Inleiding
Phileine heeft al een lange tijd een relatie met Max. Dit wordt verstoord als Max naar New York moet, om een toneelstuk te gaan uitvoeren. Phileine houdt het niet lang uit zonder hem, en besluit hem te gaan bezoeken. Ze vindt hem, en gaat naar de eerste voorstelling van het toneelstuk. Ze schrikt zich kapot als ze merkt dat het om een pornografische versie van Romeo en Juliet gaat, waarin hij Romeo speelt en een andere vrouw, Joanne, Juliet.
Phileine pikt dit niet, en probeert Max op allerlei manieren duidelijk te maken dat hij met haar terug moet gaan, onder andere door een van de voorstellingen erg te verstoren. Uiteindelijk biedt Phileine aan alle mensen haar excuses aan over haar gedrag, en Max vergeeft haar al snel.
1.0 Geschiedenis van de film
Op 28 december 1895 was de eerste openbare filmvertoning in Parijs in het "Grand Café". Dit werd gedaan door twee broers, de gebroeders Lumière. In de begintijd werd de film vooral aangeduid met de term cinematografie. De bijzondere nieuwe dingen aan de cinematografie waren:
1. bewegende beelden die via fotografie tot stand zijn gekomen
2. een celluloidband die gebruikt werd als beelddrager
3. de mogelijkheid om de beelden te projecteren, waardoor meer mensen tegelijkertijd konden kijken
De fotografie maakte in de periode rond de eeuwwisseling een stormachtige periode door, waarin technologische ontwikkelingen elkaar snel opvolgden. Het pad voor de introductie van de film was zowel in technisch als in commercieel opzicht al aangegeven en voorbereid door onder andere de toverlantaarn en lantaarnplaten. Ook was er in die periode veel belangstelling voor de werking van het oog, hoe het oog werkte, en hoe beeld werd waargenomen. Zo was een van de dingen die men ontdekte dat er bij een snelle opeenvolging van beelden men geen onderbreking meer kon waarnemen. De combinatie van fotografie met beweging leverde de film op. De eerste fase van de film loopt ruwweg van 1896 tot 1914. Er was eigenlijk vooral belangstelling voor de film omdat het nieuw was. Toch werden de uitvindingen al direct commercieel bekend, onder andere door middel van patentrecht. Dit heeft voor een belangrijk deel ook te maken met het feit dat de gebroeders Lumière, die de eerste filmvertoningen hielden, de technieken en ontwikkelingen van de film financierden met het doel er uiteindelijk winst mee te kunnen maken. Een ander voorbeeld is het patentrecht dat Kodak op celluloid had. De eerste commerciële exploitatie was via ambulante bioscoopbedrijven op kermissen en bij evenementen. Vanwege de hoge kosten moesten de bioscoopbedrijven wel rondtrekken. De apparatuur was duur, en er waren weinig films. En de films die er waren, waren niet van een dergelijk gehalte dat men er lange tijd mee op een en dezelfde plek kon blijven. De eerste filmhandel ontstaat geleidelijk, door films die van producenten opgekocht worden, om vervolgens aan exploitanten verhuurd te worden. Hierdoor kunnen de eerste vaste bioscopen ontstaan. Door die vaste bioscopen verandert de relatie productie-exploitatie wezenlijk. Doordat de vraag naar films steeg, net zoals de productiekosten en de filmprijzen stegen, waren de exploitanten gedwongen om samen te gaan werken. In eerste instantie gebeurde dit door het onderling ruilen van films, of door het onderling doorverkopen. Hieruit ontstond de filmhandel, als tussenpersoon voor productie en distributie. Films werden niet langer verkocht aan exploitanten, maar een zogenaamd exploitatie-recht werd verleend voor de vertoning van een film gedurende een bepaalde periode. Het had als voordeel voor de exploitanten dat er een grotere variatie ontstond, en dat het tonen van films gemiddeld genomen goedkoper werd. Als voordeel voor de producenten gold het tegengaan van wildgroei, waardoor zij een steviger positie konden verwerven. Tegelijkertijd was er ook een maatschappelijke ontwikkeling die er voor zorgde dat er meer tijd vrijgemaakt kon worden voor dit nieuwe medium. Door de invoering van de 8-urige werkdag ontstond er meer vrije tijd, die aan andere dingen besteed konden worden, dus ook aan de bioscoop. Al direct in de begintijd werd er gewaarschuwd voor het "bioscoopgevaar": men zat in het donker, waar men verkeerde en verderfelijke beelden te zien kreeg. Er heerste een angst voor moreel verderf, en als gevolg daarvan werden de eerste stappen gezet in de richting van de filmcensuur. Er bestond ook een ander gevaar bij het brengen van een bezoek aan de bioscoop: de films konden spontaan ontbranden of zelfs ontploffen. Door het nitraat in de films, dat langzaam afbrak en een ontbrandbaar gas deed ontstaan, konden er gevaarlijke situaties ontstaan. Helemaal wanneer een film enkele tijd in het blik gelegen had onder vochtige en warme omstandigheden. Als gevolg daarvan werden er als snel eisen aan de exploitanten gesteld. Het gevaar was natuurlijk groter geworden door het ontstaan van de vaste bioscopen: in de buitenlucht of een tent kon het gas snel verwaaien, in gebouwen bleef dat natuurlijk veel beter hangen. In verband met het nitraat in het filmmateriaal werd in 1909 in Engeland de eerste filmwet uitgevaardigd. Europa wordt voornamelijk beheerst door de Franse filmfabrikanten, waarvan Pathé wel de belangrijkste was. Verder was in Europa het bedrijf Nord Disk in Denemarken belangrijk. De inhoud en de lengte van de film veranderde in de periode tussen 1907 en 1910 ingrijpend: er wordt gebruik gemaakt van een doorlopende handeling, zodat er meer een verhaal ontstaat in plaats van losse fragmenten. Tevens maakt de uitvinding van de driedelige vlinder in 1906 een projectie zonder flikkering mogelijk. In de Verenigde Staten werd in 1909 de eerste poging ondernomen om te komen tot een monopolie met de Motion Picture Patent Company. Zij sloten een contract met Kodak, dat alleen zij het ruwe materiaal geleverd zouden krijgen, zodat zij een monopolie-positie verkreeg voor het onbelichte filmmateriaal. In het begin werd film voor vertoning verkocht per meter, waardoor er een standarisering ontstond. Een vaste lengte voor een vaste prijs. Dit leverde voor de regisseur een beperking op, want hij moest zich exact aan de van te voren opgelegde lengte film houden. Om zoveel mogelijk winst te behalen moesten de overige kosten daarom zoveel mogelijk gedrukt worden: zo laag mogelijke salarissen, en veel onbekende acteurs. Het waren uiteindelijk vooral de onafhankelijke productiemaatschappijen, de maatschappijen die hun maatschappij niet aan een vaste distributieketen verbonden hadden, die voor de vernieuwingen zorgden. Zij moesten concurreren met elkaar en de 'vaste' producenten, waardoor zij andere wegen in durfden te slaan. Als concurrentiemiddel werd het 'Star-system' ingevoerd; er werden filmsterren gemaakt en gebruikt. Tevens verdween het systeem van standaardisatie, waardoor ook langere films gemaakt werden. Door het systeem van filmsterren stegen de salarissen enorm tussen 1909 en 1920, en vooral Charlie Chaplin profiteerde hier enorm van. De onafhankelijke maatschappijen vestigden zich uiteindelijk in Hollywood. De tweede fase in de geschiedenis van de film loopt ruwweg van 1914 tot 1929. De grote winsten, behaald in de Amerikaanse filmindustrie haalde als snel banken over om te investeren in dit nieuwe medium. In Duitsland had dit de oprichting van de Ufa tot gevolg, al snel de leidende filmonderneming in dat land. Amerikanen veroverden sleutelposities in de gehele wereld, mede dankzij de verslechterde economische positie van de Europese markt door de effecten van de Eerste Wereldoorlog. Er ontstaan veranderingen in drie sectoren door het ontstaan van de lange speelfilm, speelfilms die langer waren dan 1 spoel ('one reel'): - de productiekosten gaan met sprongen omhoog - specialisaties ontstaan in de diverse functies - Hollywood wordt productiecentrum
