Titel: Vlad Tepes. De man achter de legende van Dracula.
Hoofdvragen: Wie was Vlad Dracula en wat was zijn relatie met de fictieve Dracula?
Inleiding:
Vampiers zijn in. Op televisie zie je series als Buffy the Vampire Slayer en Angel.
Ook in tijdschriften wordt er veel aandacht besteed aan vampiers, en in boeken zijn vampiers nog altijd een populair onderwerp.
Eén van ’s werelds beroemdste boeken over vampiers is het boek van Bram Stoker, genaamd Dracula. Deze bestseller werd in 1897 uitgegeven en is inmiddels in vele talen vertaald en ook meerdere malen verfilmd.
Bram Stoker baseerde zijn verhaal op een Roemeense prins met de naam Vlad Tepes.
Over deze persoon zal dit gedeelte van de praktische opdracht gaan.
Wie was de persoon achter de legende van Dracula, en waarom is juist hij een voorbeeld geweest? Lees het verder op de volgende pagina’s.
Achtergrond informatie
Om de geschiedenis achter Dracula te begrijpen is het belangrijk om eerst te weten hoe de politieke situatie in de 14e en 15e eeuw was in het gebied waar het om gaat.
Het gaat in de geschiedenis rond Vlad Tepes allemaal om een regio genaamd Wallachia, in de Balkan, in het Zuidoosten van het tegenwoordige Roemenië.
Deze regio lag tussen het machtige Ottomaanse Rijk, en Hongarije. (Zie ook het kaartje.)
De Turken uit het Ottomaanse rijk wilden graag verder Europa binnendringen, en de Hongaren waren vastbesloten het Christelijke Europa te beschermen.
Om te overleven tussen deze beide grootmachten sloten de heersers van Wallachia regelmatig verbonden met één van deze beide rijken.
Een bijkomende factor die het leven in de regio niet bepaald verbeterde was de voortdurende machtsstrijd om de troon van Wallachia.
De opvolging voor deze troon was wel erfelijk, maar werkte niet volgens het principe dat de oudste zoon de opvolger is. Een aantal edelen uit Wallachia hadden het recht te kiezen uit een aantal prinsen uit de koninklijke familie.
Politieke moorden waren dus helemaal niet ongewoon.
In deze omstandigheden groeide de persoon op waar dit werkstuk over gaat, Vlad Tepes, ook bekend onder de naam Vlad III Dracula, dan wel Vlad the Impaler (de spietser).
Voorhistorie van Wallachia en omstreken.
Om een goed inzicht te krijgen in het handelen van Vlad III is het erg belangrijk veel te weten over het gebied waarin hij leefde. Wallachia werd in 1280 n.Chr. opgericht door Radu Negru. Tot 1330 werd Wallachia geregeerd door Roemenië.
De eerste onafhankelijke heerser over Wallachia was Prins Basarab de Grote, een voorouder van Vlad Tepes. Hierna was het de beurt aan Vlads grootvader om de scepter te zwaaien over Wallachia. Hierna gebeurde er echter iets belangrijks.
De familie Basarab splitste zich op in 2 partijen, welke voortdurend ruzieden over de troonopvolging. De ene partij waren afstammelingen van Vlads grootvader Mircea, en de anderen waren afstammelingen van Prins Dan.
In de tijd dat Vlad III geboren werd (1431), werd zijn vader door de Hongaarse koning Sigismund benoemd tot gouverneur van Transylvanië, de regio ten Noorden van Wallachia. Vlad, de vader van Vlad III, was hier echter absoluut niet tevreden mee, hij had liever de troon van Wallachia, en vermoorde daarom zijn rivaal Alexandru, een prins uit de lijn van Dan. Dit gebeurde in 1936, en Vlad werd hiermee Vlad II.
Naar men aanneemt is er dus al eerder een Wallachiaanse Prins geweest die Vlad heette, hier kon ik echter geen bewijs of andere aanwijzingen voor vinden.
Nog steeds is er grote onzekerheid over de precieze namen die in dit verhaal spelen.
De bronnen spraken elkaar af en toe tegen, en het is erg moeilijk je een beeld te vormen wie nou wie is. Om het een beetje duidelijker te maken heb ik een kleine stamboom getekend:
Zoals ik al eerder heb aangegeven zat Wallachia tussen 2 grootmachten ingeklemd.
