Regie: Frank Darabont | 142 minuten | misdaad, drama | Acteurs: Tim Robbins, Morgan Freeman, Bob Gunton, Clancy Brown, James Whitmore, William Sadler, Gil Bellows, Mark Rolston, Jeffrey DeMunn, Larry Brandenburg, Neil Giuntoli, Brian Libby, David Proval, Joseph Ragno, Jude Ciccolella
In jongensboeken is de wereld vaak verdeeld in boefjes en boeven. Pietje Bell jat wel eens een appel, maar heeft hem nog niet op of er is al een oud vrouwtje aan zijn arm de straat overgestoken. De bende van de Zwarte Hand had haar al lang beroofd.
In de gevangenis Shawshank zitten de boefjes niet voor appeldiefstal, eerder voor moord. Toch zijn het stuk voor stuk Pietjes Bell; kijkend in de ogen van Morgan Freeman geloof je het meteen. De échte boeven zijn de sisters – het homoseksuele ontvangstcomité van de gevangenis – , de wellustige bewaker die hen als knokploeg gebruikt (Clancy Brown) en directeur Norton.
Het leven in de gevangenis wordt in ‘The Shawshank Redemption’ – naar een novelle van Stephen King – voorgesteld als een metafoor voor de echte maatschappij. Daarin leggen de gevangenen van het leven zich neer bij hun lot en dromen maar niet te veel, dan kan het ook niet tegenvallen. De hoge heren krijgen toch hun zin. Natuurlijk is er altijd één die er zijn schouders voor ophaalt. Die krijgt klappen van de baas, maar wordt normaal gesproken ook door zijn soortgenoten afgeslacht, want hij bedreigt de stabiliteit en zet hen in de schaduw.
Zo niet in ‘The Shawshank Redemption’. Als een Messias bewonderd door zijn discipelen schrijdt de timide Andy Dufresne door de gevangenis. Hij leert ze boeken lezen (van Alexandre ‘Dumb-ass’) en leidt één van hen zelfs naar het hiernamaals. De gevangenisdirecteur is zo’n farizeeër, zo’n Geelman met een zure blik: de Bijbelteksten vliegen je om de oren, maar juist dat soort types knijpt de katjes in het donker.
Regisseur Frank Darabont – zoon van Hongaarse vluchtelingen – heeft de verrassende plot van Kings verhaal grotendeels overgenomen, met het verschil dat Dufresne in de ene versie onschuldig gevangen zit en in de andere niet. De moord binnen de gevangenismuren – een sleutelmoment in de film – is ook een wijziging van Darabont.
Deze schokkende gebeurtenis is met Andy’s uiteindelijke wraak het meest volwassen moment in het onderhoudende drama, maar ‘The Shawshank Redemption’ blijft een jongensboek met teveel pretenties. Hoop kan in moeilijke omstandigheden een onmogelijkheid worden, wat het trieste lot van gevangenis oudste Brooks (James Whitmore) illustreert. Je hebt er mensen voor nodig die om je geven of moet de intelligentie en het doorzettingsvermogen hebben van een Andy Dufresne. Niemand zal eraan twijfelen dat de mensheid daarbij gebaat zou zijn, maar het goede is in ‘The Shawshank Redemption’ te goed om ook deze kijker verlossing te bieden.
Jan-Kees Verschuure
Bron: http://cinemagazine.nl/the-shawshank-redemption-1994-recensie/
Vorm
De film speelt zich af in een gevangenis in de Verenigde Staten, Shawshank. De eindscène speelt zich af in Zihuatanejo, Mexico, waar de hoofdpersoon zijn droomleven gaat leven met zijn gevangenisvriend. Er zijn ook stukjes die zich afspelen in een stadje, maar deze plaats is voor het verhaal niet van belang. De locatie is sober. Het is wat je je voorstelt van een gevangenis als kind: kleine cellen met helemaal niets, kale zalen, donker, spannend. De film speelt in de jaren ’50 à ’60. De bewoners van de gevangenis zijn hier ook naar gekleed, zo ook de hoofdpersoon: Andy Dufresne. In de gevangenis dragen ze simpele uniforms: spijkerbroeken met overhemden met een klein embleem of nummer. De kleding en de locatie hebben veel te maken met de tijd waarin het verhaal zich afspeelt, en vormen dus ook de sfeer van de film. Deze is eenvoudig, sober, triest. Triest omdat het een gevangenis is, en omdat Andy er onterecht zit.
Over het algemeen waren er vrij normale camerastandpunten, niet heel bijzonder. Waar het me wel opviel, en ik het ook mooi vond, was bij de scène dat Brooks zichzelf ophangt als hij is vrijgelaten. Je ziet dat hij iets in de muur kerft, en alleen zijn schoenen worden gefilmd waarbij steeds wat gruis neerdwarrelt. Daarna zie je hoe hij de tafel wegschopt, en zie je zijn voeten bungelen, met op de achtergrond een spiegel waarin je hem ziet. Ook in de scène op 1:56:46 viel het beeld me op, omdat het vanuit de kluis wordt gefilmd, en niet vanaf achter of vanaf de zijkant.
Ik heb niet veel gemerkt van de muziek, volgens mij had deze geen heel belangrijke rol in de film. De filmmuziek bestaat voor het grootste deel uit pianomuziek of muziek door een orkest, vooral strijkers. Maar in heel veel scènes waar in werd gepraat, werd helemaal geen achtergrondmuziek gebruikt. Dit in tegenstelling tot veel moderne films waarbij vrijwel de hele film lang muziek wordt gebruikt. Het is niet een heel nieuwe film: er werd geen gebruik gemaakt van geluidseffecten. Ik vond dat de film vrij logisch was gemonteerd. Er werd niet heel veel gesprongen tussen beelden, vaak stond het aardig lang op dezelfde plek. Ook dit in contrast met moderne films waarbij het beeld vaak een beetje onrustiger is.
De scènes die mij het meest bij zijn gebleven zijn twee verschillende scènes. De eerste is die waarin Brooks zelfmoord pleegt, zoals ik net al uitlegde. Ik vond dit vooral mooi door de manier waarop het werd gefilmd, in combinatie met de muziek en de aanloop ernaartoe. Brooks functioneerde gewoon niet meer in de maatschappij na zolang in een gevangenis te hebben geleefd. De tweede scène is de lange scène ietwat aan het eind waarin duidelijk wordt hoe Andy nu eigenlijk is ontsnapt. Het is zo raar dat je dit de hele film lang niet hebt opgemerkt, en opeens wordt alles in één scène uitgelegd door middel van beelden terug in de tijd. De muziek geeft aan dat het spannender wordt, er wordt meer vanuit verschillende perspectieven gefilmd (bijvoorbeeld als hij door de tunnel kruipt en eruit komt) en dat vond ik heel indrukwekkend.
Het filmverslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden