Voorwoord
De kwestie Irak is een probleem dat zich reeds vele jaren en op vele plaatsen speelt. Aangezien ik, en om precies te zijn geheel niemand op aarde, de gehele waarheid kent omtrent dit onderwerp is het mogelijk dat enkele genoemde feiten niet in overeenstemming komen met de werkelijkheid. Dit komt doordat wij in Nederland verder van het onderwerp afstaan dan in de V.S. of Irak. Verder is er in deze beide landen veel sprake van geheimen (doofpotaffaires e.d.) en bovendien volg ik, als het al in de media veschijnt, het nieuws niet altijd en niet vanaf het begin van de aanvang van de kwestie. Het lijkt mij echter geen belangrijk bezwaar aangezien deze uiteenzetting niet draait om de casus Irak, maar om de ethieken, en de toepassing daarvan.
Inleiding
Deze praktische opdracht gaat over de kwestie Irak. Op dit moment het meest besproken en belangrijke onderwerp in de media. "Moeten de Verenigde Staten / Verenigde Naties wel of niet aanvallen?" is de centrale vraag. Intussen is de eerste aanval achter de rug, maar "was dit een juiste beslissing?" Onderstaand artikel uit het AD schetst de plannen vam de V.S.:
Casus
Oorlog tegen Irak geen fluitje van een cent
Van onze redactie buitenland
Om Irak te dwingen tot medewerking aan wapeninspecties, heeft het Amerikaanse ministerie van Defensie deze week een aanvalsplan laten uitlekken. Een ander scenario is echter waarschijnlijker. Als Saddam Hussein de wapeninspecteurs van de VN het werk onmogelijk maakt, zal Amerika een oorlog tegen Irak beginnen met zware bombardementen op militaire doelen. Gelijktijdig zullen een 250.000 man sterke Amerikaanse troepenmacht en 15.000 Britse militairen oprukken vanuit Koeweit, het Koerdische Noord-Irak en Jordanië. Met het laten uitlekken van dit plan hoopt de VS Saddam schrik aan te jagen. Om de Arabische wereld te sussen, lekte mee dat grote steden slechts beperkt worden gebombardeerd om de bevolking te ontzien. 60 Procent van alle bommen zou `slim' zijn en met grote accuratesse het doel raken. Een aanval vanuit het westen is echter zo goed als onmogelijk. Jordanië zal westerse troepen geen doorgang verlenen en Saudi-Arabïe doet dat ook niet. Een invasie moet worden ingezet vanuit Koeweit en Noord-Irak. De troepenopbouw in die gebieden is in volle gang. Er zitten zeker al 5000 man van Amerikaanse bijzondere eenheden, bijgestaan door Turkse troepen, in Noord-Irak, waar met hulp van Koerdische leiders drie vliegvelden in gereedheid zijn gebracht. De medische organisatie Medact heeft deskundigen een waarschijnlijker scenario laten opstellen. Als basis dienden onderzoeken van onder meer het Brookings Instituut en nota's van de Amerikaanse en Britse ministeries van Defensie. Het ligt voor de hand dat de oorlog begint met wekenlange bombardementen om slachtoffers aan de zijde van de coalitie zo lang mogelijk uit te stellen en Iraakse troepen te demoraliseren. Bekend is dat het overgrote deel van de reguliere troepen slecht bewapend is, nauwelijks getraind en niet gemotiveerd. Dat scenario werd ook gevolgd tijdens de Golfoorlog. De onlangs opgevoerde bombardementen in de `verboden vlieggebieden' in het noorden en het zuiden worden door analisten gezien als voorbereiding op een nieuwe oorlog. Met een gordijn van conventionele bommen zal worden geprobeerd Zuid-Irak te isoleren en de olievelden in het gebied rond Basra veilig te stellen. Irak voert zijn troepenmacht daar op en heeft een verdedigingswal van kleine bunkers gebouwd, maar Basra wordt niet zo zwaar verdedigd als de grootste olievelden in het noorden. Daar liggen drie belangrijke militaire bases en twee garnizoenen van de Republikeinse Garde, Saddams elitetroepen. De olievelden, goed voor 10 procent van de wereldreserve, zijn cruciaal. Met nieuw ontwikkelde bommen zal worden geprobeerd het elektriciteitsnet in heel Irak uit te schakelen en computers te blokkeren. Daarbij zullen grote aantallen burgers omkomen. De schade zal aanzienlijk zijn. Al direct bestaat het gevaar dat Saddam chemische wapens inzet om zijn vijand op afstand te houden. Gisteren werd bekend dat Irak in Turkije 125 miljoen ampullen atropine, een anti-dotum voor zenuwgas, heeft besteld. Waarschijnlijk niet in de verwachting ze te ontvangen, maar om het westen angst aan te jagen. Worden er chemische en biologische wapens ingezet, dan ziet alles er anders uit. Gebeurt dat niet, dan zal na enkele weken een invasiemacht oprukken om Irak te bezetten. Dat zal voor Saddam het moment zijn oliebronnen in brand te steken en drinkwater te vergiftigen in streken die verloren dreigen te gaan. De VS en Groot-Brittannië zullen een slag om Bagdad, waar de Republikeinse Garde zich zal terugtrekken, proberen te vermijden. Bij zo'n slag, die op straat moet worden uitgevochten, zouden zij grote verliezen lijden. Washington en Londen gaan er van uit dat het regime van Saddam binnen enkele dagen op de knieën gedwongen zal zijn. Het Brookings Instituut vindt dat van weinig werkelijkheidszin getuigen. Hoe langer de strijd duurt, hoe onzekerder het verloop en dan is er nog geen rekening gehouden met de mogelijkheid dat Saddam er deze keer wel in slaagt Israël tot militair optreden te dwingen of met terroristische aanslagen elders in de wereld een doos van Pandora opent. Copyright: Algemeen Dagblad
AD, 14-11-2002 Waarom? In de media wordt er al maanden aandacht aan besteed, zoals al eerder is genoemd. Uiteindelijk heeft gisteren-nacht (20 maart 2003) de eerste aanval plaastgevonden. Saddam Hussein is een dicatator, zoals door velen genoemd. Hij heeft een "smerige" oorlog gevoerd met Iran, en aanvallen gedaan op de Koerden in Irak. Smerig omdat hij niet alleen de soldaten, maar ook de burgers terroroseerde. Smerig ook omdat niet alleen conventionele wapens gebruikte, maar ook biologische en chemische, die een langzame en pijnlijke dood tot gevolg hebben. "De man is niet te vertrouwen" hoort men vaak zeggen en eigenlijk bijna alle anden over de hele wereld zien hem liever gaan dan komen, omdat hij slecht is voor zijn eigen volk, een groot gevaar vormt door zijn gevaarlijke wapens en onbetrouwbaarheid. Slecht voor zijn eigen volk, omdat de enorme bedragen die jaarlijks worden verdiend in de olie allemaal achterhande blijft bij Saddam en handlangers, en niet terechtkomt de werkelijke rechthebbenden; de bevolking. Deze bevolking wordt zo uitgebuid dat de economie helemaal plat ligt, en geen eens meer eten kunnen kopen, en moeten leven op VN-voedselrantsoenen. Saddam Hussein is verder een