Bloedarmoede en Pernicieuze anemie

Bloedarmoede

Bloedarmoede of ook wel anemie is een toestand waarbij er sprake is van een te laag gehalte aan hemoglobine in het bloed. Bloedarmoede is dus niet het hebben van "te weinig" bloed, zoals wel eens gedacht wordt.
Hemoglobine bevat ijzer dus een tekort aan ijzer kan ook tot bloedarmoede leiden. Tekort aan ijzer kan het gevolg zijn aan te kort van ijzer in je voeding, dit hoeft niet, het kan ook komen door dat je te weinig ijzer opneemt of het snel weer verliest.
Hemoglobine:
Hemoglobine is een eiwit dan in het bloed van de mens en veel andere dieren voor komt. Meestal zit het in de rode bloedcellen. Hemoglobine zorgt voor de transport van Zuurstof en Koolstofdioxide. (O2 & CO2 ) De rode bloedcellen zijn ongeveer helemaal gevuld met deze stof. Van daar ook de rode kleur van het bloed.
Een hemoglobinemolecuul bestaat uit 4 ketens. Die 2 aan 2 identiek zijn. Elke keten bevat ijzer. Aan zo’n ijzermolecuul wordt een zuurstofmolecuul gebonden die afhangt van de sterkte van de chemische omgeving van de hemoglobine.
.Hemoglobine.
De sterkte waarmee de zuurstof gebonden is aan de hemoglobine wordt bepaald door:
1. De zuurgraad van de omgeving
2. aanwezigheid van 2,3-difosfoglyceraat*
3. De concentratie CO2
4. De temperatuur
* Als difosfoglyceraat zich bindt aan hemoglobine dan verminderd de sterkte van de zuurstofmoleculen.

Oorzaken van bloedarmoede

Bloedarmoede kan ontstaan door:
• minder aanmaak van bloedcellen
 te kort aan ijzer.
 te kort aan vitamine B12.
 te kort aan foliumzuur.
 door erfelijke afwijkende vormen van hemoglobine.
 chronische ziekten zoals reuma, infectieziekten of kwaadaardige gezwellen.
 Beenmergziekten waarbij de aanmaak verminderd is.
 Ziekten waarbij het beenmerg verdwijnt.
• Verhoogde afbraak van bloedcellen
 Door afwijking van de cellen
 Door erfelijke afwijkende vormen van hemoglobine
 Door aantasting van de bloedcellen door eencellige parasieten
 Door auto-immuunprocessen (afzetten tegen een weefsel)
• Bij bloedverlies (bloedverlies alleen als je meer bloed verliest dan dat je lichaam aan kan maken)
 Bij verwondingen of bij een bevalling
 Bij zware menstruatie
 Bij langdurige, ongemerkt bloedverlies in je lichaam

IJzer:
Dit is bij mensen de meest voorkomende oorzaak van bloedarmoede. Door bloedverlies bij de menstruatie gaat er veel bloed verloren en/of door te weinig ijzerhoudend voedsel te eten wordt de hemoglobine aanmaak geremd. Dit kan wel worden verholpen door bloedtransfusie bij een ernstige bloeding of ijzerhoudend voedsel te eten zoals :
- Vlees
- Eigeel
- Vis
- Peulvruchten
- Noten
- Melk
- Tomaat
- Worteltjes
Staaltabletten zal ijzer in tablet vorm bijgeven bij sterke menstruatie. Vitamine C zorgt voor betere opnamen van ijzer in het bloed. Deze vitamine zitten vooral in:
- Frambozen
- Druiven
- Peren
- Appels
- Bramen
- Vers geperste Sinaasappels
Naam: IJzer
Symbool: Fe
Kleur: Grijs
Dichtheid (kg•m-3):
7860
Smeltpunt: 1808
Kookpunt: 3023
Groep: Platinagroep

Vitamine B12:
Vooral ouderen mensen kunnen bloedarmoede krijgen door te weinig Vitamine B12 als hun stofwisseling stoornissen gaan vertonen. Als je lichaam te weinig vitamine B12 krijgt wordt de aanmaak van de rode bloedcellen verstoord. Bij bloedarmoede door gebrek aan vitamine B12 of aan foliumzuur zijn de bloedcellen die je nog hebt meestal te groot, bij ijzergebrek juist meestal te klein.
[Zie pernicieuze anemie]

Symptomen

De meest voorkomende symptomen van bloedarmoede zijn:
• Vermoeidheid
• Kortademigheid
Bij ernstige bloedarmoede:
• Bleke huid
• Bleke lippen
• Hartkloppingen
• Duizeligheid
• Oorsuizingen
• Koude handen en voeten
• Tintelingen in de voeten met het idee dat je op bobbels loopt
• Gebarsten mond hoeken of scheurtjes in de lippen
Bloedarmoede kan toch niet altijd aan de buitenkant gezien worden. Je kunt bloedarmoede hebben en er vrij en/of weinig van merken. Je kunt het dus alleen vast stellen na een bloed onderzoek. Er is goede medicatie voor bloedarmoede, sommige vormen zijn onhandelbaar maar die komen zelden voor.

Pernicieuze anemie

Pernicieuze anemie is de ernstigste vorm van bloedarmoede. Het staat voor verderfelijke of kwaadaardige bloedarmoede. Vroeger overleden mensen hier aan, tegenwoordig kan deze ziekte behandeld worden middels injecties.
Addison en Biermer zijn twee onderzoekers die een belangrijke bijdrage hebben geleverd bij een goed/beter beeld van deze ziekte.
Pernicieuze anemie is een vorm van macrocytaire anemie dat wil zeggen dat de rode bloedcellen zijn vergroot en er ontbreekt bouwsteen voor hemoglobine: Vitamine B12.
Vitamine B12 wordt gekoppeld aan intrinsic factor voor dat het opgenomen wordt in het laatste deel van de dunne darm. Als intrinsic factor gestoord is door een auto-immuunreactie kan de vitamine niet meer worden gekoppeld en dus ook niet worden opgenomen in het lichaam.

Oorzaken van Pernicieuze anemie
De twee meeste oorzaken van Pernicieuze anemie zijn:
• De ziekte van Crohn
• Chronische maagontsteking
Bij de ziekte van Crohn is de dikke darm ontstoken en vaak ook het laatste gedeelte van de dunne darm, waar Vitamine B12 wordt op genomen.
Bij een Chronische maagontsteking wordt geen intrinsic factor meer aangemaakt dus kan Vitamine B12 niet meer gekoppeld worden en dus ook niet meer opgenomen worden.

Symptomen van Pernicieuze anemie
De klachten / symptomen zijn ongeveer het zelfde als bij ‘gewoon’ bloedarmoede. Alleen bij deze ziekte kunnen nog ernstigere klachten voor komen zoals :
• Psychische problemen
• Concentratie gebrek
• Afasie (taalstoornis)
• Zwaar of stijf gevoel
• Kracht verlies
• Diaree
• Oogproblemen
• Neurologische problemen
Als er te laat of niks aan gedaan wordt is er een kans op blijvende neurologische problemen.