The lord of the rings: The two towers (2002)

Kunstanalyse Algemene informatie: Titel: Lord of the Rings, the Two Towers. Regisseur: Peter Jackson. Productiemaatschappij: New Line Cinema
Acteurs: Elijah Wood, Christopher Lee, Liv Tyler en Ian McKellen Voorbereiding: (kranten artikel) ‘The Two Towers’ gaat woensdag wereldwijd in première. Duister middendeel doet verlangen naar meer. (Brabants Dagblad,) (Maandag 16 december 2002) In de vorig jaar uitgebrachte bioscoopversie kwam het verhaal niet altijd even soepel uit de verf, doordat de Nieuw-Zeelandse regisseur Peter Jackson te weinig tijd uittrok voor de uitdieping van zijn karakters. Zonder de voorafgaande gebeurtenissen samen te vatten gooit ‘the Two Towers’ de kijker meteen in het diepe. Wie het eerste deel gemist heeft zal dan ook direct de draad krijt zijn. Wie deel één wel zag, herinnerd zich dat het uit mensen, hobbits, een elf en een dwerg bestaande reisgezelschap uit elkaar viel, nadat het eerst koers had gezet naar het duistere land Mordor. Daar moet de magische Ring uit de titel vernietigd worden, voordat de ultieme slechterik Sauron hem kan gebruiken om de wereld zijn wil op te leggen. Het eerst uur van ‘the Two Towers’ kenmerkt zich andermaal door de iets wat gehaaste verteltrant van de eerste bioscoopfilm. Dit wordt goeddeels gecomposeerd door de fenomenale vormgeving en trucages. Maar het verhaal komt pas echt tot leven vanaf de mysterieuse droomscène van Aragorn. ‘The Two Towers’ is over de hele linie een stuk duisterder dan de feeërieke ‘the Fellowship of the Ring’. Je ziet een verbijsterende veldslag tussen Goed en Kwaad, die op meesterlijke wijze gefilmd is. Technisch eveneens zeer knap is het nieuwe sleutelpersonage Gollum, dat geheel uit de grafische computer werd getoverd. Hoewel zijn uiterlijk soms net iets te kunstmatig aandoet, overtuigt Gollum uiteindelijk toch volledig dankzij de akelig indringende stem die de Britse acteur Andy Serkis aan het onbetrouwbare creatuur leende. ‘The Two Towers’ doet reikhalzend uitkijken naar de dvd-versie. Na dit imposante middendeel kijk ik echter nog meer uit naar het reeds gefilmde slotakkoord, ‘the Return of the King’. Helaas moeten we daar nog een jaar op wachten. Analyse: Op welke locaties speelde het verhaal zich vooral af? In de film komen veel verschillende locaties voor, deze kun je in 3 delen vedelen omdat er door de film eigenlijk 3 verhaallijnen lopen. De eerste verhaallijn is die van Frodo, Sam en later ook van Gollum. In dit deel van het verhaal komen vooral plaatsen als Emmin Muil, moerassen, Mordor en Gondor voor. Emmin Muil is een haast ondoordringbaar landschap van messcherpe stenen, dit landschap gaat over in moerassen. In deze moerassen liggen vele, tijdens de strijd omgekomen, mensen, elven en orcs. Dit moeras is erg gevaarlijk en als je de ‘lichtjes’ volgt kun je in trance raken en te water raken. Als dit gebeurd dan kan het zijn dat je ‘gevangen’ word door de moeras geesten en je één van hen wordt. Hierna vervolgen ze hun reis naar Mordor, het land van de ‘Dark Lord Sauron’ (de maker van de ‘One Ring’). In dit land moeten ze gaan proberen de ‘One Ring’ te vernietigen (in de Doemberg). Maar voordat ze dit kunnen doen worden ze gevangen genomen en weggebracht naar de stad Gondor. Gondor grenst aan Mordor, is erg verzwakt en dreigt te gaan ‘vallen’. De tweede verhaallijn is die van Merry en Pippin, zij bevinden zich in het bos Fancorn en aan het einde van de film in Isengard. Fangorn is een eeuwenoud bos waar Enten wonen. Enten zijn half mens, half boom, zo oud als de wereld, traag maar verschrikkelijk wanneer ze in woede ontsteken. Samen met de enten gaan Merry en Pippin op weg naar Isengard, het bolwerk van Saruman de Witte. Isengard word gekenmerkt door zijn toren, Ortac. Deze toren is een van de twee torens uit de titel van de film. De derde belangrijke verhaallijn die zich aan het einde van de eerste film afsplitste, is de van Aragorn, de elf Legolas