Doordat de productiekosten omhoog gingen, werden de prijzen van de toegangskaartjes verhoogd, en werden de toeschouwerscapaciteiten in de bioscopen vergroot. Geleidelijk aan ontstaat ook een verschuiving in de maatschappelijke positie van het filmbezoek: in eerste instantie gingen alleen mensen uit de laagste sociale klasse naar de film, maar geleidelijk aan komen er steeds. Korte filmgeschiedenis van Nederland In maart 1896 is de eerste filmvertoning in Nederland, en het duurt tot 1908 / 1909 voor de eerste vaste bioscopen ontstonden. Dat betekende het einde van het aandeel in de filmvertoningen van de kermisgasten. De gebroeders Bernard en Willy Mullens waren een van de laatsten en vestigden zich in Den Haag met hun "residentie-bioscoop". Tegelijkertijd richtten zij ook een studio op: de "Haagse Filmfabriek". In de begintijd waren er twee belangrijke reacties vanuit de overheid op de film: 1. Film kon prikkelen, dus geen filmvertoningen onder de 18 jaar; en 2. Film kon ontwikkelen, en dus werden educatieve en wetenschappelijke films door de overheid gestimuleerd. In 1918 wordt die bemoeienis van de politiek nog groter. Vier belangrijke stromingen zijn daarin aanwezig: 1) Voor de liberalen gold dat film weliswaar een slechte invloed kon hebben, maar dat zij daarom nog niet verboden hoefde te worden; 2) Volwassenen waren blijkbaar ook gevoelig voor deze slechte invloeden, want anders zouden zij wel een boek lezen, was een reactie van iets strengere zijde, en zij waren dan ook voorstanders van een bepaalde filmcensuur; 3) Nog een stap verder ging het idee van een algeheel verbod voor jongeren om naar films te kijken; 4) De meest strenge christelijke overtuiging tenslotte was het idee dat de film een uitvinding van de duivel was, en dat er dus een algeheel bioscoopverbod zou moeten komen. In de bioscoopwet van 1926 wordt dan voor het eerst een nationale filmkeuring ingesteld. De mogelijkheden waren ofwel een keuring voor alle leeftijden, ofwel een keuring voor 14 jaar en ouder. Om voor alle leeftijden goedgekeurd te worden moesten films aan de volgende criteria voldoen: - geen gevaar voor de openbare orde; - niet ingaan tegen de goede zeden. Daarnaast bestond er dan ook nog altijd de mogelijkheid van een nakeuring, voor het geval een film toch te veel opschudding zou veroorzaken. Op 1 maart 1928 wordt dan een Filmkeuringscommissie ingesteld, die actief zal blijven tot in 1975. De gebroeders Mullens zijn de pioniers van de Nederlandse documentaire films. Zij maken onder andere gemeentefilmpjes, als een soort van promotiemateriaal voor de verschillende gemeenten in Nederland. In 1917 krijgen zij van de staat de opdracht om een "leger en vloot"-film te maken, bedoeld als propaganda materiaal ten tijde van de Eerste Wereldoorlog. Een tweede pionier is Polygoon, opgericht in 1920, dat vooral bekend is geworden vanwege haar Polygoon-journaal, dat vanaf 1924 geproduceerd werd. De Nederlandse speelfilm kent eigenlijk drie periodes: 1) De eerste periode duurt vanaf de Eerste Wereldoorlog tot aan de jaren '30. Tot aan 1923 wordt ook wel de 'bloeiperiode' genoemd, vooral voor de studio "Hollandia". Vanaf de tweede helft van de jaren '20 ontstaat de Filmliga. Deze groep wil de filmkunst centraal stellen, en nodigt regisseurs uit voor gesprekken en debatten over het medium. Ook zet zij de eerste vormen van filmkritiek op, en stimuleert zij de eigen Nederlandse filmproductie. Mede als gevolg daarvan kwam bijvoorbeeld Joris Ivens in 1928 met zijn film "De Brug". 2) De tweede periode begint in de jaren '30, en loopt door tot ongeveer 1970. In 1933/1934 zijn er twee geluidsfilmstudio's: "Cinetoon" in Duivendrecht en "Filmstad" in Wassenaar. Een cruciale rol wordt daarbij vervuld door Duitse technici die uit Berlijn gevlucht zijn voor de Nazi's. Met de komst van de Duitse bezetters wordt Cinetoon leeggeroofd en Filmstad platgegooid. Apparatuur en dergelijke worden door de bezetters gebruikt voor hun propagandadoeleinden. De "Werkgemeenschap voor Nederlandse filmproductie", een kunstenaarsverzetsgroep, probeert nog wel eigen films te maken gedurende de eerste helft van de jaren '40. De tweede helft van de jaren '40 laat een roep om een versterkte censuur zien, uit angst voor onrust. In het midden van de jaren '50 worden pas structurele maatregelen genomen voor de verbetering van de filmproductie, met de oprichting van het productiefonds in 1956, en de filmacademie in 1958. Deze twee instellingen vormen belangrijke steunpilaren voor de verdere ontwikkeling van de film. 3) Vanaf 1970 begint de derde periode. Het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap richt een fonds op voor de korte film, waardoor ook hier meer geld voor beschikbaar komt. De generatie filmmakers vanaf deze tijd komt bijna uitsluitend nog van de filmacademie. Een paar belangrijke uitzonderingen daarop zijn Fons Rademakers, Jos Stelling en Marleen Gorris. Een typisch filmacademieduo, zeker in de tijd dat zij samen films maakten was "Pim & Wim", Pim de la Parra en Wim Verstappen. Zij hebben samen ook het blad "Skoop"opgericht. Tenslotte een belangrijke Nederlandse cineast, Joris Ivens, die zijn werkzaamheden vooral in het buitenland heeft moeten verrichten. Door het filmen van de Indonesische bevrijding is hij in conflict gekomen met de Nederlandse regering, en is het hem onmogelijk gemaakt in ons land verder te werken. Na de Tweede Wereldoorlog vertrekt hij eerst naar Oost-Europa, waarna hij eind jaren '50 weer naar het Westen terugkeerde. 2.1 Zakelijke gegevens - Titel: Phileine zegt Sorry - Auteur: Ronald Giphart - Uitgeverij: Podium - Jaar van uitgave: 2003 - Druk: 15e - Genre: roman - Aantal pagina’s: 214 - Onderwerp: omgaan met mensen - Bijzonderheden: verfilmd
2.2 Verhaalverloop in 6 stappen
(periode vooraf)
Phileine is gelukkig met haar vriend Max. Maar dat geluk is al snel voorbij, Max gaat namelijk naar New York in het kader van een Shakespeare-project. Phileine en Max sluiten een ‘gebonden vrijheid’ dit zou in moeten houden dat ze elkaar trouw blijven, maar toch eerlijk zijn tegen elkaar.
In het begin vind Phileine het best, ze vermaakt zich en alles gaat goed. Na een tijdje besluit ze dat ze zo niet langer uithoud en gaat in een opwelling naar New York om Max op te zoeken.
In het vliegtuig komt een echtpaar tegen. Zij zorgen later in New York dat Phileine terecht komt. Phileine wordt dan ook bij deze uitgenodigd om het ‘echte’ leven in New York te verkennen, zij gaat er op dit moment niet op in.
Aangekomen wordt ze gelijk tegemoet gekomen door een ene Jules, dat is een kamergenoot van Max. Ze krijgt te horen Max later komt, omdat hij moet repeteren. Zodra Max in Phileine worden verenigd hebben ze seks. Later die avond is er een feestje om Phileine welkom te heten in New York. Daar ontmoet ze ook voor het eerst de andere medebewoners van Max en ook de medespelers van het toneel stuk ‘Romeo and Julliet’.
(eerste dag) Maak me af
Phileine belt haar moeder om te vertellen waar ze is. Dan gaat ze met Gulpje naar een restaurant. Later op die dag besluit ze Fabian te bellen, die heeft ze ontmoet in het vliegtuig. Ze gaan wat drinken en Fabian wil wel meer van Phileine, maar dat gaat mooi niet door. Phileine laat hem wel denken dat hij ooit een kans heeft. Die avond zou zij gaan dineren met dat kamergenoten van Max en Max zelf, maar Max komt te laat en wanneer Max haar kust ruikt ze een andere vrouw, Joanne. Phileine wordt dronken en de rest van die avond herinnert ze niet meer. (tweede dag) Schaduw in het donker
De volgende dag gaat ze naar het park. New York zou een gevaarlijke stad moeten zijn, maar toch voelt ze zich op haar gemak. Totdat ze een ruzie opmerkt tussen wat jonge lui, maar die gelukkig goed afloopt. Die avond is de première van het toneelstuk ‘Romeo and Julliet’. Ze gaat erheen met de kamergenoten van Max, iedereen lijkt gespannen te zijn. Behalve Phileine en Gulpje die spotten met de mensen die langzaam binnendruppelen. Als het stuk opgevoerd wordt, ziet Phileine dat het een pornografische versie van het verhaal van Shakespeare is. Max heeft zelfs op het podium sex met Joanne. Phileine en Joanne’s vriend L.T. zijn geshockeerd. Een paar uur later is Phileine met Max in het appartement. Ze hebben een enorme ruzie, maar later, in een kroeg, leggen ze het bij. Als Max echter heel droog meldt dat het stuk nog twee keer opgevoerd zal worden, is de spanning bij Phileine direct weer terug. (derde dag) Ich bin ein New Yorker
Max is alweer weg als ze die ochtend opstaat. Die dag krijgt ze bezoek van L.T., die haar komt ophalen voor een tochtje met zijn speedboot. L.T. is goed gehumeurd, want de vaste ontbijtweerman van de CBS heeft een ongeluk gehad zodat hij als reserve-ontbijtweerman de komende tijd volop aan zijn trekken zal komen. Phileine krijgt ruzie met Jules, omdat ze zich in haar (of eigenlijk zijn) geslacht heeft vergist. Daarna gaat ze mee met L.T. Op de boot drinken beiden veel whisky en ze worden heel vertrouwelijk met elkaar. Uiteindelijk gaan ze met elkaar naar bed, uit wraak op Max en Joanne. (vierde dag) De richting van mijn zeil
Max moet deze dag naar een extra repetitie. Phileine besluit met Gulpje naar een café te gaan. Later komt L.T er ook bij. Dan komt L.T op het idee om weer naar het toneelstuk te gaan, maar dan onaangekondigd. Hij wil zien of zijn vriendin en Max het zelfde toneelstuk opvoeren of dat ze er nog een schepje bovenop doen. Phileine vindt het een goed idee, Gulpje gaat ook mee. Even later zitten ze in de schouwburg. Hun voorspelling komt uit. Het hoogtepunt, de seksscène van Max en Joanne, blijkt inderdaad anders dan bij de première te zijn. Tijdens het voorspel gaan ze veel verder en als het naderen van de climax zichtbaar wordt doordat Joanne Max een condoom omdoet, gilt Phileine keihard door de zaal, dat het zo wel genoeg is. Er ontstaat een woedende discussie tussen Max en haar, waar het publiek zich kostelijk mee vermaakt. Maar dan geeft Phileine, Max een keus. Met haar meegaan en het komt goed, of daar blijven en ze wil hem nooit meer zien. Dan loopt ze weg, zonder Max. (vijfde dag) De plezierhemel
