Biotechnologie

Inleiding

Wat is biotechnologie?

Het begrip biotechnologie omvat alle methodes waarbij organismen gebruikt worden voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen, stoffen en voeding. Hiervoor worden organismen zoals planten, schimmels, bacteriën en dieren gebruikt.

Vormen van biotechnologie

Bij het woord biotechnologie denken mensen gelijk aan genetische modificatie, genetische manipulatie of gentechnologie. Dit zijn allemaal vormen van moderne biotechnologie. Hierbij wordt op een andere manier dan voortplanting genetisch materiaal overgebracht.

Er zijn blijkbaar meerdere vormen van biotechnologie. Naast moderne biotechnologie bestaan er ook nog twee andere vormen; namelijk de klassieke en industriële biotechnologie. Maar wat houden die andere twee vormen precies in?

Klassieke biotechnologie

Deze vorm van biotechnologie werd toegepast tot en met het jaar 1940. Hierbij beseften de mensen eigenlijk nog niet dat ze bezig waren met biotechnologie. Zo produceerden ze al bepaalde producten, zoals bier en kaas, zonder te weten dat ze hierbij gebruik maakten van micro-organismen. Toen Antony van Leeuwenhoek in de 17de eeuw de microscoop uitvond, werden ze zich ervan bewust dat er micro-organismen leefden die niet met het blote oog te zien waren. Meneer Pasteur vond in 1863 uit dat bij de verandering van micro-organismen stoffen worden omgezet zonder dat daar oxidatie bij optreedt, dit gegeven wordt fermentatie genoemd. Een voorbeeld van klassieke biotechnologie is dat na de ontdekking dat micro-organismen afvalwater goed zuiveren, er waterzuiveringsinstallaties werden geplaatst.

Andere voorbeelden van klassieke biotechnologie:

• Brouwen van bier.
• Maken van kaas en yoghurt uit melk.
• Gebruik van gist in brood en wijn.
• Maken van zuurkool

Omdat deze ontdekkingen bij toeval zijn gedaan worden ze gerekend tot de klassieke biotechnologie, hierbij werd het genetische materiaal van een organisme nog niet veranderd.

Industriële biotechnologie

In de periode van 1940 tot 1970 werd ontdekt dat micro-organismen bepaalde veranderingen teweeg kunnen brengen. Die veranderingen konden worden gebruikt bij de productie van verschillende middelen. En dit werd steeds vaker gebruikt. Deze micro-organismen werden gemaakt in grote ketels, ook wel fermentors genoemd. In de fermentors is het milieu ideaal voor een micro-organisme om zich te ontwikkelen. Daarnaast komen ook losse planten- en diercellen op de markt. Vanaf toen kwamen er nog twee belangrijke dingen voor de geneeskunde bij: antibiotica en vaccins. De bereidingswijzen worden steeds ingewikkelder naarmate er verschillende takken van de wetenschap bij elkaar komen. Deze zijn bijvoorbeeld: biologie, scheikunde, natuurkunde en wiskunde.

Tussen de verschillende perioden is geen duidelijke grens te trekken. Dat komt omdat we nu nog processen gebruiken die in de industriële biotechnologie zijn ontwikkeld.

Moderne biotechnologie

Pas wanneer er meer wordt veranderd in het erfelijk materiaal begint pas echt de moderne biotechnologie. Rond 1953 hebben Watson en Crick ontdekt dat DNA uit verschillende codes bestaat. Door deze ontdekking konden nieuwe methodes ontwikkeld worden. Een voorbeeld hiervan is insuline, dat op de markt werd gebracht door deze ontdekking. Door insuline kunnen suikerpatiënten een normaler en gezonder leven leiden. In tegenstelling tot de klassieke en industriële biotechnologie wordt er bij moderne biotechnologie wél het genetische materiaal van een organisme veranderd.

Andere voorbeelden van moderne biotechnologie

• Genetische modificatie.
• Mutatie.
• Het maken van voedsel uit algen.
• Het maken van biobrandstof uit suikerriet
• DNA analyse.

Biotechnologie in de landbouw

In de landbouw is het moeilijk om op een natuurlijke manier gewassen te creëren met bepaalde eigenschappen, ook hiervoor wordt biotechnologie gebruikt. Zo kunnen er bijvoorbeeld gewassen worden geproduceerd die geen last hebben van insecten. Hierdoor wordt de productie van de gewassen natuurvriendelijker omdat er minder bestrijdingsmiddelen nodig zijn. Ook wordt biotechnologie gebruikt tegen plantenziektes.

Biotechnologie bij dieren

Biotechnologie bij dieren ligt gevoeliger dan bij planten. Voordat er een vergunning wordt uitgegeven wordt de aanvraag behandeld op basis van de Gezondheids- en Welzijnswet voor Dieren (GWWD) en het Besluit Biotechnologie bij Dieren. Alleen als er geen ethische bezwaren zijn tegen de vergunning wordt die verleend.

Biotechnologie bij dieren

Zoals er in de inleiding te lezen is, zijn er veel vormen van biotechnologie. In dit essay concentreren we ons op de moderne biotechnologie bij dieren. Twee voorbeelden hiervan zijn: genetische modificatie en mutatie.

De zalm

Als eerste voorbeeld nemen we de AquAdvantage zalm. Dit is een zalm die genetisch gemodificeerd is. In de zalm zijn twee extra genen aangebracht om ervoor te zorgen dat de zalm een heel jaar doorgroeit, in plaats van één seizoen. De Atlantische zalm groeit normaal alleen in de zomer waardoor deze dus duurder is. De AquAdvantage zalm zal sneller in de winkels liggen waardoor de winst stijgt. Deze AquAdvantage zalm is het eerste dierlijk gemodificeerde voedsel dat in de winkels ligt.

Er zijn weinig bezwaren tegen de AquAdvantage zalm. Behalve dat tegenstanders van de zalm spreken over een ‘Frankenfish’, omdat hij genetisch gemodificeerd is, heeft ook Greenpeace een rapport uitgebracht over de schade die de vis zal aanbrengen als deze ontsnapt.

De geit

Een ander voorbeeld van een biotechnologie bij dieren is de genetische modificatie bij geiten. Bij deze geiten is een menselijk gen ingebracht waardoor deze melk kunnen produceren waar een proteïne inzit dat ook aanwezig is in het bloed van een mens. Doordat het mogelijk is om de proteïnen te scheiden van de melk kan er een medicijn gemaakt worden dat trombose tegengaat.

Deze proteïnen kunnen overigens ook uit menselijk bloed worden gehaald, maar de genetisch gemodificeerde geit produceert evenveel medicijnen als 90.000 bloeddonoren. Hierdoor kan het bloed van de bloeddonoren weer beter besteed worden. Hier is echter ook sprake van enig protest. Want milieuorganisaties willen graag weten wat er zal gebeuren als een van de geiten, die genetisch gemodificeerd zijn, ontsnapt en met een normale geit paart.