klonen

Inleiding: Als we het over voortplanting hebben kunnen we tegenwoordig niet meer zonder klonen ook wel genaamd kloneren. De meeste mensen denken bij het woord klonen al gauw aan Dolly het gekloonde schaap. Maar om iets meer duidelijkheid te geven over klonen zullen we eerst een definitie van kloon uit een encyclopedie geven : Kloon, groep individuen die door ongeslachtelijke vermeerdering ontstaan is uit één individu. De techniek van het kloneren maakt gebruik van het feit dat de cellen die ontstaan uit de eerste delingen van een bevruchte eicel (dierlijk, plantaardig) in genetisch opzicht volkomen gelijkwaardig zijn en van elkaar kunnen worden gescheiden. Alle individuen van een kloon zijn onderling identiek, afgezien van eventuele mutaties. Bij plantenveredeling vaak toegepast (stekken, enten e.d.). Tegenwoordig ook kloonvorming mogelijk bij (zoog)dieren (bijv. muizen en koeien). Men past dan reageerbuisbevruchting (in-vitrofertilisatie) toe, kweekt de bevruchte eicel op tot een meercellig stadium, dat weer wordt opgesplitst in een aantal nieuwe zygoten, die ingeplant worden in verschillende draagmoeders. De kunstmatige meerling die daarbij ontstaat omvat een aantal dieren met identieke erfelijke eigenschappen. Dit is natuurlijk moeilijk beschreven maar later in de tekst proberen wij alles zo duidelijk mogelijk te verklaren. Klonen is nu eenmaal een zeer ingewikkeld wetenschappelijk proces en daar kunnen we ook niets aan veranderen. Wat is klonen nou eigenlijk precies? Klonen betekent ongeslachtelijk voortplanten. Men denkt tegenwoordig al bij het woord klonen alleen nog maar aan het klonen van dieren door mensen. Klonen is niet alleen van deze tijd. Al begin 20ste eeuw fantaseerde Aldous Huxley over hoe het zou zijn om organismen te kopiëren. Hij heeft hierover een boek geschreven maar voor die tijd was het nog science fiction. Er was sowieso al niet het goede apparatuur aanwezig. In de jaren ’50 is er geprobeerd om brulkikkers te dupliceren. Maar dit monde uit in een ramp. De dieren zagen er zo monsterlijk uit dat ze al niet meer durfde te denken aan het klonen van ingewikkelde organismen zoals zoogdieren. Oorspronkelijk was klonen meer een middel om planten die van hoge kwaliteit waren te klonen zodat de productie van die plantensoort zeer goed was. Een andere naam hiervoor is plantenveredeling: Men tracht een aantal gewenste eigenschappen homozygoot aanwezig te krijgen in alle nakomelingen. Belangrijke middelen hierbij zijn zelfbestuiving en inteelt. Om nieuwe eigenschappen te verkrijgen worden vaak mutaties geforceerd door bestraling of behandeling met mutagenen stoffen. Wenselijke eigenschappen kunnen ook door kruising met geselecteerde wilde individuen worden ingebouwd. De klassieke veredelingsmethoden zijn uitgebreid met nieuwe technieken als weefselkweek en genetische manipulatie d.w.z. gerichte verandering van het erfelijke materiaal van de plant. Maar dit houdt niet in datmen gestopt is met klonen van dieren. Zo kreeg men het voor elkaaro m in 1997 een levend organisme te kloen, genaamd Dolly. Dit dier was een schaap en hierdoor stond alles weer op zijn kop., men begon te denken of het wel verantwoord was en of men nu niet te veel van het goede wil.
