Nederlandse Nuna wint zonnerace

Inleiding/voorwoord. De Nuna is gebouwd om mee te doen aan de World Solar Challenge race dwars door Australië. Het doel van de race is als eerste 2997 kilometer af te leggen in een “groene auto”, dat wil zeggen dat de auto op duurzame energie moet rijden. De Nuna behaalde de eerste plaats met een gemiddelde snelheid van 91,81km/h en met een topsnelheid van 100 km/h. De auto heeft 32 uur en 39 minuten nodig gehad om de afstand af te leggen. De grootste sponsor van het hele project was Nuon. Nuon gebruikt het succes van de overwinning om aan te geven dat ze druk bezig zijn allerlei toepassingen te bedenken voor duurzame energie. De Nuna is gebouwd door studenten van de TU Delft. Deze auto heeft het “baanrecord” verbroken. Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik er al iets over gehoord had, en omdat het me reuze leuk leek om er dan ook nog een verslag van te schrijven. The World Solar Challenge. The World Solar Challenge wordt elke twee jaar gehouden en is de meest vooruitstrevende wedstrijd van Solar cars ter wereld. De initiatiefnemers wilden de wereld laten zien dat zonne-energie de energievorm van de toekomst is. De race strekt zich uit over 3010 kilometer en doorkruist het continent Australië van noord (Darwin) naar zuid (Adelaide). Onder extreme omstandigheden rijden de teams zo snel mogelijk van Darwin naar Adelaide. Natuurlijk zijn de prestaties van een auto die alleen aangedreven wordt door zonne-energie afhankelijk van de weersomstandigheden. Onder een stralend blauwe hemel rijden de Solar cars tientallen kilometers per uur sneller dan wanneer het stormt. Het Australische continent confronteert de deelnemers aan the World Solar Challenge met beiden extremen: in de woestijn is het meestal zo'n graden (waarbij de temperatuur in de Solar cars op kan lopen tot ongeveer 50 graden), terwijl het op andere plaatsen heftig kan stormen. Het is van belang dat de teams voorbereid zijn op deze weersomstandigheden, dus: koeling voor de piloot, maar ook een systeem om te voorkomen dat de auto bij storm van de weg geblazen wordt! De race wordt dus gereden onder extreme omstandigheden. Het terrein van The World Solar Challenge is een gewone openbare weg, waar tijdens de race niet alleen Solar cars rijden maar ook gewone auto's en zelfs de beruchte 'roadtrains'. Daarom moeten de deelnemende Solar cars voor de race tests ondergaan op het gebied van remmen, stabiliteit, wendbaarheid, verlichting en zicht van de piloot, voordat de teams hun tijdelijke nummerplaat in ontvangst mogen nemen. The World Solar Challenge trekt meer dan honderd geregistreerde mediaorganisaties vanuit de hele wereld. De deelnemers, maximaal 40 Solar cars, variëren van grote multinationals, zoals Honda en Mitsubishi, tot middelbare scholen en universiteiten zoals MIT. De eerste World Solar Challenge werd gehouden in 1987 om de wereld te laten zien wat de mogelijkheden van zonne-energie zijn. General Motors Sunraycer versloeg de andere tweeëntwintig teams en finishte met een gemiddelde snelheid van 67 km/uur. Vanaf 1990 ging het competitie-element een steeds grotere rol spelen in de wedstrijd. Het aantal deelnemers nam toe en eerdere deelnemers keerden terug met een verbeterd ontwerp. Na de overwinning van de Zwitserse Hogeschool van Biel in 1990 heeft vanaf 1993 Honda met zijn Dream Team de race gedomineerd. Tegenwoordig rijden de Solar cars die meedoen aan The World Solar Challenge gemiddeld zo'n 70 tot 90 km/u. The World Solar Challenge stimuleert research, ontwikkeling en innovatie. Het competitie-element van de race drijft de deelnemers tot uitersten. Alle teams ontwikkelen en gebruiken nieuwe technieken in hun Solar car. Daardoor draagt The World Solar Challenge bij aan de verbetering van duurzame energievormen. Steeds worden er door de teams nieuwe systemen en toepassingen uitgevonden die een belangrijke bijdrage kunnen leveren in de maatschappelijke energievoorziening. Bovendien laten de hightech Solar cars zien dat zonne-energie echt de energievorm van de toekomst is.