Aan de ene kant het Ottomaanse rijk, met de Turken die graag meer invloed hadden in Europa, en aan de andere kant Hongarije, dat de steun had van de andere Christelijke vorstenhuizen van Europa, omdat Hongarije gezien werd als de poort naar Europa. Deze twee rijken hadden allebei erg veel invloed op het gebied waarin Vlad Dracula leefde, en waren dan ook maar al te graag bereid om iemand die ze vertrouwden op de Wallachiaanse troon te helpen.
Zo dwong Hunyadi, de Witte Ridder van Hongarije, Vlad II om Wallachia te ontvluchten, nadat hij de Turken, die Transylvanië waren binnengevallen, had verslagen. Diezelfde Turken hielpen Vlad II in 1443 weer op de troon, onder voorwaarde dat Vlad elk jaar een aantal Wallachiaanse jongens naar het Ottomaanse rijk zou sturen. Om de Turken gunstig te stemmen, stuurde hij maar meteen zijn 2 jongste zoons, Vlad III en Radu, in 1444.
In datzelfde jaar besloten de Hongaren onder leiding van Hunyadi om de vrede met de Turken te verbreken. Hij wilde een kruistocht houden om de Turken uit Europa te verdrijven. Omdat Vlad II lid was van de Orde van de Draak (Zie het hoofdstukje Dracula’s Naam) eiste Hunyadi dat Vlad II hem mee zou helpen en zich tegen de Turken zou keren. Maar omdat Vlad II, een geslepen politicus, liever een middenweg wilde volgen, stuurde hij zijn oudste zoon, Mircea, om Hunyadi te helpen bij zijn kruistocht, hopende dat de Turkse Sultan dan zijn 2 jongste zoons zou sparen.
Deze kruistocht, ook wel bekend als de Varna kruistocht, is echter jammerlijk mislukt.
Hunyadi werd extreem vijandig tegen Vlad II en Mircea, en liet hen in 1447 vermoorden, Mircea op een gruwelijke manier, hij werd levend begraven.
Dit is mogelijk een aanleiding geweest voor Vlad III om zijn vijanden ook op gruwelijke wijze uit te schakelen, waar ik het later nog over ga hebben.
Hunyadi plaatste ondertussen een Danesti prins op de Wallachiaanse troon.
De Turken, die van de dood van Vlads vader en broer hadden gehoord, waren woedend, en lieten Vlad III vrij en wisten hem in 1448 aan de macht te helpen in Wallachia. Een soort kat en muis spelletje volgt. Hunyadi zet zijn eigen mannetje, Vladislov II op de troon, al na slechts 2 maanden macht voor Vlad III.
Omdat Vladislov opeens erg pro-Turks blijkt te zijn, wendt Hunyadi zich tot de zoon van zijn oude vijand,Vlad III, die uiteindelijk in 1456 na een inval in Wallachia voor een langere periode aan de macht komt. En juist uit die periode (1456 – 1462) komen de verhalen over Vlads extreme wreedheid…
Het leven van Vlad Dracula.
In deze paragraaf komt het leven van Vlad III aan bod, en gaan we verder in op de vraag of Vlad werkelijk zo wreed was als de verhalen ons doen geloven.
Een aantal feiten op een rijtje om mee te beginnnen. Vlad werd in 1431 geboren in Sighisoara, een Transylvaans stadje. Zijn opleiding begon in 1436. Net als de zoons van andere Europese edelen werd hij naar een andere edelman gestuurd als schildknaap, waar hij de belangrijkste oorlogstactieken leerde en waar hij leerde vechten. In 1444 werd hij samen met zijn broer als gijzelaar naar het Ottomaanse rijk gebracht, waar hij in 1448 weer vrijgelaten werd. In datzelfde jaar werd hij op 17-jarige leeftijd heerser van Wallachia, voor korte duur.
In zijn korte leventje had hij dus al erg veel meegemaakt.
Hij groeide op in een verschrikkelijke oorlog, hij werd gevangen genomen door de Turken, zijn vader werd vermoord en ook zijn oudere broer kwam op gruwelijke wijze om het leven.
Een moderne psycholoog zou het dus helemaal niet vreemd vinden dat Vlad III zijn terreurbewind uitoefende, zoals we in sommige verhalen over hem horen.