mensenenschender. Hij executeerd of martelt iedereen die hij maar wilt, heeft laks aan het recht van de mens zijn leider zelf te mogen kiezen (van eerlijke democratie is in Irak geen sprake) en hij heeft geeft zijn land liever platgebrand en dood over aan de V.S. dan dat hij het land zou moeten verlaten, wat ook een teken is voor de meelvendheid van Hussein voor zijn volk. Verder speelt ook de olie een belangrijke rol. Irak bezit 10% van de wereldolie-voorraad, en is daarmee de op één na grootste leverancier van 's werelds 'hart van de samenleving en economie.' Saddam Hussein kan een hele hoop ellende veroorzaken als hij deze voorraad niet toegankelijk maakt voor de rest van de wereld. De V.S. wil verder in navolging op de "War on terrorism" Irak hard aanpakken die aan o.a. Al Quiada wapens levert en zo een gevaar vormt voor de bevolking van de westerse wereld. Als laatste wordt een mogelijke oorzaak op Irak door George W. Bush, president van de V.S., initiatiefnemer van de oorlog, persoonlijke redenen genoemd. Zijn vader, pakweg 10 jaar terug president van de V.S. had al eerder een aanval gedaan op Irak, onder naam van "Operation Desert Storm." Deze oorlog werd helaas verloren, en met die wetenschap in het achterhoofd zou Bush junior zijn vader willen overtreffen. Als tegenargumenten voor een oorlog zijn er dat het gevaar op gebruik van nucleaire, biologische en chemische wapens door Hussein juist alleen toenemen. Ook is er een groter gevaar dat hij de Koerdische onderdrukten in zijn land nu extra onderdrukt, en uitmoordt. Verder wordt een Derde Wereldoorlog een stap dichter bij de deur gezet, aangezien Bush oproept de geallieerden mee te laten vechten tegen Irak, wat de hele islamitsche wereld raakt en in opstand kan doen komen. Ten slotte, en wel meest harde punt; er zullen vele onschuldige mensen sterven. Aan Amerikaanse zijde, maar ook aan Iraakse, zei het de burgers, die ondr een raker lopen, zei het de soldaten die gedwongen waren deel te nemen aan een oorlog die zij nooit wilden. Bush was zeker van zijn zaak; hij moest en zou Irak aanvallen. Hij stelde meerdere ultimata, ook namens de VN-veiligeidsraad, Hussein te laten controleren op verboden wapens in zijn land, en uiteindelijk Saddam Hussein te laten aftreden. De reden dat de V.S. niet direct aanvielen op Irak, was omdat zij brede algemen internationale steun wilden, maar deze was, ongelukkig voor hen, erg moeilijk te krijgen. Langzaamaan werd de wereld bewust gemaakt van de plannen die Bush had, en met wat voor reden. Uiteindelijk was het gisterennacht zo ver, het laatste ultimatum verliep, zonder dat daar acht aan was gegeven, en Amerika begon haar aanvallen. Frankrijk en Rusland in eerste plaats, maar ook China, Noord-Korea, Duitsland, en nog vele andere landen steunen deze aanval niet, die uiteindelijk niet door de VN worden uitgevoerd maar door Amerikanen en Britten. Met bovenstaande informatie hoop ik de casus voldoende te hebben ingeleid, om verder behandeling mogelijk te maken. De reden dat er dermate veel argumenten en overige info word gegeven is dat deze nodig is voor de uitwerking van de ethiek: Utilisme. Ethische posities De "hoodstromingen" in de wereld van de ethiek zijn de deugdethiek, plichtethiek, utilisme of doelethiek en deonthologie of waardenethiek. Ik koos voor de twee posties utilisme en plichtethiek, omdat zeker in deze casus het verschil in beide ethieken goed zijn terug te vinden en er een geheel ander antwoord op de vraag "Wel of niet aanvallen?" uitrolt. Utilisme "Het grootst mogelijke geluk/nut voor het grootst mogelijk aantal mensen, oftwel maximalisatie van datgene waar we allemaal naar streven: Geluk." Het utilisme is de ethische overtuiging dat handelingen goed of verkeerd zijn in de mate waarin ze nuttig zijn of geluk/plezier/welzijn brengen. Bij het utilisme maakt men steeds een (denkbeeldige) optelsom of afweging van de positieve en negatieve gevolgen van een handeling voor de betrokkenen en als de gevolgen opgeteld nuttig blijken, dan betreft het een goede handeling. Indien dat nut of geluk opgeteld groter had kunnen zijn met een andere oplossing, dan zou men ook moeten kiezen voor handelingen die dat grotere nut of geluk teweeg brengen. Deze afweging is dus één die zich bezig houdt met wat nog komen moet. Zonder te kijken naar het verleden, wordt gekeken hoe het beste een oplossing aan te dienen voor een probleemstelling. Bij het benoemen van het nut maakt men onderscheid tussen: · gebeurtenissen die op zich nut of "geluk" betekenen en daarom al de moeite waard zijn en · gebeurtenissen die niet nuttig of onnuttig zijn maar die ter zake doen omdat ze op de een of andere manier dingen veroorzaken die als nuttig of gelukbrengend worden gewaardeerd. Indirecte gevolgtrekking dus. Deze ethiek wordt het meest gebruikt in de hedendaagse westerse officiële aanvoering van oplossingen. Wel zijn er bij deze ethiek enkele nadelen. Een lijstje maken met voors en tegens en kijken welke het langste is, is niet goed genoeg, omdat niet elk punt even zwaar telt. Maar ook een lijst met voors en tegens met een waardenormering brengt zo zijn problemen voort, zo weten we niet hoe groot een waarde nou precies is. Een ogenschijnlijke overzichtelijke wiskudnige afweging, maar wel met haken en ogen. De problemen zijn gevat onder de volgende punten: · Kan je alles wat mensen nastreven samenbrengen onder één noemer: geluk? Leidt zo'n versimpeling niet tot een zeer algemene norm, zo algemeen dat je het één niet meer tegen het ander kan afwegen? · De keerzijde van deze vraag luidt: zijn alle vormen van genot of geluk niet sterk individueel bepaald? Hoe kan je het geluk van andere mensen kennen en vergelijken met je eigen geluk? Kortom: is er wel een schaal of maatstaf aan de hand waarvan geluk te bepalen en te meten valt? · Wat voor geluk brengt het mensen om zelf een beetje geluk in te leveren ten einde andere mensen meer geluk te laten hebben? Met andere woorden: hoe is het sociale contract mogelijk? Het utilisme kan zich niet beroepen op de sociale natuur van de mens, want zoals in veel gevallen te zien is, is de individu een calculerende burger; zelf er zo goed mogelijk vanaf komen. Kortom, het utilisme loopt stuk op het probleem van de rechtvaardigheid; en daarnaast op de vraag of er onvoorwaardelijke regels zijn aan de hand waarvan geoordeeld kan worden
De grondlegger van het utilisme was J. S. Mill die leefde van 1806 tot 1873. Hij was een engelse filosoof en werd sterk beïnvloed door J. Bentham.
