Bloemlezing

Zijn zuster stierf – had men het hem verteld
toen hij het doodgaan nog niet kon bevatten, of had hij zelf die dood gedacht, omdat een
vergeten willen zijn hem had gekweld? – als kind. Want hij werd ziek, lag zich in natte
lakens verlost te denken door een held zo haast nog zij was hij – geen leeftijd telt
voordat een laken wordt bevlekt met spatten. In zijn bloed dood. Toen hij genas als ander, minder van hier en in zijn blik ontmander, zag hij gezichten als hij insliep, zelf
zo diep vergetend dat zij talloos bleven. Tot hij haar weervond en zij bleek te leven, het haar al grijzend, maar zij was pas elf. Naam: C.O Jellema

Titel (1e regel) : Zijn zuster stierf – had men het hem verteld
Titel van bundel: Een slaande hoef, sonnetten (parousia animae) Uitgever: Querido
Jaartal van uitgave: 1988
Pagina: 29 · We hebben dit gedicht gekozen omdat: de tekst ons erg aansprak. Omdat een van ons pas geleden zelf nog met de dood van een jong meisje in aanraking kwam, vonden we dit erg toepasselijk. · Het metrum van de 1e twee regels: trochee
Zijn zuster stierf – had men het hem verteld
toen hij het doodgaan nog niet kon bevatten, · Het rijmschema: abca daab eef ggf à combinatie van gepaard rijm met onarmend rijm · Alliteratie: niet aanwezig · Assonantie: men het hem verteld · Enjambement: vergeten willen zijn hem had gekweld? – als kind. Want hij werd ziek, lag zich in natte · Stijlfiguur: Ø Retorische vraag: omdat een vergeten willen zijn hem had gekweld? · Vergelijking met verbindingswoord: Toen hij genas als ander · Vergelijking zonder verbindingswoord: niet aanwezig · Metafoor: zo haast nog zij was hij · Metonymia: niet aanwezig · Innerlijke tegenstelling: In de eerste acht regels is hij ziek, na de acht is hij dood
5 4 3 2 1
Moeilijk x Makkelijk
Vrolijk x Droevig
Humoristisch x Ernstig
Gevoelig x Hard
Afstandelijk x Ontroerend
Hoopvol x Verbitterd
Liefdevol x Haatdragend
Interessant x Saai
Herkenbaar x Niet herkenbaar
De ogen van de beer zijn nauw, hij stapt
Wanneer de man het zegt over hoog touw, Maakt salto’s voor- en achterwaarts en danst
Door grasland terug naar zijn kring in het zand. Na ieder nummer draagt hij de zweep aan
Waarmee de man hem dadelijk zal slaan. Tussen de boer in streepjespak, de vrouw

Van spek, het kind dat in zijn handen klapt, Zie je hem liggen op het eind, zijn huid
Achter kale voetzolen blind languit. Naam: Eva Gerlach
Titel: Circus herinnering
Titel van de bundel: De kracht van verlamming
Uitgever: De Arbeiderspers Amsterdam
Jaartal van uitgave: 1988
Pagina: Blz. 20 · We hebben dit gedicht gekozen omdat: het te begrijpen is, het eerst gaat over hoe het publiek naar het circus kijkt en dan hoe het er werkelijk aan toegaat. · Metrum van 1e twee regels: jambe
De ogen van de beer zijn nauw, hij stapt
Wanneer de man het zegt over hoog touw. · Het rijmschema: abcd ee baff à soms gepaard rijm · Assonantie: dadelijk zal slaan · Alliteratie: niet aanwezig · Enjambement: niet aanwezig · Beeldspraak met verbindingswoord: de vrouw van spek · Beeldspraak zonder verbindingswoord: niet aanwezig · Metafoor: niet aanwezig · Metonymia: niet aanwezig · Stijlfiguren: Ø Opsomming: Tussen de boer in streepjespak, de vrouw van spek, het kind dat in zijn handen klapt Ø Inversie: zie je hem liggen op het eind · Sluitende interpretatie: Het gedicht heeft niet veel typerende kenmerken van gedichten. Het valt ons op dat in de 1e alinea het beeld dat je krijgt van het circus positief is en dat de 2e en 3e alinea negatief. Je wordt als het ware in het begin voor de gek gehouden. Het spreekt ons aan dat ze eerst laten zien wat we allemaal zien als we naar het circus gaan en dan wat er in het echt gebeurd tijdens zo’n show. 5 4 3 2 1
Moeilijk x Makkelijk

