen. Nelson was de zoon van de derde vrouw Nosekeni Fanny. Nelson had drie zussen en de rest waren halfbroertjes en halfzusjes. Het dorp waar Nelson woonde bestond uit strohutten. Zijn moeder bezat drie hutten en had ook een eigen akker die zij bewerkte. Op de dorpsschool leerde Nelson lezen en schrijven. Op school scheen hij een rustige ijverige leerling te zijn. Toen hij twaalf was stierf zijn vader en de oom van Nelson voedde hem verder op en verzekerde hem een goede educatie.Nelson stond bekend als iemand die snel contacten kon maken. In zijn vrije tijd bokste hij heel veel. In 1941 toen Nelson 23 jaar oud was vertrok hij naar Johannesburg. Daar ging hij wonen in Alexandra, een township. Dit was een gebied waar alleen maar zwarten woonden. De omstandigheden hier waren zeer slecht. De mensen daar leefden in krotten waar dikwijls geen stromend water, electriciteit of riolering was en er was veel criminaliteit. Toen Nelson iedereen met de apartheid confroteerde werd hij van de universiteit waarop hij destijds zat, Forth Hare, weggestuurd omdat hij de wetten niet accepteerde. Onder de wetten die toen golden hadden de zwarten geen stemrecht, geen bewegingsrecht of andere burgerrechten en ze werden constant van hun land verjaagd. De Afrikanen moesten hun hoed afnemen als ze een blanke passeerden en ze werden van het trottoir in de goot geduwd als ze hun plaats niet wisten. De apartheid was begin 1948 ontstaan. Daarvoor hadden de zwarten ook al weinig te vertellen. De Unie van Zuid-Afrika's vier provincies bestond uit een unie van blanke voorrechten en machtsvormen om de Afrikanen te onderdrukken. Toen er dus in 1948 een blanke partij aan de macht in Zuid-Afrika kwam voerdden zij officieel de Apartheid in. Apartheid was een systeem waar de (kleine) blanken een grote groep de zwarten onderdrukte. Ze gebruikten de zwarte Afrikanen als goedkopere arbeidskrachten. Verder werden de zwarte Afrikanen van de blanken gescheiden. De zwarten Afrikanen moesten in vieze bussen reizen, ze hadden aparte ziekenhuizen, woonden in krottenwijken (townships). De blanken hadden het daar en tegen veel beter. Meestal woonden zij in villa's met hoge muren, kregen betere onderwijs in speciale scholen en hadden veel meer rechten. Nadat Nelson van de Forth Hare werd gestuurd zette Nelson zijn rechtenstudie verder aan de universiteit van Witwatersrand. Daar waren de meeste studenten blank en als je als een zwarte daar lessen wilde volgen moest je wel heel goed zijn. Hoewel de zwarten daar les mochten hebben mochten zij niet deelnemen an het sport of sociale leven. Ondanks dat hij werd gediscrimineerd ging hij door met zijn studie en had hij het ook wel naar zijn zin. Hij wilde ook perse de graad van Bachelor of Law halen om aan een carrière als een advocaat te kunnen werken. Op dezelfde universiteit leerde hij daar de blanke Lazer Sidelsky kennen met wie hij samen lessen volgde en ook goed mee bevriend raakte. In 1942 studeerde hij af aan de universiteit van Witwatersrand in de rechtswetenschappen. Nelson raakt bevriend met Walter Sisulu en ging ook later bij hem in wonen in Orlando een andere woonwijk. Nelson wordt aan de nicht van Walter, Evelyn Mase een verpleegster voorgesteld. Het klikte zo tussen die twee dat ze in 1944 trouwden. Ze hadden geen traditioneel bruiloftsfeest en konden later ook geen woning vinden. Na een tijdje kregen ze toch een eigen huis toegewezen van de gemeente. Samen met Evelyn kreeg Nelson twee zonen en twee dochters maar een van die dochters stierf voor zij tien maanden oud werd. Vanaf 1944 werd hij lid van het ANC (Afrikaans Nationaal Congres). Al 1912 werd in Bloemfontein het South African Native National Congress gesticht, die onder de naam African National Congress bekend werd. De stichters van het ANC waren Afrikaanse advocaten, kantoorbedienden, geestelijken, journalisten en onderwijzers; een afspiegeling van de ontwikkelde stedelijke middenkladsse. Verder waren het de doorluchtige stamhoofden en de meer traditionele leiders van plattelandsgemeenschappen. Het congres leek wel een beetje op Het Amerikaanse Congres, of het Engelse Hogerhuis. Het benoemde net als deze twee een 'sergeant-at-arms, die een beetje de baas was en een 'Speaker' en de stamhoofden waren de leden van dat Hogerhuis. In 1925 veranderde het Congres zijn naam in :S.A. African National Congress en het voerde een eigen vlag in: Zwart voor het Afrikaanse volk, groen voor het vruchtbare land en goud voor de rijkdommen van de aarde. Later in de jaren veertig kwam er een Jongerenbond waar Nelson en zijn vriend Walter Sisulu dus lid van werden. Door de invloed van deze Jongerenbond groeide het nationalisme in West en Oost-Afika
