Het Communisme

Onze hoofdvraag is:

Wat hield het Russische Experiment in en waarom mislukte het?

De deelvragen zijn:

Hoe zag Rusland eruit voor het communisme eruit?
Hoe is het Communisme in Rusland gekomen?
Wie waren de belangrijkste leiders van het communisme en wat waren hun beloftes en ideeën?
Waarom verdween het communisme?

Hoe zag Rusland eruit voor het communisme eruit?

Rusland was een agrarisch land. Ruim 80% van de bevolking was werkzaam in de landbouw. Het overgrote deel van die landbouwbedrijven werd primitief geëxploiteerd. Veel kleine boeren hadden ook te kampen met schulden.

Vanaf 1890 kwam er een snelle industrialisatie op gang, met name in de mijnbouw, industrie en het vervoer. Investeringen daarvoor kwamen uit het buitenland. Deze activiteiten beperkten zich tot enkele gebieden en de sociale omstandigheden waren mensonterend.

Tot 1905 was Rusland een autocratische monarchie. Het land stond onder leiding van een tsaar, die werd gesteund door de adel. De tsaar was ook alleenheerser in de kerk. De tsaren waren echter niet zo populair. Er waren veel opstanden en dat leidde in 1881 tot een moordaanslag op tsaar Alexander ll. Er werd voortaan hardhandig opgetreden tegen verzet en opstandelingen werden verbannen naar Siberië.

Opvolger Nicolaas ll weigert echter nieuwe hervormingen en dus komen er weer opstanden. Tijdens zijn leiding kwam ook het communisme in Rusland, onder leiding van Lenin.

Hoe is het Communisme in Rusland gekomen?

Om een antwoord te krijgen op deze vraag, moeten we eerst kijken waar het communisme vandaan komt. Wie hebben het bedacht? Wie de echte grondlegger van het communisme was, wordt veel gediscussieerd. Is het nou Karl Marx, Friedrich Engels of Aristocles?

Plato
De allereerste bekende communist was Aristocles, ook wel Plato genoemd. Hij was een belangrijke Griekse filosoof en schrijver in de tijd 427 voor Christus en 347 voor Christus.

Plato, geboren op 427 v. Chr. te Athene, was een zoon uit een aristocratische familie. Plato genoot van een hele goede opvoeding, en bleek talent te hebben voor sport en literair werk. Plato betekent dus ook breedgeschouderde, vanwege zijn atletische gestalte.

Plato had vele ideeën over hoe het regeringssysteem moest zijn. Plato dweepte met de democratie. Politeia was de naam ervoor. Politeia is afgeleid van polis, dat staatsregeling betekent. Plato zou het graag zo zien, en kan dus worden gezien als één van de grondleggers.

Friedrich Engels en Karl Marx
Het communisme is het idee geweest van 2 personen. Karl Marx en Friedrich Engels. Friedrich Engels werd geboren in Barmer-Elberfeld op 28 november 1820. Hij was de oudste zoon van een beroemde Duitse textielbaron. Hij werd door zijn vader naar de textielfabriek gestuurd in Manchester om dat bedrijf te helpen runnen. Toen Friedrich daar aankwam, was hij geschokt over de armoede bij het werken en het niet aan de gevoelens van de arbeiders denkend. Hij schreef een verslag dat in 1845 gepubliceerd werd, met de titel: ‘’ Toestand van de arbeidersklasse in Engeland in 1844’’. In dit jaar begon Engels ook artikelen te schrijven voor een krant ‘’ de Duits-Franse jaarboeken’’ genaamd. Karl Marx publiceerde deze krant, en dus was het logisch dat ze elkaar ooit eens zouden ontmoeten.

Karl Marx is geboren op 5 mei 1818 geboren te Trier. Zijn ouders waren Heinrich Marx en Henriette Pressburg. (Henriette was een verre verwant van de familie Phillips) Marx woonde in de kosmopolitische streek van Duitsland. Kosmopolitisme is sprake als iemand een gevoel van verbondenheid met de mensheid in het algemeen ervaart. Dit gevoel is sterker dan nationale of regionale identiteit.

In Trier heerste economische terugval, omdat de oogsten van de wijn mislukten. Vijfentwintig procent van de mensen leefde van de armensteun.