Phileine wordt wakker in een vreemd huis. Dit blijkt later het huis van Fabian te zijn. Phileine was daar afgezet door haar vrienden. Fabian vertelt haar wat er is gebeurd en vervolgens ook dat ze de voorpagina heeft gehaald van verschillende kranten. Later probeert Phileine Fabian te verleiden, maar ze worden onderbroken door een urgent telefoontje. Het is L.T hij heeft ervoor gezorgd dat Phileine bij David Letterman mag komen. Ze reageert heel koel en hangt daarna weer op. Na een halfuur wordt ze opgehaald door een taxi. Ze gaat naar de studio. Die avond zit ze in het programma van David Letterman. Hij vindt Phileine geweldig. Niet alleen hij geniet van haar, maar ook het publiek. Ze maak de ene na de andere grap. Dit was een geslaagde actie voor Phileine. Ze krijgt geld voor het optreden en geeft dat vervolgens uit aan een hele dure hotel kamer. (zesde dag) Tot de dikke dame begint te zingen
Dan komt Max naar Phileine haar hotelkamer en troont haar met geweld mee naar zijn appartement, waar alle huisvrienden plus de regisseur en een aantal acteurs Phileine haar komst afwachten. Max heeft nog een andere verrassing voor haar: een galajurk, voor een party die voor aids-patiënten wordt gehouden. Max wil dat feest graag benutten om zijn band met Phileine te verstevigen. Ze ontdekt dat Leonard aids heeft en dat hij met Jules gaat. Ze houdt op het einde van het feest een speech, waarin ze verteld hoe ze zich gedragen heeft in die 6 dagen. Ze verontschuldigd zich en zegt, ‘Sorry dat ik besta’. 2.3 De verhaalfiguren Phileine is de hoofdpersoon van dit boek. Ze is een knappe, slimme vrouw die meestal vreselijk onaardig is. Zij is zoals ze zelf ook vindt, “degene die bot, lomp, stug en onaardig mag doen” (blz 20) en dat doet ze dan ook. Ze is sarcastisch en bot. Zelf roept ze dat ze de grootste bitch op aarde is en doet er dan ook alles aan om mensen tot diep in het bot te beledigen, onder andere om zichzelf daardoor beter te voelen. Ze zeikt alles en iedereen af. Ze wordt “brains beauty beast best”(blz 25) genoemd. En dat is eigenlijk ook wel de beste omschrijving voor haar. Phileine doet zich al binnen enkele bladzijden voor als een irritant zelfingenomen, tweeëntwintigjarige, cynische, eersteklas bitch met gortdroge en scherpe, meestal kwetsende humor. Phileine haat de mensheid ( ze zegt zelf: “odi ergo sum”, ik haat, dus ik ben). Die haat komt door haar romantische verlangen naar dingen die verloren zijn gegaan. Phileine is eigenlijk een beetje een paradox; aan de ene kant kan ze heel erg grof zijn, maar aan de andere kant heeft ze een diepe medelijden met mensen, waarmee het minder goed gaat in het leven. Ze is ook een vriendinnenpersoon. Aan het eind van het boek komt dan ook een ommekeer: Phileine verontschuldigt zichzelf voor haar gedrag. "Ik bied mijn verontschuldigingen aan. Ik zeg sorry. Sorry, Max. Sorry, mensen,’ fluister ik en iets harder - misschien iets te hard - voeg ik er aan toe: ’Sorry dat ik besta.’" (blz. 214) Max is Phileine’s vriend. Max is een jonge toneelspeler op zoek naar bekendheid. Hij is de reden dat zij naar Manhattan vertrekt. Hij is eigenlijk de tegenpool van Phileine, kalm, rustig en zachtaardig. De indruk wordt gewekt dat hij zijn carrière belangrijker vindt dan zijn vriendin. "Als ik eindelijk wakker ben, zie ik een afscheidsbriefje van Max op de stoel naast zijn bed. Hij schrijft dat hij al vroeg is weggegaan om toneel te spelen, dat ik voorzichtig moet zijn vandaag en dat we vanavond samen in een restaurant kunnen eten. Eigenlijk staat er: ‘even snel kunnen eten’, dat staat er. Nee, Max is echt blij om mij te zien, dat heb ik duidelijk door." (blz. 34) Gulpje is het Vlaamse meisje waarmee Phileine erg veel optrekt tijdens haar verblijf in New York. Phileine beschrijft Gulpje als volgt: "Op de bank in het midden van de kamer zit een meisje televisie te kijken. Ze stelt zich voor als Gulpje Degompelaere. Ik vraag of ik het goed gehoord heb. Ja, ze heet Gulpje Degompelaere, ze is Vlaams, haar vader laat haar hier aan een of ander sophisticated instituut een zo hoog aangeschreven economische studie volgen dat ze later kan trouwen en nooit meer hoeft te werken. Aldus Gulpje." (blz. 21) Ook zij is een bitch, maar Gulpje laat het minder merken. Toch weet ook zij dit van zichzelf: "’Ik ben een slecht mens, ik ben het niet waard een levend wezen te worden genoemd, ik ben scum, ik ben the pits!’ (…)Gulpje komt enthousiast naast me zitten en vertelt dat ze zich vanmiddag echt onuitstaanbaar heeft gedragen."(blz. 138) Fabian is een getrouwde man die Phileine ontmoet in het vliegtuig. Later in het verhaal ontmoeten de twee elkaar nog twee keer. Fabian komt over als een aardige man die graag het beschermende vadertype wil zijn voor Phileine. Phileine beschrijft hem als volgt na hun eerste ontmoeting: ”Fabian is het type dat vroeger nog wel eens een shawl droeg, maar tegenwoordig zijn onderkin om zijn nek kan binden.” (blz 12) Lena is Fabians vrouw. Al vanaf de eerste ontmoeting tussen Lena en Phileine mogen ze elkaar niet. Aangezien de twee elkaar in het boek nog maar een keer ontmoeten wordt haar karakter ook niet echt omschreven. Phileines mening over Lena ”Lena heeft zo’n permanente ‘sla mij’ uitdrukking.” (blz 12, r7) Jules is een kennis van Phileine en een vriend van L.T. Jules is een afzichtelijk vrouwenwezen, dat vreselijk kan zaniken. Jules is Zij (of later bleek hij) heeft vanaf het begin al een hekel aan Phileine, omdat ze bij wijze van grap opmerkte toen ze Jules als eerste zag: ‘Hi Max, so this is what you look like after your sexchange!’. Deze opmerking maakte ze natuurlijk zonder te weten dat Jules echt een sexchange heeft ondergaan. Jules was de eerste die reageert op Phileines onacceptabele gedrag door te zeggen dat ze vreselijk is en alleen op de wereld is gekomen om mensen belachelijk te maken en af te zeiken. Zij wordt uitgebreid beschreven: "Helaas: voor ik dit kan doen gaat de achterste deur open en een vrouwelijk type brilmontuur 1977 komt me wild knikkend tegemoet. ‘Hai! So you must be Philaine!’ roept het mollige propje dat achter de bril schuilgaat uitgelaten als ze zeker aan vijf sloten heeft gemorreld.’ (blz. 18). Uiteindelijk, tijdens een gesprek over sexual harassment bij mannen, blijkt Jules een man te zijn: "(…) en het feit dat je in deze samenleving nog veel meer onder druk staat dan als vrouw, vanwege het verschrikkelijke fenomeen sexual harrassment. Dat laatste ontgaat me eerlijk gezegd. ‘Als man?’ zeg ik halflachend. Alle drie kijken ze mij nu niet begrijpend aan. ‘Ja, als man…’ antwoordt Jules, terwijl ze vragend haar schouders ophaalt. Ik laat het een kort moment op me inwerken. ‘Maar daar hoef jij je toch geen zorgen over te maken, jij bent toch geen man? ’roep ik verbaasd. ‘Jij… eh?’ Er valt weer een stilte. Jules is toch geen man? Ik zeg: ‘Hé? Wat?’ Jules schudt haar brillenglazen en zit zich duidelijk op te winden. Wat heb ik verkeerd gezegd, wat heb ik gvrdmm nu weer gedaan? Gulpje smoort haar lach in haar hand en zegt: ‘Teer punt.’ (blz. 118) Joanne is Max’ vrouwelijke tegenspeelster in de voorstelling Romeo-and-Juliet. Phileine heeft een verschrikkelijke hekel aan het meisje aangezien ze het met haar vriendje doet Phileine noemt haar onder andere: ‘De verschrikkelijke klapkut en de verschrikkelijke beflebber. Hij bedrijft de liefde met haar op het podium. L.T is een goede vriend van Phileine en ook de vriend van Joanne. Hij is de tegenspeelster van Max in romeo-and-juliet. Ook hij is geshockeerd na het zien van de seksscène tussen Joanne en Max, en samen met Phileine koestert hij veel wraakgevoelens. Onder het motto van wraak gaat hij daarom vreemd met haar. Leonard is Jules vriend. Hij heeft ook de ziekte aids. Phileine zegt over hem: “ Hij is bleker dan m’n oma in haar kist, zijn ogen drijven in hun kassen en zijn wangen diep ingevallen. ik heb zin om dit reuze aapje een beetje te knuffelen.” (blz 135)
2.4 De omgeving
Het verhaal speelt zich af in Manhattan, New York. Dit is van oudsher al de artistieke wijk van New York. Het verhaal speelt zich veelal af in een uitgaansgelegenheid, of in het appartement van Max. Of in het theater waar Romeo en Julliet gespeeld wordt. Plaatswisseling vindt meerdere keren plaatst tijdens het verhaal en dan gaat het over plaatswisselingen tussen de drie genoemde plaatsen waar het verhaal zich afspeelt. Er vindt gedurende het verhaal één grote plaatswisseling plaats, namelijk in de proloog, wanneer Phileine van Nederland naar Amerika vliegt.
