De eerste jaren van Andreas Vesalius:
Het ontstaan van de moderne anatomie, kwam onder ander door één man. Hij wordt ook de wel de grondlegger van de anatomie genoemd. Andries van Wesele, bekender onder zijn Latijnse naam als geleerde: Andreas Vesalius, werd op 31 december in België het leven geschonken door zijn moeder Elisabeth Vesalius-Crabbe. De levensloop van Andreas Vesalius is helaas niet van lange duur; hij werd bijna 50 jaar oud. Zijn sterfdatum is 2 oktober 1564. Hij stierf nadat hij schipbreuk had geleden op het Griekse eiland Zante, terwijl hij zijn reisdoel: Jeruzalem (hij was op missie door de rechtbank gezonden) nooit heeft bereikt.
Op 15 jaar ging hij naar de middelbare school in Leuven: het Pedagogium Castri. Hij studeerde daar wijsbegeerte en rechten (ook wel ‘artes of filosofie’). Om zijn Grieks en Latijn te leren volgde hij ook nog een aantal studies aan het Collegium Trilingue. Dit was in de periode 1530 tot en met 1533.
Studeren:
Op 19-jarige leeftijd ging hij naar Parijs, om daar een medische opleiding te volgen. Dit was een traditie in zijn familie; vele waren beroemde artsen. Zijn vader Andreas was een beroemde apotheker. In Parijs kreeg hij les van 2 voorstanders van de Griekse anatoom Galenus: Jacobus Sylvius en Johannes Gunterius Andernacus.
Jacobus Sylvius leerde hem veel over het ontleden van (dierlijke) lichamen, door bijv. een poot van een schaap mee te nemen en deze door Vesalius te laten ontleden. Ook bij deze leraar mocht Vesalius meehelpen bij lijkbeschouwingen, deze waren in die tijd nog erg primitief.
Professor Andernacus was een grote aanhanger van Galenus. Galenus was de anatoom die zijn medische en wetenschappelijke ideeen baseerde op basis van deductie. Hij had zelf nog nooit een mens onderzocht, alleen apen en daarop baseerde hij zijn kennis. Dit weerhield de mensen er echter niet van om zijn kennis meer dan anderhalf millennium te geloven. Vesalius dacht hier anders over.
In Parijs bezocht hij de executieplaats van Montfaucon en het Cimetière des Saints Innocents en begon hij zich te interesseren voor anatomie. Dit kwam doordat hij daar erachter kwam dat de onderkaak van de mens uit één enkel beenstuk bestaat, in tegenstelling tot wat Galenus had gezegd.
In 1537 ging Vesalius terug naar Nederland. Daar was een oorlog tussen de Keizer Karel en Francois I. Tijdens de oorlog liet Vesalius zijn studie er niet bij zitten, hij zei zijn studie in Parijs op en ging verder aan de universiteit in Leuven. Daar mocht hij op een gegeven moment de lijkbeschouwingen doen, dit kwam doordat hij van botten van een begraven man (die terechtgesteld was) een echt skelet wist te bouwen. In ditzelfde jaar haalde Vesalius de laagste graad in de geneeskunde, hij was nu: baccalaureaat. Maar Vesalius was nog niet tevreden hiermee en wilde dus nog hogerop komen. Hij ging naar de universiteit in Padua, Italië. Daar haalde hij zijn eindexamen en werd ‘doctor in de geneeskunde’. In de periode 1540-1549 was hij professor aan de universiteit in Padua.
Maar hoewel Vesalius al gepromoveerd was, had hij nog niet zijn einddoel bereikt en dit was: hoogleraar in de chirurgie. De enige barrière was dat hij te weinig kennis had van de anatomie. Om deze te vergroten maakte hij een ‘actie’ wat hem niet te goede kwam te staan: hij groef een begraven man (veroordeeld) op uit zijn graf en onderzocht deze; ontleding van een menselijk lichaam dus.