Als Karl Marx wordt gevraagd als redacteur van de ‘’ Duits-Franse Jaarboeken’’, ontmoet hij Friedrich Engels. Daarvoor moet Marx naar Parijs verhuizen. Hier ontmoet hij vele socialisten, waaronder Théodore Dezamy. Dezamy bekeert Karl Marx heel snel tot het communisme ideaal. Ook helpt Dezamy om de artikelen van Engels en Marx bekend te maken. In één van de artikelen die Marx geschreven heeft, staat geschreven hoe hij de aanslag op Frederik Willem IV formuleert. Pruisen is woedend, en beschuldigd Marx van majesteitschennis en hoogverraad. Hij wordt uit Frankrijk gezet.

Karl Marx en Friedrich Engels hadden gelijke ideeën over het kapitalisme. Kapitalisme is een politiek-economisch systeem dat gekenmerkt wordt door verschillende aspecten. Bijvoorbeeld dat de productiemiddelen van particulieren zijn, en deze particulieren mogen zichzelf ook eigenaar noemen van bepaalde producten. De twee heren waren hier zeer enthousiast over. Ze gingen dus samenwerken.

Toen Karl Marx in 1845 verbannen werd uit Frankrijk, verhuisden Marx en Engels naar België toe. In België was destijds één van de weinige landen die toleranter tegen de vrijheid van meningsuiting stond.

In juli 1845 werd Marx meegesleept door Engels om naar Engeland te gaan. Engels ontmoette daar een vrouw, Mary Burns, waarmee hij heel zijn leven samen zou zijn totdat Mary stierf. Engels raakte in de roze wolken door haar zus Lizzie, en van het een kwam het ander. Door deze vrouwen, kwam Engels in aanraking met de Chartistenbeweging. Na amper een jaar in Engeland te zijn geweest, zijn ze terug naar Brussel gegaan. Daar richtten ze het ‘’Communistische Correspondentie-Comité’’ op. Ze wilden dat alle socialistische leiders zich verenigden uit heel Europa. In Engeland werd een bijeenkomst gehouden, en daar werd de naam veranderd in de ‘’Bond der communisten’’. Engels werd de vertegenwoordiger van de bond. Hij had veel invloed en hij ontwikkelde de strategie van de Bond.

In 1847 schreven Karl Marx en Friedrich Engels een pamflet. Het was gebaseerd op ‘’De beginselen van het communisme’’ van Engels. Het werd binnen zes weken geschreven met 12.000 woorden. Het werd zo geschreven dat het communisme door iedereen te begrijpen viel. Het heette ‘’het communistische manifest’’. Dit pamflet is nu bekend met het motto: ‘’Proletariërs, aller landen verenigd U!’’ Het pamflet is gepubliceerd en is in heel Europa bekend geworden. Zo ook bij de bolsjewieken, die dit prima ideeën vonden.

Bolsjewieken en Lenin
In het begin van de twintigste eeuw was het land Rusland een land met heel veel armoede en veel landbouwers. De industrie was nog niet zo ver. Nicolaas II was de tsaar destijds. Hij had sinds 1894 weinig veranderingen doorgevoerd in Rusland. De tsaar was tevens ook bevelhebber van het leger. In de eerste wereldoorlog leed Rusland vele verliezen. Hierdoor kreeg hij een grote groep mensen tegen zich. In 1917 kwam er volksoproer, omdat de arbeiders en militairen gingen staken.

De tsaar had al spanningen gevoeld aan de kant van de Doema, de regering. Bij de februarirevolutie werd de tsaar van de troon gestoten. Er werd een nieuwe regering gevormd door sovjets van arbeiders en soldaten. De regering dwong de tsaar om af te treden, maar hij weigerde. Nicolaas II en zijn familie werden daardoor vermoord. Rusland was een republiek geworden.

De regering die nu zetelde voerde geen veranderingen in bij de landbouw of bij de Russische maatschappij. Het volk zat juist op zulke veranderingen te wachten. Logisch dat ze niet blij met de regering waren. Ook werd de oorlog tegen Duitsland en Oostenrijk-Hongarije gewoon voortgezet, waardoor er nog steeds slachtoffer vielen.