Vrolijk x Droevig
Humoristisch x Ernstig
Gevoelig x Hard
Afstandelijk x Ontroerend
Hoopvol x Verbitterd
Liefdevol x Haatdragend
Interessant x Saai
Herkenbaar x Niet herkenbaar
Het gillend dansen op een hete dag
Over een speelplaats, waar de meester
De brandspuit van het noodlokaal hanteert, Die aanval van geluk, het bijna
Zijn gebleven in extase en gelach, Vaak nog herinnerd, Zo, nee zo gedachteloos dierlijk
Is dat genot niet teruggekeerd. Naam: Ed Leeflang
Titel(1e regel): Het gillend dansen op een hete dag
Titel van bundel: Op Pennewips plek
Uitgever: De Arbeiderspers

Jaartal van uitgave: 1982
Pagina: Blz. 34 · We hebben dit gedicht gekozen omdat: het gaat over de onschuld van jonge kinderen en dat je als volwassene nooit meer zo zorgeloze vreugde mee kan maken. Het spelen van de kinderen is leuk geformuleerd. · Het metrum van de 1e twee regels: trochee
Het gillen dansen op een hete dag
Over een speelplaats, waar de meester · Het rijmschema: blank rijm · Alliteratie: niet aanwezig · Assonantie: extase en gelach · Enjambement: niet aanwezig · Stijlfiguur: Ø Herhaling: Zo, nee zo · Vergelijking met verbindingswoord: niet aanwezig · Vergelijking zonder verbindingswoord: niet aanwezig · Metafoor: niet aanwezig · Metonymia: niet aanwezig
5 4 3 2 1
Moeilijk x Makkelijk
Vrolijk x Droevig
Humoristisch x Ernstig
Gevoelig x Hard
Afstandelijk x Ontroerend
Hoopvol x Verbitterd
Liefdevol x Haatdragend
Interessant x Saai
Herkenbaar x Niet herkenbaar
Hitler liet voortdurend scheten
En ging als Führer permanent
Van zwavelige damp omgeven
Die tot lang na z’n vertrek
In de ruimte rond bleef zweven
Ook al werden alle ramen er
Direct tegen elkaar opengezet
Men kan Herr Hitler veel
Verwijten maar niet dat hij

Niet konsekwent zijn ware
Aard heeft laten blijken
Want viel soms niet van
Oudsher al de aanwezigheid
Des Duivels uit de geur
Van zwavel af te leiden? Hoe men hem ook mag verguizen
Niemand die ontkennen kan
Dat hij het mensdom en
De wereld wel een poepie
Heeft laten ruiken
Naam: J.A. Deelder
Titel(1e regel): Des duivels
Titel van bundel:Transeuropa
Uitgever: De bezige bij
Jaartal van uitgave: 1995
Pagina: Blz. 16 · We hebben dit gedicht gekozen omdat: het een verrassend onderwerp is. We hadden nog niet eerder een gedicht over Hitler gelezen, deze sprak ons direct aan. Vooral de eerste regel vonden we wel grappig. · Het metrum van de eerste twee regels: trochee
Hitler liet voortdurend scheten

