Adam Smith

Focus: Op weg naar de hedendaagse maatschappij, 18de eeuw

1) Adam Smith, 1723-1790

2) Korte biografie
Adam Smith werd in 1723 in Kirkcaldy (Schotland) geboren, als enig kind. Zijn vader, die enige maanden voor de geboorte van zijn zoon stierf, was advocaat en bekleedde een hoge functie bij de belastingen in het district Kirkcaldy. Op veertienjarige leeftijd ging Adam naar de Universiteit van Glasgow, waar hij theologie ging studeren. Van grote betekenis voor Adam Smiths ontwikkeling was zijn vriendschap met David Hume, die veel heeft gepubliceerd op het gebied van geschiedenis, economie, kunst en filosofie.
Na beëindiging van zijn studie in Glasgow kreeg Adam Smith een beurs die hem in staat stelde in Oxford te gaan studeren. Twee jaar later werd hij uitgenodigd om in Edinburgh een aantal colleges in de Engelse letterkunde te gaan geven. Hierbij had Smith zoveel succes, dat hij benoemd werd tot hoogleraar in de logica en later tot hoogleraar in de moraalfilosofie aan de Universiteit van Glasgow.
In 1776 verscheen zijn boek de "Wealth of Nations", dat onmiddellijk een succes was. De eerste druk was in zes maanden uitverkocht. Het werd op grote schaal herdrukt en vertaald. Door dit boek wordt Adam Smith algemeen gezien als grondlegger van de economische wetenschap. Maar men moet hierbij echter niet uit het oog verliezen, dat geruime tijd vóór Smith reeds een aantal schrijvers zijn geweest die zich bezighielden met belangrijke economische problemen, met name op het gebied van de overheid, zoals François Quesnay.
Adam Smith overleed in 1790.

3) Zijn belangrijkste werk
In 1776 verscheen zijn boek de Wealth of Nations dat onmiddellijk een succes was. Door dit boek wordt Adam Smith algemeen gezien als grondlegger van de economische wetenschap. Er wordt een uitvoerige analyse gemaakt van de werking van de markteconomie. Bovendien wordt er een schets gemaakt van de historische ontwikkeling van de Europese markteconomie, worden er verschillende denksystemen van politieke economie besproken en spreekt Smith zich uit over de taken van de wetgever ter bevordering van economische groei.
Adam Smith laat in de Wealth of Nations zien hoe de arbeidsverdeling tussen individuen, die uitsluitend uit eigenbelang handelen, onbedoeld een bijdrage levert aan economische groei en het maatschappelijk welzijn. Het individu is 'led by an invisible hand to promote an end which is no part of his intention'. Deze metafoor van 'de onzichtbare hand' is onlosmakelijk verbonden met Adam Smith.
Volgens Smith worden gedragingen bepaald door verschillende, waaronder ook sociale, motieven en behoeften. Daaruit ontstaan regels voor het samenleven die het eigenbelang beperken. Binnen dit theoretische kader beschrijft Smith in zijn Wealth of Nations de werking van de markt en de manier waarop die markt in staat is het eigenbelang te reguleren, waardoor het maatschappelijk belang wordt vergroot. Smith was zich bewust van de beperkingen van die marktwerking. Zijn aanbevelingen tot een vrijere marktwerking moeten dan ook gezien worden in het licht van het mercantilistische denken in zijn tijd.
De invloed van de Wealth of Nations was erg groot. De bedrijven in Engeland hadden last van de restricties die de staat hen oplegde. Smith gaf de bedrijven een theorie die zei dat het helemaal niet goed was dat de overheid dit deed.

4) Dit is een voorbeeld van verlichting, dit boek, het geeft een totaal nieuw systeem.

5) http://www.xs4all.nl/~mkalk/smith.htm, http://www.theadvocates.org/celebrities/adam-smith_copy.jpg, http://www.liberales.be, http://www.st-andrews.ac.uk