De Bolsjewieken gingen acties tegen de regering ondernemen. Lenin was de leider van de bolsjewieken en was teruggekeerd uit Zwitserland, waar hij in ballingschap had verkeerd. De bolsjewieken eisten dat de regering aftrad en veranderingen in de maatschappij. Ook eisten ze dat de oorlog tegen Duitsland en Oostenrijk-Hongarije werd beëindigd. In de maand juli, in het jaar 1917, werd er een actie ondernomen om de macht over te nemen. Deze mislukte totaal.

Na de poging tot overnemen van de macht van de bolsjewieken, kwam er een nieuwe premier van de regering. De nieuwe premier, Kerenski, dacht dat de bolsjewieken geen machtsovername zouden proberen. Maar in het najaar van 1917, werd er weer een poging ondernomen. Ze waren hersteld van de vorige nederlaag, en dit keer lukte de poging. Deze machtsovername wordt wel de Oktoberrevolutie genoemd. Er werd een nieuwe regering gevormd met de bolsjewieken aan de leiding. Lenin werd het hoofd van de Raad van Volkscommissarissen. Trotzki werd als volkscommissaris van Nationaliteitszaken. Lenin was nu officieel leider van Rusland geworden. Een man met communistische ideeën…

De eerste beslissing die Lenin maakte had te maken met de oorlog tegen Duitsland en Oostenrijk-Hongarije. De Russen sloten vrede met Brest-Litovsk. Ze gaven de Duitsers stukken grondgebied in ruil voor vrede. De geallieerden waren helemaal niet blij met deze vrede, want nu had Duitsland 1 belangrijke tegenstander minder en hadden de geallieerden 1 belangrijke metgezel minder. Een andere beslissing had te maken met de grond van de boeren. Alle grond werd van de staat en daarna werd alle grond van de boeren eerlijk onder elkaar verdeeld. Hierdoor waren er geen grootgrondbezitters en waren alle boeren gelijk aan elkaar.

De bolsjewieken hadden toch veel tegenstanders in Rusland. Bij de verkiezingen voor de grondwetgevende vergadering in november 1917 kregen ze maar 175 van de 707 zetels. Lenin was het er niet mee een, en liet de verkiezing nietig verklaren en verbood andere politieke partijen.

In de lente van 1918 begonnen tegenstanders van het communisme met gewapend verzet. De tegenstanders, die ook wel de ‘Witten’ genoemd werden, hadden steun van de geallieerden uit de eerste wereldoorlog. Dit was zo, omdat Frankrijk en Engeland bang waren voor soortgelijke revolutie in hun eigen land, waardoor het communisme zich zou verspreiden in heel Europa. De ‘Roden’, de communisten, zetten alle om de geallieerden tegen te houden. Ze lieten Het Rode Leger vechten onder de leiding van Trotzki. Ze lieten de Tsjeka (geheime politie) de tegenstanders van het communisme oppakken. Zij kregen censuur opgelegd. In 1921 werd het verzet pas volledig neergeslagen, waardoor de tegenstanders van het communisme niet meer samenwerkten, maar eigen verzetsgroepen oprichtten.

Na de afloop van de oorlog kreeg Rusland te maken met een grote hongersnood. Miljoenen Russen stierven van de honger. Om te zorgen dat de productie van voedsel wat meer kon worden, liet Lenin de hervormingen wat langzamer gaan.

In 1922 werd Rusland omgevormd tot de Sovjet-Unie. De Sovjet-Unie was geen echt land, maar een bondstaat. De Sovjet-Unie was dus een unie van landen (USSR en satellietstaten) die nauw samenwerkten.

We kunnen hieruit constateren dat de eerste ideeën van de filosoof Plato kwam. Het is overgesprongen naar Karl Marx en Friedrich Engels, die ‘’ het communistische manifest ’’ met zijn tweeën geschreven hebben. Dit pamflet is gepubliceerd, en de is doorgedrongen bij de bolsjewieken. De bolsjewieken met Lenin aan de leiding kwamen aan de macht. Lenin was de bakermat voor het communisme, en is het communisme in Rusland begonnen.

Wie waren de belangrijkste leiders van het communisme en wat waren hun beloftes en ideeën?

