Ben jij 16 jaar of ouder? Doe dan mee aan dit leuke testje voor het CBR. In een paar minuten moet je steeds kiezen tussen 2 personen.

Meedoen

Oefeningen over Werkwoorden in Verleden tegenwoordige en voltooid tegenwoordige tijd

Beoordeling 8.5
Foto van een scholier
  • Opdracht door een scholier
  • aso | 8529 woorden
  • 9 februari 2016
  • 2 keer beoordeeld
Cijfer 8.5
2 keer beoordeeld

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

 

TOEPASSINGEN

 

1. Zet in de o.t.t.

 

a. aanbieden    Als jij me een geschenk                             ,                     

    zenden      ik jou ook een verrassing.

    gelden       Dat                                      voor alle Vlamingen.

    gebeuren    Het                                     niet zo vaak, dat het met Kerstmis sneeuwen                                 .

 

b. (af)wenden    Koppig                                    het jongetje het hoofd af en antwoorden                                   niet.

    geschieden  De invulling van deze oefeningen                                    met een balpen.

    galmen      De gang                            van het geroep van de kinderen.

    verbieden   Ik                                       je op dat terrein te spelen.

    mijden       Je                               deze moerassige weiden toch wel ?

    hameren     De smid                          er weer op los, daarna                  harden  hij het gloeiend staal door een plotselinge koeling.

    lopen        Je                              het hele eind, want wegens de staking     rijden                            de tram niet.

 

2. Vul in. Het luidop lezen van de werkwoordsvormen in de eerste zin zal je helpen         om de werkwoordsvormen van de tweede zin correct te schrijven.

 

    b.v. Zwem je elke morgen ? Dus: baad je elke morgen ?

 

    a. gebruiken                                     je de juiste middelen ?

        (aan)wenden                           je de  juiste middelen aan ?

        berokkenen    Daarmee                                   je hem schade.

        schaden       Daarmee                                 je hem.

        geven         Hoeveel                                je voor dat boek ?

        bieden         Hoeveel                              je voor dat boek ?

        storen          Zijn gedrag                                je.

        bevreemden    Zijn gedrag                                  je.

        trekken                                       je de geit naar de paal ?

        binden                                         je de geit aan de paal ?

 

    b. zeggen           Wat                         je broer ?

         (aan)raden     Wat                             je broer aan ?

        belenen                                             je je meubels ?

        verpanden                                          je je meubels ?

        schuiven         Je                                 over het ijs.

        glijden           Je                                 over  het ijs.

        brengen                                            je hem weg ?

        leiden                                              je hem weg ?

        zijn                                            je al wakker ?

        worden                                     je al wakker ?

 

 

 

3. Cumulatieve oefening over de o.t.t. . Zet de werkwoorden in de o.t.t. . Gebruik            hierbij de aangegeven werkwijze, maar let ook op de bijzondere gevallen.

 

    a. ruisen   Zacht                            de wind door de populieren.

        redden  Het is moeilijk, maar je                       het wel.

        manen   Dit                                 ons tot voorzichtigheid.

        noden    Waarom                                  jij die smulpaap op zo'n fijn diner ?

        vermoorden   Als je me dat aandoet,                                         ik je.

        willen     De tandarts                     niet, dat je zo voor hem                             .        beven

        melden  De uitkijk                                   een groep ruiters.

        stranden   Dat schip                                         op onze kust.

        baden    Waarom                               je zo vlug na het eten ?

 

    b. spelen    Als je met vuur                               ,                                      je je         verbranden       vingers.

 

        vermoeden  Ik                                    wel, wat hij                           bereiken  willen

        aarden         Je                                  niet naar je vader.

        vergaren      Hij                                      in één maand meer dan anderen in tien jaar.

        landen         Bij mistig weer                                        het toestel op een andere  landingsbaan.

        behangen    Als je                               ,                                 je ervoor dat je zorgen  het papier overal                                          insmeren en dat je later alles

                                             .gladstrijken

 

   4. Vul in met d, t of dt.

 

       Deze gevaarlijke misdadiger ran ____ weerloze slachtoffers aan; hij overval__  ze

       zelfs op klaarlichte dag en beroof___ ze van hun geld en juwelen.

       Een familiale verzekering vergoe___ de schade die door je kinderen wor___ aangericht.

       Vader bezin___ zich altijd goed voor hij zich verbin___ om een lening aan te gaan.

       Hoewel hij hevig bloe___ bie___ hij vertwijfeld weerstand aan zijn belagers.