2.5 De tijd
Dit verhaal speelt zich af eind jaren negentig. Het verhaal wordt niet continu verteld, we beginnen een jaar later, het is één grote terugblik. Verder zitten er nog meer tijdsprongen in, het verhaal is dus niet-chronologisch. De roman beslaat 214 pagina's. De verteller laat het gebeurde heel scenisch zien, dit was ook zijn bedoeling. Het hele boek moet als een film lijken, in het midden zit reclame en aan het eind is er een aftiteling. De roman is een terugblik; in het begin wordt vermeldt dat het zich allemaal een jaar geleden afspeelde. Echter, zodra het verhaal begint, wordt er alleen nog in de tegenwoordige tijd geschreven, met uitzondering van de terugblikken in het verhaal natuurlijk.
De vertelde tijd is dus eigenlijk een jaar, met verhaal dat verteld wordt duurt 6 dagen. En de verteltijd is ongeveer 5 en een half uur.
2.6 recensies
Boek:Phileine zegt sorry
Schrijver:Ronald Giphart
Ingezonden door: Ivo
Recensie van Ivo: De boeken van Ronald Giphart worden traditioneel gekenmerkt door een ruime hoeveelheid humor. Hoewel (wel, wel, wel) niet iedereen hierom kan lachen, ben ik toch de overtuiging toegedaan dat met zijn boeken de Nederlandse literatuur verrijkt is. Toch lijkt het erop dat dit concept begint te roesten, vergrijzen, dan wel verstoffen. Bij het lezen van het boek Phileine zegt sorry bekroop mij het gevoel het kunstje nu wel te kennen. Uiteindelijk bleef een antiphatie tegen de onsmakelijke hoofdpersone in mijn hoofd achter, die zelfs door het wat moralistisch uitgevallen slot niet verdreven werd. Phileine Zegt Sorry
door: Hanna Bervoets
Laat ik het maar gewoon bekennen; "Phileine zegt sorry" is al jaren mijn Officiële Lievelingsboek. Tot afschuw van mijn lerares Nederlands prijkte Gipharts juweeltje, vergezeld door een aantal neergesabelde Grünbergs en de Winters, dan ook boven aan mijn illustere boekenlijst. Daar schaam ik me dus niet voor (om maar eens een Phileinism te gebruiken). Hoewel ik over het algemeen van mening ben dat boek en verfilming niet op elkaar afgerekend mogen worden (zie: mijn boeiende, doch genuanceerde recensie van De Tweeling) ging de verfilming van "Phileine zegt sorry" mij dus wel degelijk aan het hart. Godzijdank deed de eerste persvoorstelling Phileine niet van haar voetstuk vallen...
(PH:PRL:7:23)
Ik hou er niet van als mensen zeggen 'Phileine, ik moet je wat vertellen'. Daar gaan we weer, denk ik dan. Er is nooit eens iets wat blijft zoals het was. Alles is uiteindelijk gedoemd te verrotten, dat blijkt iedere keer. Geluk is een geladen revolver die tegen je slaap gehouden wordt en die ieder moment kan afgaan. Max moest me vertellen dat hij wegging, dat hij anderhalf jaar in Amerika ging studeren, misschien nog langer. Het ging om een Shakespeare-project waaraan slechts een paar buitenlandse studenten mochten meedoen, een 'één in z'n leven'- gelegenheid die hij zich niet kom laten ontgaan. Toen hij was uitgesproken weergalmde zijn voltreffer over het veld'
Bij verfilming van het bovenstaande had Ronald Giphart naar verluidt een flinke vinger in de pap; Gedesillusioneerd door de visuele adaptatie van zijn debuut "Ik Ook Van Jou" (Uche KUchTfilm, uhm..) bedong de schrijver namelijk enige invloed op de productie van Phileine Zegt Sorry. Giphart en regisseur Westdijk (Zusje) waren het er echter van begin af aan over eens dat actrice Kim van Kooten de rol van Phileine moest gaan vertolken. Bij de bekendmaking van deze keuze werd ik aanvankelijk overvallen door een zeer zusterloze gedachte (-laat dit voor alle verstokte feministen een indicatie zijn de pupillen nu op de * te richten-): Is van Kooten niet een beetje te oud om Phileine te vertolken?, vroeg ik mij argeloos af. Niet dus. * Van Kooten vertolkt Phileine met veel flair en humor en overtreft hiermee haar jongere tegenspeler Michiel Huisman, die met guitige lach en goedgevulde slip desalniettemin een zeer bekoorlijke Max neerzet. Ook voor de rest van de cast putte Westdijk uit onze polderpoel van Jong Erkend Talent: Tara Elders, Roeland Fernhout, Hadewych Minis en Daan Schuurman maken dan ook allen hun opwachting. Eigenlijk ontbreken alleen Halina & Carice. Hoewel niet elke (bijrol)acteur even goed op zijn/haar plaats lijkt (wat doet Roeland Fernhout met een pruik op?), zorgt dit sterrenarsenaal wel degelijk voor een prettige acteermelange. Vooral Tara Elders, hier voor het eerst te bewonderen op het witte doek, verrast met een onomstotelijk droogkomisch talent.
Ook op filmtechnisch stelt Phileine Zegt Sorry niet teleur. Zo is de film doorspekt met visuele grapjes die bij het lezen van het boek onverfilmbaar leken; Handkusjes, snoephartjes, Bondphileine en raketphileine worden als toverballen afgevuurd op het publiek. Het veelvuldige gebruik van trucjes zoals splitscreen en computeranimaties riekt hierbij echter nergens naar onnodige overdaad. Maar alhoewel deze technische ingrepen over het algemeen zeer gevat zijn, lijkt de eloquente humor enigszins onevenredig over de film verdeeld. Hilarisch: "Kinderporno!!". Minder Hilarisch: De Allochtone Taxichauffeur. Niet Hilarisch: Liesbeth Kamerling.
De betere grap heeft desalniettemin de overhand en Phileine Zegt Sorry draagt dan ook met recht het predikaat Komedie (met een grote K dus). Al deze grappen en grollen in zekere mate wel ten koste van het dramatisch- (lees: tissue-) gehalte van deze Hollandse romkom. Toch werd ik tegen het slot van de film, net als Phileine, zowaar een beetje treurig (Phileinism #21).
In veel opzichten is deze boekverfilming erg trouw aan zijn Bron; een groot deel van Gipharts teksten zit in een voice-over verwerkt en veel van zijn gevatte oneliners worden door van Kooten rechtstreeks de camera in geworpen. Natuurlijk zijn er ook de onvermijdelijke Verschillen. Zo wordt Max in de film gevolgd door het personage Christiaan, dat 'een documentaire' over diens escapes tracht te maken. Hoewel ik van mening ben dat dergelijke aanpassingen een film wel degelijk ten goede kunnen komen (had ik u al gewezen op mijn Tweeling-recensie?) is het mij niet geheel duidelijk welke meerwaarde deze ingreep toevoegt.
Gelukkig blijven alle scenariovondsten door de sfeer van het boek gekadreerd en doen de kleine veranderingen over het algemeen 'natuurlijk' aan. En zo scandeer ik zonder gêne: 'Filmphileine is mijn nieuwe Heldin!'