Het Team. Het eerste Nederlandse team. Na vijf succesvolle World Solar Challenges zonder deelname uit Nederland lijkt de tijd rijp in november 2001 ook een Nederlands team aan de start te presenteren. Het Alpha Centauri Team gaat deze uitdaging aan: acht studenten van de Technische Universiteit Delft en de Universiteit van Amsterdam zetten zich volledig in om de snelste, veiligste, zuinigste, mooiste, kortom: de beste Solar car ter wereld te maken. Doel. Met hun deelname aan The World Solar Challenge wil het Alpha Centauri Team op een unieke manier laten zien wat de mogelijkheden van duurzame energie zijn. Daarnaast willen we laten zien dat techniek zo gek nog niet is: veel van je dromen kunnen met technische kennis waargemaakt worden! De naam van ons team refereert aan dat laatste doel: Alpha Centauri is de naam van het zonnestelsel dat het dichtst bij het onze ligt. Het is wel mogelijk Alpha Centauri te bereiken, maar alleen met veel ambitie en inzet. Voor ons is de eindstreep in Adelaide een beetje ons Alpha Centauri! Taken. De leden van het multidisciplinaire Alpha Centauri Team zijn verantwoordelijk voor alle aspecten van het ontwerp en de bouw van de auto, voor de presentatie in de media en voor de juridische en financiële aspecten. Ook tijdens The World Solar Challenge zit het team niet stil: vier teamleden zullen de Solar car besturen tijdens de race. Een andere deel van het team houdt zich tijdens de race bezig met de strategie, één van de belangrijkste aspecten om de race te kunnen winnen. Ramon Martinez, (Teamleader, 26 jaar) In de sfeer van de TU Delft miste ik de concrete projecten. Daarom ben ik op zoek gegaan naar het ultieme technologieproject, met als resultaat: deelnemen aan The World Solar Challenge 2001. Ik wil met dit project zoveel mogelijk bereiken, natuurlijk is de persoonlijke voldoening een enorme drive maar ook de invloed uitoefenen op onze toekomst en natuur is geweldig. Annebel Borgsteede (Contracting & finance, 26 jaar) Ik ben één van de acht teamleden van het Alpha Centauri Project. Binnen het project houd ik me vooral bezig met sponsorcontracten, het financiële plaatje en de voorbereidingen voor de reis naar Australië. Ik zie enorm uit naar de dingen die komen gaan. Dit hele project zie ik als een grote kans om allerlei dingen te doen die ik anders nooit zou doen, mensen te ontmoeten die ik anders nooit zou ontmoeten en enorm veel te leren over mezelf, over het organiseren van een dergelijk project, over hoe bedrijven werken en ga zo maar door. Koen Boorsma (Composieten & aërodynamica, 24 jaar) Geb. 7 oktober 1976 te Amsterdam VWO gedaan, examen gehaald in juni '95 In september '95 begonnen aan de TU Delft met de studie Luchtvaart en ruimtevaarttechniek. Hier is interesse gewekt voor aërodynamica en composietmaterialen. Dit project zie ik als mogelijkheid om meer praktijkervaring op die interessegebieden op te doen. Iets ontwerpen en ook daadwerkelijk bouwen is een leerproces waarin de studie niet echt voorziet. Daarnaast vind ik het promoten van duurzame energie een nobel doel en is het een uitdaging om samen te werken in een team met zeven mensen die andere vakgebieden vertegenwoordigen. Bart Goorden (Frame, stuurinrichting & wielophanging, 21 jaar) Geb. 22-02-80 te Etten-Leur, VWO gedaan, examen gehaald in Juni '98 In september '98 begonnen aan de TU Delft met de studie werktuigbouwkunde. Hiermee wil ik na dit project weer doorgaan. Als afstudeerrichting kies ik waarschijnlijk mechatronica. Het liefst zou ik uiteindelijk een eigen bedrijf willen hebben, maar de eerste jaren na het behalen van mijn diploma wil ik toch wel gewoon in het bedrijfsleven werken. Rosalie Puiman (Public relations & woordvoering, 24 jaar) Na mijn Vwo-examen in 1995 ben ik aan de Universiteit van Amsterdam Nederlandse taal- en letterkunde gaan studeren. Toen ik Ramon en Annebel ontmoette en hoorde over het Alpha Centauri Project was het voor mij meteen duidelijk dat