en de dwerg Gimli. Zij bezoeken samen onder anderen Rohan en Helm’s Deep. Na een vergeefse zoektocht naar Merry en Pippen komen ze in Rohan terecht. Een land waarin de Rohirrim wanhoopig stand probeert te houden tegen de aanvallen van Saruman de Witte (de kwade tovenaar uit Isengard, het buurland van Rohan). Om het volk te beschermen tegen een nieuwe aanval van Saruman vlucht het volk naar Helm’s Deep, de schuilplaats van de mensen uit Rohan. Hoe waren de hoofdpersonen gekleed en gegrimeerd? Het eerste deel van de trilogie ‘the Lord of the Rings’ (‘the Fellowship of the Ring’) heeft een oscar gewonnen voor beste make-up. De kwaliteit van de kostuums en de make-up was even hoog (misschien nog wel hoger) dan in het eerste deel. De kleding is heel mooi en gedetailleerd gemaakt. Alle belangrijke zwaarden (en de boog van Legolas) zijn bijvoorbeeld helemaal met de hand gemaakt, door een professioneel wapensmid die nog wapens (vooral zwaarden) maakt zoals ze die vroeger ook maakte. Ook alle orcmaskers zijn verschillend en er zijn er niet twee identiek aan elkaar. De kostuums zijn ook heel mooi gemaakt en ze passen heel goed bij de personage die het draagt. De belangrijkste

kostuumontwerpster is Ngila Dickson. ‘The Fellowship of the Ring’ heeft zijn oscars voor visuele en make-up effecten mede dankzij de inspaningen van een klein Nederlands bedrijf gewonnen. Peter Owan was degene die vooral zorgde voor de make-up en de haar ontwerpen. Het koste veel tijd en moeite om alle acteurs filmklaar te maken, zo duurde het enkele uren om bij de hobbits hun ‘voeten’ aan te doen. Ook duurde het heel lang voordag de punt oren van de elven goed zaten, deze punt oren konden maar één keer gebruikt worden omdat ze van een bepaald materiaal zijn gemaakt dat bij regen gewoon weg zou smelten. Dit zorgt er wel voor dat de voeten en oren erg gedetailleerd zijn en dat ze net echt lijken. Dat gedetailleerde geeft deze film (ondanks dat het een fantasie film is) een hoor echtheid gehalte. In hoeverre bepalen de locaties en de kleding de sfeer van de film? De locaties en de kleding spelen een heel belangrijke rol. De locaties zijn erg belangrijk in het oorspronkelijke boek (‘in de Ban van de Ring’). Supervising art director Dan Hennah zegt: ‘De landschappen in Tolkiens boeken zijn niet slechts achtergronden: zij maken in hoge mate deel uit van het verhaal’. Elke locatie word tot in detail beschreven. Als je zo’n boek gaat verfilmen moet je je goed aan deze locaties houden en dat heeft Peter Jackson ook erg goed gedaan. De locaties zijn heel mooi gemaakt. Elk dorp, elke stad en ieder land is zo gemaakt dat het lijkt alsof het al eeuwen bestaat. Dit zorgt ervoor dat het lijkt alsof ‘Middle Earth’ altijd al heeft bestaan. ‘Het creëren van de verschillende landschappen voor ‘the Lord of the Rings’ was een grote uitdaging voor de filmmakers. “het was,” zegt Dan Hennah, “een beetje een ‘road movie’: overal was het weer anders, elke nieuwe plaats moest zijn eigen bijzondere karakter krijgen.” Van de landelijke rust van ‘the Shire’, waar het avontuur zijn aanvang neemt, reizen de centrale figuren naar de dorpen en steden van de Mensen, de oude bolwerken van de Elfen en de Dwergen. Elke plaats heeft een duidelijk karakter en speelt een belangrijke rol bij de gebeurtenissen in het verhaal.’(1) ‘Nigla Dickson had de enorme taak om alle kostuums te verzorgen voor meer dan twintig hoofdfiguren, tientallen bijrollen en duizenden figuranten. Een ander opstakel is het feit dan Tolkiens verhaal een langer reis is: van de tijd dat Frodo er op zijn queeste er op uittrekt, tot zijn laatste worsteling op de Doemberg in het land Mordor zijn exact zes maanden en twee dagen. Het is bovendien een reis die de figuren over ruig terrein leidt. Door de lengte en de omstandigheden van de reis, moesten er van elk kostuum verschillende versies worden gemaakt, om de slijtage te laten zien.’