Milankovic

Wie is Milankovic? Milankovic werd geboren op 28 mei 1879 als Milutin Milankovic in Slovenië en stierf op 79-jarige leeftijd op 12 december 1958 in Belgrado, Joegoslavië met de Joegoslavische nationaliteit. Wat was Milankovic? Milankovic was bekend als Joegoslavische astroloog, klimatoloog en wiskundige. In 1905 haalde Milankovic zijn ingenieursdiploma aan de universiteit van Wenen. In 1909 haalde Milankovic zijn hoogleraarschap voor wiskunde aan de universiteit van Belgrado en werd in datzelfde jaar ook directeur van de sterrenwacht aldaar. Waarom was Milankovic zo belangrijk? Milankovic is de man, samen met Mièkovic, van de berekening van de Milankovickromme. Wat deze kromme inhoudt kom ik later op terug.
Werken van Milankovcæ zijn? - Mathemathische Klimalehre und astronomische Theorie der Klimaschwankungen, in: Handb. der Klimat., I, A (1930); - Stellung und Bewegung der Erde im Weltall, in: Handb. der Geophysik, I, 2 1930 Wat is de Milankovickromme? Dit is de kromme waarin voor verschillende breedtegraden de ontvangen zonnestraling staat, over een periode van 600.000 jaar. Daarbij moet rekening gehouden worden met 3 variabelen / factoren: 1. de helling van de baan van de aarde om de zon varieert tussen de 21,5 en 24,5 graden, 2. het middelpunt van de baan om de zon, het middelpunt van een ellips, verandert na een periode van 96.000 jaar en tot slot 3. de baan van de aarde om de zon is niet precies een jaar maar wijkt een beetje af. Deze 3 factoren bepalen de ontvangen zonnestraling. Wat heb je aan de Milankovickromme? Met deze kromme werd bewezen, na een vergelijking met een onderzoek van Croll, dat astrologische aspecten debet waren aan het terugkomen en weggaan van ijstijden. Na een tijdje werd er toch wel sceptisch naar de kromme gekeken en waren andere onderzoekers het erover eens dat door een onduidelijke tijdschaal het onderzoek niet getoetst kon worden. De kromme zelf is dus uiteindelijk niet dé doorbraak geworden op het gebied van klimatologisch onderzoek. De 3 variabelen / factoren wel, deze zijn door Croll als Milankovic gevonden, maar dragen de naam van laatstgenoemde. Hoe komt het dat de Milankovickromme geen succes was? Zoals al gezegd door het ontbreken van een goede tijdschaal, maar ook omdat in deze tijd door de moderne onderzoekstechnieken veel preciezer onderzoek gedaan kan worden. Als Milankovic in onze tijd had geleefd, had hij dé theorie kunnen schrijven die het fenomeen weggaan en terugkomen van ijstijden verklaart. Welke nieuwe technieken zijn nu wel voorhanden en toen niet om klimaten te achterhalen? Als Milankovic nu had geleefd had hij kunnen beschikken over zeer precieze onderzoekstechnieken om een preciezere tijdschaal te maken. Hier zet ik een paar technieken op een rijtje die zeer precies zijn. Pollenanalyse: deze stuifmeelkorrels van planten zijn lang bewaard gebleven in veenlagen. Uit deze korrels kun je de vegetatie uit een bepaalde tijd opmaken. Bomen zoals de spar en lariks vind je in koude tijden. Radiologisch onderzoek naar kalk uit fossielen. Dit zijn versteende organismen die zijn behouden uit een zeer ver verleden. De zogenaamde gidsfossielen hoorden bij een bepaalde tijd en geven aanwijzingen over het klimaat in die periode. Door middel van radiologisch onderzoek kunnen deze gegevens uit de kalk van de fossielen gehaald worden. Schelpdiertjes: boven een bepaalde temperatuur produceren deze foraminaferen rechtsdraaiende schelpjes en daaronder linksdraaiende. Zo kun je door de vorm van de schelpjes een bepaalde temperatuur weten en weer door radiologisch onderzoek kun je de oudheid van de schelpjes achterhalen. Zuurstof: als onderdeel van water en kalk is zuurstof een belangrijk element om het klimaat te bepalen. Er wordt dan onderscheid gemaakt tussen een licht zuurstofatoom 16O en een zwaarder: 17O en 18O. Aan de verhouding tussen de lichte en de zware zuurstofatomen kun je de temperatuur van water in een bepaalde periode halen. De verhouding 500.000 op 1026 duidt op een temperatuur van 0 graden. Deze atomen worden uit kalkskeletten van zeedieren gehaald. Als je de oudheid van de skeletten achterhaalt heb je ook de temperatuur te pakken uit die tijd. Leefde Milankovic nog maar dan had hij zijn theorie kunnen bijstellen.