Voorbeeld:
Casus: een bestuurlid stelt in de plaatselijke gemeente-vergadering voor een vijver aan te leggen in de buurt van een bejaardenhuis, om de slecht valide ouderen toch een simpele mogelijkheid te bieden te genieten van de natuur en die superlieve eendjes te voeren (Gelukkig is kippenpest niet schadelijk voor mensen) De vijver en de bomen eromheen moeten komen op een plek waar nu nog een viertal huizen staan, die onbewoonbaar zijn verklaard en rijp zijn te worden gesloopt. In de plaats waren aanvankelijk nieuwe woningen gepland die de gemeente naast een lastverlichting in woningtekort ook nog een stevige duit in de kist moet opleveren. De aanleg van de vijver zal zelf een flinke duit kosten, aangezien de werkers diep moeten graven en er nog een hoop moet worden gefraudeerd in de begroting, ondernemers zijn recentelijk nog niet al te eerlijk bevonden. De gemeentelijke raad zet één van haar werknemers aan het werk een mooie utilistische afweging te maken en komt na hard zweten en typen en rekenen een week later met een papiertje in zijn hand in de zitting. "Mijne heren, na veel ploeteren, slapeloze nachten en eelt op mijn vingers van het typen, heb ik mogelijkheid gezien u de volgende afweging op te stellen:"
'Vóór de vijver'
· De oudjes hebben plezier van het voeren van eendjes, en kunnen zonder veel moeite op pad om te genieten van de zon (XXX)
· De kinderen van de oudjes voelen zich minder schuldig wanneer zij niet twee maal per week langs kunnen komen om hun vader/moeder uit te laten in het bos, waar ze na lang rijden in de auto snel doorheen wandelen (X)
'Tégen de vijver'
· Aanleg kost een hoop poen (XXX)
· Investering die verder nooit meer geld zal opleveren (huizenmarkt stijgt daarentegen voortdurend) (XX)
· Kortere wachtlijst woningzoekenden (XX)
· Geen nieuwe ontmoetingsplaats voor jonge criminelen (X)
De waarde van elk punt is genoemd tussen de haakjes achter het punt in aantallen XXX-jes. Bovenstaand voorbeeld schetst slechts een voorbeeld op ironische manier, en niet op sommige punten niet verantwoord voor de werkelijke gang van zaken. Het voorbeeld is echter uitstekend omdat het de vele aspecten van het ustilisme schetst. Te zien is het aantal argumenten 'tegen' twee maal zo groot in getale zijn dan 'voor'. Ook is te zien dat het totaal van de weging (4 xxx-jes tegen 8 xxx-jes) de tegen een ruime overwinning geeft. Wel weten we zeer goed dat een verdrijf als een vijver erg belangrijk is voor de samenleving, en men sterk kan gaan twijfelen over de juistheid van de beslissing die uiteindelijk tegen de vijver zou zijn geweest. Ook si te zien in het voorbeeld dat er moeilijk te classeren is in hoeverre geluk en geld tegen elkaar uit te zetten zijn. Tot slot is er ook te zien dat de vijver een direct nut heeft; namelijk direct geluk, en dat tegen de vijver, wat geld in het laadje brengt, een indirecte gelukbrenger is. De raadsleden zullen het extra geld kunnen besteden aan gelukverhogende voorzieningen elders in de stad en elders in de tijd, namelijk in de toekomst.
Deugdethiek
"Wanneer inzicht is berijkt door samenhang der deugden geest (wijsheid), wil (moed) en begeerte (gematigdheid), volgt rechtvaardigheid oftewel 'juist' handelen."
De deugdethiek komt uit het oude Griekenland, uit een periode waarin men geloofde in verlichting en het goede. De deugdethiek lijkt erg veel op de voorschriften die zijn terug te vinden in het boeddhisme en richt zich op zelfbewustzijn en handelen als god. Deze ethiek was het werk van de filosofen Socrates (470 tot 399 v. Christ.), Plato (427 tot 342 v. Chr.) en Aristoles (384 tot 322 v. Chr.) die geloofden in 'zelfbeheersing' en 'de gulden middenweg'. "Ken Uzelf" begon Socrates; "het moreel goede is verbonden met inzicht." Als je eenmaal het goede kent is het onmogelijk het goede niet te doen. Plato vervolgde "Het doel van de mens is in contact te komen met het 'Idee van het Goede', door zich boven het zintuiglijke en materiële te verheffen. Het zintuigelijke en materiële zijn slechts afschaduwingen van hetgeen waar het om gaat on het leven: de Ideeën. Rechtvaardigheid volgt op inzicht die op zijn plaats weer volgt uit een samenhang tussen de drie deugden:
· Deugd van de wil, die zich moet uiten in de moed
· Deugd van de geest, die zich moet uiten in wijsheid
· Deugd van de begeerte, die zich moet uiten in matigheid
Aristoteles eindigde vervolgens door te zeggen dat het prakstische doel van elk mens het berieken van gelukzaligheid is. Ieder één moet zijn of haar eigen weg naar gelukzaligheid kiezen / vinden. De mens is een rationeel wezen en kan die gelukzaligheid bereiken door zijn of haar rede, verstand te vervolmaken. Deugdethiek kan dus worden omschreven als "die vorm van ethiek die de verwezenlijking van het goede verwacht van het cultiveren van deugden." Deze ethiek richt zich dus erg veel op het verleden. Men moet zelf groeien naar het punt dat de deugden in overeenstemming komen en er een soort sprake is van verlichting, waarin men naar gelukzaligheid kan handelen. Dit is een verschil met het ustilisme waarin men de basis legt op wat komen gaat. Deze ethiek wordt echter als uitgestorven beschouwt in de hedendaagse westerse officiële vinding van oplossingen op problemen. Deze ethiek is 'gestorven'. Dit komt mede door de problemen binnen deze ethiek: · "Ik hou werk en privé gescheiden" Er heeft zich een groter onderscheid gemaakt tussen het privé-leven van een persoon (gezinsverband), het samenlevingsverband (politiek bewust) en het zakelijke verband (de verrichtte arbeid). Hierdoor is het mogelijk dat de mens als het ware meerdere 'kanten' is gaan kennen, terwijl de ideeën van de drie filosofen juist gericht waren op een universeel begrip, een persoon die overal hetzelfde is en overal een samenhang heeft in de drie deugden · Het wegvallen van de christelijke achtergrond in de samenlevng heeft ervoor gezorgd, dat mensen niet meer volgens universele (streng voorgeschreven) regels is gaan leven · Men is gaan inzien dat er van groep tot groep, van periode tot periode, maar zelfs ook van mens tot mens verschillende normen en waarden op worden nagehouden. Ook hier ontbreken dus algemeen geldende begrippen. · Een persoon dat alles in samenhang heeft is een mooi begrip, en een overweldiging als men bij zichzelf kan zeggen dat men inzicht heeft. Het is echter niet te zeggen of een andere persoon de boel wel in samenhang heeft en inzicht heeft. Niemand zal bekennen dat hij of zij geen inzicht heeft, want dat is bekennen dat men minderwaardig is. Als men van elkaar niet weet of men inzicht heeft, weet men niet wie te vertrouwen is, wie dezelfde geestelijke taal spreekt of wie juist handelt. Al met al is de deugdethiek een ethiek die gebaseerd lijkt te zijn op 'verlichting'. Maar hiermee zijn ook vele problemen gemoeid. Het beste lijkt het om te zijn om te zeggen dat ook deze ethiek geluk(-zaligheid) nastreeft, voor iedereen, net als in het utilisme, maar dan diep in zichzelf zoekend. Voorbeeld Casus: Het is kerst. Iedereen in Europa zit warm thuis met zijn familie en eet een heerlijke gigantische kalkoen, die de hele tafel lijkt in te nemen, zo groot is hij. Na een uur begint toch langzamerhand iedereen vol te zitten van het vele eten, maar aangezien het feest is, en zij de geboorte van Christus 'vieren', en de gezelligheid aan tafel niet willen vervangen voor het gehang achter de televisie, blijft men zitten en propt elke hap naar binnen. Opeens zie je in je ooghoek snel iets op je afkomen. Je knippert snel met je ogen, maar het is al te laat. Iets heeft je oogbal geraakt. Het doet vreselijke pijn. Je hoort iedereen aan tafel naast je mopperen, en je begint al te snappen wat er aan de hand is. Luke, het zoontje van je broer, bij wie je op bezoek bent, heeft een stuk kalkoen op zijn lepel gelegd, en als een katapult op de eerste de beste slachtoffer die hij niet goed kende afgevuurd. Bekomen van de pijn, hoor je zijn vader hard tegen hem schreeuwen. "Luke, ga naar je kamer! Geen manieren heb jij! Komt niet van mijn kant van de familie! Wist je dat de zielige kindjes in Afrika doodgaan om een stukje kalkoen, waar jij zo onbeschoft mee loopt te smijten!" Luke is helemaal in tranen en schreeuwt vanaf de trap op weg naar boven; "Stuur die grote kip maar op dan!" Ook dit voorbeeld is een ironisch en onverantwoord voorbeeld. Maar ook hierin kunnen we enkele dingen zien die herroepen op de normen en waarden die mensen erop nahouden, die denken het bij het juiste eind te hebben. Allereerst viert men kerst, opeens heeft iedereen het gevoel dichter bij god te staan en elkaar lief te moeten hebben. Dit herroept op oude bijbelse normen en waarden. Deze plotselinge "goedheids-hysterie" slaat natuurlijk nergens op, aangezien deze normen en waarden altijd geldend moeten zijn om een juist inzicht te moeten hebben. Verder zien we ook dat de vader van Luke bedoelt met het zeggen dat er gelijke kinderen als Luke op Aarde zijn, die het veel slechter hebben, dat wat we onszelf gunnen, een ander ook moeten gunnen. Dit argument wordt (terecht) weggelegd door Luke door te zeggen dat ie het moet opsturen, iets wat onmogelijk is, wat zoveel kan beteken als: "Je geeft deze vergelijking nou wel, maar zelf weet je net zo goed als ik, dat ik er niks aan kan doen, of ik die kalkoen nou wel of niet eet." Wat nu met de aanvallen op Irak? De casus wel of niet aavallen op Irak zal ik nu proberen op te lossen aan de hand van de twee verschillende ethieken. Ik bekijk deze afweging vanuit de ogen van een Europese inwoner / Bush, dus kan de beargumentering geallieerd gekleurd zijn. Dit komt mede door het politieke klimaat waarin wij leven.