Maar is dat alles wel waar? Zijn de wreedheden van Vlad Tepes niet ontzettend overdreven? Hier is slechts 1 antwoord op te geven. Vlad III was inderdaad onmenselijk wreed. Zijn favoriete methode om zijn vijanden om het leven te brengen was mensen aan een paal spietsen. De wijze waarop hij dat deed was gruwelijk.
Hij had de gewoonte om een mens tussen 2 paarden in te spannen, om er dan langzaam een geoliede paal, niet te scherp, anders zouden zijn slachtoffers te vlug sterven aan een shock, in te drijven. De paal ging dan gewoonlijk van de anus naar de mond. Hij had echter ook nog andere methoden, waarbij de spies uit andere lichaamsdelen kwam, of waarbij het slachtoffer ondersteboven hing.
En deze spietsingen waren meestal geen losstaande gevallen. Sterker nog, ze waren meestal bij duizenden tegelijk, waarbij Vlad Dracula hen dan meestal nog in een bepaald patroon rond een stad liet staan ook.
Rond 1460 liet hij een keer 30.000 mensen tegelijk spietsen. Een andere keer liet hij zo’n 20.000 Turkse gevangenen tegelijk om het leven komen. De plaats waar ze aan hun palen gespietst waren stond later bekend als het Bos der Gespietsten.
En hoewel spietsen een favoriete methode was van Vlad III, was het niet zijn enige.
Zoals overigens veel van zijn tijdgenoten was hij verzot op andere martelmethodes.
Ledematen afhakken, spijkers in hoofden slaan, ogen uitsteken, neuzen afknippen, het is maar een greep uit de vele methoden die ik tijdens het maken van mijn werkstuk ben tegen gekomen.
En helemaal niemand bleef gespaard. Vrouwen, kinderen, edelen, boeren, Turken of Wallachianen, iedereen moest eraan geloven.
Er is vaak getracht om Vlads gruweldaden goed te praten.
Het zou politiek nodig zijn geweest, het waren vijanden die zelf ook gruwelijke daden begingen, of het waren profiteurs die teerden op het relatief rijke Wallachia.
Toch vermoorde Vlad ook zijn eigen mensen, onschuldige boeren uit Wallachia, en er is niemand die kan ontkennen dat Vlad III genoot van zijn martelingen.
Zijn wrok jegens de hogere adel (de ‘boyars’) was enorm. Zij hadden immers zijn vader verraden en om het leven gebracht, en hij kon hen dit niet vergeven.
Hij roeide hen en hun families systematisch uit.
Toch, hoe paradoxaal het ook klinkt, was Vlad Tepes een man van normen en waarden. Hij hield enorm van eerlijkheid, en probeerde dit dan ook in zijn eigen Wallachia te handhaven. Oneerlijke kooplui waren hun leven niet zeker, overspelige vrouwen werden samen met meisjes die hun maagdelijkheid verloren zonder getrouwd te zijn en weduwen die graag nog eens een pleziertje beleefden net als dieven gespietst.
Ondanks deze wreedheden stond Vlad lange tijd bekend om zijn dappere strijd tegen de Turken en wilden de latere bewoners weinig weten van zijn gruweldaden…
Natuurlijk kon dit nooit lang duren. De middelen van Vlad en zijn medestanders waren onvoldoende om de Turken tegen te houden. In 1462 slaagden de Turken erin Vlad III te verdrijven. Hij ontsnapte en zocht hulp bij de zoon van Hunyadi, die hem echter meteen liet arresteren. Zijn vrouw pleegde zelfmoord door van de toren van zijn kasteel af te springen, liever dan dat ze in handen kwam van de Turken.
Volgens Russische bronnen zat Vlad tot 1474 gevangen. Andere bronnen wijzen er echter op dat hij in die tijd bevriend raakte met de zoon van Hunyadi en zelfs een lid van de koninklijke familie van Hongarije trouwde, waarmee hij 2 kinderen kreeg.
Tegen 1476 had hij weer genoeg macht om een poging te wagen om samen met een Transylvaanse prins een inval te doen in Wallachia. Dit bleek niet zo moeilijk te zijn; zijn rivaal van de Danesti-lijn vluchtte onmiddellijk. Omdat een deel van Vlads eigen troepen en de Transylvaanse krijgsmacht echter meteen weer wegging kon Vlad III echter niet lang stand houden tegen de Turken, die zijn land binnenvielen. Met een leger van slechts 4000 man trok hij op tegen de Turken, en verloor daarbij in December van het jaar 1476 zijn leven. Over de precieze toedracht van zijn dood bestaat grote twijfel. Het zou verraad kunnen zijn, maar ook gewoon een eervolle dood in het heetst van de strijd. Zeker is dat hij, toen hij dood was, werd onthoofd door de Turken, waarna zijn hoofd in Constantinopel aan een staak ten toon werd gesteld, om te bewijzen dat de verschrikkelijke Vlad eindelijk dood was. Zijn lichaam werd ergens in een kerk bij Boekarest begraven.