dit een kans was die ik niet kon laten lopen: samen met zeven andere studenten een jaar werken aan een raceauto op zonne-energie en zo het gebruik van duurzame energie in Nederland op een ludieke manier promoten! Bram Soethoudt (Computer Aided Design & body, 27 jaar) VWO gedaan, nu werktuigbouwkunde. In het Alpha Centauri Project verantwoordelijk voor o.a. Computer Aided Design en Bodywork en wat aërodynamica. Dit houdt in dat ik samen met de hoofdaërodynamica tot maart bezig ben geweest de buitenkant van de auto te modelleren. Eiso Vaandrager (Ergonomie & veiligheid, 25 jaar) Ik ben Eiso Vaandrager, geboren in Rotterdam en opgegroeid in Middelburg, Zeeland. Momenteel studeer ik Industrieel ontwerpen aan de Technische Universiteit Delft, met als afstudeerrichting de praktische variant van Product Ontwerpen. De uitdaging daarin is de stap van een idee naar een echt product. En dat is ook de uitdaging die we als team zijn aangegaan: het bouwen van de snelste Solar car ter wereld! Mijn taak binnen het project is het zorgen dat de piloot in de Solar car optimaal kan presteren en dat zijn veiligheid gegarandeerd is. Daarom is het noodzakelijk alles goed door te rekenen, te simuleren en te testen, bijvoorbeeld het aluminium frame om te kijken of het sterk genoeg is voor scherpe bochten, hard remmen en botsen tegen een overstekende kangoeroe. Kim de Lange (Elektrische installatie, 25 jaar) Ik ben Kim de Lange en ben ook één van de 10 teamleden van het Alpha Centauri Solar Car Project. Mijn taak in het project is het ontwerp en de bouw van het elektrische systeem van de A-C Solar car. Bij het elektrische systeem valt te denken aan de elektromotor, snelheidsregelaar, accu's, zonnepanelen, laadregelaars, bediening en (draadloze) meetapparatuur. De redenen dat ik besloten heb om mij zo sterk voor dit project in te zetten zijn legio. Een belangrijke reden is dat ik een grote tik heb met elektrische zaken. Bovendien spreekt zonne-energie sterk tot mijn verbeelding; je kunt met zonnecellen zo direct als het maar kan energie uit de natuur omzetten in elektriciteit. Geen kolen, stoom, grote machines, etc. zijn nodig. Lekker overzichtelijk! Ik heb thuis een kleine photovoltaïsche installatie gebouwd, om een gedeelte van het huishouden te voorzien van elektriciteit. Duidelijk is dat het bij mij vooral om de technische kant gaat. Wubbo Ockels (Communicatie officer & teamadviseur) Het Alpha Centauri Team wordt geadviseerd door oud-astronaut Wubbo Ockels. Hij is hoogleraar Lucht en ruimtevaarttechniek van de TU Delft en hoofd van de afdeling Educational Outreach van de ESA (European Space Agency). Tijdens The World Solar Challenge onderhoudt hij vanuit de commandoauto contact met de piloot van de Solar car. Eric Trottemant (Strategie, 26 jaar) Eric Trottemant, afgestudeerd in Lucht en ruimtevaarttechniek, kwam via zijn baan bij the European Space Agency in aanraking met het Alpha Centauri Team. Speciaal voor The World Solar Challenge 2001 heeft hij software geschreven die afhankelijk van de weersomstandigheden de meest optimale snelheid berekent voor Nuna. Deze aanpak is, voor zover bekend, helemaal nieuw Hoe is de Nuna gebouwd. Het frame van de Nuna is in ongeveer vier maanden tijd ontworpen in het grafisch computerprogramma Pro/Engineer en is een 3D vakwerkconstructie. Dit houdt in dat het zo ontworpen is dat de buizen waarvan het frame gemaakt is alleen maar druk en trekkrachten opnemen en dus niet op buiging worden belast. Nadat de definitieve vorm van het frame vaststond is het doorgerekend op sterkte met het rekenpakket Ansys. Zo is bepaald welke stukken de meeste kracht op moeten nemen. Deze framebuizen zijn extra sterk uitgevoerd. Het frame bestaat uit ongeveer 50 meter buis met een buitendiameter van 25 millimeter en een wanddikte van 1.7 of 2.5 millimeter (afhankelijk van de krachten ter plaatse). Het materiaal waarvan het is gemaakt is een speciale soort aluminium met een treksterkte van