Utilisme
Om deze casus goed te herleiden tot een juiste oplossing zullen we net als in het gegeven voorbeeld de kwestie moeten herleiden in 'voors' en 'tegens'. Daarom de onderstaande tabel
De weging van elk onderdeel is wederom aangegeven met xxx-jes, maar dan voor elk punt: Vóór Aanvallen: · XX De wapenlevering aan Al Quaida en andere onbetrouwbare groeperingen verhinderen (voor inwoners V.S. en overige westerse wereld) · XXX Saddam's macht beperken om geen kwaad meer te doen aan minderheden (diverse oorlogen voorkomen) (gespaard kunnen pakweg 5 miljoen mensen worden) · XXX De wereldolie-voorraad veiligstellen voor pakweg (economie verbeterd, en blijft wat stabieler, levert miljarden dollars op) · XXXX De onbetrouwbare Saddam verhinderen zijn wapenvoorraad te expansiëren, en zo in toekomst groter gevaar vormen (veiligheid burgers Arabische wereld en V.S.) · XX Het Irakese volk haar mensenrechten teruggeven en een beter bestaan geven (inwoners Irak) · Bush: Mijn vader in zijn voetsporen treden en afmaken/overtreffen wat hij destijds begon (1 persoon) Tégen Aanvallen: · X De toename van het gevaar dat Saddam nucleaire, biologische en chemische wapens gebruikt (gedeelte arabische wereld, Irak) · X De toename van het gevaar dat hij de Koerdische onderdrukten in zijn land nu extra onderdrukt, of zelfs uitmoordt (pakweg 2 miljoen mensen) · X De toename van het gevaar dat er een Derde Wereldoorlog uitbreekt door escalerend geweldgebruik tussen arabische wereld en de 'geallieerden' (risicofactor klien, bij positief wereldbevolking) · XXXX Er zullen vele onschuldige mensen sterven aan geallieerde en iraakse zijde (afhankelijk omvang oorlog pakweg 100 000 mensen) · XXX Oorlog kost heel erg veel geld · XX Politieke afkeuring wereld
Te zien is dat veel wordt gekeken naar wat de toekomst zoal brengt. Het aantal doden, financiële kosten en aantal risico's e.d. Opgeteld is te zien dat volgens het utilisme met deze afweging een oorlog voor als beste oplossing aanbrengt. Met het wegen van de punten is er rekenig gehouden met de kans op dit gevolg, een direct of indirect gevolg, en het aantal personen dat er (on-)geluk aan ondervindt, en in welke mate. Nogmaals, deze getallen en afweging zijn er alleen ter illustratie, een reeël beeld vormt dit niet. Conclusie: Ja, Amerika/V.N. moeten aanvallen. Deugdethiek `Oud Europa getuigt van zekere wijsheid' Duitsland en Frankrijk voelen zich beledigd door laatdunkende opmerkingen van Amerikaanse politici, die niet accepteren dat deze landen een aanval op Irak afwijzen. Toch proberen de Europese leiders de ruzie te sussen. De Franse president Jacques Chirac probeert de hoog opgelopen gemoederen over de transatlantische ruzie te kalmeren. Na de uitspraak van Donald Rumsfeld riep hij Amerikanen én Fransen op om serieus en beheerst te blijven. Volgens Chirac is het ontoelaatbaar dat Rumsfeld de Frans-Duitse bezwaren tegen een oorlog met Irak `een probleem' noemt. Hij zegt het evenmin toelaatbaar te vinden dat de Franse minister Roselyne Bachelot (Milieu) zich in de affaire mengt met een ongepaste reactie. De voormalige voorzitster van de Vriendenclub Frankrijk-Irak, zei over de woorden van Rumsfeld: ,,Weet u, ik kom uit het land van de Loire, waar de vermaarde Cambronne vandaan komt.'' Generaal Cambronne was één van de vertrouwelingen van Napoleon. Toen hem, terwijl hij gewond op het slagveld van Waterloo lag, werd gevraagd zich over te geven aan de Britten, zou hij simpelweg hebben geantwoord: `Merde!' Minister Bachelot staat bekend om haar loslippigheid en is voor haar `verspreking' onmiddellijk door de premier op het matje geroepen. Zij was echter niet de enige die zich weinig diplomatiek uitdrukte. Minister Michèle-Alliot-Marie (Defensie) zei over de uitlatingen van haar Amerikaanse collega: ,,We leven niet meer in de prehistorie, waar degene met de grootste knots de ander probeert neer te slaan om hem van zijn mammoetbout te beroven.'' François Bayrou, van de Europa-gezinde partij UDF, is gechoqueerd over de uitspraken van Rumsfeld `die ervan houdt Europa te verdelen om te kunnen heersen zonder de macht over de wereld te delen'. Uit socialistische hoek is de reactie nog feller. Volgens Kamerlid Jack Lang kenmerkt het team van president Bush zich als `een totalitaire instelling'. Minister Dominique de Villepin (Buitenlandse Zaken) is wat milder gestemd over de opmerking dat Frankrijk en Duitsland het `oude Europa' vertegenwoordigen: ,,Wij hebben een Europa dat naar de toekomst kijkt'', zegt hij. De woordvoerder van de rechtse regering Raffarin, Jean-François Copé, meent dat het begrip `het Oude Continent' wijst op een zekere wijsheid. ,,En wijsheid kan soms een goede raadgever zijn.'' Copyright: Algemeen Dagblad
AD, 25-01-2003
Om deze casus goed te herleiden moeten we kijken vanuit de geest, inzicht, van een persoon die de evenwicht heeft tussen de drie deugden. Het juiste handelen zou hierop moeten volgen. De conclusie zal ik bij deze gelijk geven: Nee, Amerika/V.N. moeten niet aanvallen, en wel om de volgende reden: Hetgeen de V.N./V.S. van plan zijn te doen, is het bewust desastreus optreden tegen een man, die hen weinig kwaad heeft gedaan. Alleen vanuit het standpunt dat deze man een mogelijk gevaar vormt, wordt de hele wereld in staat van paniek gebracht. De daden van Saddam jegens de Koerden en andere volken is buiten beschouwing gelaten, aangezien dat een afweging was van Saddam, en niet van mij. Als hij met de drie deugden in samenhang komt tot de rechtvaardiging deze personen uit te moorden, dan heeft hij hoogstwaarschijnlijk juist gehandeld (in navolging op het feit dat ieder zijn eigen normen en waarden heeft en ieder volgens zijn of haar inzicht moet handelen, men ziet hierin dat er iets niet helemaal klopt...) Het riskeren van al die honderd duizenden, misschien zelfs miljoenen levens is het meest gruwelijke wat er kan gebeuren, tegen mijn inzicht van rechtvaardigheid in, dus mede hierdoor is het eindbesluit dat er geen aanval mag plaatsvinden. Tot slot is hier te zien dat met deze beargumentering te zien is dat meer wordt terggegrepen op het verleden. Zo wordt eigenlijk geen rekening gehouden met de risico's van het vrij laten ontplooien van een ongeschonden Irak. "Ken uzelf" Weet wie je bent, en handel hiernaar. Mijn mening Ik denk dat we uiteindelijk moeten beroepen op de gulden middenweg. Een middenweg tussen de deugdethiek en de utilisme. Beide ethieken hebben hun goede en slechte punten. De middenweg is de goede eigenschappen van het utilisme, namelijk, een afweging, die goed rekening houdt met alle facetten, en deze tegen elkaar uitéénzet, voor zover dat mogelijk is, te combineren met de zelfreflecterende en morele eigenschappen van de deugdethiek. Dat zou met de casus van Irak, in principe op een dood einde moeten lopen. en dat klopt, dat is waar ik nu sta. Ik ben beter geïnformeerd geraakt en heb de argumenten van de Amerikanen gezien en begrepen. De risico's zijn groot, zo groot zelfs, dat het beter is om aan te vallen. Maar als ik kijk naar wat ik eigenlijk vind van oorlog, dan zeg ik nee. Oorlog en mensen geen keus geven en ze executeren is het slechtste wat er is. Beide ethieken los veroordeel ik. De middenweg biedt ook al geen antwoord. Zo kom ik tot mijn eindconclusie dat ik het antwoord nu niet weet. Misschein is het tijd voor een nieuwe stroming in de ethiek?! Bronvermelding Lesstof Filosofie 5 VWO en 6 VWO readers
