Overstromingen

AARDRIJKSKUNDE

OVERSTROMINGEN
Welke veranderingen of verbeteringen zijn er tegenwoordig om overstromingen van het water te verhelpen of te minimaliseren?
Bij deze deelvraag gaat het over het oplossen van problemen rond wateroverlast en overstromingen.

1. JAF
Wat doet de JAF aan het beheersen van het water?
Hier bespreken we de vijf organisaties die hun krachten bundelen op het gebied van waterbeheer. Deze organisaties noemen zich JAF, Joint Approach for managing Flooding.
Deze vijf organisaties komen uit Nederland, Groot Brittannië en Duitsland. Zij ontwikkelen nieuwe strategieën en maatregelen om rivierwaterstanden beter te beheersen en zo de veiligheid te vergroten. De JAF kiest voor een andere aanpak dan de bestaande ideeën.

Bij dit nieuwe watermanagement letten ze op verschillende punten:
• Multifunctioneel gebruik van land. We gebruiken natuurgebied of agrarisch land om de bergingscapaciteit binnen het stroomgebied te vergroten.
• Herstel van natuurlijke beddingen om de bergingscapaciteit te vergroten, waar mogelijk in combinatie met natuurontwikkeling.
• Nieuwe technieken en strategieën ontwikkelen om overstromingen te beheersen.
• Mensen bewust maken van de gevaren van overstroming en laten zien welke maatregelen nodig zijn voor een veilige toekomst.

Het werkgebied van de JAF kun je hieronder zien. De oranje stippen op de kaart staan voor de gebieden die het meeste gevaar bieden en waar men momenteel aan werkt.

2. Overstromingen voorkomen (algemeen)
Welke verschillende oplossingen zijn er?
Een paar oplossingen:
1. Een organisatie als Greenpeace ziet het nut er van in om ontbossing tegen te gaan. Dit voorkomt overstromingen. Bossen helpen om de vermindering van de waterregulatie tegen te gaan.
2. Een ander gevaar is het gevaar van muskusratten. Deze ratten graven gaten in dijken en maken het zo dat de dijk op sommige gedeeltes instort want ze maken complete gangenstelsels.
Men probeert deze ratten te bestrijden door middel van vallen of vergifdozen.

3. Om met name overstromingen van rivieren tegen te gaan heeft men bij bijvoorbeeld de Regge, een belangrijke zijrivier van de Vecht, grote delen van het stroomgebied afgesneden. Dit is een van de projecten van JAF.
4. In het westelijke stroomgebied van de Overijsselse Vecht vinden bij extreme regenval overstromingen plaats, terwijl in de zomer het land verdroogt.
Daarom gaat het waterschap Groot Salland op verschillende plaatsen land gebruiken om het water langer vast te houden zodat het aantal overstromingen beperkt wordt. Ook word ervoor gezorgd dat op verschillende plaatsen geen verdroging optreed.
5. Door een in het verleden afgesneden meander, genaamd de Uilenkamp, weer aan de vecht te sluiten word de Vecht een kilometer langer en er onstaat zo meer ruimte om bij hoge waterstanden het water te bergen zodat overstromingen daar niet meer of weinig voorkomen.

Hieronder zie je een muskusrat die net uit zijn hol komt. De gang leid tot diep in de rivierkant. Als er meer gangen komen zal de rivierkant steeds meer gaan afbrokkelen en op sommige plaatsen instorten.

Wat voor gevaren kennen we van het water?

Inleiding
Dat water onze ergste vijand is, werd weer eens bewezen in 1952.Toen braken de dijken in Zeeland en Zuid-Holland door. Er was stormvloed én springtij. Er waren al plannen om een betere waterkering te maken in Zeeland, maar toen kwam de watersnoodramp. Het water drong door tot Noord-Brabant. Dit is het aantal slachtoffers:

Noord-Brabant: 247
Noord-Holland: 6
Zeeland: 865
Zuid-Holland: 677

Later werd bekend dat er in Nieuwerkerk (Zeeland) tijdens de rampnacht nog twee kinderen zijn geboren. Beide kwamen met hun moeders om het leven.Verder staan er in de slachtofferlijst 97 vermiste of (nog) niet geïdentificeerde personen. Daar moeten de twee pasgeborenen aan worden toegevoegd. Na publicatie van de 'Volledige lijst' zijn er nog slachtoffers teruggevonden en geïdentificeerd. Het aantal vermisten of niet-geïdentificeerde is dus lager, maar het precieze aantal is onbekend.