En ging als Führer permanent · Het rijmschema: blank rijm · Alliteratie: Des Duivels · Assonantie: Hitler liet · Enjambement: Men kan Herr Hitler veel
Verwijten maar niet dat hij · Stijlfiguur: Ø Sarcasme: dat hij het mensdom en
De wereld wel een poepie
Heeft laten ruiken · Vergelijking met verbindingswoord: niet aanwezig · Vergelijking zonder verbindingswoord: niet aanwezig · Metafoor: synesthesie, iets dat hoort bij het ene zintuig wordt geplaatst bij iets dat hoort bij een ander zintuig. De wereld wel een poepie
Heeft laten ruiken · Metonymia: Herr Hitler
5 4 3 2 1
Moeilijk x Makkelijk
Vrolijk x Droevig
Humoristisch x Ernstig
Gevoelig x Hard
Afstandelijk x Ontroerend
Hoopvol x Verbitterd
Liefdevol x Haatdragend
Interessant x Saai
Herkenbaar x Niet herkenbaar
De eerste regel is om te beginnen. De tweede is de elfde van beneden. De derde is om wat terrein te winnen. De vierde moet dus rijmen op de tweede. De vijfde draait u plotseling een loer. De zesde heeft de vijfde weer versjteerd. De zevende schijnt wat geouwehoer, De achtste bloedserieus. Of omgekeerd. De negende vertelt nog eens hetzelfde. De tiende is misschien een desillusie. De elfde is niets anders dan de elfde. De twaalfde is van niets de eindkonklusie. Naam: Gerrit Komrij
Titel(1e regel): Een gedicht

Titel van bundel: Lees nog is een gedicht
Uitgever: Querido
Jaartal van uitgave: 1981
Pagina: Blz. 148 · We hebben dit gekozen omdat: we het erg grappig vonden. We zijn met deze bloemlezing ook bezig met het ontleden van gedichten, en dit gedicht gaat daar ook min of meer over. · Het metrum van de 1e 2 regels: jambe
De eerste regel is om te beginnen. De tweede is de elfde van beneden. · Het rijmschema: abac dede fgfg à gekruist rijm · Alliteratie: niet aanwezig · Assonantie: niet aanwezig · Enjambement: niet aanwezig · Een stijlfiguur: Ø Litotes: De elfde is niets anders dan de elfde · Vergelijking met verbindingswoord: de elfde is niets anders dan de elfde · Vergelijking zonder verbindingswoord: de tweede is de elfde van beneden · Metafoor: niet aanwezig · Metonymia: niet aanwezig
5 4 3 2 1
Moeilijk x Makkelijk
Vrolijk x Droevig
Humoristisch x Ernstig
Gevoelig x Hard
Afstandelijk x Ontroerend
Hoopvol x Verbitterd
Liefdevol x Haatdragend
Interessant x Saai
Herkenbaar x Niet herkenbaar
Een juffrouw uit een kermiskraam
Verloor opeens haar goede naam. Ten zeerste in het nauw gebracht, Zocht zij de naam een ganse nacht. Maar in het eerste morgenlicht
Deed een politieman zijn plicht. Toen hij vernam wat haar ontbrak, Bood hij haar gratis onderdak. En bovendien, als grootste schat, Een naam in het politieblad. Naam: M. Mok
Titel(1e regel): De naam

Titel van bundel: Berijmde bokkensprongen
Uitgever: Wereldbibliotheek-vereniging
Jaartal van uitgave: 1962
Pagina: Blz. 35 · We hebben dit gedicht gekozen omdat: het grappig is, omdat je eerst denkt dat de vrouw onrecht aangedaan is terwijl vervolgens blijkt dat zij de boosdoener is. · Het metrum van de 1e twee regels: jambe
Een juffrouw uit een kermiskraam
Verloor opeens haar goede naam. · Het rijmschema: aa bb cc dd ee àgepaard rijm · Alliteratie: niet aanwezig · Assonantie: niet aanwezig · Enjambement: niet aanwezig · Stijlfiguur: Ø Vooropplaatsing + inversie: verloor opeens haar goede naam · Vergelijking met verbindingswoord: niet aanwezig · Vergelijking zonder verbindingswoord: niet aanwezig · Metafoor: niet aanwezig · Metonymia: naam in het politieblad
5 4 3 2 1
Moeilijk x Makkelijk
Vrolijk x Droevig
Humoristisch x Ernstig
Gevoelig x Hard
Afstandelijk x Ontroerend
Hoopvol x Verbitterd
Liefdevol x Haatdragend
Interessant x Saai
Herkenbaar x Niet herkenbaar
Ik maakte in het totaal nu
Al een vliegreisje of zes
Ik benijd de mensen die nooit vlogen
Al is dat nog zo ouderwets
Hun netvlies werd nog nooit geteisterd
Door het verschijnsel stewardess
Arrogant en saggerijnig