anderhalf maal de normale treksterkte van aluminium. Dit aluminium is geïmporteerd uit de VS. De productie van het frame is gedaan door Bakker Framebouw. Dit bedrijf is gespecialiseerd in het maken van lichte frames voor speciale voertuigen. Het uiteindelijke gewicht van het frame is 15.5 kilo. Dit is echter nog maar het kale, nog niet afgebouwde frame. Hieraan moeten nog de balhoofden aan de twee platen aan de zijkanten, voor de ophanging van de voorwielen, en de achterbrug, voor de ophanging van het achterwiel, worden bevestigd. Het gewicht van het frame zal hierdoor nog iets toenemen tot een totaal gewicht van ongeveer 18 kilo. Dit zijn de technische specificaties: Afmetingen · Gewicht van de Solar car: 250 kg · Lengte: 5000 mm · Breedte: 1800 mm · Hoogte: 970 mm · Wielbasis: 2200 mm · Spoorbreedte: 1500 mm
Prestaties · Snelheid bij 1000 W: 80 km/u · Snelheid bij 1700 W: 100 km/u · Topsnelheid: 160 km/u
MMPT's · 13 New Generation Maximum Power Point Trackers ontwikkelt door Biel School of Engineering. · Rendement: >97% Aërodynamica · Drag area: 0,1 m2 · Frontal area: 1,0 m2
Zonnepaneel · Mix van dubbel en triple junction GaAs zonnecellen. Dit wil zeggen dat de zonnecellen uit twee of drie laagjes galium arsenide bestaan die elk een ander deel van het spectrum van het licht vangen. Dit leidt tot een hoger rendement. · Inkapseling en antireflectiecoating door Gochermann Solar Technology. · Totaal oppervlak van het paneel: 8,4 m2 Actief oppervlak: 7,8 m2 Voltage: 100 V
Motor · Inwheel Motor ontwikkeld door Biel School of Engineering · Gewicht: 12 kg · Voltage: 168 V · Efficiëntie: 97% · Vermogen: 6500 W
Accu · 48 Li Ion cellen · Gewicht: 36 kg · Voltage: 175 V · Capaciteit: 5 kWh
Body · Carbon en Kevlar 'sandwich' met schuim ertussen
Beschrijving van de laatste dag door de ogen van een van de teamleden. De dag begon met een kort ritje naar de controle post: Glendambo. We arriveerde daar na een half uur, maar een kwartier van Aurora. In de commandoauto was ik druk bezig met de weersvoorspellingen. We wisten dat het weer slechter ging worden: meer wolken en misschien regen. Ik belde alle weerstations op langs de route. Ook Benny, één van onze fantastische teamleden van Melbourne, pakte een telefoon en begon te bellen. De gegevens die we door kregen waren erg goed, maar misschien ging het toch regenen. Zo, toen het goed weer was, en we genoeg kWh’s hadden opgeslagen, maar we waren toch niet van plan om hard te rijden, want we wilden de batterij sparen voor het laatste gedeelte van de dag als het weer slecht werd. Toen we langs de laatste controle post kwamen, was de afstand tussen de Aurora en de Nuna was onveranderd gebleven. Het weer was nog steeds goed, maar er kwamen steeds meer wolken. De zonne-energie gaf ons genoeg om 95 km/h te rijden, dus hadden we alleen maar wat extra Watt’s nodig van de batterij om de 100-105 km/h te halen. Het was nog 280 kilometer naar de finish in Adelaide en we hadden nog 2,5 uur te gaan voordat het 17.00 uur was. We realiseerden ons, we konden kijken wat er gebeurde als we het in die 2,5 uur niet haalden. Bij normale race regels is het zo dat we dan nog 10 minuten mochten doorrijden echte straf te krijgen. Het enige ding was dat we dan de volgende dag later moesten vertrekken en wel die tijd die we door gereden hadden. Maar als we zo konden finishen, dan maakte deze “straf” niet uit. Ik kwam tot de conclusie dat we geen straf kregen als we finishen om 17.10 uur. Onze reis naar de officiële finish zou de andere dag tien minuten later beginnen. Ik denk niet dat we door Adelaide raken, tot bij de finish als het nog geen tien over vijf is. Het weer bleef goed en de gedachtes werden steeds positiever, dus gingen we er voor. Toen we zo’n 50 kilometer van de finish af waren, werden we vergezeld door verschillende helikopters met journalisten. Onze konvooi groeide tot 15 voertuigen. Het was alleen toen dat ik besefte dat deze mensen verwachtten dat we zouden winnen. De officiële tijd zat er bijna op. Ik zag nog niet eens de WSC vlagen, maar een paar seconden later waren we al gefinisht. We stopte en sprongen uit de auto. Toen we dit alles deden kwamen de emoties naar boven: we schreeuwden, lachten, huilden en omhelsden elkaar. Ik was zo blij! Ik dacht altijd als puntje bij paaltje komt dat het dan mis zou gaan, maar dit bewijst het tegenovergestelde! De volgende dag had ik allemaal rare emoties. Na de eerste blijheid verhuisde we de Nuna en de andere auto’s om de hoek. Op een klein grasveldje gingen we verder: Nuon had champagne gekocht en alle pers kwam ook. De ouders van Ramon, de vader van Bram en ander fans kwamen samen met ons feest vieren. Tenslotte hadden we de Nuna in de vrachtwagen en reden we naar het appartement. Allemaal waren we verschrikkelijk moe, maar sommige van ons vierde gewoon door! Duurzame energie. Er is een belangrijk verband tussen gezondheid, welvaart, zekerheid en vrijheid enerzijds, en het ter beschikking hebben van energie anderzijds. Een groot deel van de welvaartsverbetering in de afgelopen eeuwen is een direct gevolg van het feit dat we de beschikking hebben gekregen over meer energie. Buiten de vele positieve ontwikkelingen die gepaard gaan met een groot energieaanbod, heeft het gebruik van energie ook nadelen. De wereldwijde toename van het energiegebruik zorgt voor een steeds afnemende voorraad fossiele brandstoffen en een toenemende milieubelasting. Onvermijdelijk gevolg hiervan is dat het beroep op fossiele brandstoffen moet worden beperkt. In sommige delen van Nederland wordt al intensief gebruik gemaakt van water- en windmolens. Desondanks staat de mate waarin de praktische toepassingen van duurzame energie worden ingezet in geen verhouding tot de energievraag van dit moment. Het Alpha Centauri Project heeft tot doel de bekendheid van duurzame energie te vergroten, substantieel bij te dragen aan de zoektocht naar duurzame alternatieven en een bewustwording te stimuleren die Nederland dichter bij een duurzame samenleving brengt.
Sponsors. Hoofdsponsor Hoofdsponsor van het Alpha Centauri Project is energie- en waterbedrijf Nuon. Nuon is één van de grootste investeerders in zonne-energie ter wereld en daarom de perfecte partner voor het Alpha Centauri Team. Hun bijdrage maakt het mogelijk voor het Alpha Centauri Team om de beste zonnecellen te kopen die in Europa verkrijgbaar zijn. Hoofdondersteuners De European Space Agency (ESA/Estec) ziet het Alpha Centauri Project als een uitgelezen mogelijkheid om ruimtetechnologie op aarde te beproeven. Zij helpen het Alpha Centauri Team behalve financieel ook met hun contacten in het Europese bedrijfsleven en met hun kennis. De Technische Universiteit Delft stelt de enorme hoeveelheid technische kennis die in huis is graag ter beschikking aan het Alpha Centauri Team. Nuna wordt voor een groot gedeelte gemaakt van lichtgewicht kunststoffen. Deze materialen maken het mogelijk een zeer lichte auto te produceren en daardoor met minder energie meer afstand af te leggen. De APME is de associatie van kunststoffabrikanten in Europa. Krantenknipsel van de overwinning. weekkrant / 26 november
Nederlandse Nuna wint zonnerace
Drie keer werd de zonnecelauto Nuna ingehaald door haar grote concurrent de Aurora, winnaar van de vorige World Solar Challenge race dwars door Australië. Het Nederlandse Nuna-team wist uiteindelijk toch als eerste te finishen. De Nuna heeft 32 uur en 39 minuten gedaan over de 2997 kilometer, vanaf de start in het Noord-Australische Darwin tot de buitenwijken van Adelaide aan de zuidkust. Dat is een record, net als de gemiddelde snelheid van 91 kilometer per uur en de topsnelheid van 100 kilometer per uur. Bruno van Wayenburg sprak telefonisch met een dolblije Rosalie Puiman van het achtkoppige Nuna-team. ,,De beker moeten we nog ophalen.'' ,,We hebben eigenlijk geen noemenswaardige technische haperingen gehad'', vertelt Rosalie. En dat