De algemene beloftes voor het communisme waren:
-Een einde maken aan alle armoede.
-Een einde maken aan alle ongelijkheid in Rusland.
-Ervoor zorgen dat er werk is voor iedereen.
-Ervoor zorgen dat iedere inwoner tevreden en gelukkig is.

Dit ging echter niet zo gemakkelijk.

Lenin

Na de februarirevolutie keerde Wladimir Iljitsj Oeljanov, oftewel Lenin, (na een beslissing van de Duitse legerleiding) terug uit Zwitserland. Hij gaf meteen aan dat het tijd was geworden voor een socialistische revolutie. Ondanks veel twijfels van anderen kondigde hij de aprilstellingen af:

-alle macht aan de sovjets (sovjet is een raad van arbeiders en soldaten)
-alle grond aan de boeren
-alle fabrieken aan de arbeiders
-vrede met Duitsland

De aprilstellingen waren eenvoudig, iedereen kon ze begrijpen.

Na veel conflicten (Lenin vluchtte zelfs even naar Finland) kwamen de bolsjewieken uiteindelijk aan de macht. Er werd een nieuwe regering gevormd (Raad van Volkscommissarissen) en de voorzitter daarvan werd Lenin. Er kwamen meteen nieuwe maatregelen:

-Onteigening van het grootgrondbezit (inclusief dat van de kerk). De boeren kregen het gebruiksrecht.
-Onteigening van de belangrijkste productiemiddelen. Het bestuur van de bedrijven werd overgenomen arbeidersraden.
-Annulering van de staatsschuld (ook die aan het buitenland).
-De kerk werd onder staatstoezicht geplaatst.
-Wapenstilstand met Duitsland; er zou direct over vrede onderhandeld worden.

In tegenstelling tot Kerenski kwamen er onder Lenin wel verkiezingen. Maar dat pakte voor Lenin niet goed uit. Zijn Communistische Partij kreeg nog geen kwart van de stemmen. Lenin kwam desondanks aan de macht en Rusland kreeg een nieuwe naam: de USSR (Unie van Socialistische Sovjet Republieken), oftewel de Sovjet-Unie.

De Sovjet-Unie werd zo onverwacht tot een communistisch land gevormd, want volgens de theorie van Marx kon de Sovjet-Unie niet als eerste land communistisch worden. Volgens Lenin kon die revolutie alleen slagen als zijn Communistische Partij die revolutie leidde en vorm gaf.

Dat ging echter niet vanzelf. Er braken opstanden uit in de Sovjet-Unie en daarnaast braken er oorlogen uit in binnen- en buitenland. Door een burgeroorlog en de gedwongen graanleveranties verminderde de landbouwproductie drastisch in 1913. Het gevolg daarvan waren honger, stakingen en opstanden.
Lenin zag dat het zo niet verder kon en kwam met een Nieuwe Economische Politiek (NEP). Dat hield het volgende in:
-Kleine particuliere bedrijven werden toegestaan.
-Boeren mochten zelf over hun productie beschikken.
De NEP kwam echter te laat om de hongersnood van 1921/22 te voorkomen.

Stalin

In 1924 overleed Lenin aan de gevolgen van een hersenbloeding. Zijn opvolger was Jozef Djoegaswili, oftewel Stalin. Stalin stelde zich in de verkiezingsstrijd op als een vriend van Lenin, maar dat was echter niet zo. Door zijn gesloten en wantrouwige aard en zijn botte optreden was hij ook niet echt populair bij het volk (in tegenstelling tot Lenin). Stalin stond echter wel bekend ijverig, betrouwbaar en kundig partijbestuurder met een scherp geheugen.

Stalin was een voorstander van de NEP. Hij sprak daarnaast ook van ‘socialisme in één land’. Zijn tegenstander in de strijd om de troonopvolging van Lenin wilde andere landen ook tot revoluties bewegen. Stalin was op dat punt veel realistischer.

Om de technische en economische achterstand op de kapitalistische landen in te halen, bedacht Stalin het ‘Vijfjarenplan’. Dat betekende dat alle goederen en diensten voor de komende vijf jaar moest worden vastgelegd. De nadruk werd gelegd op zware industrie. Stalin was op dit punt zeer ambitieus, gezien de hoeveelheid en aard van de beschikbare productiemiddelen.
Dat werd geen succes. Mede door een economische crisis moest de opbouw uit eigen middelen bestaan. De landbouwers werden hiervan de dupe.