Dracula
De naam Dracula komt van het Roemeense woord Drac, wat draak of duivel betekend. Vlad II, Dracula’s vader, was lid van de Orde van de Draak, en had daardoor de bijnaam Dracul. Dracula betekent dus Zoon van de Draak.
Voor Vlads vijanden had het echter meer de betekenis van Zoon van de Duivel…
De Orde van de Draak was een geheime orde, vergelijkbaar met de beroemde Tempeliers. Ze hadden als geheime taak om het Christendom te verdedigen en het Ottomaanse Rijk van uitbreiding te weerhouden.
Het was een zeer elitaire orde, en Vlad II werd erbij gevraagd vanwege zijn enorme moed en inzet in de strijd tegen de Turken.
Hij droeg het embleem van de Orde (Zie afbeelding) dan ook met grote trots.
Ook de munten die hij uitgaf droegen dit symbool, een draak met gespreide vleugels, hangend aan een kruis.
Overeenkomsten
Hiervoor heeft u de feiten over de historische figuur achter “Dracula”, de beroemde roman van Bram Stoker gelezen. Er zijn enkele treffende overeenkomsten tussen deze figuur en Vlad Dracula. Er zijn echter ook veel verschillen.
Hier zal ik het later in dit verslag nog over hebben. Nu eerst de feiten en achtergronden over het boek van Stoker, met al zijn eigenaardigheden en vreemde dingen, en waarom het toch zo’n enorm succes kon worden.
Het Verhaal van Dracula.
Het geloof in vampirisme is heel oud en wijdverbreid. Al op Babylonische en Asyrische vazen zijn afbeeldingen van vampiers te bewonderen. In het oude China vreesde men de Giang Shi, een bloeddrinkende boze geest. Maar in onze Westerse wereld zijn vampiers populair gemaakt door de roman van Bram Stoker.
In het verhaal van Bram Stoker reist een jonge man, advocaat in opleiding, naar een kasteel in Transsylvanië om aan een vreemde man een huis in Londen te verkopen. Deze vreemde man blijkt Dracula te zijn en hij heeft een nogal ongewoon uiterlijk: een heel wit gezicht, rode lippen en scherpe hoektanden. Hij kan zichzelf ook in andere gedaantes voordoen. Als Dracula een slachtoffer in de nek bijt en bloed zuigt, verandert het slachtoffer ook in een vampier.
Jonathan Harker, de jonge advocaat, wordt ook bijna door Dracula gebeten en in een vampier verandert, maar hij kan nog net op tijd ontsnappen uit het kasteel. Hij reist snel Dracula achterna, die ondertussen naar Londen is verhuisd (met drie doodskisten gevuld met zand van het kerkhof om in te slapen).
Dracula bijt een aantal mensen in Londen, zodat ze in vampiers veranderen. Maar Jonathan Harker, zijn verloofde en zijn vrienden kunnen hem uitschakelen. Op deze manier zorgen ze ervoor dat de zielen van de slachtoffers niet meer rond hoeven te dwalen, op zoek naar nog meer slachtoffers.
Het beeld van Dracula, dat bram Stoker geschetst heeft, is dus die van een dode, die niet naar het hiernamaals kan en op aarde kwaad aanricht; hij is onzichtbaar in een spiegel en heeft een afkeer van knoflook en kruisbeelden.
Waarom schreef Bram Stoker dit verhaal?
In de geschiedenis zijn er meerdere verhalen geweest met betrekking tot vampiers. Vampiers zijn geen door Bram Stoker bedachte wezens.
Zo kent het Jodendom bijvoorbeeld de mythe van Lilith, de eerste vrouw van Adam, die weigerde zich aan hem te onderwerpen. Zij werd verstoten en in een nachtmonster veranderd, en haar kinderen werden gedood. Uit wraak probeert zij nog altijd de kinderen van Adam en Eva te doden.
