Miljoenennota 2003

Wat is de miljoenennota eigenlijk? De miljoenennota is eigenlijk niet meer dan het financiële beleid wat volgens de overheid in het komende jaar moet worden uitgevoerd. De miljoenennota wordt jaarlijks op prinsjesdag door de minister van financiën in het beroemde koffertje met daarop de derde dinsdag van september (prinsjesdag) overhandigd aan de koningin. Hoe wordt de miljoenennota samengesteld? De miljoenennota wordt gemaakt door de minister van financiën en zijn ambtenaren. De miljoenennota gaat natuurlijk om de economie van ons hele land en zou daarom nog wel eens onoverzichtelijk kunnen worden. Dit dacht de SER (de Sociaal Economische Raad) ook in de jaren ’50, daarom hebben zij besloten de miljoenennota in een aantal doelstellingen in te delen. Deze zijn: 1. een evenwichtige arbeidsmarkt

2. een evenwichtige economische groei
3. een stabiel prijsniveau
4. een rechtvaardige inkomensverdeling
5. een evenwichtige betalingsbalans
Deze doelstellingen kunnen onmogelijk allemaal bereikt worden, daarom is het belangrijk dat de overheid goed nadenkt over welke doeleinden zij belangrijk vindt. De minister kan natuurlijk niet in zijn eentje de economische gegevens van een heel land verzamelen. Hij wordt hierin bijgestaan door sowieso zijn ambtenaren, maar ook door het CBS (Centraal Bureau voor de Statistieken). Het CBS geeft elk jaar aan de minister een zogenaamd Centraal Economisch Plan waarin een gedetailleerd plan voor het volgend jaar komt te staan. Natuurlijk bepaalt de minister (namens de regering) samen met het parlement (2e kamer) het te voeren beleid. Hoe ziet de miljoenennota 2003 eruit? Allereerst moet gezegd worden dat het nog wel een tijdje zal duren voordat de Nederlandse economie weer over zijn recessie heen is, die de afgelopen 2 jaar is ingezet. Er zal zeker wel een economisch herstel zijn, maar deze zal heel klein zijn, in ieder geval kleiner dan van tevoren verwacht werd. Voorlopig zullen er vooral slechte dingen te horen zijn: - De werkloosheid stijgt nog steeds - Er komen weer lastenverzwaringen - De bestedingen van de overheid en de burgers zullen laag blijven - Er is geen groei in de koopkracht
Natuurlijk zijn er wel wat lichtpuntjes in de duisternis: - De inflatie neemt af (dus de prijsstijgingen ook) - De economie zal zich geleidelijk aan herstellen - Er kan een internationale opleving komen (en Nederland met zijn 2 mainports kan daar van mee profiteren
Voor de overzichtelijkheid zal ik de miljoenennota splitsen in een aantal categorieën, en deze apart behandelen. 1. De vaderlandse economie In 2002 was er een groei van 2% voorspelt, dit werd echter maar 0,5%. In 2003 is de verwachte groei 1,5%. Dit is natuurlijk wel positief (de groei stijgt natuurlijk), maar vergeleken met Europa loopt Nederland nog wel achter. Er is gebleken dat de Nederlandse burger eigenlijk zo min mogelijk aankopen doet, dit heeft natuurlijk een aantal redenen: - Door de invoering van de Euro zijn de prijzen omhoog geschoten, de consument vat dit erg zwaar op - Het vertrouwen in de economie is flink gedaald - door de beursneergang in het afgelopen jaar hebben heel veel mensen gewoon niet geïnvesteerd in de beurs (waardoor deze nog wel meer zal dalen) dit heeft natuurlijk ook te maken met het vertrouwen in de economie

Het is ook nog belangrijk om even te vermelden dat de bedrijven volgend jaar minder zullen gaan investeren. 2. De begroting Als er een betere werking van de arbeidsmarkt komt, en als het asielzoekersbeleid strenger zal worden zal er volgens de overheid in 2003 volgens de overheid 5 miljard bespaard worden.3 miljard hiervan bestaat uit besparingen op de begroting. Er zal in 2003 een lastenverhoging komen van 2 miljard, waardoor er minstens 1 miljard vrij zal komen op de begroting voor onderwijs, zorg en veiligheid. Het is de bedoeling dat er meer ‘blauw’op straat komt, en dat de wachtlijsten weggewerkt worden. Ook moeten er nieuwe leraren gewerfd worden. Naast de 1 miljard voor onderwijs, zorg en veiligheid wordt er ook nog 0,5 miljard vrij gemaakt om de burgers een lastenverlichting te kunnen geven. 3. De werkgelegenheid De werkgelegenheid is nu een serieus probleem aan het worden. Er zijn nog nooit zo veel ontslagaanvragen en faillissementen aangevraagd als in 2002 en dit zal blijven stijgen in 2003. De werkgelegenheid steeg nog licht in 2002, maar zal in 2003 dalen. De werkloosheid was in 2002 nog 300.000 mensen werkloos, dit zal in 2003 rond de 395.000 ligeen (dat is 5% van de beroepsbevolking!). Er zijn wel genoeg werknemers (wat in 1998 nog een probleem geweest is), maar in de bouwsector zijn er te weinig mensen volgend jaar. 4. Inkomens en sociale zekerheid De koopkracht is in 2002 nog gestegen met 0,75%, maar deze zal weer dalen volgend, en zelfs teniet gedaan worden.Er zitten in 2003 erg veel lastenverzwaringen aan te komen voor de burgers en (wat ook een belangrijk politiek issue is op dit moment) de particuliere ziektekosten zullen verhoogd worden. Voor het eerst in lange tijd is de verhouding tussen de zogenaamde ‘actieven’ en ‘inactieven’ verslechtert. Steeds meer mensen doen een beroep op de uitkeringen, dit komt natuurlijk mede door de stijgende werkloosheid. 5. Belastingen Het is wel leuk om even met een ‘hot’ politiek item te beginnen, namelijk de spaarloon regeling. Deze zal in 2003 worden afgeschaft, waardoor de werknemer er op tekort schiet. Voor de overheid en de bedrijven is dit natuurlijk een gunstige ontwikkeling. De bedrijven krijgen in 2003 te maken met een stijging van de vennootschapsbelasting. Er is wel wat positief nieuws voor de werkende Nederlander, gezien hij in 2003 een hogere arbeidskorting zal krijgen (119 Euro), voor werkenden met kinderen zullen er ook wat extraatjes zijn. De winnaars van de belastingen zijn eigenlijk de bejaarden, gezien zij er bijna alleen maar op vooruit gaan (hun koopkracht daalt bijna niks). 6. De staatsschuld De staatsschuld wordt door sommige politieke partijen gezien als een echte bedreiging voor de welvaart in Nederland. De overheid zal in 2003 minder aan belastingen binnenkrijgen dan dat er uitgegeven zal worden, waardoor er weer een tekort op de lopende rekening zal ontstaan. Dus zal de burger wat lastenverzwaringen krijgen. Maar de overheid moet ook rekening houden met de uitkeringen die zij meer zal moeten geven dan vorig jaar (ook door de werklozen), de staatsschuld zal al met al 0,4% oplopen. Als de overheid niet extra bezuinigd had (want dat doen ze zo veel mogelijk), dan was de stijging van de staatsschuld 1% geweest.