Bowling for Columbine (2002)

Bowling for Columbine
Deze documentaire en dus niet zomaar een film is geregisseerd door Michael Moore. Hij voert onderzoek uit in deze prent naar ‘the American way of life’. Hierin wordt de grondwettelijk recht op wapenbezit enorm gehekeld. Door deze gehekelde stijl, is het vrij snel overduidelijk dat deze documentaire geen wetenschappelijke invalshoek heeft. Het is een vrij satirische stijl dat Moore gebruikt. Zijn uiterlijk in de film ondersteunt ook z’n manier van doen. Hij is immers gekleed met een baseballpet, een praktisch tot op de naad versleten jeansbroek en een buik die steunt op z’n broeksriem, met dit weet je helemaal niet wat je te zien zal krijgen, enkel het feit dat het vreemd zal worden weet je zeker. Actualiteit en historische zaken worden honderd minuten lang afgewisseld en aangevuld met vlijmscherpe dialogen en koelbloedige cijfers. Men krijgt een overzicht van de laatste vijftig jaar van gewapende conflicten met Amerikanen. Zo zien we nog het einde van Wereldoorlog II en de Vietnam-oorlog. Maar we aanschouwen ook stukken waarin de beelden duidelijk de steun van het Witte Huis laten zien aan Saddam Hoessein in de strijd tegen Iran (jaren ’80) en eveneens aan Osama Bin Laden en z’n groepering tegen de Sovjetbezetting in Afghanistan. De titel lijkt vreemd, maar na het zien van de film, is die vanzelfsprekend. Harris en Klebold, de twee tieners die een bloedbad aanrichtten op de Columbine High School in Littleton gingen in de voormiddag als les gaan bowlen met de klas. We zien beelden van het bowlingcentrum, die onmiddellijk aangevuld worden, met tot nu toe onuitgegeven beelden van de veiligheidscameras, tijdens de schietpartij. We zien de twee zo ondermeer en binnenstormen in de refter en de bibliotheek waar ze in het wilde weg enkele rake schoten lossen op zowel medeleerlingen als leerkrachten. We aanschouwen ook enkele interviews met leerlingen van Littleton. Zo is er zelfs één die ontgoocheld was dat hij niet bovenaan stond op de lijst van risicoleerlingen van z’n school. Hij tracht het goed te maken door te vertellen dat hij het anarchistisch cookbook regelmatig uitpluist en wel ‘ns een bomrecept uitprobeert. Naar aanleiding van Littleton krijgt Marilyn Manson de volle lading over zich heen, door zijn extreme lyrics. Zo laat Moore de extravagante zanger ook aan het woord. Op 20 april 1999,dezelde dag, bombardeert het Amerikaanse leger er ook op los in Kosovo waarbij er veel meer (onschuldige) slachtoffers vielen dan in Littleton, doch wint het schietincident heel makkelijk de mediastrijd. De Amerikaanse regering betreurde enorm het plaatselijke bloedbad op hun bodem. Het was onverantwoord vonden ze, maar toch hadden ze net de opdracht gegeven om veel meer slachtoffers te maken in een strijd waar ze niets mee te maken hebben. De kijker krijgt onmiddellijk het gevoel dat er wel degelijk aan manipulatie wordt gedaan in de media, we voelen ons bedrogen. De oprichting van de NRA en de KKK komen in een grappige of liever in een South Park stijl tekenfilm tot verduidelijking met als titel a brief history of America, waar rassenhaat het hoofdthema vormt. De National Rifle Association, waar Michael Moore zelf een member van is, heeft als voorzitter Heston, waar hij een kritisch interview mee heeft. Zo wordt hij op het einde figuurlijk aan de deur gezet, maar het is wel menens, Heston kan niet meer discussiëren, hij voelt aan dat hij achterhaald is. Maar Heston maakt wel nog een wandelingetje op het domein. Bowling for Columbine was de eerste documentaire die aanvaardt werd voor de competitie in het filmfestival te Cannes sinds 46 jaar. Het won daar ook, terecht,de 55ste verjaardagsprijs. Het is allemaal toe te schrijven aan Moore z’n speciale stijl. Zo trok hij overal rond met een handcamera. Maar de meeste voldoening verkreeg hij door met twee slachtoffers van Littleton naar het hoofdzetel van K-Markt te trekken. Zo vertelt hij daar meerdere malen, aan verschillende leidinggevende mensen, het verhaal van de gedeeltelijk verlamde jongen die doorzeefd werd met kogels van de plaatselijk K-Markt in Littleton uit de lopen van Harris and Klebold. Na veel getouwtrek, komt ze tot de overeenkomst dat de supermarkt stopt met de verkoop van kogels. Iets wat we allen enkel maar kunnen toejuichen. Hiermee sluit Moore z’n werkstuk ook af, om na alle irriterende momenten een happy end te tonen. Irriterende momenten mag men wel niet interpreteren alsof de film me verveeld heeft. Nee, je ziet vreselijke zaken voor je, die voor velen in het overzeese gebied blijkbaar gewoon lijken. Je weet ook dat we telkens maar toegroeien naar het Amerikaanse maatschappijbeeld hier in West – Europa en dan stel ik meer als ervoor de vraag waar we in hemelsnaam naartoe gaan. Zo mag ik het stuk waarin Moore een bankrekening afsluit zeker niet vergeten te vermelden. Na enkele papieren in te vullen en een wat geld op een z’n nieuwe rekening gestort te hebben, mag hij een geweer uitkiezen uit de catalogus als geschenk. Zo stapt hij doodleuk gewapend de bank uit. Michael Moore klaagt al langer zulke wantoestanden, zowel op politiek als op sociaal vlak aan. Zo richtte hij op zijn 22e al The Flint Voice op, genoemd naar z’n woonplaats. Deze krant kreeg heel wat aanzien in de progressieve bevolking van de VSA. Niet alleen deze krant heeft hij meerdere malen geschreven, ook enkele boeken: -‘Downsize this! Random threats from an unarmed American’ 1997 -‘Stupid white men and other sorry excuses for the state of the nation’ 2001
Deze twee stonden beiden op de Amerikaanse bestsellerlijsten. Z’n vorige prent zorgde eveneens voor heel wat ophef Roger & me en kreeg heel veel appreciatie als non-fictie film, het heeft immers de hoogste box-office aller tijden (voor non-fictie wel te verstaan). Hij trekt met een ontslagen werknemr naar de General Motors)baas Roger Smith om er uitleg te verkrijgen voor de massale ontslagen in het bedrijf. Zo kwam de waarheid geleidelijk aan naar boven op een pijnlijke manier.