Wat is het nut van klonen? Klonen is eigenlijk niets nieuws. Allang kunnen wetenschappers jonge embryo's opsplitsen in twee of meer delen, waarna elk deel uitgroeit tot een gezond dier. Het bijzondere van Dolly is dat ze gemaakt is van een cel van een volwassen dier. In een heel jong embryo kunnen de cellen nog van alles worden, maar de lichaamscellen van een volgroeid dier hebben hun keuze bepaald. Ze zijn lever of hersenen of scheenbeen geworden en ze kunnen niet meer terug. Dacht men. Het werk van de Schotse wetenschappers die Dolly hebben gemaakt laat zien dat een cel wel degelijk kan vergeten wat hij is en kan terugkeren naar de staat van 'onbeschreven blad' die een embryocel heeft. Dat is een wetenschappelijke doorbraak met grote gevolgen. Als je eenmaal begrijpt hoe en waarom lichaamscellen hun keuzes maken, dan kun je daar ook invloed op uitoefenen. Je zou de groei van kankercellen kunnen stoppen of de huidgroei van iemand met brandwonden kunnen stimuleren. Je zou een beschadigde zenuwcel, die normaalgesproken niet meer herstelt, weer kunnen laten aangroeien. Dat zou fantastisch nieuws zijn voor mensen met een hersenbeschadiging of een gebroken rug. Maar ook het klonen van dieren wordt om medische redenen gedaan. Er zijn namelijk medicijnen die alleen maar door genetisch veranderde zoogdieren geproduceerd kunnen worden. Bijvoorbeeld stollingsfactoren: eiwitten die het bloed laten stollen na een verwonding. Mensen met hemofilie kunnen die niet zelf maken. Er zijn geiten gemaakt die dit menselijke eiwit produceren. Een ander voorbeeld is het schaap Tracey, dat elke keer dat ze gemolken wordt meer alpha-1-antitrypsine produceert dan alle farmaceutische fabrieken bij elkaar. Die stof is een medicijn voor mensen met cystische fibrose, een aangeboren ziekte waardoor onder andere de longen worden beschadigd. Om alle patiënten te kunnen helpen, is een grote hoeveelheid van die medicijnen nodig. Jammer genoeg is het niet zo makkelijk om geiten en schapen een menselijk eiwit te laten maken. Dus als je er eenmaal eentje hebt, wil je er graag een paar kopietjes van maken. Dat kan nu. Ian Wilmut, het hoofd van de onderzoekers die Dolly hebben gemaakt, zegt: "Ik denk dat we hier binnen drie jaar gekloonde dieren hebben lopen die nieuwe medicijnen maken. Waarschijnlijk zowel koeien als schapen. Natuurlijk duurt het dan nog even voordat die producten gebruikt zullen worden, maar binnen drie jaar zijn die dieren er." Technieken voor het klonen van dieren en mensen. Voor de Twintigste eeuw wist men al iets over het klonen van planten door te stekken maar in de twintigste eeuw zijn veel dingen gebeurd door mensen die veel meer te weet zijn gekomen op het gebied van het klonen van dieren. Na de tweede wereld oorlog werden er al kikkers gekloond, zeer primitief, maar het lukte wel. In de zomer van 1997 werd dolly geboren , een schaap, dat gekloond is door de mens.maar dat is niet het enige dier dat gekloond kan worden, bijv: muizen kunne ook gekloond worden. Of mensen ook gekloond kunnen worden is nog niet bewezen maar met de huidige technieken zal het waarschijnlijk wel mogelijk zijn. Vb Dolly
Dolly, het beroemdste schaap ter wereld Een beroemde eeneiige tweeling