(2) Dit zorgde ervoor dat het een heel realistische wereld is geworden. Als je de film ziet lijkt het alsof hetgeen dat je ziet werkelijk bestaat, als een soort realiteit naast de werkelijkheid, een wereld naast deze wereld. De kostuums lijken meer gebaseerd op de geschiedenis dan op fantasie. Had de muziek een opvallende rol in de film of diende hij vooral als achtergrond? De muziek speelt een belangrijke rol in het verhaal. Eigenlijk heeft het twee verschillende rollen. Als eerste om de gebeurtenissen te ondersteunen, en aan de andere kant is muziek erg belangrijk voor verschillende rassen van Middle Earth. De muziek die als ondersteuning gebruikt word zorgt ervoor dat er op belangrijke gebeurtenissen extra nadruk gelegd wordt. De spanning wordt mede door de muziek opgebouwd tot een hoogtepunt, waarop er een belangrijke gebeurtenis plaatsvindt. Howard Shore was de componist voor de muziek van de drie delen van de film. Verder heeft de zangeres Enya gezorgd voor de soundtrack van de film, deze heet ‘May it be’. Muziek is voor de verschillende rassen in Middle Earth. Zo is muziek heel belangrijk voor Elfen en Hobbits. De taal van de elfen (Elfs) is voor de personen die het niet kunnen verstaan een soort muziek. Tolkien omschreef hun taal dan ook als muziek, het rinkelen van bellen. In de elfencultuur is zang ook erg belangrijk, ze hebben in hun taal heel erg veel liederen die ze zingen. Mede hierdoor zijn de elfen voor hobbits zo fascinerend. Voor de hobbits van Middle Earth is muziek ook erg belangrijk, het helpt hen problemen te vergeten. Voor elke bezigheid hebben ze andere liederen. Op feesten hebben ze speciale liederen, als ze op reis gaan (wat heel ongebruikelijk is voor hobbits) hebben ze daar ook een aantal speciale liederen voor. Ook de enten uit Fangorn hebben een eigen lied, hierin worden alle verschillende wezens van Middle Earth beschreven in een aantal zinnen. Was er sprake van bepaalde geluidseffecten? Ja, de muziek werd meestal als ondersteuning gebruikt voor bepaalde gebeurtenissen, zo wordt er bij de slag bij Helm’s Deep andere muziek gebruikt als bij de droomscènes van Aragorn. De slag bij Helm’s Deep word gekenmerkt door het gebrul van Uruk-hais en het geluid van het gevecht. Maar toch hoor je ook muziek op de achtergrond, deze accentueert de gevechten en de angst van de mensen die in Helm’s Deep ondergedoken zijn. De droomscène van Aragorn is een heel mooi moment, het is het moment waarin Aragorn over grote afstand contact legt met zijn geliefde, de elfenvrouwe Arwen. Hier wordt een heel ander soort muziek gebruikt dan bijvoorbeeld bij de slag bij Helm’s Deep. De muziek accentueert nog steeds de gebeurtenis maar op een hele andere manier. De muziek is hier heel dromerig, rustig en mysterieus. Op welke mannier wordt het verhaal verteld? Het wordt in een tamelijk chronologische volgorde verteld. Maar omdat de film drie totaal verschillende verhaallijnen heeft maak je soms een stapje terug of vooruit in de tijd. Het verhaal verspringt hierdoor soms in plaats maar dit word zo gedaan dat het goed te begrijpen is. Het is natuurlijk erg logisch dat het verhaal van tijd en plaats verspringt omdat er drie verschillende verhaallijnen verteld moeten worden en deze vaak op hetzelfde moment dingen meemaken maar niet tegelijk te zien zijn in de film. Welke scène is je het meest bijgebleven? De scène dat Gollum als het ware een strijd voert tegen Sméagol. Sméagol was ooit een soort hobbit, totdat hij de One Ring in bezit krijgt. Als gevolg hiervan ontwikkeld hij twee persoonlijkheden. Een goedaardige, Sméagol, die de hobbits (Frodo en Sam) wil helpen, en een kwaadaardige, Gollum, die slechts de Ring weer in zijn bezit probeert te krijgen. Door deze twee persoonlijk heden praat Gollum/Sméagol ook altijd over ‘wij’ en ‘ons’. Tijdens een scène krijg je te zien hoe Gollum/Sméagol een innerlijke strijd voeren tegen elkaar. Aan de ene kant het Goede en aan de andere kant het Kwade. Deze scène is erg komisch omdat Gollum heel gemeen is, en