In 1945 nam het ANC de motie 'Afrikaanse aanspraken' aan. De eisen luidden: stemrecht, gelijke rechtsbehandeling, de vijheid land te bezitten en herziening van de pasjeswettten. Het ANC hield verscheidene protestacties zoals stakingen (bv: mijnstaking in 1946) boycots, het weigeren van enige samenwerking met de regering en het oproepen tot burgerlijke ongehoorzaamheid om zo de nationale vrijheid die ze wilden te behalen. In 1947 stelde Nelson zich kanditaat voor de verkiezingen binnen het ANCYL (African National Congress Youth League). In 1950 werd Mandela gekozen bij de NEC (National Executive Commitee) waar hij vol zeggenschap had. In 1952 had het ANC honderduizenden leden en in datzelfde jaar kwam het ANC met de campagne 'Defiance and Unjust Laws'. Nelson werd al gauw benoemd tot National Volunteerin-Chief (chef van het vijwilligerswerk). Tijdens deze Verzetscampagne tegen de onrechtmatige Wetten van 1952 werde achteneenhalfduizend vrijwillers wegens burgerlijke ongehoorzaamheid tegen zes afzonderlijke wetten naar de gevangenis gestuurd. Het maakte niet uit hoe hard de regering ook de bevolking ging aanpakken het ANC werd steeds bekender en bekender, zelf het buitenland ging steeds meer aandacht aan besteden. Evelyn de toenmalige vrouw van Nelson werd het allemaal een beetje teveel. Het drukke en risicovolle leven van Nelson kon ze langer niet meer aan en ging van hem scheiden. De drie kinderen die ze samen hadden trokken bij Evelyn in. Volgens sommige mensen verwoeste de psychische druk van Nelson hun huwelijk, anderen beweerden dat Nelson ging scheiden van Evelyn om met een andere vrouw te trouwen namelijk Nomzama 'Winnie' Madikizela. Nelson Mandela ontmoette Winnie voor het eerst in 1957 en scheidde volgens geruchten al snel met zijn eerste vrouw Evelyn. Veel vrienden van hem keurden dit tweede huwelijk af: hij was een adellijke Xhosa van bijna veertig en zij was een parvenu die nauwelijks half zo oud was als hij. Winnie was de eerste zwarte Zuid-Afrikaanse was die het diploma medisch-sociaal werk had gehaald. Toen ze wilden trouwen moesten ze toestemming vragen aan de politie, omdat Winnie de traditionele huwelijksceremonie bij haar thuis in Transkei wilde houden. De politie droeg Nelson op om na vier dagen weer in Johannesburg. Op 21 maart 1960 verbrande Nelson zijn pasje en vroeg aan iedereen zijn voorbeeld te volgen om te laten zien dat er eindelijk een einde aan de pasjeswetten moest komen en de verdere onderdrukking.Steeds meer zwarten gingen protesteren. In mei 1961 werd Zuid-Afrika tot een national republiek uitgeroepen. Er was een blank referendum geweest maar geen enkele Afrikaan was om advies gevraagd. Het Afrikaanse volk besloot om te gaan staken met zijn alllen. En de staking zou de naam Nelson Mandela dragen. In Sharpvile gingen dus de zwarte Zuid-Afrikanen in staking met het gevolg dat de politie ging schieten. De staking werd zonder voorafgaande waarschuwing door de politie verpletterd en wat op een vreedzame protesten moest voorstellen eindigde op een slachtpartij, in totaal waren er 69 doden. In veel landen werd dit voorpagina nieuws. Nelson die toen de nationale bemiddelaar van de campagne was werd voor deze acties verantwoordelijk gesteld en tussen 1956 en 1961 terecht gesteld op verdenking van landverrrad, maar omdat de rechtbank niet genoeg bewijzen tegen hem had spraken zij hem weer vrij. Er kwam maar geen verandering aan de situatie behalve dat de regering harder tegen de zwarten ging optreden. In 1961 werd er een sabotagegroep opgericht. Dat waren een groep mensen die in het geheim vernielingen aanrichtte aan bijvoorbeeld politiebureaus en electriciteitsleidingen.Deze groep noemde zich Umkont we Sizwe(de Speer van de Natie). Nelson ging, nadat hij was vrijgesproken, zijn werk in het geheim doen anders zou hij opgepakt wordt. Hij reisde ook naar andere Afrikaanse