Doen ze hun werk met tegenzin
En de arme passagier gaat
Met zo'n kreng de hoogte in
En wie niet zijn vliegbrevet heeft
Hem vindt de stewardess te min
Ondanks die misselijke houding
Die neerbuigendheid, dat air
Is het stewardessje heel geliefd
Ontzagwekkend populair
Het is bij de meeste stewardessen
De nekslag voor hun karakter
Hoeveel mannen, zelfs zakenmannen
Staren haar door het gangpad na
En hopen vurig op een noodlanding
In de oerwouden van Afrika
Ze snoepen bij die zoete dagdroom
Van plastic snack en plastic vla
En ze wensen alle passagiers
Een snelle en een wisse dood
En redden slechts de stewardessen
Want hun geilzucht is heel groot
Maar het stewardessje naait nog liever

De automatische piloot
Hun verwaandheid is gevaarlijk
Vaak komt hoogmoed voor de val
En dan sleept ze alle passagiers mee
Van wie geen het overleven zal
Naam: Hans Dorrestijn
Titel(1e regel): Het anti-stewardessen lied
Titel van bundel: Huishoudelijke omstandigheden
Uitgever: Bert Bakker
Jaartal van uitgave: 1986
Pagina: Blz. 28 · We hebben dit gedicht gekozen omdat: we het eens zijn met de schrijver en vonden het een grappig rijmpje. · Metrum van 1e twee regels: jambe
Ik maakte in het totaal nu
Al een vliegreisje of zes · Het rijmschema: blank rijm met soms gekruist rijm · Assonantie: het verschijnsel stewardess · Alliteratie: zelfs zakenmannen · Enjambement: Hun netvlies werd nog nooit geteisterd
Door het verschijnsel stewardess · Beeldspraak met verbindingswoord: niet aanwezig · Beeldspraak zonder verbindingswoord: niet aanwezig · Metafoor: niet aanwezig · Metonymia: niet aanwezig · Stijlfiguren: Ø Climax: die misselijke houding, die neerbuigendheid, dat air Ø Sarcasme: Hun netvlies werd nog nooit geteisterd, door het verschijnsel stewardess · Sluitende interpretatie: het is een humoristisch gedicht. Wat ons opviel is dat het inderdaad meer een lied dan een gedicht is. Daarom waren er ook niet zoveel kenmerkende eigenschappen van een gedicht aanwezig. Wat ons aansprak was het onderwerp, we vonden dat de schrijver gelijk had en daarom was het gedicht leuk om te lezen. 5 4 3 2 1

Moeilijk x Makkelijk
Vrolijk x Droevig
Humoristisch x Ernstig
Gevoelig x Hard
Afstandelijk x Ontroerend
Hoopvol x Verbitterd
Liefdevol x Haatdragend
Interessant x Saai
Herkenbaar x Niet herkenbaar
Mijn moeder is mijn naam vergeten, Mijn kind weet nog niet hoe ik heet. Hoe moet ik mij geborgen weten? Noem mij, bevestig mijn bestaan, Laat mijn naam zijn als een keten. Noem mij, noem mij, spreek mij aan, O, noem mij bij mijn diepste naam. Voor wie ik liefheb
Naam: Neeltje Maria Min
Titel(1e regel): Mijn moeder is mijn naam vergeten
Titel van bundel: Voor wie ik liefheb wil ik heten
Uitgever: Bert Bakker