ook heel gemeen doet, Gollum heeft ook een hele gemene, kwade stem. Als Gollum bijvoorbeeld iets zegt over de hobbits, dat ze vals zijn en dat ze hen willen vermoorden, dan krijg je daar een heel zielig, bang en verlegen antwoord op van Sméagol. Zo van ‘nee nee nee, dat is niet waar, hobbits zijn onze vrienden’. Deze ‘strijd’ tussen de twee persoonlijkheden word nog eens extra benadrukt doordat je Gollum van twee verschillende kanten gefilmd ziet. De ene zijkant als Gollum aan het woord is, en de andere als Sméagol aan het woord is. Ook draait het wezen zijn hoofd steeds in de richting van de zaal waardoor het lijkt alsof hij het tegen het publiek heeft. Het ‘trucje’ met het switchen tussen twee aanzichtpunten word alleen gebruikt tijdens deze scène. Wel word er vaker gebruik gemaakt van het monteren van beelden zodat het lijkt alsof het wezen echt jouw richting op kijkt. Dit heeft een leuk effect omdat het ervoor zorgt dat je als het ware meedoet in het verhaal. Bij welk genre kun je de film indelen? Deze film is een combinatie van verschillende genres. Zo kun je ‘The Two Towers’ indelen bij ‘avonturenfilm’, ‘actiefilm’ en ‘fantasiefilm’. Avontuur omdat het over een moeilijke (bijna onrealiseerbare) reis gaat. Actie vanwege het feit dat er best wel veel geweld in voorkomt, kijk bijvoorbeeld maar eens naar de slag bij Helm’s Deep, dat is een en al geweld. En fantasie omdat het uitgangspunt een verzonnen, fantasie verhaal is (geschreven door J.R.R. Tolkien). Het feit dat er hobbits, elfen, tovenaars, enten, orcs en uruk-hais in de film voorkomen zorgt ervoor dat het ook fantasie is. Ik vind dat het alledrie genres zijn die bij de film passen maar over het algemeen wordt gezegd dat deze film een ‘fantasiefilm’ is. Geef in enkele regels een samenvatting van de film. Na het gevecht met de Orcs is het reisgenootschap uit elkaar gevallen. De hobbits Frodo (Elijah Wood) en Sam (Sean Astin) zijn op weg naar het land Mordor om de Ring te vernietigen. Het is een zware tocht, maar zij krijgen hulp van Gollum (stem door Andy Serkis). Het is niet duidelijk of hij te vertrouwen valt, maar hij kent het gebied, dus wordt zijn hulp geaccepteerd. Ondertussen proberen Aragorn (Viggo Mortensen), de elf Legolas (Orlando Bloom) en de dwerg Gimli (John Rhys-Davies) de hobbits Merry (Dominic Monaghan) en Pippin (Billy Boyd) te vinden en te bevrijden uit de handen van een legertje Orcs van Saruman (Christopher Lee). Tijdens de achtervolging belandt het driemanschap in Rohan, het land van Theoden (Bernhard Hill), in wie zij een bondgenoot vinden tegen Saruman. Dit eindigt in de slag bij Helm’s Deep. De avonturen van Merry en Pippin vormen de derde verhaallijn, waarin de Ents voorkomen, een soort oeroude wandelende bomen. Om welke conflicten gaat het in de film? De hele film is eigenlijk een strijd tussen Goed en Kwaad. In de film is er ook een ‘ouderwetse’ verdeling gemaakt tussen Goed en Kwaad, de goede zijn knap, winnen meestal etc. en de slechte zijn lelijk, gemeen en delven uiteindelijk het onderspit. ‘Middle Earth komt voor als een vreemde en buitenaardse plek, maar biedt toch een vertrouwd gevoel. Middle Earth in principe de aarde voor moet stellen, maar dan in een periode die compleet fictief is.’(3) ‘ Sauron the Dark Lord is het ultieme archetype van het kwaad, de Satan bij uitstek, en zou met zijn ideeën over de onderdrukking van democratie en vrijheid op dezelfde lijn kunnen zitten als Hitler. De schrijver verwerpt de rechtstreekse referentie naar Hitler, aangezien the Dark Lord al ver voor 1939 op papier was gezet. Toch lijkt Tolkien dergelijke op macht beluste individuen met Sauron te willen Typeren, want: “het Kwade en de tolerantie daarvan is een permanent probleem voor iedereen die zich bekommert over de wereld”. De feitelijke corruptie en machtsmisbruik worden gepersonifieerd in The One Ring. Voor deze ring moorden vrienden elkaar uit en worden steden in de as gelegd. Voor zowel de ring als macht geldt: als je ‘t eenmaal hebt, wil je het niet meer kwijt. De volgelingen van Sauron, de Orcs, worden door Tolkien getypeerd als een ras van duistere wezens die door de eeuwen heen zijn gekneed tot de kwade instrumenten van Sauron. De tovenaar Saruman gaat zelfs zo ver om met hen genetisch verder te experimenteren om een nog beter ras van Orcs te produceren.’