3.0 het filmverslag
3.1 zakelijke gegevens
Titel: Phileine zegt sorry
Genre: Komedie
Genre keuring (kijkwijzer): Regie: Robert-Jan Westdijk
Met: Kim van Kooten (Phileine), Michiel Huisman (Max), Liesbeth Kamerling (Fleur), Tara Elders (Lala), Mads Wittermans (Christiaan), Roeland Fernhout (Jules), Kurt Rogiers (Reginald), Daan Schuurmans (Dylan), Liz Snoyink (Lotti), Hadewych Minis (Gulpje), Ronald Giphart (Ronald Giphart), Russ Russo (Waiter) Schrijvers: Ronald Giphart
Script: Robert-Jan Westdijk
Muziek: Richard Cameron III 3.2 Recensies van de film Uit het NRC-Handelsblad, oktober 2003: Ze zou een verrukkelijk vat vol tegenstrijdigheden kunnen zijn. Dat is de film over haar geworden. Die leert ons niet alleen de bijdehante Phileine kennen die zich niet wil laten kennen. Hij vertaalt ál haar caleidoscopische gemoedstoestanden in prachtige muziek, decors, locaties en effecten. Phileine is James Bond, Phileine is Emma Peel uit De wrekers. Gevoelens zijn nooit hypocriet. En de indruk dat deze feestelijke, orgastische film nou juist dat belangrijkste, gevoel, ontbeert, dringt zich in bijna elke scène op. Er is geen enkele emotie die mag duren, waardoor geen enkele emotie telt. Je kunt vooral om Phileine lachen, soms echt, meestal meewarig of een beetje gegeneerd. Maar er is niets in deze film dat iemand anders dan Phileine een spiegel voor wil houden en Phileine heeft te veel gelaatsuitdrukkingen die geen gezicht kunnen worden. Phileine zegt sorry was de openingsfilm van het afgelopen Nederlands Film Festival, won Gouden Kalveren in technische categorieën. Kim van Kooten werd bekroond als beste actrice. Phileine zegt sorry wil soms ook een soort Turks fruit voor het jaar 2003 zijn, tot aan letterlijke verwijzingen naar de beroemde fiets-en-regenscène toe. Je kunt over Phileine zegt sorry niet zeggen wat men precies dertig jaar geleden over Turks fruit zei, namelijk dat die film in vergelijking met het boek te plat, of te vet zou zijn, al is Phileine zowel plat als vet. Daar verandert de overvloedige media-aandacht anno nu niet veel aan. Phileine zegt sorry is echt veel beter dan het boek. En niet alleen omdat schrijver Ronald Giphart dat in een komisch bedoeld intermezzo zelf in de film mag komen vertellen. Phileine zegt sorry legt de zwakheden van het boek bloot, maar overstijgt ze niet. Regisseur Robert Jan Westdijk vertelt in interviews dat hij na de Giphart-verfilming Ik ook van jou wilde bewijzen dat hij het wel kon, een boek van de Utrechtse branieschrijver verfilmen. Jammer om te concluderen dat een bijna perfecte Giphart-verfilming nooit een echt meeslepende, engagerende, gevoelvolle film kan worden. Recensie uit het tijdschrift VW oktober 2003
Heerlijk wanneer een Nederlandse film haar 'cajones' toont. Niet meer van dat praatzieke. Geen ingetogen kostuumdrama's meer. Het mag weer knallen, flitsen en donderen. Dit is absoluut een verdienste van Phileine zegt sorry, het Verhoeven-gevoel is weer een beetje terug. Ze durft uit haar rol te stappen, het uit te schreeuwen en met filmquotes te slingeren. Deze opzet vormt bijna het tegenovergestelde van wat regisseur Westdijk bereikte met zijn debuut Zusje (1995). Een nep videoportret, van de Amsterdamse Daantje (Van Kooten) gefilmd door haar onverwachts opgedoken broer, dat kleinschalig is van opzet met een hoog realiteitsgehalte en groots in uitvoering. Siberia (1998, Westdijk's tweede film) over twee lanterfantende kruimeldieven, is uitbundiger dan Zusje en minder strak verteld. Het vormt een brug naar deze derde bioscoopfilm waarbij de aandacht nog meer is verlegd van karakters naar spektakel. Wederom pakt dat niet heel gelukkig uit. Het script biedt alleen houvast voor rol van Phileine zelf. Van Kooten weet haar vuilbekkende personage sympathiek te houden. Daarvoor voorziet het script in voldoende oprechte huilbuien, broeiende onzekerheid en onverwachte tederheid op de juiste momenten. Het zijn vooral Van Kooten's natuurlijke flair en timing die Phileine tot leven wekken. Acteurs/rices als Tara Elders, Liesbeth Kamerling en Roeland Fernhout worden slechts opgetrommeld voor triviale bijrollen. Phileine's wereld bestaat slechts uit haarzelf. Vrienden zijn er alleen om kortstondig lol mee te trappen. Jammer dat we alleen haar perspectief zien. Wisselwerking met haar vriendinnen Lala (Elders) en Fleur (Kamerling) en Gulpje beperkt zich tot het giechelend in de zeik zetten van mannen en afgunstige blikken over bedpartners. Wat was het een verademing geweest om Lala en Fleur eens te zien roddelen over Phileine, of Gulpje en Jules (Fernhout) in New York te laten samenzweren tegen onze zelfingenomen heldin. Alle getoonde bravado verdient mijn sympathie. De Utrechtse Dom bijvoorbeeld verandert, in de montage, soepeltjes in het Empire State Building. Zo ook poogt deze film grootser te ogen dan haar Hollandse soortgenoten.
4.0 De vergelijking
4.1 De inhoud
Max en Phileine hebben een relatie.En net als het goed lijkt te gaan besluit Max om voor een half jaartje naar New York te gaan.Daar gaat hij de hoofdrol spelen in het toneelstuk "Romeo en Julliet".
Na een tijdje begint Phileine hem toch te missen en ze gaat naar New York om het te verrassen.Dit had ze beter niet kunnen doen.Als ze daar is aangekomen blijkt dat hij nauwelijks tijd voor hem heeft. En ze kwam erachter dat hij voor het toneelstuk met zijn tegenspeelster Joanne zogenaamd de liefde moet bedrijven.Phileine denkt dat Max met Joanne vreemdgaat.Uit wraak gaat ze met de vriend van Joanne, L.T. , naar bed. Toch gaat ze samen met haar nieuwe vriendin gulpje en L.T. naar zijn laatste voorstelling. Maar tijdens het bekijken van het toneelstuk vindt ze dat Joanne en Max te ver gaan.Phileine begint en gaat door het lint en onderbreekt het toneelstuk.De volgende dag staat het in alle kranten. Max wil haat toch nog terug en geeft haar een kans om te bekennen dat ze met L.T. heeft geslapen.Phileine doet dit niet en Max gaat bij haar weg.
Hij laat alleen en pakje met daarin een kaartje en jurk voor het feest achter.Op het feest aangekomen heeft ze overal spijt van en ze wil Max terug. Ze moet het woord zeggen die ze nog nooit heeft gezegd: sorry.Ze klimt op het podium en biedt Max haar excuses aan. Max accepteert deze en zo komt hun relatie weer goed.
4.2 De hoofdpersonen
Phileine is een eigenwijs meisje. Ze wil graag lol maken.En geeft niet om andere mensen en is soms erg bot en brutaal. Toch is ze op liefdesgebied erg kwetsbaar. Ze geeft ook erg veel om Max.
Max is een fanatiek toneelspeler die naar New York gaat om mee te doen aan een internationaal shakespear project.
4.3 De omgeving
Het speelt zich eerst af in utrecht, waar Max en Phileine wonen.De rest speelt zich op het toneel, op straat en waar Max woont in New York.
4.4 Het verloop van het verhaal
Het verhaal is niet- chronologisch (in de film), want aan het begin zie je Phileine en Max in het park. En later pas zie je hoe ze samen zijn gekomen. De rest van het verhaal is wel chronologisch. Het verhaal speelt zich ongeveer over 2 maanden af.
4.5 De grootste verschillen.
Het grootste verschil is natuurlijk dat de film niet zo uitgebreid is. En dat er veel stukken zijn weggelaten. Ook een heel groot verschil is dat aan het begin van de film zie je hoe het komt dat Max en Phileine een relatie kregen. Dit kwam omdat Phileine naar het feest van de vriend (Max) van haar toenmalige vriend(dylan)zou gaan.
Ze had geen zin maar is later toch gegaan. Haar vriend bleek niet op het feest te zijn en toen is ze hem gaan zoeken. En toen heeft zij hem gevonden in een huis met een ander meisje. Ze heeft toen uit woede een steen door de ruit gegooid en is teruggegaan naar het feest. Later kwam haar vriendin boos aan en wou haar slaan. Max heeft het toen voor Phileine opgenomen en zo zijn ze eigenlijk samengekomen. Dit wordt helemaal niet verteld in het boek.
3. de mogelijkheid om de beelden te projecteren, waardoor meer mensen tegelijkertijd konden kijken