Hoewel veel mensen kritiek hadden op zijn werk, trok Vesalius zich daar niet veel van aan. Hij ging gewoon door met het ontdekken van het menselijk lichaam. Hij ontdekte belangrijke en vooral nieuwe dingen, zo belangrijk dat hij vond dat het tijd werd om een boek te schrijven: Tabulae Anatomicae sex ( oftwel de Zes Anatomische platen). Vesalius beschreef het menselijk lichaam aan de hand van 6 platen (zie titel). Hij ontwierp zelf 3 platen, namelijk:
1) De plaat van de lever met het poortaderstelsel en de genitalia
2) Verneus stelsel
3) Arterieel stelsel
Dit waren de moeilijkste 3 delen. Een vriend van hem tekende de andere 3 platen in de vorm van skeletten. Uiteindelijk werd Vesalius meer geloofd dan Galenus. Galenus probeerde wanhopig het tegendeel te bewijzen, maar Vesalius had het voordeel dat hij al zijn beweringen kon bewijzen. Verzet: Waarom was er in zijn tijd nog veel verzet tegen het ontleden van lijken? In de tijd dat Andreas Vesalius leefde, de 16e eeuw dus, had de kerk nog grote invloed op het dagelijks leven van de mensen. De kerk had de redenering (en daarin geloofde iedereen sterk) dat als iemand overlijdt dat de ziel van degene naar de hemel gaat, terwijl zijn of haar lichaam op aarde blijft. Maar als het lichaam beschadigd zou raken (dit zou dan dus komen van het ontleden van het lijk) dan kon het de toegang naar de hemel geweigerd worden. Na zijn veelbesproken ‘actie’ van een begraven man op te graven en daarop sectie te verrichten, vonden veel mensen dat hij de wetten van de kerk had overschreden. Meesterwerk: De vader van Vesalius was hofapotheker, in diens van keizer Karel V. Waarschijnlijk heeft hij hem goed gediend want zijn zoon Andreas werd in 1544 benoemd tot ‘ medicus famliaris ordinarius’ . Dat was de Latijnse benaming voor hofarts. In die tijd was Andreas al heel bekend want hij had in 1543 zijn meesterwerk gepubliceerd. Deze kwam in augustus uit: De Humani Corporis Fabrica Libri septem. Dit waren zeven boeken waarin het menselijk lichaam haarfijn werd beschreven. Het bestond uit 760 bladzijdes waaronder 270 haarscherpe houtsneden. De werking van de organen en de structuur en functies van de bloedvaten werden precies beschreven. Dit meesterwerk was een resultaat van vijf jaar lang hard werken als hoogleraar aan de Universiteit van Padua. Hij was in deze Noord-Italiaanse stad beland omdat Duitsland en Frankrijk met elkaar overhoop lagen en dus was zijn studie in Parijs onmogelijk. Omdat zijn nieuwe ideeën en methodes tegenovergesteld waren van de oorspronkelijke ideeën en methodes kwam Vesalius in conflict met de conservatieve krachten. Tientallen jaren waren medici in conflict over de juistheid van zijn waarnemingen. Vesalius ging zo gebukt onder deze kritiek dat hij besloot om te stoppen met zijn academische carrière. Zo kwam hij dus uiteindelijk bij Karel V terecht. In dienst van de keizer: In de periode dat Vesalius bij de keizer in dienst was, huwde hij zich met Anna van Hamme uit Vilvoorde. In juli 1545 werd Vesalius vader van een dochter, die zij ook Anna noemden. Als hofarts had Vesalius bij de Karel V allesbehalve een gemakkelijke klus. De keizer was namelijk geen gemakkelijke patiënt; hij leed aan jicht en verzorgde zichzelf heel slecht. Bovendien was hij voortdurend op reis. Ook had hij maagklachten door zijn aparte eetgewoontes en zijn voorkeur voor ijsgekoelde drank. Hij luisterde ook slecht naar Vesalius en negeerde diens raad om geen drankjes en zalfjes van kwakzalvers te