Schindler's List (1993)

Schindler's List

Inhoud
Voorwoord
Samenvatting
De Film
Zwart-wit
“Als je een mensenleven redt, red je de wereld”
Feiten en verzinsels
Kritiek
Revisionisten
Hollywood-film?
Keuring en kinderroof

Voorwoord
Na aanleiding van de film ‘Schindler’s List’ die we met geschiedenis op school hebben gekeken moesten we een verslag maken waarin de antwoorden stonden op een vragenlijst die we gekregen hebben. Schindler’s List is een film die je echt aan het denken zet en die ook wel wat losmaakt: hoe kan het dat mensen zomaar andere mensen kunnen neerschieten? Maar ook: hoe kan iemand zo sterk zijn dat hij zijn medemens helpt terwijl hij daarvoor doodgeschoten kan worden?
Er zijn al hartstikke veel films over de Tweede Wereldoorlog gemaakt, maar nog gene zoals deze. De rest zijn allemaal Hollywood-films, gemaakt om geld te verdienen. Deze film is gemaakt om mensen aan het denken te zetten over de Tweede Wereldoorlog, en niet alleen maar om ze te vermaken. Ook dat wel, natuurlijk, maar dat is niet de belangrijkste reden.

De film is ook heel erg positief gerecenseerd. Veel mensen vinden Liam Neeson (Oskar Schindler), Ben Kingsley (Itzak Stern) en Ralph Fiennes (Amon Goeth) heel erg goed acteren. Het komt allemaal heel erg echt over, in tegenstelling tot Hollywood-films. De keuze voor zwart-wit laat het nog echter overkomen. Het nadeel is wel dat je daardoor sommige dingen minder goed kan zien.
De muziek is ook echt prachtig. The viool wordt echt heel erg mooi bespeeld, zo verdrietig. Alleen van de muziek word je al stil.

Dit is echt een prachtige film die je echt ooit een keer in je leven gezien moet hebben. De film heeft niet voor niets deze zeven Oscars® gewonnen:
- Best Art Direction-Set Decoration
- Best Cinematography
- Best Director
- Best Film Editing
- Best Music, Original Score
- Best Picture
- Best Writing, Screenplay Based on Material from Another Medium

Samenvatting
De onsuccesvolle zakenman Oskar Schindler gaat naar de Poolse stad Krakau om te kijken of hij daar een fabriek kan beginnen. Hij koopt daar een potten en pannenfabriek. Via de Joodse Itzak Stern komt hij aan Joodse investeerders die hem geld willen geven in ruil voor potten en pannen, die veel meer waard zijn dan geld in de getto’s. Zijn Joodse arbeiders komen uit het kamp van Amon Goeth. Hij schiet regelmatig voor de lol Joden neer. Amon raakt goed bevriend met Oskar, die met Amon een gesprek begint en zo er een beetje voor zorgt dat Amon niet zomaar meer iemand neerschiet. Als Oskar een Joods meisje heeft gezoend en in de gevangenis komt, zorgt Amon dat hij hieruit komt.
Amon heeft een Joodse huishoudster uitgekozen, op wie hij verliefd is geworden. Het probleem voor hem is dat je als Duitser niet op een Joods meisje verliefd mag zijn, en het meisje, Helen Hirsch, houdt helemaal niet van Amon. Uit pure ellende slaat Amon haar vaak.

Oskar ziet dat er steeds meer Joden worden afgevoerd naar de concentratiekampen. In eerste instantie doet hij niks, maar als ook zijn werknemers dreigen mee te moeten gaan, grijpt hij in. Hij koopt honderden Joden van Amon. Daarmee gooit hij zijn hele kapitaal weg, maar hij redt wel gigantisch veel Joden. Tijdens het maken van de lijst (Schindler’s List) draagt hij Itzak op om één regel leeg te laten. Daarmee gaat hij naar Amon. Oskars bedoeling is om ook Helen Hirsch mee te krijgen. Eerst wil Amon dat niet, maar als Oskar aanbied te gokken en Oskar zelf een aardig bedrag in zet, gaat Amon overstag. Oskar wint, en krijgt Helen mee.
Alle geredde Joden zijn hartstikke blij, en worden in twee treinen vervoerd naar Tsjecho-Slowakije. Helaas gaat er iets fout met de trein waar de vrouwen in zitten. Deze rijdt naar Auschwitz. Als de vrouwen de gaskamer in moeten, komt er in plaats van gas voor een van de weinige keren water uit. Oskar neemt de vrouwen weer mee naar zijn bedrijf, en redt zo al deze Joden. Aan het eind van de film krijgt Oskar een ring van zijn Joodse medewerkers, waarop staat: “Als je een mensenleven redt, red je de wereld”, maar dan in het Hebreeuws.