De vijfjarenplannen werden opgesteld door Gosplan (staatsplancommissie) in Moskou. Het concept van het eerste Vijfjarenplan werd onder druk van Stalin gewijzigd: de streefcijfers moesten sterk worden verhoogd. Pessimistische economen bij Gosplan werden beschuldigd van sabotage en vervangen door optimistische.

Het eerste vijfjarenplan (1928 – 1932) voorzag dan ook in een enorme groei van de industriële productie met de nadruk op zware industrie, energiewinning en bewapening. Al met al moest de industrie in vijf jaar groeien met 180% en de landbouw met 55%. In november 1929, aan het einde van het eerste jaar van het eerste vijfjaren plan, schreef Stalin in de Pravda: ‘’Het afgelopen jaar was het een jaar van de grote ommekeer op alle fronten van de socialistische opbouw. Wij gaan in volle vaart de weg op van de industrialisatie, naar het socialisme, en laten onze eeuwenoude vaderlandse achterlijkheid achter ons. Wij worden een land van metaal, een land van auto’s, een land van tractoren. En wanneer wij de USSR in een auto hebben gezet en de boer op een tractor, laten de heren kapitalisten, die zo trots zijn op hun civilisatie dan maar eens proberen ons in te halen. We zullen wel eens zien welke landen men dan als achterlijk en welke als voorlijk zal beschouwen.’’ Op het moment dat Stalin dit schreef was de collectivisatie in de landbouw nog maar net begonnen. Mede door de chaos die de collectivisatie met zich meebracht, werden de toch al onrealistische groeicijfers van het plan lang niet gehaald. Volgens het plan moesten bijvoorbeeld de spoorwegen met 16.000 km worden uitgebreid; in werkelijkheid werd het 5000 km.

De tweede en het derde vijfjarenplan (1932 – 1941) was een stuk realistischer van opzet en de grootste moeilijkheden van de collectivisatie waren achter de rug. Stalins nieuwe orde kan in bepaalde opzichten een economisch succes worden genoemd worden:

-De zware industrie, energieproducten en bewapeningsindustrie hielden de prioriteit en behaalden door sterk stijgende productiecijfers indrukwekkende resultaten op.
-In korte tijd werden rijke grondstofgebieden ontsloten, bijvoorbeeld in de Oeral, Siberië en in Kazachstan.
-Uit het niets ontstonden nieuwe industriesteden. Het bekendste voorbeeld daarvan is Magnitogorsk in de Oeral. Het werd een groot centrum van ijzerertswinning, hoogovens en metaalindustrie.
-In tien jaar tijd werd zo de grondslag gelegd voor een moderne industrie en een bijbehorende infrastructuur.

In 1928 was er de ‘dekoelakisatie’. De regering ontnam de koelakken (grote en middelgrote boeren) hun land en al hun bezittingen. Zij werden ervan beschuldigd dat ze graan achter hielden tijdens een dreigen voedseltekort. De dekoelakisatie had verschillende doelen:
-De landbouwproductie moest worden verhoogd.
-De landbouwproductie moest volledig onder staatscontrole worden gebracht.
-De plattelandsbevolking moest onder staatstoezicht worden gebracht.
-De overtollige boeren en landarbeiders moesten in de (mijn)bouw en industrie gaan werken.

Om dat te bereiken werden de boerderijen tot enorme collectieve bedrijven samengevoegd, genaamd ‘kolchozen’. De kolchozen werden gemechaniseerd en het grootste deel van de productie moest worden afgestaan aan de staat.

De collectivisatie werd een ramp. In de winter van 1932/33 brak er een zware hongersnood uit en er kwamen miljoenen mensen om. In tegenstelling tot de collectivisatie werd de industrialisatie wel een succes.

Door vele andere gebeurtenissen werd Stalin er niet populairder op. In 1945 kwam er echter een ommekeer. Hij versloeg Duitsland, wat hem in binnen- en buitenland veel prestige opleverde. Die overwinning ging de boeken in als de ‘Grote Vaderlandse Oorlog’.