landen om steun te zoeken voor de zwarte bevolking in Zuid-Afrika. Nelson verliet zijn schuilplaats, ergens in Zuid-Afrika, en werd over de grens gesmokkeld en dook op tijdens de Addis-Ababa conferentie van de Pan-African Freedom Movement van Oost en Centraal-Afrika en vertelde over de situatie in Zuid-Afrika. Wat hij vertelde maakte indruk en het buitenland ging zich steeds meer met Zuid-Afrika bemoeien, vele landen riepen een boycot over Zuid-Afrika uit, geen handel werd er meer met ze uitgevoerd en ze mochten niet meer deelnemen aan sportactiviteiten. Het land stond er in feite helemaal alleen voor. In Zuid-Afrika was het gevecht voor de vrijheid grimmig en meedogenloos geworden.Er kwam een verbod op het ANC en Nelson vreesde voor zijn leven en was genoodzaakt weg te gaan bij zijn familie en te gaan onderduiken. Nelson zei:I have fought against white domination and I have fought against black domination. I have cherished the idea of a democratic and a free society. If need be, it is aan ideal for which I am prepared te die; Ik heb zowel tege de blanke als de zwarte overheersing gevochten. Ik koester mij in het idee van een democratische en vrije gemeenschap waarin alle mensen in harmonie met elkaar leven en dezelfde mogelijkheden hebben en daarvoor ben ik als het nodig is in staat om voor te sterven. Mandela vertrok naar huis om na zeventien maanden duren ondergronds verblijf weer te boven te komen. Omdat de politie een tijdje al achter hem zat moest hij zich vermommen als een taxichauffeur, pompbediende of fabrieksarbeider. Dat ging een tijdje goed totdat hij in 1962 verraden werd door een politieverklikker. De politie ontving van iemand een tip over de verblijfplaats van Nelson. Door dat verraad kreeg de politie hem te pakken. Hij werd in november 1962 weer voor de rechtbank gehaald en toen veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf in verband met het feit dat hij de leider van de staking van 1961 was geweest en omdat hij illegaal zijn land had verlaten . In 1963 moest Nelson opnieuw terecht staan nadat de politie wapens heeft gevonden bij het hoofdkwartier van Umkont we Sizwe. Vanuit zijn cel werd hij, samen met acht anderen - waaronder Walter Sisulu- naar de beklaagdenbank van het Rivoniaproces gevoerd. De aanklacht luidde: Sabotage, en samenzwering met als doel de regering omver te gooien. Heel de wereld was getuige van het proces en was dus ook op de hoogt van de uitspraak. Uiteindelijk kreeg hij op 11 juni 1964 levenslang op 46 jarige leeftijd. Hij werd o.a. gevangen gehouden op het Robbeneiland, een klein rotsachtig stukje land. Dit eiland ligt 10 km te westen van Kaapstad. Er wonen mensen met verschillende culturen in dat eiland. De gevangenis waar Nelson terecht kwam had twee vleugels, een vleugel voor de gewone criminele en een B-sectie waar politieke gevangenen zoals Nelson en andere ANC-leiders hebben vastgezeten. Na aankomst kreeg Nelson een hemd, sandalen en een schort, de zwarte gevangenen kregen geen sokken of schoenen. Nelson kwam in een kamertje van 2 bij 2 meter terecht dat verlicht werd door één lampje van 40 watt. Ze mochten zowat daar niets. Voor zonsopgang moesten zij zichzelf met koud water wassen en gezamelijk (30 man) toiletemmers delen die ze ook zelf moesten reinigen. De achttien jaar dat hij vast zat moest hij zijn middagmaal: kreeften, mosselen, en zeeoor met de andere gevangenen met blote handen uit de zee halen om daat visstoorpot van te maken. 's Ochtends aten ze meestal pap of een stukje brood. Robbeneiland cel van Nelson

Sinds de vrijlating van Nelson is dit eiland een beroemd eiland geworden en de gevangenis waar Nelson zat is een musuem geworden. Ze moesten ook dwangarbeid verrichten. Meestal moesten zij op de grond stenen tot gruis hakken. Andere gevangenen (de blanke gevangenen) moesten alleen leien hakken, kalk opgraven of uitwerpselen van vogels verzamelen. Toen er een nieuwe directeur kwam verbeterde de situatie in de gevangenis. Er kwam beter te eten en er werden ook warme kleding uitgedeeld. Verder werden tijdschriften, kranten en radio's toegstaan. Nelson mocht de brieven die hij van zijn vrouw kreeg toegstuurd lezen. Voordat de nieuwe directeur kwam achterhielden de censuurambtenaar de brieven van zijn vrouw en gaven verkeerde