Er is altijd een opvallende link geweest tussen vampiers en ontembare vrouwen, zoals ook blijkt uit het hierboven genoemde voorbeeld. Bram Stoker legde deze link ook, want de directe aanleiding voor hem om dit verhaal te schrijven was dat hij, na het eten van bedorven mosselen, een nachtmerrie kreeg over bloeddorstige vrouwen.
Stoker heeft zich tijdens het schrijven van dit verhaal verdiept in Vlad Tepes. Stoker had een vriendschappelijke relatie met de Hongaarse professor Arminius Vambery, en deze heeft flink bijgedragen aan het creëren van een beeld van de vampier.
Ook heeft Stoker zich verdiept in boeken over het Roemenië van de 15e eeuw, want in die tijd geloofde men in het bestaan van vampiers.
Maar de vampier van Stoker is niet alleen gebaseerd op historische feiten, hij heeft een groot gedeelte geromantiseerd. Zo dronken historische vampiers geen bloed en hadden ze geen puntoren en hoektanden. Maar veel andere details uit het verhaal corresponderen wel met de mythe uit de 15e eeuw. Zo hebben vampiers een schaduw en worden ze niet gereflecteerd in een spiegel. Ook de dag dat Jonathan Dracula ontmoet, 13 april, de dag van Sint Joris, is te herleiden naar oude vampierlegendes. Op die dag heersen de kwade krachten van de wereld. Stoker wilde dus een mooi verhaal schrijven, zijn nachtmerrie verwerken en een beeld scheppen van vampiers die in de 15e eeuw in Roemenië zouden hebben bestaan.
De relatie tussen de bedenker en het model.
Het is niet helemaal duidelijk, waarom Bram Stoker de 15e eeuwse Roemeense prins Vlad Tepes koos als voorbeeld voor zijn hoofdpersoon. Het is wel duidelijk dat Stoker de legende van Vlad Tepes kende. Want een vooraanstaande oriëntalist en professor uit Boedapest, Arminius Vambery, is op 30 april 1890 op bezoek geweest bij de Stokers. Bram Stoker was op dat moment bezig om informatie in te winnen voor zijn nieuwste boek en Arminius had veel informatie over de vampierlegende.
De enige echte relatie tussen Stokers hoofdpersoon en de Spietser Prins is het boek van Bram Stoker. In de eerste versie van Stokers manuscript heet de vampier ‘Count Wampyr’. Maar waarschijnlijk heeft Stoker de naam in Dracula veranderd nadat hij in een verhaal over Vlad Tepes het woord dracul had gezien, het wordt daar vertaald als duivel of draak. Dracula betekent zoiets als zoon van de duivel, zoon van de draak.
Er is dus geen enkele relatie tussen Vlad Tepes en Bram Stoker. Stoker heeft Tepes alleen als voorbeeld gebruikt om een verhaal over vampiers te schrijven, maar Stoker heeft geen specifieke studie gedaan naar Vlad Tepes om zijn verhaal te kunnen schrijven. Hij heeft wel een specifieke studie gedaan naar de legende over het bestaan van vampiers in Roemenië in de 15e eeuw. En daarbij is hij toevallig de Spietser Prins tegengekomen. Bram Stoker heeft een aantal elementen van deze prins gebruikt in zijn verhaal, maar het verhaal is zeker niet gebaseerd op de geschiedenis van Vlad Tepes.
Bram Stoker noemt zijn hoofdpersoon ook geen prins, maar een graaf. Deze benaming komt waarschijnlijk van een ander verhaal waarop Dracula is gebaseerd. Dit was het verhaal van een 16e eeuwse gravin, die dacht door bloed van maagden te gebruiken jong en mooi te blijven. Daardoor zijn vele dienstmeisjes gesneuveld.
Er is al veel geschreven over Bram Stoker en Vlad Tepes en vandaag de dag is er in Roemenië een hele toeristenindustrie die is gebaseerd op die relatie. Maar de Dracula van Stoker is een graaf die zijn geboortegrond heeft in Transsylvanië en een kasteel bij de Borgo Pas. Vlad was een voivode of prins, zijn geboorteplaats lag in Walachije en zijn kasteel in Poenari nabij Curtea des Arges, ver van de grens tussen Transsylvanië en Bukovina.
Informatie.