De Film
Zwart-wit
Spielberg heeft naar eigen zeggen de film in het zwart-wit gemaakt, omdat dat realistischer overkomt en dat alle foto’s en films uit de Tweede Wereldoorlog ook in het zwart-wit zijn.
Toch zijn er enkele momenten met kleur. De eerste scène met stukjes kleur is al aan het begin van de film, en ergens redelijk aan het einde. De vlammetjes van de sabbatkaarsen van de Joden hebben wel kleur. Ik denk omdat dit een soort licht in de duisternis is, een soort hoop.
Ook wordt een meisje met een rode jas in kleur weergegeven. Je ziet haar eerst in de getto’s naar een verstopplaats zoeken. Een heel stuk later zie je haar op een lijkenwagen liggen. Dit is om je meer bij de film te betrekken. Je raakt namelijk alleen maar betrokken bij de mensen die het wel overleven. Deze twee stukjes van het meisje zijn erg aangrijpend.
Het derde stukje in kleur is de eindscène. Daarin zie je de acteurs lopen naast de genen die ze geacteerd hebben. Ze leggen allemaal een steen op het graf van Schindler. Als iedereen weg is, zie je nog één man bij dat graf staan. Je ziet niet wie deze man is. Ik denk dat het óf de regisseur is, óf de acteur van Schindler. Deze laatste scène is in kleur omdat het zich ‘nu’ afspeeld.

“Als je een mensenleven redt, red je de wereld”
Één mensenleven kan heel veel verschil uit maken. Natuurlijk heeft hij in z’n uppie nooit de Holocaust ongedaan kunnen maken, maar het is een mooi begin. Hij heeft hier gigantisch veel generaties mee kunnen redden, waardoor hij in feite, over de tijd verspreidt, misschien wel miljoenen mensen heeft gered. En daar deed ie het voor.


Feiten en verzinsels
Ondanks dat er heel veel dingen in de film verzonnen zijn, zijn er natuurlijk ook feiten, want de film is gebaseerd op het leven van Schindler. Een aantal feiten zijn:
- Schindler had toen echt een Emailwaren fabriek
- Amon Goeth was werkelijk een kampleider
- Het getto werd toen ook echt ontruimd
- De joden werden echt gered door Schindler, 1100 precies
- Het sneeuwde soms echt as bij Auschwitz

Maar er zijn ook heel veel dingen die niet waar zijn, want de film is enkel gebaseerd op feiten. Een aantal verzinsels zijn:
- Amon was helemaal niet verliefd op Helen Hirsch
- Schindler was niet zo heilig als in de film wordt voorgedaan. Toen de film was gemaakt, leefde de vrouw van Schindler nog. Zij was het niet eens met het beeld wat de film over Oskar schiep
- Er wordt gezegd dat zowel Itzak als Oskar niet echt betrokken zijn geweest bij het samenstellen van de lijst, maar dat een corrupte Joodse SS’er de lijst heeft samengesteld
- ‘Schindlers Joden’ zijn helemaal niet in Auschwitz geweest


Kritiek
Revisionisten
Revisionisten zijn mensen uit deze tijd die voornamelijk de Holocaust ontkennen. Ook zeggen zij dat de gaskamers en concentratiekampen gebouwd zijn om Hitler in een kwaad daglicht te stellen. Natuurlijk zijn er genoeg bewijzen dat zij ongelijk hebben, zo ook in Schindler’s list. Ik heb er geprobeerd zoveel mogelijk te vinden;
- De Joden werden uit hun huizen gezet en moesten met grote groepen in slechte huizen in de getto’s wonen terwijl ze uitgescholden en vernederd werden
- Ze kregen klusjes op als de sneeuw wegruimen voor de Duitse soldaten
- De Joodse ouderen en kinderen werden eigenlijk al bij aankomst afgevoerd naar de concentratiekampen vervoerd
- De Joden werden naakt geïnspecteerd om te kijken welke nog goed zouden kunnen functioneren
- Joden werden in treinen gepropt waarin ze zich nauwelijks konden bewegen
- Joden werden gewoon zonder pardon neergeschoten, en er was niemand die naar ze omkeek
- Er zijn heel veel Joden in de gaskamers omgekomen
- Joden werden hiervoor van hun haar en kostbare spullen ontdaan
- In Polen zijn echt zo’n 3 miljoen Joden overleden
- Het was in feite verboden aardig te zijn tegen de Joden
Er is voor de revisionisten ook één scène waar ze gebruik van kunnen maken als ze willen zeggen: “zie je wel, het viel allemaal wel erg mee in Auschwitz”. Dat is die als “Schindlers vrouwen” naar de gaskamers moeten, maar daar in plaats van gas water uit komt. Deze scène heeft Spielberg denk ik in de film gedaan om de kijker ook kennis te laten maken met Auschwitz. In werkelijkheid zijn de vrouwen niet eens in Auschwitz geweest!

