Shrek (2001)

Voorbereiding Ik heb de film “Shrek” gekozen, omdat ik met mijn tante naar de bioscoop wilde gaan, en we een leuke film moesten uitzoeken. Humor moest het codewoord zijn. Dus is er door ons gezocht naar een humoristische film. Even was er de twijfel of “Shrek” niet een iets te kinderachtige film was, maar uit internetbronnen bleek dat het voor ieder publiek een mooie film zou kunnen zijn. Ik verwachtte een grappige tekenfilm, met onverwachte wendingen, in recensies in folders stond dat het verhaal niet zomaar het standaard sprookje was, wat in de Disney-films wel vaak het geval is, maar een geweldige belachelijkmaker van dat kaliber films. De voorstelling De film was voor het grootste deel een fictieverhaal. Het is immers een sprookje. Bovendien is een tekenfilm ook niet echt, maar kan absoluut helemaal bestaan uit non-fictie. Er komen stukken in voor die echt gebeurd zouden kunnen zijn, een koning die een prinses zoekt om mee te trouwen. Toch is er vooral sprake van fictie: een pratende ezel, andere pratende dieren en voorwerpen, een sprekende spiegel. De regisseur wilde met een pratende ezel grappen maken, veel mensen hebben de ezel ook zo ervaren. En de meeste andere non-fictieaspecten zijn gemaakt omdat de film een ‘vervorming’ van een sprookje is. In een sprookje komen dingen voor die niet in het echt zouden kunnen. De denkbeeldige camera wordt op een aantal manieren, er worden verschillende “shots” gegeven. Bij aankomst van het kasteel is een long-shot techniek gebruikt, om te laten zien hoe groot het kasteel wel niet is van Lord Farquat. Een close up is gebruikt om dingen extra te benadrukken. Het inzoomen op Shreks gezicht bijvoorbeeld. Verder wordt vaak het midium-shot gebruikt. Niets hoeft dan extra op te vallen. Het verhaal is bijna altijd doorlopend, er is weinig gebruikt gemaakt van montage. Verder zijn de dagelijkse dingen om je heen in het decor opgenomen, en de verwachte dingen. Zoals een loopbrug over hete lava naar het kasteel waar de prinses is opgesloten, of het hoogste torentje waar de prinses is opgesloten, waar een hemelbed in staat. Op een gegeven moment ging ik me zwaar afvragen waar het op uit zou lopen. Dat kwam op op het moment dat bleek dat de prinses in vele opzichten op Shrek lijkt. De mooie prinses veranderde iedere nacht in een monser. Je gaat je dan afvragen: Kan het iets worden tussen de prinses en Shrek. En dicht bij de ontknoping ga je weer denken: in welke vorm veranderd de prinses voorgoed? Want na de eerste zoen van de prinses zou ze haar ware vorm aannemen. De film werd in de bioscoop vertoond. Het effect was dat als je na een grappig stukje lacht en de hele zaal lacht mee, dat je weet dat stukken als grappig ervaren worden. In de pauze deel je ervaringen en dat speelt mee als je weer verder gaat kijken. De ervaringen waren in dit geval ongeveer hetzelfde, dus keken we op ongeveer dezelfde manier naar “Shrek” als voor de pauze. De muziek voegt geen extra waarde aan het geheel, maar een versterkende waarde. Als Shrek en zijn ezel achterna worden gezeten door de draak, maakt het spannende stukje het nóg wat spannender. Bij vrolijke delen vrolijke muziek. En als Shrek zich verslagen voelt, gaat de muziek daar ook in mee. Deze film behoort tot 2 genres. De eerste is comedy. Op vele manieren heeft de regisseur humor in het stuk willen verwerken. De tweede is familiefilm: voor het hele gezin is deze film geschikt. Dat komt omdat zowel jong en oud in het verhaal mee kunnen gaan, omdat de afloop tot op het laatste moment niet duidelijk is. Ook omdat gespeeld wordt met allerlei sprookjes. Shrek is gemaakt met het doel nadruk te geven op de psychologische ontwikkeling van Shrek. Een grote verandering lijkt niet te komen, maar uiteindelijk geeft Shrek toe dat hij ook een liefdesrelate kan beginnen. De nadruk ligt meer op wat er gebeurd. Het verhaal wordt niet zonder reden chronologisch verteld. Ik denk dat de regisseur “vele touwtjes in handen heeft gehad”. Acteurs en filmsterren kunnen geen eiegen inbreng hebben, ze zijn zo gemaakt. De regisseur heeft geprobeerd zijn eigen visie over de film heen te verspreiden, en verder wat humor erin te verwerken. Het moge duidelijk zijn dat deze film humoristisch bedoeld is. Maar soms roept de film ook emoties op. Als je ziet dat Shrek denkt dat prinses Fiona hem maar een lelijk monster vindt.
