Xenotransplantatie

Xenotransplantatie Xenotransplantatie is de transplantatie van organen, weefsels of cellen van de ene diersoort naar de andere diersoort, dus ook van dier naar mens. Het idee voor xenotransplantatie is niet nieuw. Al in de 18e eeuw werd er geprobeerd hoornvlies van katten naar honden te transplanteren. Dit mislukte. Begin twintigste eeuw werd er ontdekt dat getransplanteerde organen van mensen veel sneller afgestoten worden dan getransplanteerde organen van mensen. Tot 1970 is er geprobeerd nieren, lever en hart van dieren bij mensen te transplanteren, maar zonder succes. Nu wordt er weer onderzoek gedaan naar xenotransplantatie, omdat er een groot tekort is aan donororganen. Wel worden al een aantal jaren hartkleppen van varkens naar mensen getransplanteerd. Dit kan, omdat hartkleppen niet uit levend weefsel bestaan. Voor de transplantatie worden de hartkleppen chemisch behandeld zodat er geen afstoting en infecties kunnen optreden. Voor xenotransplantatie worden vooral varkens gebruikt. Zij hebben organen van ongeveer dezelfde grootte als de mens. Niet alle organen, weefsels en cellen zijn geschikt voor xenotransplantatie. Van de organen zijn hart, nieren en lever geschikt, van de weefsels vooral hartkleppen, maar er is ook onderzoek gedaan naar de transplantatie van huid, hoornvlies en bot. Van cellen kunnen de insulineproducerende cellen, de zenuwcellen en de beenmergcellen worden getransplanteerd. Bij xenotransplantatie is het niet altijd zo dat het orgaan ook echt in het lichaam van de mens geplaatst wordt. Dit is wel de enige blijvende oplossing voor de vervanging van een ziek orgaan. Het kan ook zijn dat het orgaan naast het lichaam van de patiënt gelegd wordt. Het bloed van de patiënt stroomt er dan doorheen. Dit kan een dierlijk orgaan zijn, maar ook een kunstorgaan bekleed met dierlijke cellen. Dit zijn tijdelijke oplossingen voor ernstig zieke patiënten, die wachten op een menselijk donororgaan. Voordat er een xenotransplantatie toegepast kan worden, moeten er eerst drie biomedische obstakels overwonnen worden. Dit zijn afstoting, verschil in functie van organen en infectiegevaar. Afstoting is het grootste probleem waardoor xenotransplantatie niet kan lukken. Maar als het orgaan niet wordt afgestoten zijn er nog twee obstakels die overwonnen moeten worden. Het is de vraag in hoeverre een dierlijk orgaan de functie van een menselijk orgaan of weefsel kan overnemen. Over het functioneren van een dierlijk orgaan in een mens is niet veel bekend. Door de problemen met afstoting is dit nooit echt onderzocht. Er kunnen wel een paar problemen voorspeld worden. Allereerst moet het orgaan passen in het lichaam van de patiënt. Voor kinderen is ook de groeisnelheid van het dierlijk orgaan ten opzichte van de rest van het lichaam van belang. Als het kind groeit mag het orgaan niet achterblijven of juist te snel gaan groeien. Voor alle getransplanteerde organen en weefsels geldt dat de kans bestaat sat de levensduur te kort kan zijn, omdat een varken maar tien tot vijftien jaar oud wordt. Per orgaan zijn er nog enkele specifieke problemen. Het hart Bij het hart kunnen er problemen ontstaan met de capaciteit, want de hoeveelheid bloed die in een mens rondgepompt moet worden is meer dan bij een varken. Ook ligt het hartritme van een varken hoger en is het niet helemaal duidelijk of het menselijk lichaam dit kan aanpassen.
De nieren Het is niet zeker of de waterhuishouding in het menselijk lichaam geregeld kan worden door een varkensnier. De nier zou dan zo’n 20 liter urine per dag kunnen produceren, waardoor de patiënt uitdroogt. Er zijn nog niet echt oplossingen gevonden voor het verschil in functie van de organen. Er is wel voorgesteld een varken voor de transplantatie conditieoefeningen te laten doen, zodat de hartcapaciteit toeneemt. Het 3e biomedische obstakel is het infectiegevaar. Ziektekiemen uit het brondier kunnen de patiënt infecteren. Dit zou een besmettelijke ziekte kunnen zijn, zodat er heel veel mensen de ziekte zouden kunnen krijgen. Bij xenotransplantatie is het gevaar op infectie nog groter dan bij allotransplantatie, omdat dieren en mensen gemakkelijker infecties op elkaar overbrengen. Varkens kunnen dus ook menselijke ziekten krijgen, zoals griep. Ook onderdrukken medicijnen het afweersysteem, zodat men extra vatbaar is voor infecties. De kans op infectie kan verminderd worden door genetische manipulatie van het brondier, brondieren fokken in een ziektekiemenvrije omgeving en brondieren regelmatig controleren op ziektekiemen. Het zal nog wel een tijdje duren voordat xenotransplantatie echt toegepast kan worden, maar het zou wel een goede oplossing zijn voor het donorentekort.