(3) Wie zijn de belangrijkste personages in het verhaal? (Zie voor foto’s de bijlagen) Frodo Baggins (Elijah Wood): Frodo is een jonge hobbit en de geadopteerde neef van Bilbo Baggins. In zijn missie om Midden-Aarde te verlossen van de Ene Ring, ziet Frodo dat hij het verloop van de toekomst verandert. Sam (Sean Astin): Samwise is Frodo's dapperste metgezel en beste vriend. Sam heeft tot dusver een rustig leven geleid, maar zijn loyaliteit tegenover Frodo zal hem op een gevaarlijke reis leiden. Pippin (Billy Boyd): Pippin is een ondeugende, jonge hobbit en oude vriend van Frodo die, samen met Samwise en Merry, Frodo vergezelt op zijn queeste. Merry (Dominic Monoghan): Merry is een andere goede vriend van Frodo die hem, Pippin en Samwise vergezelt als zij de Shire verlaten voor hun queeste. Gandalf (Ian McKeller): Gandalf de Grijze is een oude maar wijze en krachtige tovenaar die Frodo raad geeft tijdens zijn queeste. Aragorn (Viggo Mortensen): Aragorn, een mens opgevoed door elven en de rechtvaardige erfgenaam van de troon van Gondor, is een trouwe metgezel van Gandalf, en een belangrijk lid van de Reisgenootschap. Legolas (Orlando Bloom): Een dappere elf die de queeste vergezelt en de Elven vertegenwoordigt in de Reisgenootschap, Legolas is afkomstig van Mirkwood en is een geweldige boogschutter. Arwen (Liv Tyler): Arwen is de mooie en betoverende elf die moet kiezen tussen onsterfelijkheid en liefde. Saruman (Christopher Lee): Het hoofd van alle tovenaars, Saruman, hoopt de kwaadaardige ring voor zichzelf te houden. Galadriel (Cate Blanchell): Galadriel is Koningin van Lothlorien en Lady van het Gouden Woud. Ze is de moeder van Celebrian en grootmoeder van Arwen Evenstar. Gimli (John Rhys-Davies): Frodo's vriend van sterk formaat en met moedig hart Gimli, vertegenwoordigt de Dwergen in de Reisgenootschap. Gollum (stem van Andy Serkins): Zelf een hobbit-achtig wezen, maar de corrupte invloed van De Ring verdraaide zijn geest en vervormde zijn lichaam. Theoden (Bernard Hill): Theoden is de Koning van Rohan en vertrouwt op de raad van zijn adviseur Grima Wormtongue. Grima Wormtongue (Brad Dourif): Dourif portretteert de hoofdadviseur van Theoden, Koning van de Mark. Elrond (Hugo Weaving): Elrond stichtte Rivendell als een schuilplaats voor Sauron. Hij is de vader van Arwen, en een pleegvader voor Aragorn. Eowyn (Miranda Otto): Otto portretteert Eowyn, nicht van Koning Theoden en zus van Eomer. Celeborn (Marton Csokas): Csokas speelt Celeborn, Koning van Lothlorien. Eomer (Karl Urban): Als neef van Koning Theoden en broer van Eowyn, is deze Rohan krijger als erfgenaam benoemd van de troon van Rohan. Faramir (David Wenham): Faramir, een Man van Gondor, is de broer van Boromir. Hij heeft een zachtaardig karakter en hoewel hij een grote hekel heeft aan oorlog, is hij een dappere krijger en krijgt hij veel respect van de soldaten. De verschillende rassen van Middle Earth: Hobbits: Ze worden ook wel "Halflingen" genoemd, elfen noemen ze "Periannath". Hobbits houden van rust en vrede. Ze kunnen heel goed horen en zien, en kunnen vlug en geluidloos verdwijnen. Hobbits worden ongeveer een meter groot. Hun kleren hebben felle kleuren. Ze dragen geen schoenen, omdat hun voeten leerachtige zolen hebben. Op hun voeten zit dik krullend haar. Hobbits zijn gastvrij en gul en ze houden heel erg op feesten. Elfen: Elfen bestaan uit 2 hoofdtakken. De westelfen(eldar) en Oostelfen. Tot de Oostelfen behoren de elfen van het Demsterwold en Lorien. Hun taal is hoogelfs (Quenyaans) of grijselfs (Sindarijns). Elfen zijn lang, statig en schoon. Elfen