Lesboeken Filosofie
http://studenten.samenvattingen.nl/search/open/1244295/ 20-3-2003
Algemeen Dagblad, zie artikelen voor exacte bepaling
http://home.planet.nl/~srw/ggeth95.htm 20-3-2003
www.google.nl
Van onze redactie buitenland
Om Irak te dwingen tot medewerking aan wapeninspecties, heeft het Amerikaanse ministerie van Defensie deze week een aanvalsplan laten uitlekken. Een ander scenario is echter waarschijnlijker. Als Saddam Hussein de wapeninspecteurs van de VN het werk onmogelijk maakt, zal Amerika een oorlog tegen Irak beginnen met zware bombardementen op militaire doelen. Gelijktijdig zullen een 250.000 man sterke Amerikaanse troepenmacht en 15.000 Britse militairen oprukken vanuit Koeweit, het Koerdische Noord-Irak en Jordanië. Met het laten uitlekken van dit plan hoopt de VS Saddam schrik aan te jagen. Om de Arabische wereld te sussen, lekte mee dat grote steden slechts beperkt worden gebombardeerd om de bevolking te ontzien. 60 Procent van alle bommen zou `slim' zijn en met grote accuratesse het doel raken. Een aanval vanuit het westen is echter zo goed als onmogelijk. Jordanië zal westerse troepen geen doorgang verlenen en Saudi-Arabïe doet dat ook niet. Een invasie moet worden ingezet vanuit Koeweit en Noord-Irak. De troepenopbouw in die gebieden is in volle gang. Er zitten zeker al 5000 man van Amerikaanse bijzondere eenheden, bijgestaan door Turkse troepen, in Noord-Irak, waar met hulp van Koerdische leiders drie vliegvelden in gereedheid zijn gebracht. De medische organisatie Medact heeft deskundigen een waarschijnlijker scenario laten opstellen. Als basis dienden onderzoeken van onder meer het Brookings Instituut en nota's van de Amerikaanse en Britse ministeries van Defensie. Het ligt voor de hand dat de oorlog begint met wekenlange bombardementen om slachtoffers aan de zijde van de coalitie zo lang mogelijk uit te stellen en Iraakse troepen te demoraliseren. Bekend is dat het overgrote deel van de reguliere troepen slecht bewapend is, nauwelijks getraind en niet gemotiveerd. Dat scenario werd ook gevolgd tijdens de Golfoorlog. De onlangs opgevoerde bombardementen in de `verboden vlieggebieden' in het noorden en het zuiden worden door analisten gezien als voorbereiding op een nieuwe oorlog. Met een gordijn van conventionele bommen zal worden geprobeerd Zuid-Irak te isoleren en de olievelden in het gebied rond Basra veilig te stellen. Irak voert zijn troepenmacht daar op en heeft een verdedigingswal van kleine bunkers gebouwd, maar Basra wordt niet zo zwaar verdedigd als de grootste olievelden in het noorden. Daar liggen drie belangrijke militaire bases en twee garnizoenen van de Republikeinse Garde, Saddams elitetroepen. De olievelden, goed voor 10 procent van de wereldreserve, zijn cruciaal. Met nieuw ontwikkelde bommen zal worden geprobeerd het elektriciteitsnet in heel Irak uit te schakelen en computers te blokkeren. Daarbij zullen grote aantallen burgers omkomen. De schade zal aanzienlijk zijn. Al direct bestaat het gevaar dat Saddam chemische wapens inzet om zijn vijand op afstand te houden. Gisteren werd bekend dat Irak in Turkije 125 miljoen ampullen atropine, een anti-dotum voor zenuwgas, heeft besteld. Waarschijnlijk niet in de verwachting ze te ontvangen, maar om het westen angst aan te jagen. Worden er chemische en biologische wapens ingezet, dan ziet alles er anders uit. Gebeurt dat niet, dan zal na enkele weken een invasiemacht oprukken om Irak te bezetten. Dat zal voor Saddam het moment zijn oliebronnen in brand te steken en drinkwater te vergiftigen in streken die verloren dreigen te gaan. De VS en Groot-Brittannië zullen een slag om Bagdad, waar de Republikeinse Garde zich zal terugtrekken, proberen te vermijden. Bij zo'n slag, die op straat moet worden uitgevochten, zouden zij grote verliezen lijden. Washington en Londen gaan er van uit dat het regime van Saddam binnen enkele dagen op de knieën gedwongen zal zijn. Het Brookings Instituut vindt dat van weinig werkelijkheidszin getuigen. Hoe langer de strijd duurt, hoe onzekerder het verloop en dan is er nog geen rekening gehouden met de mogelijkheid dat Saddam er deze keer wel in slaagt Israël tot militair optreden te dwingen of met terroristische aanslagen elders in de wereld een doos van Pandora opent. Copyright: Algemeen Dagblad
AD, 14-11-2002 Waarom? In de media wordt er al maanden aandacht aan besteed, zoals al eerder is genoemd. Uiteindelijk heeft gisteren-nacht (20 maart 2003) de eerste aanval plaastgevonden. Saddam Hussein is een dicatator, zoals door velen genoemd. Hij heeft een "smerige" oorlog gevoerd met Iran, en aanvallen gedaan op de Koerden in Irak. Smerig omdat hij niet alleen de soldaten, maar ook de burgers terroroseerde. Smerig ook omdat niet alleen conventionele wapens gebruikte, maar ook biologische en chemische, die een langzame en pijnlijke dood tot gevolg hebben. "De man is niet te vertrouwen" hoort men vaak zeggen en eigenlijk bijna alle anden over de hele wereld zien hem liever gaan dan komen, omdat hij slecht is voor zijn eigen volk, een groot gevaar vormt door zijn gevaarlijke wapens en onbetrouwbaarheid. Slecht voor zijn eigen volk, omdat de enorme bedragen die jaarlijks worden verdiend in de olie allemaal achterhande blijft bij Saddam en handlangers, en niet terechtkomt de werkelijke rechthebbenden; de bevolking. Deze bevolking wordt zo uitgebuid dat de economie helemaal plat ligt, en geen eens meer eten kunnen kopen, en moeten leven op VN-voedselrantsoenen. Saddam Hussein is verder een mensenenschender. Hij