Methode (de methode gebruikt voor Dolly): De methode die volgt, is gebruikt door de Schotse onderzoeker Ian Wilmut om Dolly op de wereld te zetten, het eerste dier dat uit een volwassen cel is gemaakt en dat in geen enkel nieuwsoverzicht heeft ontbroken en door zowel het weekblad Time als door het gezaghebbende Natural Science uitgebreid uit de doeken werd gedaan. De methode van Wilmut heeft vier stappen: * Het isoleren van de volwassen cellen van het te klonen individu. * Het oogsten van eicellen. * Het ontkernen van de eicellen, die vervolgens gefuseerd worden met de volwassen cellen en zodanig geprikkeld dat ze delen tot een embryo. * Implantatie van de embryo's in draagmoeders
Aan technische voorzieningen en expertise is weinig bijzonders nodig. Een kliniek met bijbehorend laboratorium dat zich bezighoudt met reageerbuisbevruchtingen heeft bijna alles in huis. Alleen het kweken van cellen uit weefsel en het fuseren van cellen moet nog in een speciaal laboratorium gebeuren. Het isoleren van de volwassen cellen. Om eicellen te programmeren tot de vorming van zijn kloon is de erfelijke informatie van de mens nodig. Iedere cel van zijn lichaam bevat die erfelijke informatie in de vorm van DNA dat zich in de celkern bevindt. Een simpele manier om die cellen te isoleren bestaat al. Het oogsten van de eicellen
Deze fase wordt al een stuk gecompliceerder.. DNA komt behalve in de kern ook voor in de mitochondrien, kleine orgaantjes die helpen bij de energiehuishouding van de cel. Daarom kunnen alleen eicellen van zijn vrouwelijke verwanten van moederskant worden gebruikt. Het maken van embryo’s Om de zes weken arriveren in het laboratorium 16 eicellen. Een week voor hun komst is een ampul met de cellen uit de bil van een mens ontdooid en in kweek gebracht. Onder de microscoop wordt met een heel dun glazen buisje de kernen uit de eicellen verwijderd. De kernloze eicellen worden vervolgens in kontakt gebracht met de bilcellen van een mens. Via electrische prikkeling worden zowel de eicellen versmolten. De efficientie van deze manipulaties is niet hoog. Stel dat we zo knap zijn, dat we van de 320 eicellen 277 fusiecellen kunnen maken dan zullen daar volgens de cijfers van Wilmut 29 embryo's uit ontstaan. Bijna 90% overleeft de ontkerning en de fusie niet. Implantatie in de draagmoeders. Gemiddeld zijn er daarom per 6 weken 1,8 embryo's om te implanteren, dat wil zeggen dat we meestal per keer een of twee embryo's voor een draagmoeder hebben, soms geen en soms meer dan twee. Als elke keer een verse draagmoeder wordt gebruikt, dan moeten er dus 20 draagmoeders beschikbaar zijn. Deze techniek wordt al langere tijd toegepast bij het klonen van vee, met name bij het klonen van runderen. Deze techniek is ook al gebruikt bij het klonen van mensen. Het is onbekend of deze cellen kunnen volgroeien tot baby's, omdat er expres 'zieke' cellen zijn gebruikt die zichzelf na 5 delingen, dus bij het 32-cellig stadium, vernietigen. Tot dan toe gedroegen de cellen zich gewoon. Het maken van een kloon van een volwassen dier gebeurt op een andere manier, met behulp van 'nuclear transfusion'. Dit gebeurt bij de Roslin-techniek. Daarbij wordt een donorcel ingebracht in een eicel. De Roslin-techniek is genoemd naar het instituut dat er in juli 1996 voor het eerst in slaagde een volwassen zoogdier, een schaap, te klonen. Er werd toen gebruik gemaakt van deze techniek. Bij de Roslin-techniek wordt eerst de kern van de eicel, die het DNA en dus ook het erfelijke materiaal van de eicel bevat, verwijderd. Dan wordt er aan de donorcel eerst een stof toegediend die de groei van de cel bevorderen. De donorcel wordt daarna op kunstmatige wijze in de Go-fase gebracht, de rustfase van een cel, waardoor de cel zich niet gaat delen. De eicel en de donorcel fuseren doordat er aan allebei de cellen verschillende stoffen worden