De kunstenaar Andrew Adamson en Vicky Jenson hebben de film geregistreerd. De cultuurhistorie Mening Shrek vond ik een geweldige film. De doelen van de regisseur zijn uitgekomen. Het was bijvoorbeeld humoristisch. De personen zijn eveneens leuk neergezet. Shrek blijft bijna de gehele film pessimistisch, de pratende ezel blijft leuk, en de prinses blijkt steeds gepast en netjes. Adamson en Vicky Jenson Shrek
Andrew Adamsom en Vicky Cassell
met: Mike Myers, Eddie Murphy, Cameron Diaz, John Lithgow en Vincent Cassell
Shrek
BART VAN DER PUT
Zoals de film Pearl Harbor een hedendaags publiek een nogal idiote versie van de Tweede Wereldoorlog voorschotelt, zo wist geldschieter Disney eerder een reeks klassieke sprookjes te annexeren. Bij de recente oorlogsfilm klagen historici steen en been, en dat is bij verfilmde feiten eerder regel dan uitzondering. Over het door Disney even behendig uitgevente erfgoed van de gebroeders Grimm of Andersen maken aanmerkelijk minder deskundigen zich druk: sprookjes worden nu eenmaal niet zo serieus genomen als historische veldslagen met een hoog dodental. De firma Disney dient echter altijd serieus genomen te worden, zeker gezien het enorme succes waarmee de animatiedivisie een reeks bekende Europese en Oosterse sprookjes in een eenduidig Amerikaans jasje stak. Dat jasje leek twintig jaar geleden oud en versleten, maar kreeg een flinke opknapbeurt van Disney-topman Jeffrey Katzenberg, die de zieltogende bedrijfstak met Andersens The little mermaid (1989) op het juiste spoor zette. Inmiddels heeft Katzenberg zijn eigen studio Dreamworks, samen met Steven Spielberg en David Geffen, en lijkt hij zijn oude werkgever doelbewust te sarren. Twee maanden voor de premi*re van Disneys computeranimatiefilm A bug's life bracht Katzenberg het thematisch identieke en eveneens volledig digitale Antz uit. De concurrentiestrijd was hard, maar leverde met de mierenkomedies twee uitstekende animatiefilms op, en effende het pad voor Shrek, een bijna-meesterwerk op het gebied van digitale animatie. Op het technische vlak maakt de film vooral indruk door de perfectie in de details. Wuivend gras, een fluwelen jurk, fraaie vergezichten en verzengende vuurballen, Shrek speelt zich af in een wereld die kunstmatig is, maar die volstrekt overtuigt. Door recente ontwikkelingen op het digitale toneel is dat niet echt opzienbarend, de film ontleent zijn enorme meerwaarde vooral aan de sterke personages, het aanstekelijke verhaal en de satirische aspecten, die als een frontale aanval op Disney kunnen worden gezien. Antiheld Shrek is een nukkige boeman die een eenzaam bestaan koestert en pas tot hero•sche daden komt wanneer politieke vluchtelingen zijn privacy schenden. In de vluchtelingen herkennen we zo'n beetje alle bekende sprookjesfiguren, maar de film kiest partij voor de groene boeman, en dan is het even logisch als ontregelend dat Sneeuwwitje niets meer is dan een lijk dat niet op de eettafel thuishoort. De makers van Shrek, waaronder meerdere Antz-veteranen, laten geen gelegenheid onbenut om sprookjesclich*s en het Disney-stramien op de hak te nemen, en dat doen ze even trefzeker als venijnig. Dat Katzenberg en zijn animatieploeg grenzen stellen aan het omkeren van de conventies is jammer: ook Shrek is een sprookje en krijgt dus een afwikkeling die allesbehalve ontregelend is, en een wijze les bevat. Dat neemt niet weg dat deze dolkomische digitale satire er uitstekend in slaagt kinderen en volwassenen te amuseren, en Disney-vrindjes en -haters beiden stof tot nadenken verschaft. Het is een zeldzame combinatie, die veel bewondering afdwingt.