executeerd of martelt iedereen die hij maar wilt, heeft laks aan het recht van de mens zijn leider zelf te mogen kiezen (van eerlijke democratie is in Irak geen sprake) en hij heeft geeft zijn land liever platgebrand en dood over aan de V.S. dan dat hij het land zou moeten verlaten, wat ook een teken is voor de meelvendheid van Hussein voor zijn volk. Verder speelt ook de olie een belangrijke rol. Irak bezit 10% van de wereldolie-voorraad, en is daarmee de op één na grootste leverancier van 's werelds 'hart van de samenleving en economie.' Saddam Hussein kan een hele hoop ellende veroorzaken als hij deze voorraad niet toegankelijk maakt voor de rest van de wereld. De V.S. wil verder in navolging op de "War on terrorism" Irak hard aanpakken die aan o.a. Al Quiada wapens levert en zo een gevaar vormt voor de bevolking van de westerse wereld. Als laatste wordt een mogelijke oorzaak op Irak door George W. Bush, president van de V.S., initiatiefnemer van de oorlog, persoonlijke redenen genoemd. Zijn vader, pakweg 10 jaar terug president van de V.S. had al eerder een aanval gedaan op Irak, onder naam van "Operation Desert Storm." Deze oorlog werd helaas verloren, en met die wetenschap in het achterhoofd zou Bush junior zijn vader willen overtreffen. Als tegenargumenten voor een oorlog zijn er dat het gevaar op gebruik van nucleaire, biologische en chemische wapens door Hussein juist alleen toenemen. Ook is er een groter gevaar dat hij de Koerdische onderdrukten in zijn land nu extra onderdrukt, en uitmoordt. Verder wordt een Derde Wereldoorlog een stap dichter bij de deur gezet, aangezien Bush oproept de geallieerden mee te laten vechten tegen Irak, wat de hele islamitsche wereld raakt en in opstand kan doen komen. Ten slotte, en wel meest harde punt; er zullen vele onschuldige mensen sterven. Aan Amerikaanse zijde, maar ook aan Iraakse, zei het de burgers, die ondr een raker lopen, zei het de soldaten die gedwongen waren deel te nemen aan een oorlog die zij nooit wilden. Bush was zeker van zijn zaak; hij moest en zou Irak aanvallen. Hij stelde meerdere ultimata, ook namens de VN-veiligeidsraad, Hussein te laten controleren op verboden wapens in zijn land, en uiteindelijk Saddam Hussein te laten aftreden. De reden dat de V.S. niet direct aanvielen op Irak, was omdat zij brede algemen internationale steun wilden, maar deze was, ongelukkig voor hen, erg moeilijk te krijgen. Langzaamaan werd de wereld bewust gemaakt van de plannen die Bush had, en met wat voor reden. Uiteindelijk was het gisterennacht zo ver, het laatste ultimatum verliep, zonder dat daar acht aan was gegeven, en Amerika begon haar aanvallen. Frankrijk en Rusland in eerste plaats, maar ook China, Noord-Korea, Duitsland, en nog vele andere landen steunen deze aanval niet, die uiteindelijk niet door de VN worden uitgevoerd maar door Amerikanen en Britten. Met bovenstaande informatie hoop ik de casus voldoende te hebben ingeleid, om verder behandeling mogelijk te maken. De reden dat er dermate veel argumenten en overige info word gegeven is dat deze nodig is voor de uitwerking van de ethiek: Utilisme. Ethische posities De "hoodstromingen" in de wereld van de ethiek zijn de deugdethiek, plichtethiek, utilisme of doelethiek en deonthologie of waardenethiek. Ik koos voor de twee posties utilisme en plichtethiek, omdat zeker in deze casus het verschil in beide ethieken goed zijn terug te vinden en er een geheel ander antwoord op de vraag "Wel of niet aanvallen?" uitrolt. Utilisme "Het grootst mogelijke geluk/nut voor het grootst mogelijk aantal mensen, oftwel maximalisatie van datgene waar we allemaal naar streven: Geluk." Het utilisme is de ethische overtuiging dat handelingen goed of verkeerd zijn in de mate waarin ze nuttig zijn of geluk/plezier/welzijn brengen. Bij het utilisme maakt men steeds een (denkbeeldige) optelsom of afweging van de positieve en negatieve gevolgen van een handeling voor de betrokkenen en als de gevolgen opgeteld nuttig blijken, dan betreft het een goede handeling. Indien dat nut of geluk opgeteld groter had kunnen zijn met een andere oplossing, dan zou men ook moeten kiezen voor handelingen die dat grotere nut of geluk teweeg brengen. Deze afweging is dus één die zich bezig houdt met wat nog komen moet. Zonder te kijken naar het verleden, wordt gekeken hoe het beste een oplossing aan te dienen voor een probleemstelling. Bij het benoemen van het nut maakt men onderscheid tussen: · gebeurtenissen die op zich nut of "geluk" betekenen en daarom al de moeite waard zijn en · gebeurtenissen die niet nuttig of onnuttig zijn maar die ter zake doen omdat ze op de een of andere manier dingen veroorzaken die als nuttig of gelukbrengend worden gewaardeerd. Indirecte gevolgtrekking dus. Deze ethiek wordt het meest gebruikt in de hedendaagse westerse officiële aanvoering van oplossingen. Wel zijn er bij deze ethiek enkele nadelen. Een lijstje maken met voors en tegens en kijken welke het langste is, is niet goed genoeg, omdat niet elk punt even zwaar telt. Maar ook een lijst met voors en tegens met een waardenormering brengt zo zijn problemen voort, zo weten we niet hoe groot een waarde nou precies is. Een ogenschijnlijke overzichtelijke wiskudnige afweging, maar wel met haken en ogen. De problemen zijn gevat onder de volgende punten: · Kan je alles wat mensen nastreven samenbrengen onder één noemer: geluk? Leidt zo'n versimpeling niet tot een zeer algemene norm, zo algemeen dat je het één niet meer tegen het ander kan afwegen? · De keerzijde van deze vraag luidt: zijn alle vormen van genot of geluk niet sterk individueel bepaald? Hoe kan je het geluk van andere mensen kennen en vergelijken met je eigen geluk? Kortom: is er wel een schaal of maatstaf aan de hand waarvan geluk te bepalen en te meten valt? · Wat voor geluk brengt het mensen om zelf een beetje geluk in te leveren ten einde andere mensen meer geluk te laten hebben? Met andere woorden: hoe is het sociale contract mogelijk? Het utilisme kan zich niet beroepen op de sociale natuur van de mens, want zoals in veel gevallen te zien is, is de individu een calculerende burger; zelf er zo goed mogelijk vanaf komen. Kortom, het utilisme loopt stuk op het probleem van de rechtvaardigheid; en daarnaast op de vraag of er onvoorwaardelijke regels zijn aan de hand waarvan geoordeeld kan worden
De grondlegger van het utilisme was J. S. Mill die leefde van 1806 tot 1873. Hij was een engelse filosoof en werd sterk beïnvloed door J. Bentham.