De oorlog eiste echter wel miljoenen levens en de Sovjet-Unie had onvoorstelbare materiële schade opgelopen. Ze konden op industrieel gebied weer opnieuw beginnen. Stalin kwam daarom met een nieuw Vijfjarenplan. Mede door de Koude Oorlog werd ook deze editie geen succes. Stalin stierf uiteindelijk, zijn opvolger werd Chroestjov.

Chroestjov

Nikita Chroestjov was dus de opvolger van Stalin. Hij verbaasde iedereen met een scherpe aanval op Stalin. Hij beschuldigde hem van machtsmisbruik, persoonsverheerlijking, geschiedvervalsing en andere politieke fouten. Het zou het begin zijn van de destalinisatie. Miljoenen politieke gevangenen werden vrijgelaten.

Op economisch gebied probeerde hij de Verenigde Staten te overtreffen. Hij stichtte gigantische sovchozen voor de productie van maïs in de steppen van Kazachstan en de bossen van Siberië. Het experiment mislukte echter volledig. Vele natuurgebieden gingen verloren. Het prestige van Chroestjov liep een deuk op. Mede door zijn onvoorspelbare buitenlandse politiek (het neerslaan van Hongaarse opstand, verslechterde verhouding met China, Cuba-crisis) kwam zijn leiderschap in 1964 tot een einde.

Breznjev

Chroestjov’s opvolger Breznjev begreep dat politieke en economische experimenten een gevaar voor de stabiliteit van de Sovjet-Unie vormden. Hij streefde dan ook vooral naar orde en rust.

De regering onder Breznjev was nogal saai, de binnenlandse politiek was totaal niet spannend, je kon je er nauwelijks over opwinden. Daarnaast werd het geleid door allemaal oude mannen. Maar de productie en het aanbod van consumptiegoederen nam toe en aanvankelijk profiteerde de bevolking hiervan. In de tweede helft van de jaren zeventig werd het echter minder. Door het landbouwbeleid en ongunstige weersomstandigheden moesten grote hoeveelheden landbouwproducten worden geïmporteerd.

Ondanks de leveranties van Cuba, was er in de Sovjet-Unie een groot tekort aan suiker. Het meeste suiker werd illegaal in alcohol omgezet. Er was in de Sovjet-Unie dan ook een groot drankprobleem.

Het vleugje vrijheid wat het volk kreeg onder Chroestjov, was onder Breznjev weer verdwenen. Mensen die kritiek hadden op het beleid van Breznjev werden niet geëxecuteerd, maar ontoerekeningsvatbaar verklaard. De critici werd opgesloten en ‘behandeld’ in een psychiatrische kliniek.

In 1982 overleed Breznjev en kwam er een einde aan zijn regime. De gemiddelde leeftijd van het Russische machtscentrum was toen al ver boven de 70 jaar.

Gorbatsjov

De opvolger van Breznjev was niet een oude knar, maar de ‘jeugdige vijftiger’ Michail Gorbatsjov. Een intelligente, charmante, maar ook een moedige en fatsoenlijke man. Hij besefte dat de Sovjet-Unie economisch, sociaal en politiek was vastgelopen. Door de achterstand op de Verenigde Staten was de defensie kwetsbaar geworden. Ook de economie stagneerde.

Het ‘IJzeren Gordijn’ was niet meer bestand tegen alle Westerse invloeden. Zo kregen veel mensen een radio en/of televisie. Alles uit de Westerse wereld kon dus gehoord en bekeken worden. Gorbatsjov koos daarom voor een politiek van hervorming van het communisme, oftewel de ‘perestrojka’. Om dat project te bevorderen stimuleerde hij de ‘glasnost’, openbaarheid van discussie, over het vastgelopen systeem en de beperking van de productie van alcohol.

Hoe het verder gaat met Gorbatsjov en zijn regime is te lezen in de volgende deelvraag. Dan is ook te lezen dat het communisme onder zijn leiding (maar niet volgens plan) verdween en ook waarom het verdween.

Waarom verdween het communisme?