toegevoegd die zich aan de celmembranen hechten. De twee cellen worden daarna samengebracht, waardoor die twee stoffen zich aan elkaar binden. Daarna worden de cellen in een electrisch veld gebracht en wordt er een korte stroomstoot toegediend, waardoor de celmembranen op de plaats waar ze elkaar raken beschadigd raken. Het celmembraan herstelt dan op die plaats waardoor één cel ontstaat. Door die korte stroomstoot wordt de cel ook gelijk geactiveerd om zich te gaan delen. Het embryo wordt dan na zes dagen delen in een reageerbuis in de eileider van een schaap ingebracht. Daarna gaat deze automatisch naar de baarmoeder van het schaap. Het schaap kan dan gewoon bevallen. Bij Dolly zijn tot dusver geen abnormaalheden gevonden. Een andere techniek voor het klonen van volwassen dieren is de Honolulu-techniek. Hierbij wordt gebruik gemaakt van kern overbrenging het zo gehete 'nuclear somatic transfer' Dat wil zeggen dat de kern van een donorcel in een eicel zonder kern geplaatst wordt. Met de Honolulu-techniek is het voor het eerst gelukt om muizen te klonen, die, ten opzichte van bijvoorbeeld schapen, moeilijker te klonen zijn. Dat komt omdat na de bevruchting de samengesmolten cellen zich gelijk beginnen te delen. Bij schapen gebeurt dat pas na enkele uren. Bij klonen kan de eicel bij schapen dus wat langer 'wennen' aan haar nieuwe kern voordat ze gaat delen. In juli 1998 maakten wetenschappers van de Universiteit van Hawaï in Honolulu bekent dat zij drie generaties muizen hadden gekloond. De Honolulu-techniek lijkt veel op de Roslin-techniek. Ook hier wordt eerst een eicel 'ontkernd'. Dan wordt de kern van de donorcel, ook in de rustfase, in de eicel ingebracht. De eicel wordt door suctie met een pipet vastgehouden. De kern van de donorcel wordt dan met een hele fijne naald ingebracht. Na ongeveer een uur heeft de eicel haar nieuwe kern geaccepteerd. Na nog eens vier uur worden de gefuseerde cellen in een chemisch mengsel gedaan waardoor de cel zich gaat delen. In dat chemische mengsel zit een bepaalde stof (cytochalasin B) die de groei van poollichaampjes stopt. Poollichaampjes zijn dochtercellen van een eicel, die de helft van de chromosomen van de eicel opnemen, zodat de eicel de andere helft van de chromosomen van sperma ontvangt. Bij klonen moet die groei van de poollichaampjes gestopt worden, omdat er geen sperma aan te pas komt, en de cel anders maar de helft van alle chromosomen ontvangt die hij zou moeten ontvangen. Als alles goed gaat, delen de gefuseerde cellen zich een aantal keren. Er onstaat dan een embryo dat gewoon in de baarmoeder van een andere muis geplaatst kan worden. Daar groeit het embryo verder en na een normale draagtijd kan de kloon op natuurlijke wijze ter wereld komen. Tot nu toe functioneren de gekloonde muizen goed, ze kunnen zich ook gewoon voortplanten. Buiten schapen, muizen en vee zijn er nog geen andere zoogdieren gekloond voor zover bekend. Of volwassen mensen ook gekloond kunnen worden weet niemand, het is gedaan noch geprobeerd. Wel zeggen veel wetenschappers dat het, als het niet nu al mogelijk is, binnen enkele jaren in ieder geval mogelijk zal zijn mensen te klonen. Wat nooit mogelijk zal zijn, is het klonen van stukjes DNA of DNA van overleden dieren, tenzij in een laboratorium de cellen onder perfecte omstandigheden ingevroren zijn. Het zal dus nooit mogelijk zijn om Jezus te klonen met behulp van het bloed op de lijkwade van Turijn, of, zoals in de film Jurassic Park, bloed te klonen van een dinosaurus dat geconserveerd is gebleven