Aristoteles eindigde vervolgens door te zeggen dat het prakstische doel van elk mens het berieken van gelukzaligheid is. Ieder één moet zijn of haar eigen weg naar gelukzaligheid kiezen / vinden. De mens is een rationeel wezen en kan die gelukzaligheid bereiken door zijn of haar rede, verstand te vervolmaken. Deugdethiek kan dus worden omschreven als "die vorm van ethiek die de verwezenlijking van het goede verwacht van het cultiveren van deugden." Deze ethiek richt zich dus erg veel op het verleden. Men moet zelf groeien naar het punt dat de deugden in overeenstemming komen en er een soort sprake is van verlichting, waarin men naar gelukzaligheid kan handelen. Dit is een verschil met het ustilisme waarin men de basis legt op wat komen gaat. Deze ethiek wordt echter als uitgestorven beschouwt in de hedendaagse westerse officiële vinding van oplossingen op problemen. Deze ethiek is 'gestorven'. Dit komt mede door de problemen binnen deze ethiek: · "Ik hou werk en privé gescheiden" Er heeft zich een groter onderscheid gemaakt tussen het privé-leven van een persoon (gezinsverband), het samenlevingsverband (politiek bewust) en het zakelijke verband (de verrichtte arbeid). Hierdoor is het mogelijk dat de mens als het ware meerdere 'kanten' is gaan kennen, terwijl de ideeën van de drie filosofen juist gericht waren op een universeel begrip, een persoon die overal hetzelfde is en overal een samenhang heeft in de drie deugden · Het wegvallen van de christelijke achtergrond in de samenlevng heeft ervoor gezorgd, dat mensen niet meer volgens universele (streng voorgeschreven) regels is gaan leven · Men is gaan inzien dat er van groep tot groep, van periode tot periode, maar zelfs ook van mens tot mens verschillende normen en waarden op worden nagehouden. Ook hier ontbreken dus algemeen geldende begrippen. · Een persoon dat alles in samenhang heeft is een mooi begrip, en een overweldiging als men bij zichzelf kan zeggen dat men inzicht heeft. Het is echter niet te zeggen of een andere persoon de boel wel in samenhang heeft en inzicht heeft. Niemand zal bekennen dat hij of zij geen inzicht heeft, want dat is bekennen dat men minderwaardig is. Als men van elkaar niet weet of men inzicht heeft, weet men niet wie te vertrouwen is, wie dezelfde geestelijke taal spreekt of wie juist handelt. Al met al is de deugdethiek een ethiek die gebaseerd lijkt te zijn op 'verlichting'. Maar hiermee zijn ook vele problemen gemoeid. Het beste lijkt het om te zijn om te zeggen dat ook deze ethiek geluk(-zaligheid) nastreeft, voor iedereen, net als in het utilisme, maar dan diep in zichzelf zoekend. Voorbeeld Casus: Het is kerst. Iedereen in Europa zit warm thuis met zijn familie en eet een heerlijke gigantische kalkoen, die de hele tafel lijkt in te nemen, zo groot is hij. Na een uur begint toch langzamerhand iedereen vol te zitten van het vele eten, maar aangezien het feest is, en zij de geboorte van Christus 'vieren', en de gezelligheid aan tafel niet willen vervangen voor het gehang achter de televisie, blijft men zitten en propt elke hap naar binnen. Opeens zie je in je ooghoek snel iets op je afkomen. Je knippert snel met je ogen, maar het is al te laat. Iets heeft je oogbal geraakt. Het doet vreselijke pijn. Je hoort iedereen aan tafel naast je mopperen, en je begint al te snappen wat er aan de hand is. Luke, het zoontje van je broer, bij wie je op bezoek bent, heeft een stuk kalkoen op zijn lepel gelegd, en als een katapult op de eerste de beste slachtoffer die hij niet goed kende afgevuurd. Bekomen van de pijn, hoor je zijn vader hard tegen hem schreeuwen. "Luke, ga naar je kamer! Geen manieren heb jij! Komt niet van mijn kant van de familie! Wist je dat de zielige kindjes in Afrika doodgaan om een stukje kalkoen, waar jij zo onbeschoft mee loopt te smijten!" Luke is helemaal in tranen en schreeuwt vanaf de trap op weg naar boven; "Stuur die grote kip maar op dan!" Ook dit voorbeeld is een ironisch en onverantwoord voorbeeld. Maar ook hierin kunnen we enkele dingen zien die herroepen op de normen en waarden die mensen erop nahouden, die denken het bij het juiste eind te hebben. Allereerst viert men kerst, opeens heeft iedereen het gevoel dichter bij god te staan en elkaar lief te moeten hebben. Dit herroept op oude bijbelse normen en waarden. Deze plotselinge "goedheids-hysterie" slaat natuurlijk nergens op, aangezien deze normen en waarden altijd geldend moeten zijn om een juist inzicht te moeten hebben. Verder zien we ook dat de vader van Luke bedoelt met het zeggen dat er gelijke kinderen als Luke op Aarde zijn, die het veel slechter hebben, dat wat we onszelf gunnen, een ander ook moeten gunnen. Dit argument wordt (terecht) weggelegd door Luke door te zeggen dat ie het moet opsturen, iets wat onmogelijk is, wat zoveel kan beteken als: "Je geeft deze vergelijking nou wel, maar zelf weet je net zo goed als ik, dat ik er niks aan kan doen, of ik die kalkoen nou wel of niet eet." Wat nu met de aanvallen op Irak? De casus wel of niet aavallen op Irak zal ik nu proberen op te lossen aan de hand van de twee verschillende ethieken. Ik bekijk deze afweging vanuit de ogen van een Europese inwoner / Bush, dus kan de beargumentering geallieerd gekleurd zijn. Dit komt mede door het politieke klimaat waarin wij leven.