worden niet zwakker met de leeftijd, alleen wijzer en schoner. Ze zijn mooier dan elk ander wezen op Aard, maar hebben ook de meeste blijdschap en verdriet. De kleur van hun haar is diepgoud of zilver, lang en glanzend. Mensen: Een zwak, sterfelijk ras. Mensen zijn lang van gestalte en knap van uiterlijk. Orcs: Orcs zijn een door Sauron uit elfen gecreëerd ras van aardmannen. Orcs betekent: smerig volk. Orcs zijn een imitatie van Elfen. Dwergen: Dwergen lijken zowel op elfen als mensen. Het zijn harde werkers en nog hardere vechters, ze zijn bestand tegen vuur kou en hebben een sterk geheugen. Ze worden zeer oud. Dwergen wantrouwen mensen en elfen. Ze hebben de mijnen van moria gemaakt, een groot ondergronds rijk onder de nevelbergen. Enten: Enten zijn wandelende bomen. Ze wonen in Fangorn Woud. Enten zijn mannelijke wezens, er bestaan ook entvrouwen, maar die hebben het woud al lang geleden verlaten omdat ze meer van nette tuinen hielden dan van een rommelig woud. Hierdoor zijn er nog maar weinig enten over. Trollen: Trollen zijn vervuld met boosaardige wil van hun meester, wreed, sterk, lenig, fel en geslepen. Eten rauw vlees en verzamelen de schatten van hun slachtoffers. Trollen zijn een imitatie van Enten. Balrogs: Balrogs zijn diabolische vuurmonsters uit de oudste tijden. Ze zijn, net als orcs, gemaakt door Sauron. Alleen een draak is sterker dan een balrog. Spinnen: Spinnen wonen in midden-aarde voornamelijk in het Demsterwold (the hobbit). In the lord of the rings komen deze wezens bijna niet voor. Shelob is de belangrijkste spin in de film. Zij is zeer groot van formaat en heeft haar hol bij Cirith Ungol, de rand van Mordor. Uruk Hai: Uruk Hai zijn slechte wezens, gemaakt door Saruman. Ze lijken wel op orcs, maar zijn slimmer en kunnen beter tegen daglicht. Wat is de onderlinge relatie tussen die personages? Zie bijlage. Met wie heb je het meest meegeleefd? Met Frodo, omdat die het het zwaarste heeft tijdens de reis. Hij moet namelijk, naast het feit dat hij naar de Doemberg moet reizen, ook nog eens de ring ‘dragen’ en hoe dichter ze Mordor naderen hoe zwaarder de ring wordt. Het wordt hierdoor een nog zwaardere last dan dat het al is. Ook begint de ring macht te krijgen over Frodo’s geest waardoor ook hij twee persoonlijkheden begint te ontwikkelen (net als Gollum). Hierdoor heeft hij af en toe last van woede aanvallen, of is zijn geest zo verzwakt dat hij de Ring gewoon aan een dienaar van Sauron wil afgeven. Als zijn vriend (en metgezel) Sam ingrijpt is Frodo zo in trance dat hij Sam niet eens meer herkend en hem bijna wil vermoorden. Aan de andere kant is Frodo heel goed van aard, hij zorgt er namelijk voor dat Gollum blijft leven als Sam hem eigenlijk wil vermoorden. Hij redt hem omdat hij medelijden heeft met Gollum, hierdoor laat hij zien dat hij ondanks de corruptie die de Ring op hem uitvoert toch een goed karakter heeft. Wat is het doel van de film? De film is vooral bedoeld om het publiek te amuseren. Het boek (waar de film van is afgeleid) heeft echter ook nog een ander doel. ‘Oorlogen en sprookjes: misschien net zo interessant is het feit dat het overgrote deel van Middle Earth, het continent waar het verhaal zich afspeelt, is opgebouwd uit elementen van de hedendaagse realiteit… “Ik wilde een lang verhaal schrijven dat de aandacht van de lezer zou kunnen vasthouden” zegt Tolkien. Veel mensen kunnen of willen niet begrijpen dat iemand met de vaardigheden en talenten die Tolkien bevat op terrein van de Engelse taal enkel een soort van Middeleeuws sprookje op papier zou zetten. Het zijn deze mensen die zeggen dat het op zijn minst twijfelachtig is dat het boek niet minstens een verwijzing zou bevatten naar de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog, zeker gezien het feit dat Tolkien toen zelf meevocht in Frankrijk. Opmerkelijk is dat de dreiging van Sauron in ‘The Lord of the Rings’ uit het oosten komt, et als die van Duitsland in beide Wereld-oorlogen.’ (3) ‘Cultuurverschillen: In de ‘Lord of the Rings’ verschijnt, naast de mens, een caleidoscoop van fantastische wezens. Het ongemak dat Tolkien tussen deze groepen wezens, zoals de elfen, dwergen en mensen laat bestaan, lijkt te verwijzen naar de culturele verschillen tussen de verschillende etnische groepen van de wereld, inclusief de vooroordelen en misverstanden die tussen diverse groepen vaak te vinden zijn. De dwerg Gimli moest eerst niks hebben van de elf Legolas, maar door de interactie tussen beiden ontstaat het gevoel dat er wellicht meer is dat ze bindt dan dat ze scheidt. Immers, de relatief kleine culturele verschillen moeten overwonnen worden als ze de dreiging van Sauron willen weerstaan. Uiteindelijk is het dit begrip dat de verschillende groepen voor elkaar kunnen opbrengen dat een alliantie mogelijk maakt tegen ‘The Dark Lord’.’(3) Deze dingen worden in de film ook benadrukt. Welke middelen heeft de regisseur gebruikt om het publiek te boeien? Peter Jackson heeft met het gebruik van special effect de film spannend en heel erg boeiend gemaakt. Welke waren het meest effectief? ‘Overal in Middle Earth rukken de troepen van Sauron op, wat uiteindelijk uitmondt in een verbijsterende veldslag tussen Goed en Kwaad. Op meesterlijke wijze begeeft Jackson zich midden tussen de vechtende partijen, maar regelmatig ontstijgt de camera het strijdgewoel om in een meeslepende beweging de wijdere blik te gunnen op het slagveld. De kijker krijgt daardoor het gevoel dat hij deel uitmaakt van het chaotische strijdtoneel, zonder dat hij ook maar een moment het overzicht verliest.’(4) Het angstaanjagende strijdgejoel is opgenomen tijdens een belangrijke cricketwedstrijd. Peter Jackson liet hierbij 25.000 fans strijdkreten uitschreeuwen die hij op een grote vidi-wall in het stadion liet verschijnen. Als een heuse dirigent zweepte Jackson in het midden van het speelveld de toeschouwers op, waarna hij het ijzingwekkende gehuil onder de beelden monteerde. ‘Technisch eveneens heel knap is het nieuwe sleutelpersonage Gollum, dat geheel uit de grafische computer werd getoverd...Hoewel zijn uiterlijk af en toe iets wat kunstmatig aandoet, overtuigt Gollum uiteindelijk toch volledig dankzij de akelige indringende stem die de Britse acteur Andy Serkis aan het onbetrouwbare creatuur leende.’(4) Persoonlijke mening: The Two Towers opent niet met een samenvatting van het voorafgaande en eindigt opnieuw abrupt, met de belofte dat het verhaal over een jaar vervolgd zal worden. Het is niet de enige frustrerende factor die het middenstuk van de trilogie parten speelt. Aan het einde van The fellowship of the ring viel het genootschap dat de kwaadaardige ring moet vernietigen in drie groepen uiteen, en dat dicteert dat deel twee drie verschillende verhaallijnen telt. De Hobbits Frodo en Sam vervolgen hun tocht naar het duistere Mordor, en krijgen gezelschap van het door de ring gecorrumpeerde wezen Gollum. Hun vrolijke soortgenoten Merry en Pippin werden ontvoerd door monsterlijke voetsoldaten (orcs) van het kwaad, en komen nu in een wonderlijk bos met wandelende bomen terecht. In beide verhaallijnen spelen de kleine helden tweede viool naast de nieuwkomers, die dankzij Tolkiens rijke fantasie en de trucendoos van de Nieuw-Zeelandse regisseur Peter Jackson meer fascineren dan de Hobbits. Terwijl de wandelende boom Treebeard aanvankelijk uit een kinderfilm lijkt te stammen, gaat de uitgemergelde en kermende Gollum voorlopig de geschiedenis in als het meest complexe en volwassen digitale personage uit de filmhistorie. Er zijn momenten waarop het technisch vernuft tekort schiet, maar die worden ruimschoots gecompenseerd door het fascinerend gespleten karakter van het wezen: Gollum speelt iedereen van het scherm. In de derde verhaallijn sluiten de adellijke krijger Aragorn, de elf Legolas, de dwerg Gimli en de triomfantelijk terugkerende tovenaar Gandalf zich aan bij het volk van Rohan, dat het moet opnemen