Hollywood-film?
Veel critici vonden Stevens film een Hollywood-film. Ze denken dat hij deze film voor het geld heeft gemaakt. Steven was het hier niet mee eens. Hij is zelf ook van Joodse afkomst, en is onder andere daarom zijn hele leven al geïnteresseerd geweest in de Tweede Wereldoorlog. Met deze film heeft hij de kijkers willen laten zien dat er nooit meer een oorlog als deze moet komen.

Hij heeft de film zo waarheidsgetrouw mogelijk willen maken, maar hij heeft wel wat dingen opgehemeld en slechter gemaakt. Dan komt de boodschap beter over.
Als ik een film zou moeten maken over Schindler, zou ik eerst zoveel mogelijk biografieën lezen over Schindler. Hier zou ik dan de overbodige en twijfelachtige stukken uithalen. Zo wordt de film waarheidsgetrouw, maar nooit zo mooi als die van Spielberg. Ik denk dat ik wel een of meerdere scènes toe zou voegen over hoe de Joden werden opgepakt die wat betrokkener zijn dan die van Spielberg. Hij heeft dit een klein beetje oppervlakkig gedaan naar mijn idee.

Keuring en kinderroof
Vroeg in de morgen schalt er over het getto een stem die roept dat alle Joden naar de binnenplaats moeten komen. Angstig doen ze dit. Later zie je ze naakt rondjes rennen over het veld. Er worden Joden uitgepikt die niet geschikt zijn, en bij de tafels worden ook andere Joden gekeurd. Als extra pesterij worden er vrolijke kinderliedjes afgespeeld over de megafoons. Alle Joden zijn zwaar opgelucht als blijkt dat ze door de keuring zijn gekomen; ze leven nog ietsje langer! Helaas is deze opluchting en blijdschap niet zo lang. Ondertussen zijn alle kinderen van de school in grote wagens geladen en worden weggereden. De meeste kinderen hebben geen idee wat ze overkomt en denken dat ze op kamp gaan of zoiets. Zodra de volwassenen hun kinderen in deze auto’s zien, raken ze (voornamelijk de moeders) in paniek. Ze schreeuwen naar hun kinderen en hopen dat ze die van hen er niet bij zien zitten, wat betekent dat deze in veiligheid is, of dat in ieder geval die mogelijkheid bestaat. Ondertussen zie je ook een jongetje, Olak, uit de groep wegrennen. Op elke verstopplek waar hij komt, zit al een ander Joods kindje en past hij er niet meer bij. Ten einde raad laat hij zich in de wc zakken waarin de drab tot aan zijn schouders komt. Dan zie je ook andere kinderen zitten. Een ander jongetje wil hem weg hebben en zegt: “Get out! This is our place!” Maar Olak blijft zitten. Ook zie je een meisje zitten dat regelmatig terug komt in de film.

Deze scène heeft mij de tranen in m’n ogen bezorgd. Eerst de schaamte en vernedering om naakt rond te moeten rennen en als vee gekeurd te moeten worden. Als je dan eindelijk als moeder door deze vernedering heen bent en je ziet alle kinderen weggevoerd worden, moet dat verschrikkelijk zijn. Als kijker kan je je zo goed meeleven door het verdriet dat je ziet dat er zelfs in de klas toen geen opmerking gemaakt is, wat blijkt dat iedereen geraakt is. Ik denk dat al die moeders en vaders het gevoel hebben dat ze gefaald hebben als ouder. Kinderen denken dat hun ouders alles kunnen en dat ze hen kunnen beschermen. Als je dan ziet hoe je kind merkt dat dit niet klopt, is dat vreselijk voor jezelf als ouder, denk ik. Ik denk dat er veel ouders geweest zijn die na het zien dat hun kind is weggevoerd zwaar depressief geworden zijn en nooit meer vrolijk hebben kunnen zijn. Ze weten wat er met hun kinderen zou gaan gebeuren, en dat is als ouder niet verwerkbaar denk ik.