De weging van elk onderdeel is wederom aangegeven met xxx-jes, maar dan voor elk punt: Vóór Aanvallen: · XX De wapenlevering aan Al Quaida en andere onbetrouwbare groeperingen verhinderen (voor inwoners V.S. en overige westerse wereld) · XXX Saddam's macht beperken om geen kwaad meer te doen aan minderheden (diverse oorlogen voorkomen) (gespaard kunnen pakweg 5 miljoen mensen worden) · XXX De wereldolie-voorraad veiligstellen voor pakweg (economie verbeterd, en blijft wat stabieler, levert miljarden dollars op) · XXXX De onbetrouwbare Saddam verhinderen zijn wapenvoorraad te expansiëren, en zo in toekomst groter gevaar vormen (veiligheid burgers Arabische wereld en V.S.) · XX Het Irakese volk haar mensenrechten teruggeven en een beter bestaan geven (inwoners Irak) · Bush: Mijn vader in zijn voetsporen treden en afmaken/overtreffen wat hij destijds begon (1 persoon) Tégen Aanvallen: · X De toename van het gevaar dat Saddam nucleaire, biologische en chemische wapens gebruikt (gedeelte arabische wereld, Irak) · X De toename van het gevaar dat hij de Koerdische onderdrukten in zijn land nu extra onderdrukt, of zelfs uitmoordt (pakweg 2 miljoen mensen) · X De toename van het gevaar dat er een Derde Wereldoorlog uitbreekt door escalerend geweldgebruik tussen arabische wereld en de 'geallieerden' (risicofactor klien, bij positief wereldbevolking) · XXXX Er zullen vele onschuldige mensen sterven aan geallieerde en iraakse zijde (afhankelijk omvang oorlog pakweg 100 000 mensen) · XXX Oorlog kost heel erg veel geld · XX Politieke afkeuring wereld
Te zien is dat veel wordt gekeken naar wat de toekomst zoal brengt. Het aantal doden, financiële kosten en aantal risico's e.d. Opgeteld is te zien dat volgens het utilisme met deze afweging een oorlog voor als beste oplossing aanbrengt. Met het wegen van de punten is er rekenig gehouden met de kans op dit gevolg, een direct of indirect gevolg, en het aantal personen dat er (on-)geluk aan ondervindt, en in welke mate. Nogmaals, deze getallen en afweging zijn er alleen ter illustratie, een reeël beeld vormt dit niet. Conclusie: Ja, Amerika/V.N. moeten aanvallen. Deugdethiek `Oud Europa getuigt van zekere wijsheid' Duitsland en Frankrijk voelen zich beledigd door laatdunkende opmerkingen van Amerikaanse politici, die niet accepteren dat deze landen een aanval op Irak afwijzen. Toch proberen de Europese leiders de ruzie te sussen. De Franse president Jacques Chirac probeert de hoog opgelopen gemoederen over de transatlantische ruzie te kalmeren. Na de uitspraak van Donald Rumsfeld riep hij Amerikanen én Fransen op om serieus en beheerst te blijven. Volgens Chirac is het ontoelaatbaar dat Rumsfeld de Frans-Duitse bezwaren tegen een oorlog met Irak `een probleem' noemt. Hij zegt het evenmin toelaatbaar te vinden dat de Franse minister Roselyne Bachelot (Milieu) zich in de affaire mengt met een ongepaste reactie. De voormalige voorzitster van de Vriendenclub Frankrijk-Irak, zei over de woorden van Rumsfeld: ,,Weet u, ik kom uit het land van de Loire, waar de vermaarde Cambronne vandaan komt.'' Generaal Cambronne was één van de vertrouwelingen van Napoleon. Toen hem, terwijl hij gewond op het slagveld van Waterloo lag, werd gevraagd zich over te geven aan de Britten, zou hij simpelweg hebben geantwoord: `Merde!' Minister Bachelot staat bekend om haar loslippigheid en is voor haar `verspreking' onmiddellijk door de premier op het matje geroepen. Zij was echter niet de enige die zich weinig diplomatiek uitdrukte. Minister Michèle-Alliot-Marie (Defensie) zei over de uitlatingen van haar Amerikaanse collega: ,,We leven niet meer in de prehistorie, waar degene met de grootste knots de ander probeert neer te slaan om hem van zijn mammoetbout te beroven.'' François Bayrou, van de Europa-gezinde partij UDF, is gechoqueerd over de uitspraken van Rumsfeld `die ervan houdt Europa te verdelen om te kunnen heersen zonder de macht over de wereld te delen'. Uit socialistische hoek is de reactie nog feller. Volgens Kamerlid Jack Lang kenmerkt het team van president Bush zich als `een totalitaire instelling'. Minister Dominique de Villepin (Buitenlandse Zaken) is wat milder gestemd over de opmerking dat Frankrijk en Duitsland het `oude Europa' vertegenwoordigen: ,,Wij hebben een Europa dat naar de toekomst kijkt'', zegt hij. De woordvoerder van de rechtse regering Raffarin, Jean-François Copé, meent dat het begrip `het Oude Continent' wijst op een zekere wijsheid. ,,En wijsheid kan soms een goede raadgever zijn.'' Copyright: Algemeen Dagblad
Om deze casus goed te herleiden moeten we kijken vanuit de geest, inzicht, van een persoon die de evenwicht heeft tussen de drie deugden. Het juiste handelen zou hierop moeten volgen. De conclusie zal ik bij deze gelijk geven: Nee, Amerika/V.N. moeten niet aanvallen, en wel om de volgende reden: Hetgeen de V.N./V.S. van plan zijn te doen, is het bewust desastreus optreden tegen een man, die hen weinig kwaad heeft gedaan. Alleen vanuit het standpunt dat deze man een mogelijk gevaar vormt, wordt de hele wereld in staat van paniek gebracht. De daden van Saddam jegens de Koerden en andere volken is buiten beschouwing gelaten, aangezien dat een afweging was van Saddam, en niet van mij. Als hij met de drie deugden in samenhang komt tot de rechtvaardiging deze personen uit te moorden, dan heeft hij hoogstwaarschijnlijk juist gehandeld (in navolging op het feit dat ieder zijn eigen normen en waarden heeft en ieder volgens zijn of haar inzicht moet handelen, men ziet hierin dat er iets niet helemaal klopt...) Het riskeren van al die honderd duizenden, misschien zelfs miljoenen levens is het meest gruwelijke wat er kan gebeuren, tegen mijn inzicht van rechtvaardigheid in, dus mede hierdoor is het eindbesluit dat er geen aanval mag plaatsvinden. Tot slot is hier te zien dat met deze beargumentering te zien is dat meer wordt terggegrepen op het verleden. Zo wordt eigenlijk geen rekening gehouden met de risico's van het vrij laten ontplooien van een ongeschonden Irak. "Ken uzelf" Weet wie je bent, en handel hiernaar. Mijn mening Ik denk dat we uiteindelijk moeten beroepen op de gulden middenweg. Een middenweg tussen de deugdethiek en de utilisme. Beide ethieken hebben hun goede en slechte punten. De middenweg is de goede eigenschappen van het utilisme, namelijk, een afweging, die goed rekening houdt met alle facetten, en deze tegen elkaar uitéénzet, voor zover dat mogelijk is, te combineren met de zelfreflecterende en morele eigenschappen van de deugdethiek. Dat zou met de casus van Irak, in principe op een dood einde moeten lopen. en dat klopt, dat is waar ik nu sta. Ik ben beter geïnformeerd geraakt en heb de argumenten van de Amerikanen gezien en begrepen. De risico's zijn groot, zo groot zelfs, dat het beter is om aan te vallen. Maar als ik kijk naar wat ik eigenlijk vind van oorlog, dan zeg ik nee. Oorlog en mensen geen keus geven en ze executeren is het slechtste wat er is. Beide ethieken los veroordeel ik. De middenweg biedt ook al geen antwoord. Zo kom ik tot mijn eindconclusie dat ik het antwoord nu niet weet. Misschein is het tijd voor een nieuwe stroming in de ethiek?! Bronvermelding Lesstof Filosofie 5 VWO en 6 VWO readers
Lesboeken Filosofie
http://studenten.samenvattingen.nl/search/open/1244295/ 20-3-2003
Algemeen Dagblad, zie artikelen voor exacte bepaling
http://home.planet.nl/~srw/ggeth95.htm 20-3-2003
www.google.nl
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden