Bloemlezing Gevangenschap

Motivatie voor het thema

Het thema ‘gevangenschap’ heb ik gekozen omdat het mij de manier waarop de gedichten wel aansprak. Het waren geen breinbrekers, maar ook geen kinderversjes, misschien wel omdat ze door ‘doorsnee’ mensen zijn geschreven. De eerste 4 gedichten komen uit een bundel van Amnesty International, genaamd ‘Als ik vrijkom..’. Ik had geen hoge verwachtingen van deze bundel, maar de gedichten waren, naar mijn mening, verbazend goed. Eerst wilde ik een vrolijk thema kiezen, maar dat was zo simpel en lag zo voor de hand dat ik maar dit onderwerp gekozen heb. Hier zijn mijn favoriete gedichten uit de bundel en van het hele internet.

Volle maan in de gevangenis

De maan schijnt op de tralies en de vloer
van de tijgerkooi, gevangenis in een gevangenis
mijn hart beknelt door verlangens
is het nu het 7e of het 9e jaar?

over de muren en het prikkeldraad
zie ik de miljoenen neonlampen
buiten dat ook een gevangenis is
als het hart van de geliefde (en zij die vergeten zijn)

en plots weet ik het zeker
het is nu het 8e jaar

-Sitor Situmorang, Indonesië

Motivatie

Toen ik dit gedicht las, moest ik denken aan school. Als je op een zomerdag in de klas zit, een gevangenis in een gevangenis, en je wil heel graag weg, naar het zwembad of een terrasje, en je ziet andere scholieren wèl weggaan, dan raak je op het een gegeven moment de tel kwijt, welk uur is het nou? Hoe lang moet ik nog? Het is misschien niet helmaal de bedoeling van de dichter, maar het lijkt er wel op.

Morgen

Je bent wakker
waar ben je? in je eigen huis
je bent er nog steeds niet aan gewend
in je eigen huis te zijn als je wakker wordt! dat is een van de gevolgen
van dertien jaar gevangenschap
wie is het die naast je slaapt? het is niet de eenzaamheid maar je vrouw
zij slaapt als een roos
zwangerschap staat een vrouw goed
hoe laat is het? acht uur
dat betekent dat je veilig bent
tot de avond
omdat het niet de gewoonte is
dat de politie overdag een inval doet

-Nazim Hikmet, Turkije

Dit wil je ook lezen:

Zo schrijf je een goed opiniestuk

Motivatie

Het mooiste van dit gedicht zijn het begin en het einde. Het begint vrij positief, na 13 jaar vrijgekomen, vrouw zwanger, maar in de laatste drie regels lees je dat het gevaar nog steeds bestaat, dat hij gearresteerd wordt. Best treurig natuurlijk en jammer genoeg staat er geen informatie over het huidige leven van de dichter bij in de bundel.

De kap

Vandaag namen ze me de kap af
hoe kan ik nu huilen
precies op dit moment
dat ik zo moet huilen? waar moet ik mijn tranen verbergen
nu ze me de kap afnemen? -anoniem (Chili)

Motivatie
In het begin, toen ik dit gedicht las, wist ik niet goed wat ik er nou mee moest. De schrijver werd duidelijk gestraft, d.m.v een kap over zijn hoofd en probeert zich groot te houden, maar misschien begrijp ik het niet omdat wij in Nederland zulke omstandigheden niet kennen. Toch is het een goed gedicht, vooral omdat het kort en niet te makkelijk is.

Als ik vrijkom

Als ik vrijkom
ga ik iemand vragen
mij aan te raken
heel voorzichtig graag
en langzaam
raak me aan
ik wil
weer leren
hoe het leven voelt

ik ben zeven jaar
door niemand aangeraakt
zeven jaar lang
zonder aanraking
en ik weet nu
wat ‘onaanraakbare’ betekent

niet totaal zonder aanraking
ik kan de dingen tellen
die ik voelde;

een: vuisten
in het begin
felle woeste vuisten
beukend en beukend
tot ik me gillend
herinner
laat me gaan
laat me alsjeblieft gaan

twee: handen
de eerst vier jaar handen
iedere dag
zoekende klophanden -armen hoog, schoenen uit
benen uit elkaar- pookhanden, methodisch, zwaar, onverschillig
alle eigenheden
wegtastend

ik wil geen vuisten en handen
ik wil
weer aangeraakt worden
en aanraken
ik wil mij weer levend
voelen
wanneer ik vrijkom… wil ik zeggen
hier ben ik
raak me alsjeblieft aan

-Hugh Lewin, Zuid-Afrika

Motivatie

Ik had eerst niet zo’n zin om dit gedicht te lezen, vanwege zijn lengte, maar ik deed het en werd zowaar ontroerd, het raakte me echt. Misschien omdat het zo wreed is en ik het me heel goed kan voorstellen. Ik weet het niet precies, misschien is het de manier waarop het geschreven is, maar misschien wel iets heel anders.

Gevangenis

Waarin ik ben en blijf: Strooien matras met de verborgen spijlen
Scheermes, dat ga ik slijpen aan de spijlen
Nagel waarmee ik op de muren schrijf

Spiegel met het doorsneden bovenlijf -hoe ik ook loop, ik kan hem niet omzeilen
in het voorbijgaan stokt het hoofd een wijle
de hand grijpt naar de hals, zo lang, zo stijf

dit zie ik, als ik in de tramruit blik
in de voorjaarsstraten, waarin orgels zingen, als ik verlegen naar een vreemde knik

en iedre dag op nieuw moet ik mij dwingen
tot het duel met de gewone dingen
ik doe het, maar soms is het of ik stik

-Ed Hoornik

Motivatie

Dit gedicht komt uit een andere bundel, nl. Verzamelde gedichten (1983), maar is ook heel goed. Het geeft een gevoel weer waar veel mensen mee zitten. Het geeft ook mooi de gevolgen van het leven in het gevang en daarna het leven in de gewone wereld, die gewoon doordraait als jij ‘in de bak’ zit, weer. Erg mooi.

Gedicht in Proza