De fotografie maakte in de periode rond de eeuwwisseling een stormachtige periode door, waarin technologische ontwikkelingen elkaar snel opvolgden. Het pad voor de introductie van de film was zowel in technisch als in commercieel opzicht al aangegeven en voorbereid door onder andere de toverlantaarn en lantaarnplaten. Ook was er in die periode veel belangstelling voor de werking van het oog, hoe het oog werkte, en hoe beeld werd waargenomen. Zo was een van de dingen die men ontdekte dat er bij een snelle opeenvolging van beelden men geen onderbreking meer kon waarnemen. De combinatie van fotografie met beweging leverde de film op. De eerste fase van de film loopt ruwweg van 1896 tot 1914. Er was eigenlijk vooral belangstelling voor de film omdat het nieuw was. Toch werden de uitvindingen al direct commercieel bekend, onder andere door middel van patentrecht. Dit heeft voor een belangrijk deel ook te maken met het feit dat de gebroeders Lumière, die de eerste filmvertoningen hielden, de technieken en ontwikkelingen van de film financierden met het doel er uiteindelijk winst mee te kunnen maken. Een ander voorbeeld is het patentrecht dat Kodak op celluloid had. De eerste commerciële exploitatie was via ambulante bioscoopbedrijven op kermissen en bij evenementen. Vanwege de hoge kosten moesten de bioscoopbedrijven wel rondtrekken. De apparatuur was duur, en er waren weinig films. En de films die er waren, waren niet van een dergelijk gehalte dat men er lange tijd mee op een en dezelfde plek kon blijven. De eerste filmhandel ontstaat geleidelijk, door films die van producenten opgekocht worden, om vervolgens aan exploitanten verhuurd te worden. Hierdoor kunnen de eerste vaste bioscopen ontstaan. Door die vaste bioscopen verandert de relatie productie-exploitatie wezenlijk. Doordat de vraag naar films steeg, net zoals de productiekosten en de filmprijzen stegen, waren de exploitanten gedwongen om samen te gaan werken. In eerste instantie gebeurde dit door het onderling ruilen van films, of door het onderling doorverkopen. Hieruit ontstond de filmhandel, als tussenpersoon voor productie en distributie. Films werden niet langer verkocht aan exploitanten, maar een zogenaamd exploitatie-recht werd verleend voor de vertoning van een film gedurende een bepaalde periode. Het had als voordeel voor de exploitanten dat er een grotere variatie ontstond, en dat het tonen van films gemiddeld genomen goedkoper werd. Als voordeel voor de producenten gold het tegengaan van wildgroei, waardoor zij een steviger positie konden verwerven. Tegelijkertijd was er ook een maatschappelijke ontwikkeling die er voor zorgde dat er meer tijd vrijgemaakt kon worden voor dit nieuwe medium. Door de invoering van de 8-urige werkdag ontstond er meer vrije tijd, die aan andere dingen besteed konden worden, dus ook aan de bioscoop. Al direct in de begintijd werd er gewaarschuwd voor het "bioscoopgevaar": men zat in het donker, waar men verkeerde en verderfelijke beelden te zien kreeg. Er heerste een angst voor moreel verderf, en als gevolg daarvan werden de eerste stappen gezet in de richting van de filmcensuur. Er bestond ook een ander gevaar bij het brengen van een bezoek aan de bioscoop: de films konden spontaan ontbranden of zelfs ontploffen. Door het nitraat in de films, dat langzaam afbrak en een ontbrandbaar gas deed ontstaan, konden er gevaarlijke situaties ontstaan. Helemaal wanneer een film enkele tijd in het blik gelegen had onder vochtige en warme omstandigheden. Als gevolg daarvan werden er als snel eisen aan de exploitanten gesteld. Het gevaar was natuurlijk groter geworden door het ontstaan van de vaste bioscopen: in de buitenlucht of een tent kon het gas snel verwaaien, in gebouwen bleef dat natuurlijk veel beter hangen. In verband met het nitraat in het filmmateriaal werd in 1909 in Engeland de eerste filmwet uitgevaardigd. Europa wordt voornamelijk beheerst door de Franse filmfabrikanten, waarvan Pathé wel de belangrijkste was. Verder was in Europa het bedrijf Nord Disk in Denemarken belangrijk. De inhoud en de lengte van de film veranderde in de periode tussen 1907 en 1910 ingrijpend: er wordt gebruik gemaakt van een doorlopende handeling, zodat er meer een verhaal ontstaat in plaats van losse fragmenten. Tevens maakt de uitvinding van de driedelige vlinder in 1906 een projectie zonder flikkering mogelijk. In de Verenigde Staten werd in 1909 de eerste poging ondernomen om te komen tot een monopolie met de Motion Picture Patent Company. Zij sloten een contract met Kodak, dat alleen zij het ruwe materiaal geleverd zouden krijgen, zodat zij een monopolie-positie verkreeg voor het onbelichte filmmateriaal. In het begin werd film voor vertoning verkocht per meter, waardoor er een standarisering ontstond. Een vaste lengte voor een vaste prijs. Dit leverde voor de regisseur een beperking op, want hij moest zich exact aan de van te voren opgelegde lengte film houden. Om zoveel mogelijk winst te behalen moesten de overige kosten daarom zoveel mogelijk gedrukt worden: zo laag mogelijke salarissen, en veel onbekende acteurs. Het waren uiteindelijk vooral de onafhankelijke productiemaatschappijen, de maatschappijen die hun maatschappij niet aan een vaste distributieketen verbonden hadden, die voor de vernieuwingen zorgden. Zij moesten concurreren met elkaar en de 'vaste' producenten, waardoor zij andere wegen in durfden te slaan. Als concurrentiemiddel werd het 'Star-system' ingevoerd; er werden filmsterren gemaakt en gebruikt. Tevens verdween het systeem van standaardisatie, waardoor ook langere films gemaakt werden. Door het systeem van filmsterren stegen de salarissen enorm tussen 1909 en 1920, en vooral Charlie Chaplin profiteerde hier enorm van. De onafhankelijke maatschappijen vestigden zich uiteindelijk in Hollywood. De tweede fase in de geschiedenis van de film loopt ruwweg van 1914 tot 1929. De grote winsten, behaald in de Amerikaanse filmindustrie haalde als snel banken over om te investeren in dit nieuwe medium. In Duitsland had dit de oprichting van de Ufa tot gevolg, al snel de leidende filmonderneming in dat land. Amerikanen veroverden sleutelposities in de gehele wereld, mede dankzij de verslechterde economische positie van de Europese markt door de effecten van de Eerste Wereldoorlog. Er ontstaan veranderingen in drie sectoren door het ontstaan van de lange speelfilm, speelfilms die langer waren dan 1 spoel ('one reel'): - de productiekosten gaan met sprongen omhoog - specialisaties ontstaan in de diverse functies - Hollywood wordt productiecentrum
Doordat de productiekosten omhoog gingen, werden de prijzen van de toegangskaartjes verhoogd, en werden de toeschouwerscapaciteiten in de bioscopen vergroot. Geleidelijk aan ontstaat ook een verschuiving in de maatschappelijke positie van het filmbezoek: in eerste instantie gingen alleen mensen uit de laagste sociale klasse naar de film, maar geleidelijk aan komen er steeds. Korte filmgeschiedenis van Nederland In maart 1896 is de eerste filmvertoning in Nederland, en het duurt tot 1908 / 1909 voor de eerste vaste bioscopen ontstonden. Dat betekende het einde van het aandeel in de filmvertoningen van de kermisgasten. De gebroeders Bernard en Willy Mullens waren een van de laatsten en vestigden zich in Den Haag met hun "residentie-bioscoop". Tegelijkertijd richtten zij ook een studio op: de "Haagse Filmfabriek". In de begintijd waren er twee belangrijke reacties vanuit de overheid op de film: 1. Film kon prikkelen, dus geen filmvertoningen onder de 18 jaar; en 2. Film kon ontwikkelen, en dus werden educatieve en wetenschappelijke films door de overheid gestimuleerd. In 1918 wordt die bemoeienis van de politiek nog groter. Vier belangrijke stromingen zijn daarin aanwezig: 1) Voor de liberalen gold dat film weliswaar een slechte invloed kon hebben, maar dat zij daarom nog niet verboden hoefde te worden; 2) Volwassenen waren blijkbaar ook gevoelig voor deze slechte invloeden, want anders zouden zij wel een boek lezen, was een reactie van iets strengere zijde, en zij waren dan ook voorstanders van een bepaalde filmcensuur; 3) Nog een stap verder ging het idee van een algeheel verbod voor jongeren om naar films te kijken; 4) De meest strenge christelijke overtuiging tenslotte was het idee dat de film een uitvinding van de duivel was, en dat er dus een algeheel bioscoopverbod zou moeten komen. In de bioscoopwet van 1926 wordt dan voor het eerst een nationale filmkeuring ingesteld. De mogelijkheden waren ofwel een keuring voor alle leeftijden, ofwel een keuring voor 14 jaar en ouder. Om voor alle leeftijden goedgekeurd te worden moesten films aan de volgende criteria voldoen: - geen gevaar voor de openbare orde; - niet ingaan tegen de goede zeden. Daarnaast bestond er dan ook nog altijd de mogelijkheid van een nakeuring, voor het geval een film toch te veel opschudding zou veroorzaken. Op 1 maart 1928 wordt dan een Filmkeuringscommissie ingesteld, die actief zal blijven tot in 1975. De gebroeders Mullens zijn de pioniers van de Nederlandse documentaire films. Zij maken onder andere gemeentefilmpjes, als een soort van promotiemateriaal voor de verschillende gemeenten in Nederland. In 1917 krijgen zij van de staat de opdracht om een "leger en vloot"-film te maken, bedoeld als propaganda materiaal ten tijde van de Eerste Wereldoorlog. Een tweede pionier is Polygoon, opgericht in 1920, dat vooral bekend is geworden vanwege haar Polygoon-journaal, dat vanaf 1924 geproduceerd werd. De Nederlandse speelfilm kent eigenlijk drie periodes: 1) De eerste periode duurt vanaf de Eerste Wereldoorlog tot aan de jaren '30. Tot aan 1923 wordt ook wel de 'bloeiperiode' genoemd, vooral voor de studio "Hollandia". Vanaf de tweede helft van de jaren '20 ontstaat de Filmliga. Deze groep wil de filmkunst centraal stellen, en nodigt regisseurs uit voor gesprekken en debatten over het medium. Ook zet zij de eerste vormen van filmkritiek op, en stimuleert zij de eigen Nederlandse filmproductie. Mede als gevolg daarvan kwam bijvoorbeeld Joris Ivens in 1928 met zijn film "De Brug". 