Organel: De Vacuole

Vacuole Een vacuole is een met vocht gevuld blaasje dat omgeven is door een vacuolemembraan en zich in het cytoplasma van een cel bevindt. Vacuolen hebben een voedingsfunctie in plantaardige cellen en sommige één-celligen. Lyzosomen hebben een voedingsfunctie in dierlijke cellen. Deze Lysozomen zijn veel kleiner dan vacuolen en hebben ook aanmerkelijk minder functies dan vacuolen. Zo zorgen ze eigenlijk alleen voor de afbraak van stoffen, terwijl vacuolen ook nog diverse andere functies hebben zoals opslag van stoffen. Dierlijke cellen bevatten dus geen vacuolen. (Alleen enkele eencellige-diertjes, zoals bijv. een pantoffeldiertje hebben een kleine vacuole). Plantaarige cellen bevatten daarentegen meerdere kleine vacuolen. Deze vacuolen nemen water op en verenigen zich later tot één grote vacuole. Door het vergroten van de vacuolen wordt de cel uitgerekt, dat heet celstrekking. Oudere plantencellen bezitten dus meestal een grote centrale vacuole, in plaats van meerdere kleine zoals bij jonge dierlijke cellen. Vacuoles kunnen diverse functies hebben, die per organisme kunnen verschillen. De belangrijkste en meest algemene functie is met name de opslag van het vacuolevocht. Het vacuolevocht bestaat uit water met daarin opgeloste stoffen. Het bevat onder andere reservestoffen, kleurstoffen, hulpstoffen, afvalstoffen en opgeloste suikers. De kleurstoffen zorgen voor de kleur van bijvoorbeeld planten en bloemen. De bekendste kleurstof is anthocyaan. Dit zit onder andere in rode kool. De kleur van anthocyaan hangt af van de pH-waarde in de vacuole. In een zure omgeving is anthocyaan rood en in een niet-zure omgeving paars. Daarnaast worden er ook nog stoffen afgebroken. Ze kunnen ook een teveel aan zouten opnemen, wanneer daar in het cytoplasma van cel teveel van is. Ze zijn dus erg belangrijk voor de bescherming en het 'schoonhouden' van het inwendige milieu van de cel. Ook spelen vacuolen in plantencellen een belangrijke rol bij de osmotische regulatie, dat is de stevigheid van de cel. De plantaardige cel is veel steviger dan de dierlijke cel. De celwand en vacuolen geven samen voldoende stevigheid aan de cel. Soms neemt de centrale vacuole 80% tot 90% in van de totale inhoud van de volgroeide plantaardige cel. Vacuolen die goed gevuld zijn, zorgen ook voor een hoge spanningsdruk op de celwand.