       Als je nog zulke halsbrkekende toeren uithaal___ belan___ je vast en zeker in het ziekenhuis.

       De verzekeringsagent in___ jaarlijks de som die je betaal___ voor je brandver- zekering.

       Ik hou___ een wagen klaar voor al wie van gedachten verander___ .

       Hij schu___ vertwijfeld het hoofd, krab___ zich eens achter de oren, peins___ en grom___ maar kan geen beslissing nemen.

 

  5. Zet de opgegeven werkwoorden in de o.v.t. . Gebruik de aangegeven werk        wijze.

 

      b.v. wandelen  Op een vrije dag                                      Jan door het park.

             o.v.t. van wandelen : Jan wandelde (vul nu in)

 

 

  a. branden   De houtblokken                                         knetterend in de haard.

      aanduiden  De piloot bekeek de apparaten die de hoogte                       , de acclimatisatie regelen                                          en de snelheid verraden                                               .

      ontbossen   Men                                de streek om er industrie te vestigen.

      posten       Wij                                   de brieven voor drie uur.

      barsten      Ik                               bijna van woede.

      opgroeien   Ken je het milieu waarin hij                                  ?

      doden       De vorige jaren                        of                        verwonden   het verkeer vele mensen in ons land.

 

  b. lachen       Samen                                we hartelijk

     wuiven      Het meisje                            naar het schip dat het anker lichten                                .

     baden     De meeeuwen                                      in het ijskoude water.

     storten     Onvervaard                                   hij zich naar beneden.

     landen     De Spanjaarden                               toevallig op deze kust, zij                                         verkennen  het binnenland,                                 plunderen  een dorp en                                  alle inwoners. vermoorden

     heten      De inboorlingen                                     hem hartelijk welkom.

 

 c.  verwijderen  Hij                                       zich snel en begaf zich naar de andere oever  waar zijn vrienden                          wachten.

      wenden     Dan                                 hij zich weer zeewaarts, rusten                         een kano uit met zeilen en            zetten zijn ontdekkingstochten voort.

      verrichten   De dokter                                 hier pionierswerk.

      melden     Post 21                           zich niet meer.

      improviseren  Als het nodig was,                                      hij.

      versmaden   Hij                                    de waarschuwingen van de politie, belanden zodat hij in de gevangenis                      

     

 6. Vul in met -de(n),-dde(n),-te(n) of -tte(n)

 

     a. Op het einde van 1971 antwaar_____ Amerika de dollar.

         In het schemerduister ontwaar_____ vader het gewonde diertje.

         Wild plons____ de kinderen in het water.

         Vrolijk gons____ de bijen van bloem tot bloem.

         Het kindje mors____ pap op zijn  slabbetje.

         De wind ruis____ in de kruinen van de populieren.

         Toen het Zwin verzan____ taan____ de macht van de Bruggelingen.

          Hij reageer____ pas na enkele ogenblikken, maar dan haas____ hij zich naar

         beneden.

    b.  Robin Hoods pijl suis____ recht op het doel af.

         De rechter vergas____ de jury op films die aantoon____ hoe de bezetters de

         joden vergas____

         De jonge hondjes kef____ alsof hun leven in gevaar was.

         De eerste dagen kaf____ de leerlingen meer dan 15 handboeken.

De opdracht gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Eindexamens

Alles wat je moet weten over de eindexamens

         De reporter verwoor____ zijn indrukken zo natuurgetrouw, dat de luisteraars de

       wedstrijd als het ware bijwoon____

       Het bevreem____ ons dat de deskundige van de verzkering de schade zo haag

       raam____.

  c.  De jongens tas____ heel wat stenen op elkaar.

       Toen de kok het eten opdien____, tas____ we flink toe.

       De misdadiger smoor__ eerst het kin donder het kussen, vermoor___daarna de

       moeder, doo___nog een agent en pleeg___tenslotte zelfmoord.

       In minder dan drie uren brei___zij een truitje met de machine.

       De laatste jaren brei___de stad zich geweldig uit.

       Eindelijk overman___hem de slaap.

 

7.    Zet de volgende werkwoorden eerst in de o.v.t. en gebruik daarna het v.d.

       als bijvoeglijk naamwoord.

 

   a. de plannen dwarsbomen   De vijand                                      onze plannen.

                                De                                 plannen.

      veilig landen         Het vliegtuig                                    veilig

                            Het veilig                                 vliegtuig.

      de wapens opeisen  De bezetters                               de wapens op.

                            De                                wapens.

     een collega benijden  Hij                             zijn collega.

                            De                               collega.

     het geval betwisten    Hij                                 het geval.

                            Het                                    geval.

   b.  de klokken luiden   De koster                                 de klokken.

                           De                             klokken.

       de stad verwoesten  De soldaten                                    de stad.

                            De                                      stad.

       meubels verpanden Ik                                       mijn meubels.

                            De                                 meubels.

       een leerling straffen  De leraar                               de leerling

                            De                                     leerling

       runderen slachten   Hij                                     enkele runderen.

                            De                                      runderen.

   c.   vogels bespieden  We                                        vogels.

                            De                                        vogels.

        de lijsten vergulden  Mijn broer                                   de lijsten.

                             De                                       lijsten.

        brieven posten      Ik                                       de brieven.

                             De                                  brieven.

        de speeltijd(in)korten  De directie                          de speeltijd in.

                              De                                  speeltijd.

        de patiënten (in)enten   De dokters                               de patiënten in.

                            De                                      patiënten.

           

8. Zet de opgegeven werkwoorden in de juiste vorm(telkens een o.t.t. en een v.d.).

    Gebruik de gewone werkwijze. Vergeet niet dat het bepalen van de tijd heel

     belangrijk is.

 

   b.v. zorgen   Hij                               voor het eten en heeft ook voor drank                                      .

a. veranderen   Er is veel                                    op onze fabriek en elke dag                                         er nog iets.

   ontwaren     Plotseling                                      Klein Duimpje een huis; hij had al lang een lichtje                                    .

    vertellen     Heeft Luc je al                          wat hij                    beleven heeft  op zijn reis naar Istamboel ? Zeker, hij               altijd al wat                                        .

    vertonen     De goochelaar                                      de nummers die hij al zo vaak                                    heeft.

 

b. bekommeren   De ontaarde vader                                 zich niet om zijn kind; hij heeft er zich trouwens nooit om                        

    geloven       In spoken heeft hij nooit                                     en in spiritisme                               hij nog steeds niet.

    vermelden     Heeft hij zijn echte naam ij het boek                                of                              hij liever zijn pseudoniem ?

    bevrijden     Hoewel de hele omgeving al                         is,             de eerste divisie pas nu het dorpje zelf.

    beantwoorden  Hij                               nooit een vraag die door zijn collega reeds                               werd.

 

 

9. Cumulatieve oefening. Vul de ontbrekende letters in. Gebruik de gewone werkwij      ze en vergeet niet de tijd te bepalen.

 

    a. Al zijn de zeden verander__, de ware aard van de inboorling verander--- niet.

        Antwoor___ onmiddellijk op mijn vraag.

        Nu keerde de moed terug in het hart van de Vlamingen; zij storm__juichen__

        vooruit en volg__ de gulden ridder; de Fransde vaandeldraager weerston__

        hen niet, hij draai__ zich om en vluch__, maar hij bots__ op de paarden van zijn kameraden en zijn gooi__ elkaar op de grond.

        Soms schreef vader letters in het zand en Johannes spel__ de woorden die

        zij vorm__. Dit land wor__ beschouw__ als een paradijs voor dierenvrienden.

        Hij haas__ zich naar de deur, ruk__ de grendel weg, liep beven__ naar buiten

        en ston__ oog in oog met de gevrees__ rover.

        

        De knecht doet wat hem gevraag__ wor__ hij braa__ de geslach__ eend,

        krui__ ze, kiest een passend wijntje en dek__ de tafel in de nieuw ingerich__

        eetkamer.

   b.  Odysseus' schip stran__ op het eiland waar de cyclopen woon__

        Wenen__ van vreugde omhels__ de moeder toen haar zoon, die zij al zo lang

        verwach__.

        Onze ploeg speel__ zich elke zondag de ziel uit het lijf, maar de verwach__

        uitslagen blijven uit, zoals dat ook vorige jaren geschie__.

        Raa__ eens, jongens, hoe hij het probleem geklaar__ heeft. Hij baa__

        in overvloed, maar verklaar__ dat zijn gezondheid hem zorgen baar__, omdat

        hij aan een ernstige ziekte lee__. Uw krant mel__ vandaag dat er sneeuw op

        komst is, maar dat heeft onze krant al gisteren gemel__. Afgelopen nacht

        laa__ de soldaten de opgevorder__ wagens, zij stapel__ de aangevoer__

        munitiekisten op en berei__ alles voor om de verwach__ aanval af te slaan.