Naast de slachtoffers in Nederland vergingen er enkele onder Nederlandse vlag varende schepen. Ter hoogte van Egmond aan Zee vergingen de haringkotter YM 60 Catharina Duyvis en de kustvaarder Salland, respectievelijk met 16 en 7 bemanningsleden. Onderweg van Cuxhaven (D) naar Kingslynn (Eng) moet ook de kustvaarder Westland met een tienkoppige bemanning zijn vergaan. Van de Salland en de YM 60 zijn later enige restanten teruggevonden. Van de Westland ontbreekt sindsdien elk spoor. In totaal zijn er tijdens de noordwester storm van 1953 hoogstwaarschijnlijk 33 Nederlandse zeelieden omgekomen.


Het totaal aantal personen, verblijvend in Nederland of op een Nederlands schip, van wie bekend is dat zij omgekomen zijn door of tijdens de noordwester storm of de watersnoodramp van februari 1953, komt daarmee op 1795 + 2 + 33 = 1830 personen.

Vaak wordt het aantal slachtoffers van de overstromingen, dus zonder de omgekomen zeelieden, gesteld op 1835. Dat is het voorlopige aantal slachtoffers zoals in februari 1954 door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gepubliceerd. Het verschil met de hier genoemde bronnen is onverklaarbaar, aangezien de basisgegevens van het CBS verdwenen zijn. Waarschijnlijk is het toepassen van verschillende criteria de belangrijkste oorzaak. Op de 'Volledige lijst' van het Rode Kruis staat ten minste een persoon die op zondagmorgen een natuurlijke dood is gestorven. Verder staan er enkele militairen op die resp. op 2 en 4 februari tijdens reddingswerk omkwamen. Tot slot zijn er waarschijnlijk personen als gevolg van de watersnoodramp overleden nadat zij waren geëvacueerd. Hun aantal is onbekend.

Muskusratten en ander ongedierte
Nóg een gevaar dat de dijken bedreigd is de muskusrat. Deze dieren maken nesten en gangen in dijken. Tegenwoordig zijn dijken verstevigd met betonblokken op het oppervlak. De meeste dijken buiten de stad zijn niet verstevigd met deze betonblokken. Daar zijn muskusratten erg gevaarlijk. Vaak storten stukken dijk in door de gangen van de ratten. De gemeente zet wel vallen uit, maar de muskusrat is niet voor een gat te vangen. Het kost meer dan het oplevert. De gemiddelde kosten voor het vangen van één muskusrat (de val, de ambtenaren en de benzinekosten) zijn 97 euro.
Het water is en blijft de oudste vijand van Nederland. Wij wonen grotendeels onder zeeniveau, dus zijn dijken en dammen van groot belang. Als de dijken zouden doorbreken zal de helft van Nederland onder water staan. Want: Nederland Waterland.

De zee
De zee is een dreigend gevaar aan het noorden en het westen. De duinen zijn natuurlijke heuvels die het water tegenhouden. Die ontstaan door de wind van de zee, die zand opstuwt. Op sommige plaatsen ontstaan geen duinen. Zoals bij Friesland en Groningen. Daar houden stevige dijken het water tegen.

De rivieren
De rivieren uit ons land komen uit het buitenland, waar bergen zijn. Als het daar veel heeft geregend of als veel sneeuw op de bergen gesmolten is, krijgt de rivier een overvloed van water te verwerken. De brandweer heeft verschillende plannen gemaakt om het overtollige water weg te werken. Dit zijn waterkeringen.

Als de dijken en duinen door zouden breken…