terwijl de Nuna volgestouwd was met gevoelige hightech, van de futuristische zonnecellen tot het ijsgekoelde pak voor de piloten. Dat pak was nodig omdat het in de Nuna erg heet kan worden en er vanwege de stroomlijning geen plaats ingeruimd kon worden voor een airco. Maar het pak hoefde maar af en toe gebruikt te worden. De gevreesde martelgang voor de vier bestuurders in de cockpit onder de woestijnzon bleef uit. ,,Bij hoge snelheden kwam er zoveel wind binnen dat de piloten meestal comfortabel konden zitten.'' Ook de luier, voor sanitaire noodgevallen, is niet ingezet, deelt Rosalie mee. Van het team van acht studenten van de TU Delft en de Universiteit van Amsterdam waren de vier kleinsten geselecteerd om de toegestane rijtijden van acht uur 's ochtends tot vijf uur 's middags vol te maken. ,,We hebben de piloten om de vijftien minuten per walkietalkie opgeroepen'', vertelt Rosalie, ,,om te vragen hoe ze zich voelden. Sommigen hadden dat wel nodig.'' Bepalend voor de overwinning waren Nuna's 2500 zonnecellen met een totaaloppervlak van 8,4 vierkante meter. ,,Het is een type zonnecel dat tot nu toe alleen in de ruimtevaart is gebruikt'', vertelt Rosalie. De Europese Ruimtevaartorganisatie ESA wil de cellen toepassen voor de maanmissie SMART-1 in 2003. De cellen, geleverd door het Duitse onderzoeksinstituut ASE zijn gemaakt van lagen van het halfgeleidermateriaal galliumarsenide. Ze bestaan uit drie laagjes materiaal, die ieder energie halen uit een ander deel van het zonlichtspectrum. De cellen zijn ingekapseld in een kunststof laminaat met een antireflectiecoating. De samenstelling van die coating is geheim. ,,De coating is extreem gevoelig voor aantasting. Je kunt er zelfs niet met je handen aanzitten'', zegt Rosalie. Vandaar ook dat de piloot door zijn teamgenoten in de Nuna getild moest worden. De panelen zetten ongeveer 25 procent van het invallende licht om in energie, wat bij volle zonneschijn neerkwam op zo'n 1500 watt. Normale sicilicumcellen halen geen rendementen boven de 20 procent. Het Alpha Centauri Team heeft anderhalf jaar aan de Nuna gewerkt. ,,Toen we begonnen was er nog nooit een Nederlandse zonneauto gemaakt, en niemand wist hoe het moest'', vertelt Rosalie. Via teamadviseur Wubbo Ockels, ex-astronaut en hoogleraar ruimtevaart in Delft, werd contact gelegd met de ruimtevaartorganisatie, die de specialistische zonnecellen bereikbaar maakte. Later volgden andere sponsors, waaronder energiebedrijf Nuon. Een belangrijke vraag na het succes van de Nuna is natuurlijk: wat betekent dit voor de ontwikkeling van het gebruik van zonne-energie? Energiebedrijf Nuon gebruikt het succes van de Nuna natuurlijk om iedereen het idee te geven dat het druk bezig is allerlei toepassingen te bedenken. Maar als je auto ziet en leest hoe hij in elkaar zit en hoe ermee opgesprongen moet worden dan denk je: dat duurt nog wel even voor er op de Nederlandse wegen zonneauto’s rijden. Conclusie De Nuna is een ‘groene auto’. Dat wil zeggen dat de auto op duurzame energie loopt. De Nuna heeft de World Solar Challenge gewonnen met een gemiddelde snelheid van 91,81 km/h. Hij is gebouwd door studenten van de TU Delft. Doordat de auto gewonnen heeft, hebben de studenten het ‘baanrecord’ verbroken met ruim een uur. Ze moesten 2997 kilometer afleggen om te winnen. De Nuna is zeer licht en loopt op zonne-energie (een duurzaam energie soort). De race wordt gehouden in Australië. De studenten hebben zelfs hulp gekregen van de astronaut Wubbo Ockels.
Evaluatie Ik heb geleerd dat men zo veel mogelijk gebruikt maakt van duurzame energie. Ook ben ik te weten te komen dat er een race bestaat waarbij de brandstof van duurzame energie moet zijn. Bij het maken van dit werkstuk zijn geen dingen fout gegaan. Er zijn alleen maar dingen goed gegaan. De planning is vlekkeloos verlopen, want ik was altijd op tijd klaar. Qua samenwerking, er viel niets samen te werken, want ik heb dit werkstuk alleen gemaakt.