Bram Stoker heeft een complete studie verricht om zijn boek te schrijven. Bram Stoker had nooit veel tijd om aan zijn boeken te werken, want hij was de rechterhand en trouwe dienaar van Henri Irving, een vooraanstaand theaterproducent. Stoker was een grote bewonderaar van Irving en hij gaf dus ook al zijn tijd op om het deze man naar de zin te maken.
Bram Stoker ging op vakantie naar Whitby en daar zocht hij naar informatie om zijn nachtmerrie in een boek te verwerken.
Zo sprak hij in Whitby met zeelui over een gestrande Russische schoener, de Dmitry uit Narva. Dit schip strandde op de Tate Hill Sands van Whitby in 1885. Deze informatie wordt in het boek verwerkt als een Russisch schip Demeter, uit Varna, dat graaf Dracula naar Engeland brengt.
Van 1893 tot 1897 brengt Bram Stoker zijn vakanties door in Cruden Bay, vooral de omgeving verwerkt Bram in zijn verhaal. Schilderachtige uitzichten hebben model gestaan voor de omgeving rondom het kasteel van Dracula. Het kasteel Port Erroll wordt letterlijk beschreven als het kasteel van Dracula.
Een groot deel van het verhaal is ook gebaseerd op het boek “Wallachia and Moldavia” van Wilkinsons over Oost-Europa. In eerste instantie had Stoker zijn roman in Stiermarken, Oostenrijk willen situeren, maar het lezen van modieuze romantische reisverhalen en verzamelingen van folklore over Oost-Europa deed hem van gedachten veranderen en de locatie verder naar het Oosten zoeken.
Over Transsylvanië werd in een boek, The Land Beyond The Forest, geschreven door Emily Gerard: “Nergens anders bloeit de eigenaardige, bedrieglijke plant van de misleiding zo volhardend en in een zo verbijsterende verscheidenheid. Het lijkt bijna of de hele soort van demonen, feeën, heksen en kobolden, door de scepter van de Wetenschap verjaagd uit de rest van Europa, zijn toevlucht heeft genomen tot dit bolwerk van bergen…”
Bram Stoker las dit fragment en werd daardoor geïnspireerd om zijn verhaal in Oost-Europa te situeren.
Betekenis van “Dracula”
De betekenis van het verhaal over Dracula is seks. James Twitchell schrijft dat het gaat over seks vanaf de hals en hoger; “Seks zonder geslachtsdelen, seks zonder verwarring, seks zonder verantwoordelijkheid, seks zonder schuld, seks zonder liefde. Sterker nog seks zonder dat het zo wordt genoemd.
Aan het einde van de negentiende eeuw ondermijnde Bram Stokers Dracula traditionele Engelse opvattingen over met name vrouwelijkheid en burgerschap. Zijn twee vrouwelijke personages, Mina en Lucy, veranderen van brave meisjes in sensuele bloedzuigers als gevolg van de verleiding door de graaf, een buitenlander nota bene.
Freudianen hebben het verhaal geïnterpreteerd als een parabel van onderdrukte seksuele verlangens en de heroriëntering van de seksuele driften.
De duistere thema’s van het boek zijn onderdrukking, besmetting, verkrachting, afhankelijkheid en seksuele initiatie.
Zelfs over de betekenis van wonden heeft Bram Stoker nagedacht. Hij heeft namelijk navraag gedaan bij zijn broer Sir William Thanley Stoker, die hersenchirurg was, over hoofdwonden en hersenbeschadiging om zich beter in zijn verhaal in te kunnen leven.
In horrorliteratuur, en de ontelbare films die erop zijn gebaseerd, valt de vampier zijn of haar slachtoffer meestal aan met de bovenste hoektanden, en laat twee onmiskenbare merktekens in de nek achter, waardoor de vampier drinkt. Maar als hij of zij dat deed, zou de vampier waarschijnlijk de bovenste hoektanden in de wondgaten laten verzinken en zou, na de terugtrekkin van de tanden, twee gaatjes ver uit elkaar achterlaten.
Echter in de folklore, en in Stokers Dracula, gebruikt de vampier de boven- en onderhoektand aan één van beide kanten om het slachtoffer open te kunnen scheuren, zoals een knaagdier of wolf, en neemt er een huidplooi tussen. Hier gebruikt de vampier geen snijtanden, de tanden die snijden, maar hoektanden, de tanden die scheuren. Hierover is dus door Stoker ook serieus nagedacht, waarschijnlijk heeft hij ook studie verricht naar knaagdieren en wolven.
