Vaticaanstad

De inleiding

Dit werkstuk gaat over Vaticaanstad. In dit werkstuk ga ik bespreken hoe het eruit ziet, qua gebouwen, maar ook qua bestuur en politiek. In het verleden is daar nog al wat om te doen geweest. De ene na de andere paus kwam aan de macht. Over de gebouwen hoef ik maar een korte introductie te geven, want zoals de meesten wel weten is Rome een stad vol bijzondere gebouwen ontworpen door veel bekende architecten. En aangezien Vaticaanstad een onderdeel van Rome is, en ook nog een keer een godsdienstig centrum, vind je hier veel bijzondere gebouwen.

Werkstuk Godsdienst
Vaticaanstad

Vaticaanstad is een soevereine staat, gelegen aan het noordwesten van het centrum van Rome, aan de westoever van de Tevere (Tiber). Het is 44 vierkante kilometer groot en telt 850 inwoners. Vaticaanstad is opgericht bij de verdragen van Lateranen. Het is gebouwd boven de plaats, waar volgens traditie, de apostel Petrus begraven is. Het heeft een toeristenkantoor en daarnaast een eigen postkantoor waarvan wordt gezegd dat het sneller is dan de Italiaanse post. De munteenheid is de Vaticaanse lire, die ook in Italië als wettig betaalmiddel wordt geaccepteerd. De meeste toeristen komen de stad binnen via het St. Pietersplein, met meteen voor je de St. Pieter.
Michelangelo begon in 1546 op 71-jarige leeftijd aan de bouw van de oude St. Pieter. Het ontwerp was van Bramante, maar de bouw was stop gezet nadat deze in 1514 was gestorven. Michelangelo hield vast aan Bramantes idee voor een basiliek met een centraal opgezet gebouw met een koepeldak. De St. Pieter werd na de dood van Michelangelo in 1564 voltooid.
De inwoners zelf, religieuze leiders en administrateurs, wonen voorbij de
Ager Vaticanus bevond zich eerst buiten de grenzen van Rome. Caligula begon daar eerst met de bouw van een circus dat na zijn aftreden werd afgebouwd door Nero, die daar de eerste Christenen ter dood liet brengen. In de tuin van de Domitii richtte Hadrianus het mausoleum op, het tegenwoordige Castel Sant’Angelo. Keizer Constatijn bouwde als eerste een Christelijke basilica, de oude St. Pieter. Rond deze tijd begon de Christelijke tijd in de net ontstane stad. In diezelfde beginnende Christelijke periode eiste de bisschop in Rome oppergezag in de kerkelijke hiërarchie. De titel van de paus werd langzaam aan alleen nog maar voor de bisschop in Rome gebruikt. Op 23 augustus 846 vielen de Saracenen Rome binnen en plunderden de St. Pieter en de St. Paulus. Het jaar daarop liet paus Leo IV rond de wijk van de St. Pieter een versterkte muur bouwen, deze werd in de 15e eeuw gerestaureerd door Nicolaas IV en in de 16e eeuw werd de muur voorzien van bastions ontworpen door Antonio da Sangallo. Dit werk werd in 1564 overgenomen door Pius V. Doordat de Kerkelijke Staat en de staat Italië een waren geworden, werd de Italiaanse eenheid mogelijk. Op 20 september 1870 vielen de troepen van Victor Emanuel binnen en eiste dat de stad Rome de hoofdstad van Italië zou worden. Het Italiaanse parlement wilde geen gezichtsverlies leiden en wilde laten zien dat ze bedoeling hadden de paus aan hen te laten gehoorzamen. Op 2 mei 1871 kwam er de Garantiewet; de paus zou Vaticaanstad houden en jaargeld ontvangen. Pius IX was het hier absoluut niet mee eens, stootte de ondertekenaars de kerk uit en sloot zich op in het Vaticaan. Ook zijn opvolgers deden dit, en lange tijd bleven ze daar. Pas in 1929 werd de zaak opgelost door middel van de Verdragen van Lateranen. Deze verdragen werden op 11 februari getekend door de heilige Stoel (kardinaal Gasparri) en het toenmalige staatshoofd Mussolini. De verdragen zorgden ervoor dat de staat soeverein werd. Tot deze staat behoren dus Vaticaanstad, de vier patriarchale basilieken (St. Jan van Lateranen, St. Pieter, St. Paulus buiten de muren en St. Maria de Meerdere binnen de muren)en het zomerverblijf te Castel Gandolfo. In 1974 werd de inhoud van deze verdragen in de republikeinse grondwet opgenomen. Op 18 februari 1984 werden de verdragen gewijzigd bij een overeenkomst door de Consiglio Italiano en de staatssecretaris van het Vaticaan. De paus werd hierdoor officieel het hoofd van de Rooms-katholieke kerk.

Sixtus V had in 1585 70 kardinalen onder zich, pas in 1960 verhoogde Johannes XXIII dit aantal tot 85. In 1970 waren er 145 kardinalen en in 1984 waren dit er 128. Hoewel voor 1969 de traditionele titel eminentie was werd het na dit jaartal kardinaal. De kardinalen een scharlakenrode mozetta (een schoudermanteltje met capuchon) over de linnen rochet (kort koorhemd met gesloten mouwen). De kardinalen zijn de voornaamste raadgevers van de paus en kiezen tevens de pauzen in conclaaf. Een conclaaf is een vergadering die plaats vindt achter gesloten deuren waarin de paus wordt gekozen. Dit werd bepaald door Gregorius X (1271-1276) doordat zijn verkiezing 3 jaar heeft geduurd. Hierom stelde hij strenge regels op, binnen tien dagen na het overlijden van de paus moet de vergadering beginnen en de kardinalen mogen het paleis pas verlaten als ze een nieuwe paus hebben gevonden. Indien er na 3 dagen nog geen paus is gekozen, zouden de kardinalen, vroeger, de 5 daarop volgende dagen slechts 1 maaltijd per dag krijgen dat bestond uit enkel water en brood. De kardinalen gaan in grootse geheimhouding in de Sixtijnse Kapel in conclaaf. Zij stemmen ieder 2 keer per dag en na elke stemming worden de briefjes verbrand. Aan de kleur van de rook laten zij aan de buitenwereld zien of er een nieuwe paus gekozen is of niet. In het laatste geval is de rook zwart. Bij een meerderheid van 2/3 van de stemmen plus 1 kan er een nieuwe paus worden aangewezen, waarop er een witte rookpluim opstijgt vanuit het Vaticaan. Het hoofd van de kardinalen gaat vervolgens naar de loggia aan de voorkant van de St. Pieter, vanwaar de paus de zegen ’urbi et orbi’ uitspreekt en maakt de verkiezing in het Latijn bekend. Uiteindelijk geeft de paus zijn zegen aan de wereld.

Volgens de wet van Mozes hoort eens per 50 jaar een heel jaar in teken te staan van God en rust. Bonifatus VIII hervatte deze traditie en riep in 1300 het eerste jubeljaar of Heilig jaar uit. Clemens VI (1342-1352) besloot dat het jubeljaar om de 50 jaar moest plaats vinden. Paulus II (1464-1471)veranderde dit in 25 jaar. Het jubeljaar wordt geopend door het openen van de Heilige Deuren in de 4 patriarchale basilieken. Aan pelgrims die in bepaalde kerken in Rome komen bidden, wordt de jubelaflaat gegeven. Dat is een plechtig afgekondigd aflaat waarmee de straf die voor begaande zonden is opgelegd, wordt kwijtgescholden.

Vaticaanstad is rijk aan kunst en cultuur. Zo is er bijvoorbeeld de Fabbrica di San Pietro, deze instelling die bestaat uit een groep goed opgeleide technici en architecten houdt zich bezig met het onderhoud van de St. Pieter. Naast een drukkerij die alle talen drukt, heeft het Vaticaan een eigen dagblad: de Osservatore Romano, en een weekblad dat in meerdere talen wordt uitgegeven. Radio Vaticana verzorgt uitzendingen in 40 talen en daarnaast worden persconferenties gegeven in de Sala Stampa van de Heilige Stoel. Ook bezit het Vaticaan een eigen academie: de Accademia Pontificia della Scienze; werd opgericht in 1936 door paus Pius X1 en telt 70 academici die door de paus worden gekozen uit geleerden over de hele wereld. Het archief van het Vaticaan is niet net zo toegankelijk als de overige musea, binnen Vaticaanstad. Het archief heet: Archivi Segreti, wat zelfs documenten uit de 13e eeuw bevat. Sinds 1881 is het archief openbaar en is hierdoor een bron van internationaal historisch onderzoek.

Naast de Vaticaanse musea en het archief zijn ook de tuinen een grote toeristische trekpleister.

De tegenwoordig heersende paus, paus Johannes Paulus II, heerst over ongeveer 1000 onderdanen en zo’n 36000 Italiaanse beambten, die elke ochtend de ‘grens’ oversteken. Tevens beschikt hij over 99 soldaten van de Zwitserse garde. ( zie figuur..) Deze bestaat ook echt uit jonge Zwitsers en heeft de opdracht de opperherder, desnoods met wapens, te beschermen. Het geheimzinnige Vaticaan is eigenlijk een heel gewone staat met de gebruikelijke zorgen, o.a. flinke financiële zorgen.

Conclusie

Doordat ik dit werkstuk gemaakt heb, ben ik veel meer te weten gekomen over Rome en met name natuurlijk over Vaticaanstad. Doordat ik zelf niet geloof, heb ik niet zo’n goed beeld van alles op het gebied van geloof. Door alle informatie die ik gelezen heb en door het goed te bestuderen en te typen, heb ik nu een veel beter beeld van hoe het Christendom in elkaar steekt. Eerst interesseerde het mij ook niet zo, maar doordat ik nu veel meer weet en veel dingen beter begrijp, wil ik er nu best meer van weten. Ik ben met enige tegenzin begonnen, maar uiteindelijk ging het allemaal veel sneller.
Al met al toch een leuke ervaring en er ook nog eens wijzer van geworden.

Bronnen

 Globus Reisgids
Titel: Rome
Auteur: Swantje Strieder
 Encarta ’99
 Boek
Titel: Het Vaticaan
Auteur: Peter Hebblethwaite
(vert. uit het Engels door: Hans Bronkhorst – Baarn - AMBO cop.1987
(vert. van ‘In the Vatican’ – London – Sidgewick & Jackson- 1986)
ISBN 90-263-0829-9—231 pagina’s
 www.nu.nl/nieuws
 Encarta ‘98