informatie aan Nelson. In 1982 werd Nelson verteld dat hij een half uur later vertrekken zou met paar andere gevangenen naar de Poollsmoor-gevanenisin Kaapstad omdat de regering vreesde dat hij te veel macht op het eiland had gekregen. Op de Poollsmoor maakte hij goede contacten maar ontsnapte niet omdat die gevangenis goed beveiligd was. Ook toen hij gevangen zat veranderde zijn idealen niet. De idealen van ANC en Nelson kwamen dan wel overeen maar de manier waarop ze die idealen wilden bereiken verschilde soms. Nelson was vooral tegen geweld. En het ANC wilde uiteindelijk toch geweldadigere acties ondernemen omdat ze na tientallen jaren vredig demonstreren geen nationale vrijheid kregen. Toen Nelson gevangenis zat werd hem in 1976 een voorstel gedaan: als hij de soevereiniteit van de regering zou erkennen en al het geweld zou afzweren zou hij vrij verklaard worden. Maar hij weigerde dit omdat hij wist dat hij ruzie zou krijgen met het ANC als hij op dit voorstel in zou gaan, hoewel hij het geweld dat het ANC niet goed vond. Maar een breuk tussen hem en het ANC zou tot niets leiden wist hij. Later kreeg hij meer van deze aanboden maar sloeg die telkens af. Hij wou pas vrij komen zonder deze voorwaarden. In de tijd dat Nelson gevangen zat zette Winnie de strijd voort. Daarom benoemde de universiteit van Glasgow haar als het rectorsambt. Ze werd ook tot 'moeder van de natie' uitgeroepen. Winnie had net als Nelson een democratisch Zuid-Afrika voor ogen waar zwart en wit gelijke rechten hebben en in vrede kunnen leven. Alleen zette ze haar strijd anders voort, veel gewelddaddiger. In 1963, een jaar nadat Nelson was opgepakt en gevangengezet kreeg Winnie van de regering een soort huisarrest. Van zonsopgang ot zonsondergang werd zij in haar eigen huis opgesloten, ze mocht niet meer dan één persoon tegeljk spreken, he twas haar niet toegestaan openbare bijeenkomsten bij te wonen. In 1969 werd ze gearresteerd en bracht ze zeventien maanden in de gevangenis door. In 1977 werd ze verbanne naar Brandfort, een klein Afrikaans stadje in de wildernis. Winnie woonde daar met har twee dochters zonder water kachel of electriciteit, maar zette kort na aankomst gemeenschapsprojecten op. Zij inspireerde dan ook heel veel inwoners in Brandfort. In 1989 werd president Botha opgevolgd door F.W. de Klerk F.W. de Klerk In deze periode kwamen er veel veranderingen. Al snel na zijn aantreden schafte de Klerk verschillende apartheidswetten af, ontsloeg een aantal zwarte leiders uit de gevangenis. Op 2 februari hield de Klerk een toespraak waarbij hij een einde op het verbod van het ANC en andere oppositionel organisaties en hij verklaarde dat het tijd was voor onderhandelingen. De week daarop werd Mandela vrijgelaten. De vrijlating van Mandela was één van de grootste nieuwsevenementen van dat jaar. Bij de poort van de gevangenis stonden honderden journalisten met camera’s en enkele duizenden belangstellenden. Nelson had dit niet verwacht en had na zijn vrijlating aan een rustig leven gedacht maar hij wist dat hij al zijn aanhangers nu niet kon teleurstellen. Eerst werd hij na zijn vrijlating geopereerd waarbij het grootste deel van de prostaatklier werd verwijderd en sinsdien is hij onder controle gebleven. Een paar maanden later vertrok voor een tournee door Noord-Amerika en Europa waar hij vaak verwelkomd werd als held een leider en vaak sprak met belangrijke personen zoals Bush en premier Thatcher. Daarna ging hij met de Klerk onderhandelen. In 1993 ontving Nelson samen met de Klerk de Nobelprijs voor de Vrede en verschillende eredoctotraten en de Mensenrechtenprijs van de VN met zijn vrouw Winnie. Ondertussen was Nelson van zijn vrouw Winnie gescheiden. Volgens hem hadden zij te verschillende politieke ideeën en waren zij naar al die jaren van elkaar vervreemd. Nelson stelde zich kandidaat voor de presidentsverkiezingen en behaalde ook een overtuigende overwinning met het ANC: 62.6%. Het was bij deze verkiezingen de eerste keer dat zwarte mensen mochten stemmen en Nelson werd de eerste zwarte president in Zuid-Afika. ANC 63% Inkatha 8% DP 12% UDM 3% National Party 9% Others 5% Mandela is president van Zuid-Afrika geweest van mei 1994 tot juni 1999. In deze jaren heeft hij zich ingezet voor Zuid-Afrika zonder apartheid.