in een dode mug. Voor - en nadelen van het klonen van dieren en mensen Voordelen van Klonen: Steriele en homoseksuele koppels zouden baby s kunnen krijgen als ze henzelf zouden klonen. Ernstige ziektes zoals Alzheimer en de ziekte van Parkinson zouden genezen kunnen worden door het overplanten van gezonde cellen, die gegeven werden door een kloon van de patiënt zelf, in de hersenen. Het geven van organen aan zieke . . Met behulp van embryonaal onderzoek zou onderzocht kunnen worden welke genen en stoffen de celdeling activeren en stoppen. Er zou zo nooit meer een tekort zijn aan donoren Bijv:Bij varkens zou er eerst iets veranderd kunnen worden aan hun DNA. Hierdoor zouden de organen van dieren geaccepteerd worden door het menselijk lichaam, omdat het gewijzigde DNA RNA afsplitst dat dan menselijke proteïnen (eiwitten) afgeeft. Dieren zouden door middel van gewijzigd DNA ook medicijnen kunnen maken, zoals nu al gebeurd bij micro-organismen (insuline). Veel vormen van kanker zouden misschien bestreden kunnen worden doordat men beter kan onderzoeken hoe cellen zich delen in het embryonale stadium. Kankercellen delen zich ongeremd, net zo snel als de cellen van een embryo. Weefsel zou hersteld kunnen worden of zelfs vervangen. Maar ook het klonen van dieren wordt om medische redenen gedaan. Er zijn namelijk medicijnen die alleen maar door genetisch veranderde zoogdieren geproduceerd kunnen worden. Bijvoorbeeld stollingsfactoren: eiwitten die het bloed laten stollen na een verwonding. Mensen met hemofilie kunnen die niet zelf maken. Er zijn geiten gemaakt die dit menselijke eiwit produceren. Een ander voorbeeld is het schaap Tracey, dat elke keer dat ze gemolken wordt meer alpha-1-antitrypsine produceert dan alle farmaceutische fabrieken bij elkaar. Die stof is een medicijn voor mensen met cystische fibrose, een aangeboren ziekte waardoor onder andere de longen worden beschadigd. Om alle patiënten te kunnen helpen, is een grote hoeveelheid van die medicijnen nodig. Jammer genoeg is het niet zo makkelijk om geiten en schapen een menselijk eiwit te laten maken. Dus als je er eenmaal eentje hebt, wil je er graag een paar kopietjes van maken.
Nadelen van Klonen: - Het klonen van mensen is niet alleen nutteloos, maar ook nog eens gevaarlijk. Het creëren van genetisch identieke individuen tast op de lange termijn namelijk de noodzakelijke natuurlijke diversiteit op aarde aan. Wanneer het genetisch materiaal van een grote groep dieren, inclusief mensen, identiek wordt, wordt de kans op plagen en ziekten, al dan niet veroorzaakt door te laat ontdekte genetische afwijkingen, aanmerkelijk vergroot. Een enkel griepje zou een massaslachting kunnen veroorzaken. De genetisch diversiteit die voor de overleving van het menselijk ras van grote betekenis is, mag daarom niet verloren gaan. En klonen bevordert juist een onnatuurlijke homogeniteit. - De overlevingskansen van klonen zijn zeer klein. Dus, als het gebruikt zou worden om kinderen te maken, zou het een grote toename betekenen van het cijfer van de kindersterfte. - Buiten deze biologische kwetsbaarheid zijn er ook sociale gevolgen van het maken van groep identieke mensen. Alhoewel deze gevolgen moeilijker te voorspellen zijn dan de biologische, kan men aannemen dat het klonen van sociaal en/of lichamelijk achtergestelde mensen niet populair zal zijn. Er zullen dus voornamelijk kopieën worden gemaakt van mensen die ofwel een gezond van lichaam of geest zijn, ofwel rijk en machtig zijn. En zo wordt een onoverkomelijke scheiding in