kopen. Toen Karel V afstand deed van de troon op 25 oktober 1555 ontsloeg hij het grootste deel van zijn huishoudpersoneel. Ook Vesalius werd ontslagen. Maar omdat hij de keizer goed gediend had kreeg hij als dank de eretitel van ‘ Comes Palatinus’ ofwel ‘ de Graaf van het Heilig Lateraans Paleis’. Dit was één van de grootste onderscheidingen van die tijd. Vervolgens trad Vesalius in dienst bij Karels zoon: Philips II met wie hij in 1559 meevoer naar Spanje. In Madrid heeft Vesalius zich nooit thuis gevoeld. Er was geen enkele mogelijkheid om anatomie te beoefenen. In april 1564 vertrekt Vesalius voor een diplomatieke missie naar het Heilig Land. Samen met zijn vrouw en dochter verlaat hij Spanje. In Cette (bij Montpellier) neemt hij afscheid van zijn vrouw en dochter, die verder reizen naar Brabant. Hij zelf gaat via Italië naar Palestina. In Palestina wil hij na enkele weken met een pelgrimsboot uit Nueremberg terugvaren naar Brabant. Helaas komt hij in een storm terecht en hij lijdt schipbreuk ter hoogte van het Griekse eiland Zante, waar hij op 15 oktober 1564 ter plaatse overlijdt. In Zante herinneren drie monumenten de vader van de anatomie. Er is een museum, een plein en een straat; de Hodos Vesaliou. In Zante is Vesalius ook begraven. Manier van werken: Vesalius werkte anders dan zijn voorgangers omdat hij één van de eerste was die niet alles zomaar klakkeloos accepteerde. Hij wilde feiten zien. Hij deed veel ontdekkingen die voor ons nu heel vanzelfsprekend zijn. Bijvoorbeeld dat een mens geen linker en rechter harthelft heeft, maar gewoon één hart. De voorgangers van Vesalius kwamen alleen maar aan hun kennis door dieren te ontleden en omdat ze dingen ‘verzonnen’ die logische leken.
Bronnenlijst:
- Bron 1: http://www.digischool.nl/ckv2/ckv3/kunstentechniek/vesalius/andreas_vesalius.htm
- Bron 2: http://www.groept.be/T/campus/vesalius/naam.htm
- Bron 3: http://oud.refdag.nl/series/uitvindingen/990518weet02.html
- Bron 4: http://users.pandora.be/kabaja/weboefeningen/vesalius.htm
- Bron 5: Prof. Dr. R.C. van Caenegem en anderen, Grote Winkler Prins Encyclopedie in 25 delen (Deel 23 Ver-water), Pagina 140, Amsterdam Elsevier Brussel.
- Bron 6: http://home.scarlet.be/~p4u02764/vesalius/webdoc3.htm
3) Arterieel stelsel
Dit waren de moeilijkste 3 delen. Een vriend van hem tekende de andere 3 platen in de vorm van skeletten. Uiteindelijk werd Vesalius meer geloofd dan Galenus. Galenus probeerde wanhopig het tegendeel te bewijzen, maar Vesalius had het voordeel dat hij al zijn beweringen kon bewijzen. Verzet: Waarom was er in zijn tijd nog veel verzet tegen het ontleden van lijken? In de tijd dat Andreas Vesalius leefde, de 16e eeuw dus, had de kerk nog grote invloed op het dagelijks leven van de mensen. De kerk had de redenering (en daarin geloofde iedereen sterk) dat als iemand overlijdt dat de ziel van degene naar de hemel gaat, terwijl zijn of haar lichaam op aarde blijft. Maar als het lichaam beschadigd zou raken (dit zou dan dus komen van het ontleden van het lijk) dan kon het de toegang naar de hemel geweigerd worden. Na zijn veelbesproken ‘actie’ van een begraven man op te graven en daarop sectie te verrichten, vonden veel mensen dat hij de wetten van de kerk had overschreden. Meesterwerk: De vader van Vesalius was hofapotheker, in diens van keizer Karel V. Waarschijnlijk heeft hij hem goed gediend want zijn zoon Andreas werd in 1544 benoemd tot ‘ medicus famliaris ordinarius’ . Dat was de Latijnse benaming