Zoals al eerder verteld voerde Gorbatsjov de glasnost in. In het begin ging dat goed. Gorbatsjov wilde hiermee ook de perestrojka bereiken. Maar die glasnost liep een beetje uit de hand. Het weekblad ‘Moscow’ was het ‘vlaggenschip’ van de glasnost geworden. Er werd ineens geschreven over onderwerpen waar nog nooit over geschreven was, zoals bijvoorbeeld misdaad, corruptie, drugsgebruik, prostitutie en het brute politie-optreden. Je kon brieven met bijvoorbeeld vragen opsturen naar kranten, waar dan antwoord op werd gegeven. In het begin van de glasnost kreeg je nog gewone vragen, zoals bijvoorbeeld: ‘Waarom zijn er geen eieren te krijgen?’ Gorbatsjov had hier geen problemen mee, hij vond het zelfs goed. Hij hoopte namelijk dat de verantwoordelijke kippenmanagers zich aangesproken zouden voelen. Maar de vragen werden na enige tijd ernstiger. Je kreeg nu vragen zoals: ‘Wat is er met mijn vader in de Goelag gebeurd?’ Nadat de ramp van Tsjernobyl dagenlang werd verzwegen begreep Gorbatsjov dat de glasnost niet meer was te stoppen.

Er kwamen nu ook jongerengroepen bij elkaar om te discussiëren en later zelfs te demonstreren tegen het communistische systeem. Gorbatsjov werd hierdoor afhankelijk van radicale hervormers, de bekendste hiervan is Jeltsin.

Gorbatsjov wilde meer steun voor zijn beleid, en dus besloot hij om verkiezingen te houden. Die verkiezingen waren voor hem erg succesvol. Met ruime meerderheid werd hij gekozen tot president van de USSR. Later kwam er een parlement op basis van vrije verkiezingen tot stand waarvan Jeltsin de voorzitter werd.

Boris Jeltsin

Het ging economisch echter achteruit. Gorbatsjov gaf geen duidelijke richting aan zijn economisch beleid. Hij moest veranderingen toepassen, maar dat een heel naar gevolg. In 1991 werd een staatsgreep gepleegd en Gorbatsjov werd ontvoerd. Dankzij moedig optreden van Jeltsin werd hij bevrijd. Het bleek het einde te zijn van Gorbatsjov’s regime. Eind 1991 trad hij af. Gorbatsjov kon met opgeheven hoofd vertrekken, want hij werd daarna geëerd met de Nobelprijs voor de vrede. Jeltsin werd benoemd tot zijn opvolger.

Het vertrek van Gorbatsjov bleek ook het einde te zijn van het communisme. Gorbatsjov was niet meer populair in de Sovjet-Unie, maar wel in het buitenland. Tijdens het regime van Gorbatsjov werden veel Oost-Europese landen namelijk onafhankelijk en Gorbatsjov had daar niets tegen gedaan.
In eigen land werd hij echter niet meer zo gewaardeerd, omdat hij de USSR niet bij elkaar wist te houden.

Alle deelvragen zijn nu beantwoord. Nu kunnen we de hoofdvraag ook beantwoorden. Het antwoord op de hoofdvraag is als volgt:

Wat hield het Russische Experiment in en waarom mislukte het?

Het Russische Experiment was een nieuw soort regeren. Alle producten van de staat, alle grond naar de boeren etc. 5jarenplannen waren bekende aspecten van het communisme.

Het communisme mislukte doordat Gorbatsjov afgetreden was en Jeltsin hem opvolgde. Het volk had schoon genoeg van het Communisme.

Conclusie

-De grondleggers waren Karl Marx en Friedrich Engels. Zij schreven ‘’ het communistische manifest’’ , dat in heel Europa werd verspreid. De bolsjewieken pikten dit op en namen deze regeringsmanier ook aan. Lenin werd hen leider.
-De bolsjewieken kwamen aan de leiding doordat Lenin de andere partijen afschafte. De tegenstanders werden gecensureerd.
-Lenin voerde communistisch bewind.
-Het communisme hield stand onder zijn opvolgers Stalin, Chroestjov en Breznjev. Dit verging de één beter dan de ander.
-Onder Gorbatsjov verdween het communisme, wegens vele opstanden met als dieptepunt de ontvoering van Gorbatsjov.