2) De tweede periode begint in de jaren '30, en loopt door tot ongeveer 1970. In 1933/1934 zijn er twee geluidsfilmstudio's: "Cinetoon" in Duivendrecht en "Filmstad" in Wassenaar. Een cruciale rol wordt daarbij vervuld door Duitse technici die uit Berlijn gevlucht zijn voor de Nazi's. Met de komst van de Duitse bezetters wordt Cinetoon leeggeroofd en Filmstad platgegooid. Apparatuur en dergelijke worden door de bezetters gebruikt voor hun propagandadoeleinden. De "Werkgemeenschap voor Nederlandse filmproductie", een kunstenaarsverzetsgroep, probeert nog wel eigen films te maken gedurende de eerste helft van de jaren '40. De tweede helft van de jaren '40 laat een roep om een versterkte censuur zien, uit angst voor onrust. In het midden van de jaren '50 worden pas structurele maatregelen genomen voor de verbetering van de filmproductie, met de oprichting van het productiefonds in 1956, en de filmacademie in 1958. Deze twee instellingen vormen belangrijke steunpilaren voor de verdere ontwikkeling van de film. 3) Vanaf 1970 begint de derde periode. Het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap richt een fonds op voor de korte film, waardoor ook hier meer geld voor beschikbaar komt. De generatie filmmakers vanaf deze tijd komt bijna uitsluitend nog van de filmacademie. Een paar belangrijke uitzonderingen daarop zijn Fons Rademakers, Jos Stelling en Marleen Gorris. Een typisch filmacademieduo, zeker in de tijd dat zij samen films maakten was "Pim & Wim", Pim de la Parra en Wim Verstappen. Zij hebben samen ook het blad "Skoop"opgericht. Tenslotte een belangrijke Nederlandse cineast, Joris Ivens, die zijn werkzaamheden vooral in het buitenland heeft moeten verrichten. Door het filmen van de Indonesische bevrijding is hij in conflict gekomen met de Nederlandse regering, en is het hem onmogelijk gemaakt in ons land verder te werken. Na de Tweede Wereldoorlog vertrekt hij eerst naar Oost-Europa, waarna hij eind jaren '50 weer naar het Westen terugkeerde. 2.1 Zakelijke gegevens - Titel: Phileine zegt Sorry - Auteur: Ronald Giphart - Uitgeverij: Podium - Jaar van uitgave: 2003 - Druk: 15e - Genre: roman - Aantal pagina’s: 214 - Onderwerp: omgaan met mensen - Bijzonderheden: verfilmd
Phileine belt haar moeder om te vertellen waar ze is. Dan gaat ze met Gulpje naar een restaurant. Later op die dag besluit ze Fabian te bellen, die heeft ze ontmoet in het vliegtuig. Ze gaan wat drinken en Fabian wil wel meer van Phileine, maar dat gaat mooi niet door. Phileine laat hem wel denken dat hij ooit een kans heeft. Die avond zou zij gaan dineren met dat kamergenoten van Max en Max zelf, maar Max komt te laat en wanneer Max haar kust ruikt ze een andere vrouw, Joanne. Phileine wordt dronken en de rest van die avond herinnert ze niet meer. (tweede dag) Schaduw in het donker
De volgende dag gaat ze naar het park. New York zou een gevaarlijke stad moeten zijn, maar toch voelt ze zich op haar gemak. Totdat ze een ruzie opmerkt tussen wat jonge lui, maar die gelukkig goed afloopt. Die avond is de première van het toneelstuk ‘Romeo and Julliet’. Ze gaat erheen met de kamergenoten van Max, iedereen lijkt gespannen te zijn. Behalve Phileine en Gulpje die spotten met de mensen die langzaam binnendruppelen. Als het stuk opgevoerd wordt, ziet Phileine dat het een pornografische versie van het verhaal van Shakespeare is. Max heeft zelfs op het podium sex met Joanne. Phileine en Joanne’s vriend L.T. zijn geshockeerd. Een paar uur later is Phileine met Max in het appartement. Ze hebben een enorme ruzie, maar later, in een kroeg, leggen ze het bij. Als Max echter heel droog meldt dat het stuk nog twee keer opgevoerd zal worden, is de spanning bij Phileine direct weer terug. (derde dag) Ich bin ein New Yorker
Max is alweer weg als ze die ochtend opstaat. Die dag krijgt ze bezoek van L.T., die haar komt ophalen voor een tochtje met zijn speedboot. L.T. is goed gehumeurd, want de vaste ontbijtweerman van de CBS heeft een ongeluk gehad zodat hij als reserve-ontbijtweerman de komende tijd volop aan zijn trekken zal komen. Phileine krijgt ruzie met Jules, omdat ze zich in haar (of eigenlijk zijn) geslacht heeft vergist. Daarna gaat ze mee met L.T. Op de boot drinken beiden veel whisky en ze worden heel vertrouwelijk met elkaar. Uiteindelijk gaan ze met elkaar naar bed, uit wraak op Max en Joanne. (vierde dag) De richting van mijn zeil
Max moet deze dag naar een extra repetitie. Phileine besluit met Gulpje naar een café te gaan. Later komt L.T er ook bij. Dan komt L.T op het idee om weer naar het toneelstuk te gaan, maar dan onaangekondigd. Hij wil zien of zijn vriendin en Max het zelfde toneelstuk opvoeren of dat ze er nog een schepje bovenop doen. Phileine vindt het een goed idee, Gulpje gaat ook mee. Even later zitten ze in de schouwburg. Hun voorspelling komt uit. Het hoogtepunt, de seksscène van Max en Joanne, blijkt inderdaad anders dan bij de première te zijn. Tijdens het voorspel gaan ze veel verder en als het naderen van de climax zichtbaar wordt doordat Joanne Max een condoom omdoet, gilt Phileine keihard door de zaal, dat het zo wel genoeg is. Er ontstaat een woedende discussie tussen Max en haar, waar het publiek zich kostelijk mee vermaakt. Maar dan geeft Phileine, Max een keus. Met haar meegaan en het komt goed, of daar blijven en ze wil hem nooit meer zien. Dan loopt ze weg, zonder Max. (vijfde dag) De plezierhemel
Phileine wordt wakker in een vreemd huis. Dit blijkt later het huis van Fabian te zijn. Phileine was daar afgezet door haar vrienden. Fabian vertelt haar wat er is gebeurd en vervolgens ook dat ze de voorpagina heeft gehaald van verschillende kranten. Later probeert Phileine Fabian te verleiden, maar ze worden onderbroken door een urgent telefoontje. Het is L.T hij heeft ervoor gezorgd dat Phileine bij David Letterman mag komen. Ze reageert heel koel en hangt daarna weer op. Na een halfuur wordt ze opgehaald door een taxi. Ze gaat naar de studio. Die avond zit ze in het programma van David Letterman. Hij vindt Phileine geweldig. Niet alleen hij geniet van haar, maar ook het publiek. Ze maak de ene na de andere grap. Dit was een geslaagde actie voor Phileine. Ze krijgt geld voor het optreden en geeft dat vervolgens uit aan een hele dure hotel kamer. (zesde dag) Tot de dikke dame begint te zingen
Dan komt Max naar Phileine haar hotelkamer en troont haar met geweld mee naar zijn appartement, waar alle huisvrienden plus de regisseur en een aantal acteurs Phileine haar komst afwachten. Max heeft nog een andere verrassing voor haar: een galajurk, voor een party die voor aids-patiënten wordt gehouden. Max wil dat feest graag benutten om zijn band met Phileine te verstevigen. Ze ontdekt dat Leonard aids heeft en dat hij met Jules gaat. Ze houdt op het einde van het feest een speech, waarin ze verteld hoe ze zich gedragen heeft in die 6 dagen. Ze verontschuldigd zich en zegt, ‘Sorry dat ik besta’. 2.3 De verhaalfiguren Phileine is de hoofdpersoon van dit boek. Ze is een knappe, slimme vrouw die meestal vreselijk onaardig is. Zij is zoals ze zelf ook vindt, “degene die bot, lomp, stug en onaardig mag doen” (blz 20) en dat doet ze dan ook. Ze is sarcastisch en bot. Zelf roept ze dat ze de grootste bitch op aarde is en doet er dan ook alles aan om mensen tot diep in het bot te beledigen, onder andere om zichzelf daardoor beter te voelen. Ze zeikt alles en iedereen af. Ze wordt “brains beauty beast best”(blz 25) genoemd. En dat is eigenlijk ook wel de beste omschrijving voor haar. Phileine doet zich al binnen enkele bladzijden voor als een irritant zelfingenomen, tweeëntwintigjarige, cynische, eersteklas bitch met gortdroge en scherpe, meestal kwetsende humor. Phileine haat de mensheid ( ze zegt zelf: “odi ergo sum”, ik haat, dus ik ben). Die haat komt door haar romantische verlangen naar dingen die verloren zijn gegaan. Phileine is eigenlijk een beetje een paradox; aan de ene kant kan ze heel erg grof zijn, maar aan de andere kant heeft ze een diepe medelijden met mensen, waarmee het minder goed gaat in het leven. Ze is ook een vriendinnenpersoon. Aan het eind van het boek komt dan ook een ommekeer: Phileine verontschuldigt zichzelf voor haar gedrag. "Ik bied mijn verontschuldigingen aan. Ik zeg sorry. Sorry, Max. Sorry, mensen,’ fluister ik en iets harder - misschien iets te hard - voeg ik er aan toe: ’Sorry dat ik besta.’" (blz. 214) Max is Phileine’s vriend. Max is een jonge toneelspeler op zoek naar bekendheid. Hij is de reden dat zij naar Manhattan vertrekt. Hij is eigenlijk de tegenpool van Phileine, kalm, rustig en zachtaardig. De indruk wordt gewekt dat hij zijn carrière belangrijker vindt dan zijn vriendin. "Als ik eindelijk wakker ben, zie ik een afscheidsbriefje van Max op de stoel naast zijn bed. Hij schrijft dat hij al vroeg is weggegaan om toneel te spelen, dat ik voorzichtig moet zijn vandaag en dat we vanavond samen in een restaurant kunnen eten. Eigenlijk staat er: ‘even snel kunnen eten’, dat staat er. Nee, Max is echt blij om mij te zien, dat heb ik duidelijk door." (blz. 34) Gulpje is het Vlaamse meisje waarmee Phileine erg veel optrekt tijdens haar verblijf in New York. Phileine beschrijft Gulpje als volgt: "Op de bank in het midden van de kamer zit een meisje televisie te kijken. Ze stelt zich voor als Gulpje Degompelaere. Ik vraag of ik het goed gehoord heb. Ja, ze heet Gulpje Degompelaere, ze is Vlaams, haar vader laat haar hier aan een of ander sophisticated instituut een zo hoog aangeschreven economische studie volgen dat ze later kan trouwen en nooit meer hoeft te werken. Aldus Gulpje." (blz. 21) Ook zij is een bitch, maar Gulpje laat het minder merken. Toch weet ook zij dit van zichzelf: "’Ik ben een slecht mens, ik ben het niet waard een levend wezen te worden genoemd, ik ben scum, ik ben the pits!’ (…)Gulpje komt enthousiast naast me zitten en vertelt dat ze zich vanmiddag echt onuitstaanbaar heeft gedragen."(blz. 138) Fabian is een getrouwde man die Phileine ontmoet in het vliegtuig. Later in het verhaal ontmoeten de twee elkaar nog twee keer. Fabian komt over als een aardige man die graag het beschermende vadertype wil zijn voor Phileine. Phileine beschrijft hem als volgt na hun eerste ontmoeting: ”Fabian is het type dat vroeger nog wel eens een shawl droeg, maar tegenwoordig zijn onderkin om zijn nek kan binden.” (blz 12) Lena is Fabians vrouw. Al vanaf de eerste ontmoeting tussen Lena en Phileine mogen ze elkaar niet. Aangezien de twee elkaar in het boek nog maar een keer ontmoeten wordt haar karakter ook niet echt omschreven. Phileines mening over Lena ”Lena heeft zo’n permanente ‘sla mij’ uitdrukking.” (blz 12, r7) Jules is een kennis van Phileine en een vriend van L.T. Jules is een afzichtelijk vrouwenwezen, dat vreselijk kan zaniken. Jules is Zij (of later bleek hij) heeft vanaf het begin al een hekel aan Phileine, omdat ze bij wijze van grap opmerkte toen ze Jules als eerste zag: ‘Hi Max, so this is what you look like after your sexchange!’. Deze opmerking maakte ze natuurlijk zonder te weten dat Jules echt een sexchange heeft ondergaan. Jules was de eerste die reageert op Phileines onacceptabele gedrag door te zeggen dat ze vreselijk is en alleen op de wereld is gekomen om mensen belachelijk te maken en af te zeiken. Zij wordt uitgebreid beschreven: "Helaas: voor ik dit kan doen gaat de achterste deur open en een vrouwelijk type brilmontuur 1977 komt me wild knikkend tegemoet. ‘Hai! So you must be Philaine!’ roept het mollige propje dat achter de bril schuilgaat uitgelaten als ze zeker aan vijf sloten heeft gemorreld.’ (blz. 18). Uiteindelijk, tijdens een gesprek over sexual harassment bij mannen, blijkt Jules een man te zijn: "(…) en het feit dat je in deze samenleving nog veel meer onder druk staat dan als vrouw, vanwege het verschrikkelijke fenomeen sexual harrassment. Dat laatste ontgaat me eerlijk gezegd. ‘Als man?’ zeg ik halflachend. Alle drie kijken ze mij nu niet begrijpend aan. ‘Ja, als man…’ antwoordt Jules, terwijl ze vragend haar schouders ophaalt. Ik laat het een kort moment op me inwerken. ‘Maar daar hoef jij je toch geen zorgen over te maken, jij bent toch geen man? ’roep ik verbaasd. ‘Jij… eh?’ Er valt weer een stilte. Jules is toch geen man? Ik zeg: ‘Hé? Wat?’ Jules schudt haar brillenglazen en zit zich duidelijk op te winden. Wat heb ik verkeerd gezegd, wat heb ik gvrdmm nu weer gedaan? Gulpje smoort haar lach in haar hand en zegt: ‘Teer punt.’ (blz. 118) Joanne is Max’ vrouwelijke tegenspeelster in de voorstelling Romeo-and-Juliet. Phileine heeft een verschrikkelijke hekel aan het meisje aangezien ze het met haar vriendje doet Phileine noemt haar onder andere: ‘De verschrikkelijke klapkut en de verschrikkelijke beflebber. Hij bedrijft de liefde met haar op het podium. L.T is een goede vriend van Phileine en ook de vriend van Joanne. Hij is de tegenspeelster van Max in romeo-and-juliet. Ook hij is geshockeerd na het zien van de seksscène tussen Joanne en Max, en samen met Phileine koestert hij veel wraakgevoelens. Onder het motto van wraak gaat hij daarom vreemd met haar. Leonard is Jules vriend. Hij heeft ook de ziekte aids. Phileine zegt over hem: “ Hij is bleker dan m’n oma in haar kist, zijn ogen drijven in hun kassen en zijn wangen diep ingevallen. ik heb zin om dit reuze aapje een beetje te knuffelen.” (blz 135)
Schrijver:Ronald Giphart
Ingezonden door: Ivo
Recensie van Ivo: De boeken van Ronald Giphart worden traditioneel gekenmerkt door een ruime hoeveelheid humor. Hoewel (wel, wel, wel) niet iedereen hierom kan lachen, ben ik toch de overtuiging toegedaan dat met zijn boeken de Nederlandse literatuur verrijkt is. Toch lijkt het erop dat dit concept begint te roesten, vergrijzen, dan wel verstoffen. Bij het lezen van het boek Phileine zegt sorry bekroop mij het gevoel het kunstje nu wel te kennen. Uiteindelijk bleef een antiphatie tegen de onsmakelijke hoofdpersone in mijn hoofd achter, die zelfs door het wat moralistisch uitgevallen slot niet verdreven werd. Phileine Zegt Sorry
door: Hanna Bervoets
Genre: Komedie
Genre keuring (kijkwijzer): Regie: Robert-Jan Westdijk
Met: Kim van Kooten (Phileine), Michiel Huisman (Max), Liesbeth Kamerling (Fleur), Tara Elders (Lala), Mads Wittermans (Christiaan), Roeland Fernhout (Jules), Kurt Rogiers (Reginald), Daan Schuurmans (Dylan), Liz Snoyink (Lotti), Hadewych Minis (Gulpje), Ronald Giphart (Ronald Giphart), Russ Russo (Waiter) Schrijvers: Ronald Giphart
Script: Robert-Jan Westdijk
Muziek: Richard Cameron III 3.2 Recensies van de film Uit het NRC-Handelsblad, oktober 2003: Ze zou een verrukkelijk vat vol tegenstrijdigheden kunnen zijn. Dat is de film over haar geworden. Die leert ons niet alleen de bijdehante Phileine kennen die zich niet wil laten kennen. Hij vertaalt ál haar caleidoscopische gemoedstoestanden in prachtige muziek, decors, locaties en effecten. Phileine is James Bond, Phileine is Emma Peel uit De wrekers. Gevoelens zijn nooit hypocriet. En de indruk dat deze feestelijke, orgastische film nou juist dat belangrijkste, gevoel, ontbeert, dringt zich in bijna elke scène op. Er is geen enkele emotie die mag duren, waardoor geen enkele emotie telt. Je kunt vooral om Phileine lachen, soms echt, meestal meewarig of een beetje gegeneerd. Maar er is niets in deze film dat iemand anders dan Phileine een spiegel voor wil houden en Phileine heeft te veel gelaatsuitdrukkingen die geen gezicht kunnen worden. Phileine zegt sorry was de openingsfilm van het afgelopen Nederlands Film Festival, won Gouden Kalveren in technische categorieën. Kim van Kooten werd bekroond als beste actrice. Phileine zegt sorry wil soms ook een soort Turks fruit voor het jaar 2003 zijn, tot aan letterlijke verwijzingen naar de beroemde fiets-en-regenscène toe. Je kunt over Phileine zegt sorry niet zeggen wat men precies dertig jaar geleden over Turks fruit zei, namelijk dat die film in vergelijking met het boek te plat, of te vet zou zijn, al is Phileine zowel plat als vet. Daar verandert de overvloedige media-aandacht anno nu niet veel aan. Phileine zegt sorry is echt veel beter dan het boek. En niet alleen omdat schrijver Ronald Giphart dat in een komisch bedoeld intermezzo zelf in de film mag komen vertellen. Phileine zegt sorry legt de zwakheden van het boek bloot, maar overstijgt ze niet. Regisseur Robert Jan Westdijk vertelt in interviews dat hij na de Giphart-verfilming Ik ook van jou wilde bewijzen dat hij het wel kon, een boek van de Utrechtse branieschrijver verfilmen. Jammer om te concluderen dat een bijna perfecte Giphart-verfilming nooit een echt meeslepende, engagerende, gevoelvolle film kan worden. Recensie uit het tijdschrift VW oktober 2003
Heerlijk wanneer een Nederlandse film haar 'cajones' toont. Niet meer van dat praatzieke. Geen ingetogen kostuumdrama's meer. Het mag weer knallen, flitsen en donderen. Dit is absoluut een verdienste van Phileine zegt sorry, het Verhoeven-gevoel is weer een beetje terug. Ze durft uit haar rol te stappen, het uit te schreeuwen en met filmquotes te slingeren. Deze opzet vormt bijna het tegenovergestelde van wat regisseur Westdijk bereikte met zijn debuut Zusje (1995). Een nep videoportret, van de Amsterdamse Daantje (Van Kooten) gefilmd door haar onverwachts opgedoken broer, dat kleinschalig is van opzet met een hoog realiteitsgehalte en groots in uitvoering. Siberia (1998, Westdijk's tweede film) over twee lanterfantende kruimeldieven, is uitbundiger dan Zusje en minder strak verteld. Het vormt een brug naar deze derde bioscoopfilm waarbij de aandacht nog meer is verlegd van karakters naar spektakel. Wederom pakt dat niet heel gelukkig uit. Het script biedt alleen houvast voor rol van Phileine zelf. Van Kooten weet haar vuilbekkende personage sympathiek te houden. Daarvoor voorziet het script in voldoende oprechte huilbuien, broeiende onzekerheid en onverwachte tederheid op de juiste momenten. Het zijn vooral Van Kooten's natuurlijke flair en timing die Phileine tot leven wekken. Acteurs/rices als Tara Elders, Liesbeth Kamerling en Roeland Fernhout worden slechts opgetrommeld voor triviale bijrollen. Phileine's wereld bestaat slechts uit haarzelf. Vrienden zijn er alleen om kortstondig lol mee te trappen. Jammer dat we alleen haar perspectief zien. Wisselwerking met haar vriendinnen Lala (Elders) en Fleur (Kamerling) en Gulpje beperkt zich tot het giechelend in de zeik zetten van mannen en afgunstige blikken over bedpartners. Wat was het een verademing geweest om Lala en Fleur eens te zien roddelen over Phileine, of Gulpje en Jules (Fernhout) in New York te laten samenzweren tegen onze zelfingenomen heldin. Alle getoonde bravado verdient mijn sympathie. De Utrechtse Dom bijvoorbeeld verandert, in de montage, soepeltjes in het Empire State Building. Zo ook poogt deze film grootser te ogen dan haar Hollandse soortgenoten.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
M.
M.
wauw
9 jaar geleden
Antwoorden