Succesverhaal.
De eerste recensies over het verhaal van Bram Stoker waren niet positief, Dracula werd niet gezien als hoogwaardige literatuur. “The Athenφum” schreef dat Dracula zowel op ambachtelijk niveau als in de hogere literaire zin te kort schoot.
Maar tegenwoordig wordt anders tegen het verhaal aangekeken, het heeft model gestaan voor een groot aantal horrorverhalen.
Moeder Charlotte Stoker was trots op haar zoon en schreef dat het schitterend was en duizend mijl voorbij alles wat daarvoor was geschreven door Stoker, zij wist zeker dat het Stoker tussen de schrijvers van die dag zou plaatsen. En zij had dit goed gezien, want tegenwoordig wordt Bram Stoker gezien als een geniale schrijver.
Het verhaal is waarschijnlijk zo populair geworden omdat het over seks gaat, maar niet over lust. Het verhaal is heel erotisch, maar wordt niet gezien als vies. Zoals James Twitchell schreef over Dracula: het is seks zonder geslachtsdelen. Het gaat niet om de seks, maar om de erotiek van het verhaal.
Anderen denken dat het verhaal populair is geworden omdat het verband houdt met het Oedipuscomplex. Dit houdt in dat Dracula wordt gezien als de grote papa, ter verdediging van traditionele waarden van het gezin, tegen de ontevredenheid van de moderne beschaving, en tegen het verlangen om elk mogelijk taboe te doorbreken.
Marxistische critici hebben Dracula gezien als een verhaal over kolonialisme (het Oosten probeert zich te wreken op het Westen), of de Victorianen die de krachten van de natuur aanwenden tegen de krachten van het bovennatuurlijke.
Feministen zijn niet zo blij met de populariteit van Dracula, want in het verhaal worden vrouwen afgespiegeld als grote, smerige parasieten die over seks beginnen te leren in de dood.
En wat heeft Bram Stoker zelf overgehouden aan zijn verhaal?
Bram Stoker zelf zou verbaasd geweest zijn over alle analyses. Hij rekende de onderwerpen seks en seksualiteit tot grote onnoembaarheden, waarover niet gepraat mocht worden. Hij zou ook niet leuk gevonden hebben dat nu wordt verteld dat er humor in zijn boeken zit. Want Stoker was geen fan van humor, als je foto’s van hem bekijkt, zul je er geen één vinden, waarop hij lachend opstaat.
Bram Stoker zag zijn boek als een avonturenroman, een vorm van techno-fictie van de jaren 1890, met reistypemachines, fonografen en bloedtransfusies. De avonturenroman gaat over een groep goede, eerlijke jongens die hun vrouwvolk verdedigen en geen boodschap hebben aan Oost-Europeanen die Britten in hun duivels rijk willen vangen.
Bram Stoker stierf op 20 april 1912 op 64-jarige leeftijd, kort na de voltooiing van alweer een artikel over zijn zo bewonderde Henry Irving. Hij moest per jaar een boek en een aantal artikelen schrijven om zijn gezin te onderhouden. Hij heeft dus niet veel verdiend aan zijn Dracula.
Zijn weduwe Florence Stoker was zich wel bewust van de literaire waarde van Dracula en zij heeft er voor gezorgd dat zij een deel van de opbrengst kreeg van de film van Dracula.
Zij heeft ook niet veel verdiend aan het verhaal van Bram Stoker en zij heeft ook niet weten te voorkomen dat het boek tientallen malen is verfilmd.
Nu heeft Dracula dus een eigen leven gekregen, het boek is de literaire wereld ontvlucht.
Conclusie
Hoofdvragen: Wie was Vlad Dracula en wat was zijn relatie met de fictieve Dracula?
Vlad Tepes, ook wel bekend als Vlad III, maar berucht onder de naam Vlad Dracula, was een Prins uit het gebied rond de Transylvaanse Alpen, die als leider van Wallachia bekend stond om zijn felle strijd tegen de Turken, maar vooral om zijn enorme wreedheid en zijn meedogenloze moordpartijen.
Hij stond mede door de gruwelverhalen die over hem de ronde deden model voor Graaf Dracula, het bedenksel van Bram Stoker.
De naam wijst dus op een duidelijke relatie tussen de twee.