tegen een monsterlijke overmacht. Jackson wijkt hierbij flink van het boek af en werkt tergend langzaam naar de belegering van een burcht toe, maar als de strijd tussen een paar honderd goeden en tienduizend monsters zich aandient, wordt het geduld rijkelijk beloond. Aan enorme veldslagen tussen acteurs van vlees en bloed en digitale tegenstanders hebben in de recente Star wars-films ook geen gebrek, maar zo overtuigend, inzichtelijk en enerverend als Jacksons klapstuk zijn ze beslist niet. Dat The Two Towers niet alleen imponeert, maar ook frustreert, komt deels door de niet altijd vlekkeloos verlopende afwisseling tussen de drie verhaallijnen, en deels door de behoefte een ouderwets jongensboek uit 1954 tot een eigentijds epos te maken. Vrouwen spelen in The Two Towers een marginale rol en dat valt niet te compenseren met een handvol ingelaste momenten rond twee elfen, die in de voorganger overtuigender aan bod kwamen, of met de aandacht voor een vrouw uit Rohan die uiteindelijk toch terug naar de andere vrouwen wordt gestuurd, ondanks dat ze erg goed met een zwaard om kan gaan. Ook het feit dat in het verhaallijn van Frodo en Sam het einde geheel verandert is, zal niet altijd goed vallen bij de echt fans van de boeken van Tolkien. In de complete filmtrilogie zijn dat soort noodgrepen mogelijk overbodig, in het middenstuk ogen ze geforceerd. Even geforceerd zijn de ingrepen die de film toegankelijk maken voor jonge kijkers. Uit de langere dvd-versie van de eerste film bleek al dat Jackson bruter te werk ging dan hij in de bioscoop kon tonen, uit de grootschalige, maar relatief bloedeloze krijgshandelingen in deel twee valt meteen op te maken dat een langere dvd-variant aanmerkelijk gewelddadiger zal zijn. Een vergelijking tussen beide versies van de eerste film wees bovendien uit dat langer beslist beter is, en daarin schuilt de grootste frustratie bij de opvolger. The Two Towers bevat meerdere slechterikken die er in de bioscoop teleurstellend bekaaid vanaf komen, en de getroffen acteurs melden nu al dat de langere dvd dat euvel zal wegnemen. Geen thuisbioscoop zal groot genoeg zijn om de epische grandeur van Jackson's veldslagen optimaal weer te geven, maar het laat zich raden welke versie van deze toch al behoorlijk sterke film de betere zal zijn. Het zou me dan ook niets verbazen als over pakweg anderhalf jaar alsnog een elf uur durende versie van de trilogie in de bioscoop te zien zal zijn.Dat het epos nog jaren tot de verbeelding zal spreken, staat vast. Op basis van de eerste twee delen kan al worden geconcludeerd dat de liefde voor Tolkiens werk Jackson, het complete acteursensemble en de trucage-divisie tot grootse daden heeft gebracht. Achtergrondinformatie: Drie uur lang genieten Lord of the Rings 2: The Two Towers (recensie uit de Tros Kompas) (21 t/m 27 December 2002) Meer actie, meer verhaal en prachtige beelden. Maar ook meer afwijking van het boek. Met minder uitleg en meer vaart reizen we mee met het reisgezelschap. We zien het troosteloze domein van Isengard, en hoe Frodo en Sam de poorten van Moria bereiken (dit is een fout in de recensie, het moet Mordor zijn en niet Moria). Gollem (ook een fout, want het is Gollum) is de grootste uitdaging van de film. Het wezen is een prachtige computercreatie geworden. Ook moeilijk waren de Enten, want hoe maak je eeuwenoude hoeders van bomen? Het uiteindelijk allemaal prima gemaakt, alleen lopen de Enten wat haastig vergeleken met het boek. Er zijn wel meerdere verschillen met het boek. Zo lijkt Gimli (de dwerg) alleen maar grappige sidekick te spelen. En vanaf het moment dat Frodo en Sam bij Faramir zijn klopt het tot het einde van de film niet meer met het boek. De droomscènes van Aragorn (als hij over grote afstand contact legt met Arwen) komen niet eens voor in het boek. De belegering van Helm’s Deep is een prachtig voorbeeld van de prachtige beelden die je te zien krijgt. We kunnen alleen maar zeggen: ga die film zien!