voor hofarts. In die tijd was Andreas al heel bekend want hij had in 1543 zijn meesterwerk gepubliceerd. Deze kwam in augustus uit: De Humani Corporis Fabrica Libri septem. Dit waren zeven boeken waarin het menselijk lichaam haarfijn werd beschreven. Het bestond uit 760 bladzijdes waaronder 270 haarscherpe houtsneden. De werking van de organen en de structuur en functies van de bloedvaten werden precies beschreven. Dit meesterwerk was een resultaat van vijf jaar lang hard werken als hoogleraar aan de Universiteit van Padua. Hij was in deze Noord-Italiaanse stad beland omdat Duitsland en Frankrijk met elkaar overhoop lagen en dus was zijn studie in Parijs onmogelijk. Omdat zijn nieuwe ideeën en methodes tegenovergesteld waren van de oorspronkelijke ideeën en methodes kwam Vesalius in conflict met de conservatieve krachten. Tientallen jaren waren medici in conflict over de juistheid van zijn waarnemingen. Vesalius ging zo gebukt onder deze kritiek dat hij besloot om te stoppen met zijn academische carrière. Zo kwam hij dus uiteindelijk bij Karel V terecht. In dienst van de keizer: In de periode dat Vesalius bij de keizer in dienst was, huwde hij zich met Anna van Hamme uit Vilvoorde. In juli 1545 werd Vesalius vader van een dochter, die zij ook Anna noemden. Als hofarts had Vesalius bij de Karel V allesbehalve een gemakkelijke klus. De keizer was namelijk geen gemakkelijke patiënt; hij leed aan jicht en verzorgde zichzelf heel slecht. Bovendien was hij voortdurend op reis. Ook had hij maagklachten door zijn aparte eetgewoontes en zijn voorkeur voor ijsgekoelde drank. Hij luisterde ook slecht naar Vesalius en negeerde diens raad om geen drankjes en zalfjes van kwakzalvers te kopen. Toen Karel V afstand deed van de troon op 25 oktober 1555 ontsloeg hij het grootste deel van zijn huishoudpersoneel. Ook Vesalius werd ontslagen. Maar omdat hij de keizer goed gediend had kreeg hij als dank de eretitel van ‘ Comes Palatinus’ ofwel ‘ de Graaf van het Heilig Lateraans Paleis’. Dit was één van de grootste onderscheidingen van die tijd. Vervolgens trad Vesalius in dienst bij Karels zoon: Philips II met wie hij in 1559 meevoer naar Spanje. In Madrid heeft Vesalius zich nooit thuis gevoeld. Er was geen enkele mogelijkheid om anatomie te beoefenen. In april 1564 vertrekt Vesalius voor een diplomatieke missie naar het Heilig Land. Samen met zijn vrouw en dochter verlaat hij Spanje. In Cette (bij Montpellier) neemt hij afscheid van zijn vrouw en dochter, die verder reizen naar Brabant. Hij zelf gaat via Italië naar Palestina. In Palestina wil hij na enkele weken met een pelgrimsboot uit Nueremberg terugvaren naar Brabant. Helaas komt hij in een storm terecht en hij lijdt schipbreuk ter hoogte van het Griekse eiland Zante, waar hij op 15 oktober 1564 ter plaatse overlijdt. In Zante herinneren drie monumenten de vader van de anatomie. Er is een museum, een plein en een straat; de Hodos Vesaliou. In Zante is Vesalius ook begraven. Manier van werken: Vesalius werkte anders dan zijn voorgangers omdat hij één van de eerste was die niet alles zomaar klakkeloos accepteerde. Hij wilde feiten zien. Hij deed veel ontdekkingen die voor ons nu heel vanzelfsprekend zijn. Bijvoorbeeld dat een mens geen linker en rechter harthelft heeft, maar gewoon één hart. De voorgangers van Vesalius kwamen alleen maar aan hun kennis door dieren te ontleden en omdat ze dingen ‘verzonnen’ die logische leken.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden