Van de Vos Reynearde

Van den vos Reynearde                                                                          Iris de Vries

                                                                                                                                                                       5Va

Opdrachten uit het boek

1B) 4. In de verzen komen de namen van koning Nobel en Isengrijn voor, zonder dat de dieren duidelijk worden voorgesteld of er uitgelegd wordt wie ze zijn.

5. Het kan worden opgemaakt uit vers 360. Daar staat dat Cantecleer de letters ‘begon te lezen’ en dácht dat er geschreven stond dat de koning aan zijn hele rijk de koningsvrede had opgelegd. Hieruit blijkt dat Cantecleer niet zeker is van zijn zaak, doordat hij eigenlijk nauwelijks kan lezen. Hij is te trots om dit ook daadwerkelijk toe te geven en doet dus alsof hij wel kan lezen.

3A) 14. Eerst sprak Bruun de koning tijdens het gehele gesprek aan op hoofse wijze met ‘u’. Bruun vergeet deze regel echter compleet als het over honing –waar hij geen genoeg van kan krijgen– gaat. Op dat moment overheerst zijn vraatzucht zijn hoofse gedrag, waardoor hij Reinaert (al dan niet per ongeluk) aanspreekt met ‘jij’.

15a. ‘Matigheid is onder alle omstandigheden goed’ betekent dat te veel van iets nooit goed is.

b. Bruun is juist heel hebberig en wil alle honing zelf opeten.

16. Dan komt niemand erachter dat Reinaert diegene was die Bruun heeft verwond. In dat geval is er geen sprake van bewijs en Reinaert kan dan niet als schuldige worden aangewezen.

5A) 28. De eerste daging werd gedaan door Bruun en de tweede door Tibeert. Reinaert is bereid er alles aan te doen om niet naar het hof van de koning te hoeven. Hierdoor worden ze beide slachtoffer van Reinaerts sluwe en gewelddadige streken. Bruun en Tibeert komen er uiteindelijk niet goed van af. Bij de derde en laatste daging lukt het Grimbeert wél om Reinaert mee te nemen naar de koning.

9A) 53. Het lijkt van wel, doordat er onder andere vrede werd gesloten over alle zaken. Dit blijkt echter slechts schijn: de situatie is juist een stuk ongunstiger dan aan het begin van de hofdag. Belijn wordt door Reinaert vogelvrij verklaard samen met zijn hele familie. Het verhaal heeft dus in werkelijkheid helemaal geen happy end.

63A) Zelf heb ik over het algemeen een negatief beeld van Reinaert. Hij is (naar de bekende uitspraak) letterlijk een ‘sluwe vos’. Reinaert heeft absoluut geen probleem met liegen en/of bedriegen om zijn eigen doelen te bereiken. Door zijn mooie praatjes speelt hij in op de gevoelens van de andere personages. Hij weet ze op een slimme wijze altijd weer in de val te lokken, zoals Reinaert ook Bruun in de maling nam en Bruun daardoor met zijn hoofd in een boom vast kwam te zitten.

Nog een voorbeeld is het moment dat Reinaert doet alsof hij dood is, om zo een roek te kunnen aanvallen. Bovendien gebruikt Reinaert listen om zichzelf vrij te laten spreken. Hij is onbetrouwbaar, denkt slechts aan zichzelf en heeft zelfs lak aan God.

C. 21) De dag begint heel normaal, waar ik mij net als iedere dinsdag weer op de stoeprand bevind om een paar munten bij elkaar te sprokkelen. Mijn werk als schoenpoetser ben ik inmiddels wel een beetje zat, maar het is de enige manier om mijn gezin te onderhouden. Plotseling klinkt er een akelig geschreeuw, dat door de gehele binnenstad lijkt te galmen. Ik schrik op en probeer te achterhalen wat er aan de hand is. Mijn blik valt op een stroom woeste dorpelingen die zich richting de rivieroever lijkt te bewegen. Uit nieuwsgierigheid loop ik erachter aan en baan ik mij een weg door de vele hoofden om mij heen. Daar waar de grote eik staat heeft zich inmiddels al een grote groep van handelaren, hoefsmeden en andere dorpelingen gevormd. Ze dragen allerlei wapens bij zich, van bijlen tot scherp afgeslepen stokken. Dan pas zie ik het: een zwaar toegetakelde beer probeert met zijn laatste krachten zijn klauwen uit te slaan naar de menigte om hem heen. Ik zie hoe iemand hem met veel bruutheid een klap geeft in zijn nek. Zwaar versuft valt hij opzij tussen het struikgewas en de rivier, waardoor een groep oude vrouwen –onder wie de vrouw van de pastoor– in het water belandt. Iedereen schiet haar onmiddellijk te hulp, waardoor ze de bloedende beer compleet uit het oog verliezen. In een oogwenk is hij in het water verdwenen. Dat was de eerste en laatste keer dat ik ooit zo’n opvallende verschijning in mijn dorp zag.

Opdrachten Lezen voor de lijst

Niveau 4

2) 1. Bruun is een van de karakters in het boek die de adel vertegenwoordigt. Hij is een van de hoogste baronnen van koning Nobel en beschikt daardoor over veel macht. Zijn personage verwijst naar de domme en vraatzuchtige edelen.

Nobel, oftewel de koning van het dierenrijk, vertegenwoordigt ook de adel. In het boek wordt hij afgeschilderd als zwak, hebzuchtig en karakterloos. Hij laat zich erg makkelijk ompraten en beïnvloeden door Reinaert.

2. De ram Belijn is de hofkapelaan van de koning en staat voor de geestelijkheid. Hij wordt door Willem neergezet als naïef en onnozel. Hij wordt uiteindelijk ook aangewezen als de schuldige van de dood van Cuwaert.

3. Ja, de adel wordt vooral weergegeven als hebzuchtig, vraatzuchtig en lichtgelovig. De geestelijke stand wordt afgeschilderd als dom. Naast Belijn is de pastoor ook een geestelijke die door Willem wordt bespot. De pastoor is bijvoorbeeld tegen de officiële kerkelijke regel van het celibaat in getrouwd. Ook wordt er een aantal keer benadrukt dat hij naakt zijn bed uit komt, wat voor een geestelijke opmerkelijk is. Ik krijg het idee dat de geestelijken in het verhaal nog negatiever worden afgeschilderd dan de edelen.

4. Aleid van Holland was gravin van Henegouwen. Ze was een dochter van Floris IV van Holland en Machteld van Brabant. Ze had tot 1277 veel invloed in het graafschap van Holland en behoorde dus tot de adel.

5. Als ze zoals hier wordt beweerd bereid is om een boek als dit – waarin veel kritiek op de maatschappij aan te pas komt– te financieren, wil dit zeggen dat zij het waarschijnlijk eens was met Willems ideeën. In de middeleeuwen waren zulke kritische ideeën, vooral van iemand van adel, ongebruikelijk en werden zeker niet gewaardeerd. Ik denk dat ze haar kritiek niet uit wilde spreken, maar door middel van het financieren (een indirecte manier) toch het volk laten weten hoe ze dacht over de wereld.