 

 

 

HET WERKWOORD

 

Het vorig jaar heb je geleerd dat een gebrekkige kennis van de tijden leidt tot

foutief schrijven van de werkwoordsvormen. Je moet dus om het werkwoord correct te schrijven eerst de tijd weten.

 

Denk erom

 

Voor de spelling beschouw je elk deel van het vervoegd werkwoord afzonderlijk.

b.v. Hij had de sprong dan toch gewaagd.

       In de spraakkunst zeg je : had gewaagd = v.v.t. van wagen

       Voor de spelling zeg je : had = o.v.t. + gewaagd = v.d.

 

Overzicht van de tijden

 

1. O.T.T.

  - de o.t.t. eindigt altijd op -t

  - de o.t.t. eindigt op -dt als we in de infinitief een d horen (voor-en)

 

Uitzonderingen

-de uitgangs-t valt weg als ik onderwerp is

-de uitgangs-t valt weg als jij(je) als onderwerp na het werkwoord komt.(inversie)

-de uitgangs-t valt weg weg in de 3de pers? enk. van willen: hij wil

 

Werkwijze

b.v. hij speel___, jij vind___, zen ___je, ik wor___

b.v. hij speel___, jij vind___, zen ___je, ik wor___

a. de tijd bepalen

b. zeg bij jezelf

    

    o.t.t. van spelen : speelt

    o.t.t. van vinden : vindt

    o.t.t. van zenden : maar je is onderwerp en komt na het ww. : zend je (geen uit gang-t).

    o.t.t. van worden : maar ik is onderwerp: ik word(geen uitgang-t).

 

2. O.V.T. VAN ZWAKKE WERKWOORDEN

    dd als je in de infinitief een de(voor-en) hoort.

    tt als je in de infinitief een t(voor -en ) hoort.

    in de andere gevallen schrijven we enkele d of t, afhankelijk van de uitspraak.

    als het onderwerp in het meervoud staat,eindigt de o.v.t. op -n.

 

    Werkwijze

    b.v. wij hol-en weg, hij laa-e, Jan lach-e, wij wach-en.

 

    a. de tijd bepalen

    b. zeg bij jezelf

        - o.v.t. van hollen : wij holden (je hoort geen d in de inf.)

        - o.v.t. van laden  : hij laadde(je hoort een d in de inf.)

        - o.v.t. van lachen : Jan lachte(je hoort geen t in de inf.)

        - o.v.t. van wachten : wij wachtten(je hoort een t in de inf.)

 

3.O.V.T. VAN STERKE WERKWOORDEN

 

   - nooit uitgangs-t

 

   Werkwijze

   b.v. ik von----, jij bon--- , wer---- , hij zon----

 

   a. de tijd bepalen

   b. zeg bij jezelf : o.v.t. van sterk ww. nooit uitgangs-t;

       dus  : ik vond , jij bond, werd jij , hij zond.

 

   Uitzondering

    Indien jij (of ge) onderwerp is, komt er wel een uitgangs-t bij, maar we vervangen

    gij en ge zoveel mogelijk door jij en je.

 

 4.  V.D. VAN ZWAKKE WERKWOORDEN

 

eindigt altijd op -d of -t

 

Werkwijze

b.v. gehoor--- , gevluch---

 

a. de tijd bepalen

b. verleng het v.d. om te horen of je -d of -t invult.(Je kunt het werkwoord ook in de

    o.v.t. zetten om dit te horen)

    dus : gehoord want gehoorde of ik hoorde

             gevlucht  want gevluchte of ik vluchtte

 

5.V.D. VAN ZWAKKE WW. GEBRUIKT ALS BIJVOEGLIJK NAAMWOORD

 

Het v.d. gebruikt als bijvoeglijk naamwoord wordt verbogen als een bijvoeglijk

naamwoord, d.w.z. nooit dubbele d of dubbele t, behalve wanneer de vorige klinker

kort moet blijven.

 

Werkwijze

 

a. de tijd bepalen

b. vergelijken met een bijv.nw. op -d of -t.

    dus : de gevluchte merries (vgl. een beruchte gevangene)

              de verbrede straat (vgl. de brede straat)

              de gewitte muur (vgl; de witte muur)

6.O.D.

 = infinitief + d

Werkwijze

a. de tijd bepalen

b. zeg bij jezelf : spelend = infinitief spelen +d

    (eenvoudiger is nog het werkwoord te verlengen : spelende)

7.GEBIEDENDE WIJS

dezelfde vorm als de 1ste pers. enk. van de o.t.t.

als u volgt, voegen we er een uitgangs-t bij.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.