de maatschappij gecreëerd, die met de tijd alleen maar sterker zal worden. - Een ander sociaal probleem dat opduikt bij het klonen van mensen is de potentiële identiteitscrisis van kloon - mensen. Alhoewel klonen zeker niet dezelfde persoonlijkheid zullen hebben als hun originelen, is het waarschijnlijk moeilijk te aanvaarden dat men een kopie is van een ander. De ouder -kind relatie zal plaatsmaken voor een origineel -kloon relatie, waarvan de gevolgen niet zijn te overzien. Zo is het klonen nog in een experimentele fase. Alleen Dolly heeft bijvoorbeeld al meer dan 225 voorgangers gehad. Alleen Dolly is ook daadwerkelijk geboren. - Een andere nadeel van het klonen is dat het gemakkelijk gebruikt kan worden voor twijfelachtige doelstellingen zoals het maken van een onverslaanbaar leger van identieke, onderdanige, trouwe en zwakzinnige soldaten -Het maken van kleine fouten bij het kopieren van het DNA kan ertoe leiden dat de betreffende cellen in kankercellen veranderen dat kan het voort bestaan van het hele lichaam bedreigen. Zo zou van klonen verwacht worden dat ze precies hetzelfde zijn als degene waarvan de donorcel afkomstig is. Dat zou echter niet het geval zijn, ze zouden alleen hetzelfde uiterlijk hebben en bepaalde karaktereigenschappen. Maar een groot deel van je persoonlijkheid wordt gevormd door je omgeving en niet door je genen. Conclusie Wij, vinden dat klonen een nog te riskant is om het uit te voeren op mensen. Daarbij komen nog te veel nadelen in aanmerking, de kloondieren die mislukken hebben er vaak ook veel last van. wij denken dat een muis met een oor op zijn rug niet echt heel gelukkig kan voortleven. Wij willen ook geen oor op onze rug. Bij de mens is ook gebleken dat de vrouw niet zo makkelijk een kind gezond op de wereld kan zetten. Het kind zou theoretisch gezien te veel afwijkingen kunnen vertonen in vergelijking met een normaal kind. Daarom vinden we dat men niet al te veel hooi op zijn vork moet nemen om zo snel mogelijk een gekloond mens te maken. Ons lijkt het het beste om een tijdje te wachten met het klonen van de mens omdat we niet zeker wat de gevolgen zijn want bij dieren klonen gaat het nog veel te vaak mis en anders heb je dadelijk weer problemen met “mislukte” mensen. Dat het klonen van mensen tegengehouden zou moeten worden omdat er dan misschien wel Hitlers en Stalins gekloond zouden kunnen worden vinden we onzin maar zoals eerder gezegd, moet men niet te veel verlangen.We denken ook dat in verre, niet westerse landen het klonen toch ongecontroleerd zo gebeuren. Wel zouden er, in het Westen, duidelijke regels vastgesteld kunnen worden voor het klonen van dieren.maar bij de mens moet je nog wachten anders krijg je zo’n actie net als Hitler om het ultieme ras te maken (het perfecte ras) Het klonen kan ook van groot wetenschappelijk belang zijn bij onderzoeken naar verschillende ziektes en afwijkingen daarom zijn wij het er wel me eens dat het klonen van mensen om organen aan te maken een beter idee is omdat er zo veel mensen gered kunnen worden. Aan de andere kant moet het wel moeilijk zijn je eigen kloon te moeten aborteren. Wij zijn helemaal niet tegen normale abortus, maar in verband met het klonen denken wij dat het slecht is. Bronnenlijst 1. http://www.geneletter.org/0898/typesofcloning.htm
2. http://www.religioustolerance.org/cloning.htm
3. http://library.advanced.org/24355/data/details/techniques/roslin.html
4. http://library.advanced.org/24355/data/details/techniques/honolulu.html
5. http://www.humancloning.org/benefits.htm