De VOC

VOC

De VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie) was een handelsvereniging die in de 17e en 18e eeuw het monopolie bezat op de handel van de Republiek der Verenigde Nederlanden met gebieden in Azië en vooral Indië.

Handelsvereniging

Aan het einde van de 16e eeuw begonnen kooplieden regelmatig schepen naar Azië te sturen om daar handel te drijven. De overheid wilde door samenwerking tussen de kooplieden de winst verbeteren en de continuïteit op deze vaart waarborgen. Dankzij een grote kapitaalinjectie en actieve overheidssteun wist de VOC uit te groeien tot een succesvolle handelsonderneming.

East India Company (EIC)

In Engeland werd naar Hollands voorbeeld de East India Company (EIC) opgericht. Deze handelsgroep kreeg van de Engelse koning het monopolie voor de vaart van Engeland op Azië. De East India Company was de belangrijkste concurrent van de VOC in de 17e eeuw. De East India Company slaagde er echter niet in om net als de Nederlandse Verenigde Oost-Indische Compagnie permanent aandelenkapitaal te vormen. Hierdoor konden zij in Azië geen partij bieden aan de kapitaalkrachtige Nederlanders.

Financiering

De samenstelling van de participanten in de VOC was zeer gevarieerd. De grootste aandeelhouders waren handelaren uit Amsterdam, Middelburg, Enkhuizen en andere steden. Ambachtslieden, loonarbeiders, doctoren, predikanten en ambtenaren bezaten doorgaans kleinere aandelen. Doordat de kleinere aandeelhouders sneller hun aandelen verkochten, groeide de vertegenwoordiging

van de kooplieden en daalde het aantal aandeelhouders.

De VOC werd niet alleen gefinancierd met aandelen. Vanaf 1665 werd ook geld aangetrokken met obligaties en anticipatiepenningen. Anticipatiepenningen waren voorschotten op komende veilingen van goederen uit de Oost, die door de kooplieden op de rekening van de Compagnie werden gestort. In ruil hiervoor ontvingen de kooplieden rente en genoten zij preferentie bij de aankoop van specerijen op de veilingen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie.

Batavia

Vanwege de grote afstand, een bericht uit de Oost deed er acht maanden over, werd een permanent bestuur in Batavia ingesteld. Het bestuurscentrum van de VOC in Batavia speelde een centrale rol in de besluitvorming. Het gehele scheepvaartverkeer in Azië werd georganiseerd vanuit Batavia. In Batavia werd geïnventariseerd hoeveel geldmiddelen, goederen, schepen en manschappen men nodig dacht te hebben om het bedrijf te kunnen exploiteren. Batavia had de macht om afzonderlijke eisen of bestellingen van de kantoren naar eigen inzicht aan te passen. Daarnaast gingen ook de eisen van de bewindvoerders aan de overige kantoren van de VOC in de regio via het bestuur in Batavia, dat als doorgeefluik functioneerde. Niet alle goederen werden via

Batavia verhandeld. Malakka ontwikkelde zich als een subcentrum.

Op het voor Batavia gelegen eiland Onrust waren grote scheepswerven en magazijnen gevestigd, waar de grote schepen voor onderhoud naar toe konden.