Jaartal van uitgave: 1976
Pagina: Blz. 7 · We hebben dit gedicht gekozen omdat: we het erg droevig vonden. Het sprak ons aan door de eerste regel. Het lijkt te gaan over een eenzaam persoon, die niet weet wie hij of zij is. · Het metrum van de 1e 2 regels: jambe
Mijn moeder is mijn naam vergeten, Mijn kind weet nog niet hoe ik heet. · Het rijmschema: Aba acad à verspringend rijm · Alliteratie: niet aanwezig · Assonantie: mij bij mijn · Enjambement: niet aanwezig · Stijlfiguur: Ø Tautologie: Noem mij, noem mij, spreek mij aan · Vergelijking met verbindingswoord: niet aanwezig · Vergelijking zonder verbindingswoord: niet aanwezig · Metafoor: niet aanwezig · Metonymia: niet aanwezig
5 4 3 2 1
Moeilijk x Makkelijk
Vrolijk x Droevig
Humoristisch x Ernstig
Gevoelig x Hard
Afstandelijk x Ontroerend
Hoopvol x Verbitterd
Liefdevol x Haatdragend
Interessant x Saai
Herkenbaar x Niet herkenbaar
De koning van Spinazië Drinkt ’s morgens zure melk, En ’s middags peterseliesap
Uit een ivoren kelk. Maar ’s avonds neemt hij steevast
Zes glazen brandewijn (Zo gek blijkt deze koning
Dus ook weer niet te zijn). Naam: Simon Knepper
Titel(1e regel): De gekke koning
Titel van bundel: Heer, bewaar de kattemepper

Uitgever: Bert Bakker
Jaartal van uitgave: 1982
Pagina: Blz. 23 · We hebben dit gedicht gekozen omdat: we het grappig vonden. Eerst lijkt het alsof het een gedicht voor kinderen is, en later blijkt dat dit niet zo is. We denken dat de bedoeling van dit gedicht is dat iedereen denkt dat beroemde mensen allemaal vreemde/ chique gewoontes hebben, maar dit in de praktijk wel mee lijkt te vallen. Het zijn gewone mensen. · Metrum van de 1e twee regels: De koning van Spinazië Drinkt ’s morgens zure melk, · Rijmschema: abcb defd à verspringend rijm · Alliteratie: niet aanwezig · Assonantie: niet aanwezig · Enjambement: niet aanwezig · Stijlfiguur: Ø Litotes: (Zo gek blijkt deze koning
Dus ook weer niet te zijn) · Een vergelijking met verbindingswoord: niet aanwezig · Een vergelijking zonder verbindingswoord: niet aanwezig · Metafoor: niet aanwezig · Metonymia: niet aanwezig 5 4 3 2 1
Moeilijk x Makkelijk
Vrolijk x Droevig
Humoristisch x Ernstig
Gevoelig x Hard
Afstandelijk x Ontroerend
Hoopvol x Verbitterd
Liefdevol x Haatdragend
Interessant x Saai
Herkenbaar x Niet herkenbaar
Op
de kring
komen
nette mensen
niet. Daar
gaat de taal
als goedkope handen
van
tong
tot
tong. Daar
komt laster
vandaan
en kwaad. Daar
komt het geweten
bij het lichten
van de dag
beschonken
naar buiten. Naam: Jan Arends
Titel(1e regel): Op
Titel van bundel: Amsterdam dus
Uitgever: Thomas Rap

Jaartal van uitgave: 1991
Pagina: Blz. 11 · We hebben dit gedicht gekozen omdat: het een opvallend gedicht was en het over Amsterdam gaat. · Metrum van de 1e twee regels: trochee
Op
de kring
komen
nette mensen
niet. · Rijmschema: blank rijm · Alliteratie: tong tot tong · Assonantie: tong tot tong · Enjambement: Op
de kring
komen
nette mensen - niet. · Stijlfiguur: Ø Herhaling: tong tot tong · Een vergelijking met verbindingswoord: de taal als goedkope handen · Een vergelijking zonder verbindingswoord: niet aanwezig · Metafoor: niet aanwezig · Metonymia: niet aanwezig
5 4 3 2 1
Moeilijk x Makkelijk
Vrolijk x Droevig
Humoristisch x Ernstig
Gevoelig x Hard
Afstandelijk x Ontroerend
Hoopvol x Verbitterd
Liefdevol x Haatdragend

Interessant x Saai
Herkenbaar x Niet herkenbaar