Beide Dracula´s maakten veel slachtoffers, hoewel Vlad Tepes veel meer mensen vermoordde. Ook beleefden beiden een pervers plezier aan hun slachtpartijen.
Stoker heeft zich laten inspireren door de omgeving waarin Vlad leefde, met de spookachtige ruïnes en kastelen, en bovenal de middeleeuwse omstandigheden van het gebied ten tijde van Bram Stoker, waar de Turken eigenlijk nog maar net weg waren. In dit gebied is het geloof in Vampiers en soortgelijke wezens altijd al aanwezig geweest.
Er zijn echter ook grote verschillen tussen de fictieve Dracula en Vlad Dracula.
Zo verschillen de twee qua uiterlijk. Er is niets bekend over spitse oren of lange hoektanden bij Vlad Tepes, in tegenstelling tot de fictieve Dracula.
Toch is het gezicht van de fictieve Dracula wel enigszins gebaseerd op dat van Tepes. Het lange rechte gezicht met de vreemde neus is erin gebleven, omdat dit volgens Stoker gezag en strengheid uitstraalde.
Ook had Vlad Tepes geen afkeer voor knoflook, en dronk hij geen bloed voor zover bekend. Ook sliep hij niet in zand van kerkhoven en deed hij niet aan de andere bizarre rituelen die de fictieve Dracula uitvoerde.
Vlad Dracula was een indrukwekkende persoon, en de verhalen over hem hebben bij velen een grote indruk achter gelaten, ook bij Bram Stoker, die mede door de gelijkenis van Dracula met Vlad Tepes enorm veel succes heeft gehad met zijn bestseller Dracula.
Bronnen:
Joseph Geringer: http://www.crimelibrary.com/classics3/vlad/index.htm
Opstel van Ray Porter, 1992: http://www.eskimo.com/~mwirkk/castle/vlad/vladhist.html
Elisabeth Miller, Professor Engels op de Universiteit van Newfoundland en gerespecteerde autoriteit over alles wat met Dracula te maken heeft, met een aantal opstellen: http://www.ucs.mun.ca/~emiller/tepes.htm
Nick de Vere met medewerking van Professor Raymond McNally: http://www.dagobertsrevenge.com/index.html?articles/vlad
Adrian Axinte:
http://www.cam.ac.uk/societies/romanian/dracula.htm
Kijk, wetenschappelijk maandblad, edities Augustus en September 2002. Raymond T. McNally en Radu Florescu: In Search of Dracula: The History of Dracula and Vampires, (Boston: Houghton Mifflin Co., 1994) Kurt W Treptow: Vlad III Dracula : The Life and Times of the Historical Dracula, (Portland, Oregon: Center of Romanian Studies, 2000) Kees Couprie: http://www.geocities.com/couprie/historie/dracula
Thijs Peters in Ablak (Tijdschrift voor Centraal Europa) http://cf.hum.uva.nl/oosteuropa/ablak/artikelen/dracula_nov.html
De Groene Amsterdammer van 24-2-2001 http://www.groene.nl/2001/0108/gk_hannibal.html
Christopher Frahling: De Herkomst van Horror
Opstel van Ray Porter, 1992: http://www.eskimo.com/~mwirkk/castle/vlad/vladhist.html
Elisabeth Miller, Professor Engels op de Universiteit van Newfoundland en gerespecteerde autoriteit over alles wat met Dracula te maken heeft, met een aantal opstellen: http://www.ucs.mun.ca/~emiller/tepes.htm
Nick de Vere met medewerking van Professor Raymond McNally: http://www.dagobertsrevenge.com/index.html?articles/vlad
Adrian Axinte:
Kijk, wetenschappelijk maandblad, edities Augustus en September 2002. Raymond T. McNally en Radu Florescu: In Search of Dracula: The History of Dracula and Vampires, (Boston: Houghton Mifflin Co., 1994) Kurt W Treptow: Vlad III Dracula : The Life and Times of the Historical Dracula, (Portland, Oregon: Center of Romanian Studies, 2000) Kees Couprie: http://www.geocities.com/couprie/historie/dracula
Thijs Peters in Ablak (Tijdschrift voor Centraal Europa) http://cf.hum.uva.nl/oosteuropa/ablak/artikelen/dracula_nov.html
De Groene Amsterdammer van 24-2-2001 http://www.groene.nl/2001/0108/gk_hannibal.html
Christopher Frahling: De Herkomst van Horror
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden