Mythen, sagen en parabels

Levensbeschouwing Mythen, sagen en parabels. Betekenis:  Mythen: overgeleverd verhaal over de oertijd en goden, een gefantaseerd verhaal over de daden van goden en halfgoden.  Sagen: een overgeleverd, fantasierijk verhaal met een historische kern.  Parabels: moralistische gelijkenis, zinnebeeldig verhaal om een zedelijk waarheid aanschouwelijk te maken. De parabel het meest bekend uit het Nieuwe Testament, maar ook in de boedhistische literatuur.  Fabels: korte vertelling (vaak met sprekende dieren) met moraal.  Sprookjes: fantasievertelling van wonderbaarlijke aard.  Legenden: een legende is een volks verhaal over Jezus of over heiligen, waarin meestal wonderen gebeuren De verhalen: Mythen: Daedalus was een bekend kunstenaar uit Athene. Hij was een nakomeling van de koning van Attica, Erechtheus. Hij was zeer bekend omdat hij de eerste was die standbeelden met open ogen gaf en uitgestrekte handen en voeten die verend voortschreden. Maar toen een leerling, Talos, grote talenten bleek te hebben was hij bang dat hij beter zou worden dan hij. Daarom stootte hij hem van een hoge rots. Hij vertrok zeer snel uit Kreta. Koning Minos van Kreta bood hem bescherming aan en hij genoot van de vriendschap van de koning. Voor de koning moest hij een onderkomen maken voor de Minotaurus. Daedalus bouwde voor de koning een ingenieus labyrint. Het labyrint zat vol met kronkelende wegen waar niemand ooit kon uit ontsnappen. Als het labyrint af was werd de Minotaurus in het midden van het labyrint opgesloten. Hij at al 9 jaar lang 7 jonge mannen en 7 jonge meisjes op, die de stad Athene moest sturen als oorlogsschat aan koning Minos. Omdat Daedalus heimwee had vroeg hij aan Minos of hij mocht vertrekken. Maar de koning weigerde. Vanaf dan dacht Daedalus hele dagen na over hoe hij kon ontsnappen. Ten slotte riep hij uit dat alleen de lucht voor hem een ontsnappingsweg kan zijn. Daedalus begon wassen vleugels te maken en op een dag probeerde hij te vluchten samen met zijn zoon Icarus. Hij had zijn zoon nog zo gewaarschuwd voor het gevaar. Hij zei tegen Icarus: zoon, vlieg niet te hoog want de zon zal je vleugels doen smelten en vlieg niet te laag want anders stort je naar in zee. Maar ze waren nog niet ver weg of Icarus probeerde eens hoog te vliegen. Met de gevolgen: zijn vleugels smolten en hij stortte neer in zee. Vandaar dat de zee waarin hij neerstortte de Icarische Zee nu Egeïsche Zee noemt

Betekenis: dat je moet luisteren naar de wijze woorden van je ouders. Parabels: Een wetgeleerde stond op om hem op de proef te stellen. Hij zei: “Meester, wat moet ik doen om het eeuwig leven te verkrijgen?” Jezus zei: “Wat staat er in de Tora geschreven? Wat lees je daar?” Hij antwoordde: “Je moet de Heer, uw God, liefhebben met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw kracht en met heel uw verstand, en uw naaste als uzelf”. Jezus zei tot hem: “Je hebt juist geantwoord; doe dat en je zult leven!” De wetgeleerde wilde zichzelf voor zijn vraag verantwoorden en zei tot Jezus: “Maar wie is dan precies mijn naaste?” Jezus nam weer het woord en zei: “Iemand daalde af van Jeruzalem naar Jericho en viel in handen van rovers, die hem plunderden en mishandelden. Toen ze weggingen lieten ze hem half dood liggen. Toevallig nu daalde een priester af langs diezelfde weg. Hij zag de man wel, maar liep met een boog om hem heen. En zo ging ook een Leviet, toen hij bij die plaats kwam en de man zag, aan de overkant voorbij of hij niets gezien had. Toen kwam er een Samaritaan die op reis was, bij hem. Toen hij de man zag, kreeg hij medelijden. Hij ging naar hem toe, verbond zijn wonden, terwijl hij daar olie en wijn op goot, zette hem op zijn eigen rijdier, bracht hem naar een herberg en verzorgde hem. De volgende dag haalde hij twee denariën uit zijn zak, gaf ze aan de herbergier en zei: “Verzorg hem, en wat u meer aan kosten mocht maken, zal ik u vergoeden wanneer ik terugkom.” Wie van deze drie denkt u, dat de naaste geweest is van de man die in handen van de rovers was gevallen? De wetgeleerde zei: “De man die hem barmhartigheid heeft bewezen”. Jezus zei: “Ga heen en doe evenzo”. Betekenis: Dat je altijd klaar moet staan voor andere mensen. Sagen: ALVERMANNEKES (ook auwelmenkes) Het over heel de wereld verspreide sprookje van Repelsteeltje duikt regelmatige in sagen op. Zo waren er in Wellen de alvermannekes, die in een hol van de Bolderberg zaten, eens de was kwam doen. Toen die gedaan was, eiste één van hen de dochter voor zich op als vrouw als de vader zijn naam niet kon raden. Het meisje had reeds een mooie, jonge vrijer en wist niet wat gedaan van droefheid. Ook de ouders niet, want stel je voor je dochter te moeten afstaan aan zo’n lelijke alverman met een lange baard. Tot iemand op het idee kwam te gaan zoeken waar het hol van die alverman was. Een aantal mannen trokken naar de Bolderberg en begon daar overal te zoeken en vooral te luisteren. De eerste dag vonden ze niets, maar de tweede dag, zo tegen de avond, hoorden ze iemand de hele tijd zingen en steeds maar opnieuw: “Ik heet Kwispelton – Kwispeltuit. Morgen trouw ik met mijn bruid!”. Nu wisten ze genoeg en ze gingen vlug terug naar Wellen om het meisje, dat de hele tijd had zitten wenen, gerust te stellen. De volgende dag was ook de alverman weer daar, zeker van zijn stuk. Hij lachte en zei dat ze drie keer mochten raden. Met opzet zegden de ouders twee keer zo maar een naam en de alverman dacht dat hij het pleit al gewonnen had. Maar toen ze zegden dat hij Kwispelton – Kwispeltuit heette, riep hij kwaad dat de duivel het hun gezegd had. Hij werd heel rood en verdween door het sleutelgat. Betekenis: Dat je geen dingen moet inzetten die je niet kwijt wil, ook al ben zo zeker van je zaak.