Kippenvelmuziek
Stabat Mater Dolorosa (G.B. Pergolesi) vs. For unto us a Child is born (uit de Messiah van G.F. Handel)
Stabat Mater Dolorosa
* De functie van de muziek is nogal duidelijk. Het lied stelt het lijden van Christus centraal, want een religieus gevoel weerspiegelt. De functie is daarom levensbeschouwelijk.
* Het Stabat Mater is afkomstig uit Italië, uit de kringen van de Franciscanen, volgelingen van Franciscus van Assisi. Zij bevorderden in de 13e eeuw in ruime mate de Mariadevotie. Het lied wordt toegeschreven aan de Umbrische dichter-monnik Jacopone da Todi (1228?-1306). Zij dichterschap is echter niet onomstreden. Het lied wordt ook toegeschreven aan paus Innocentius III en aan de boeteprediker Bonaventura. Da Todi heeft de tekst dus in opdracht geschreven. Deze woorden hebben veel componisten gebruikt wanneer zij een opdracht kregen vanuit de kerk om een ‘Stabat Mater’ te schrijven. Zo ook Pergolesi.
* Het Stabat Mater wordt met Pasen ten gehore gebracht, meestal in de kerk. Dat is wel de oorspronkelijke plek om het uit te voeren.
*Zo dragen de onderdelen bij aan de functie
-Tempo: Vivace, niet erg langzaam, maar ook niet zo snel.
-Ritme: stuwend
-Melodie: spanning. Dit ligt natuurlijk ook aan de zangers, wanneer zij iets heel saai zullen zingen, zal er minder spanning zijn dan wanneer zij zich perfect inleven
-Klanksterkte: over het algemeen zacht, maar het schommelt van het piano tot het forte.
-Klankkleur: De instrumenten spelen zeer barok, met weinig vibrato. Dit effect wordt nog eens verstrekt omdat er op originele, authentieke instrumenten gespeeld wordt.
De bassen staan zeker centraal. Deze zijn aanvulling op de solisten. De baspartijen worden gespeeld door de celli en clavecimbel. Andere instrumenten zijn viool en altviool. Waarschijnlijk speelt er ook nog een authentieke luit mee. Allen spelen zij zeer zacht en marcato. De zang bestaat uit twee solisten, een man (tenor) en een vrouw (sopraan).
*Deze compositie verschilt zeker nogal met het ‘For unto us a Child is born’ van Händel (1685-1759). Hier zingt een heel koor (sopraan, alt, tenor en bas) in plaats van twee solisten. Ook het orkest is groter en spelen er blaasinstrumenten in mee. Het orkest maakt veel meer dynamiekverschillen en het tempo is allegro.
* Het stuk voldoet nu meer aan de esthetische functie dan aan een levensbeschouwelijke functie. Vaak weten de mensen niet eens meer waar het stuk over gaat en waarom het geschreven is, ze luisteren het alleen omdat ze het mooi vinden.
* Nu wordt het Stabat Mater nog steeds opgevoerd in de kerk, maar verhuist het wel eens naar een concertzaal. Daardoor verdwijnt de levensbeschouwelijke functie ook steeds meer en veranderd het naar een werelds stuk. Helaas luisteren vooral oudere mensen naar het stuk, omdat jongeren steeds minder naar klassieke muziek luisteren. Gelukkig luisteren toch ook jongeren naar het Stabat Mater, maar dat zijn er niet heel erg veel. Hoewel het Stabat Mater echt een Marialied is, staat in deze verzen toch vooral het lijden van Christus centraal. Dat zal er de oorzaak van zijn, dat een in de katholieke kerk zo bekend en geliefd lied ook wel in protestantse kringen een plaats vond, zij het in sterke mate bewerkt.
De tekst van het Stabat Mater Dolorosa:
Stabat mater dolorosa
Juxta crucem lacrimosa
Dum pendebat Filus.
De Nederlandse vertaling hiervan:
Daar stond de moeder, vol van smart
In tranen, bij het kruis
Waar haar Zoon aan hing.
For us unto a child is born
* Ook het stuk uit de Messiah van heeft een religieuze functie. In tegenstelling tot het Stabat Mater, waar Jezus herdacht wordt in zijn leiden, wordt hier juist het netgeboren Christuskind vereerd.
* De tekst van ‘For unto us a Child is born’, komt uit de Bijbel. Het komt uit Jesaja (9:5) (Want een Kind is ons geboren, een Zoon is ons gegeven, en de heerschappij is op Zijn schouder; en men noemt Zijn naam Wonderlijk, Raad, Sterke God, Vader der eeuwigheid, Vredevorst.) De muziek heeft Händel wel zelf geschreven, waarschijnlijk ook uit opdracht van de hogere hand kreeg hij de opdracht om dit stuk te schrijven.
*De Messiah wordt opgevoerd, meestal in de Stille week voor Pasen. In logische volgorde worden de heilsgeschiedenis vanaf de aankondiging van de geboorte van Christus, het lijden en de opstanding alsmede het besef van de verlossing in het perspectief van leven, dood, straf en redding uitgebeeld.
*Deze muziek wordt zowel in de kerk als in een concertgebouw te gehore gebracht.
*Zo dragen de onderdelen bij aan de functie:
-Tempo: snel, allegro
-Ritme: stuwend
-Melodie: ontspanning. Hierbij staat de toonsoort ook in majeur, wat een ontspannen sfeer geeft.
-Klanksterkte: sterk, rond de mezzo-forte en fortissimo. Ondanks dat komen er nog toch ook nog zachte stukjes in het piano voor, als aanloop voor het crescendo, het harder wordende.
-Klankkleur: De instrumenten spelen ook hier weer zeer barok, gepuncteerd en zeer ritmisch. Hier spelen de violen een grote rol, zij ondersteunen de stemmen die op dat moment de melodie zingen. De instrumenten die behalve de violen meespelen, zijn de fagot, cello, altviool, hobo en misschien een clavecimbel, dat hangt van de uitvoerende uit. Wil hij echt een authentieke uitvoering geven, zal hij een clavecimbel gebruiken. Ook zal er dan gebruik worden gemaakt van authentieke instrumenten. De opname die ik geluisterd heb, daar wordt de basso continuo (de basnoten) gewoon gespeeld door de celli.
Het koor bestaat uit 4 zanggroepen; de sopranen, alten, tenoren en bassen. Dan hebben de sopranen en bassen weer een duet, dan de alten en tenoren, en zo wisselt dit zich maar af. Heel het orkest speelt met heldere klank.
*For unto us a Child is born verschilt zeker met het Stabat Mater Dolorosa. Het Stabat Mater Dolorosa is veel langzamer, hier zingen maar 2 zangers in plaats van een heel koor. Ook qua dynamiek verschillen de stukken nogal wat van elkaar. Ook de thema’s verschillen nogal. Bij het Stabat Mater Dolorosa gaat het over het lijden van Christus en het verdriet wat zijn moeder lijdt. Bij For unto us a Child is born wordt juist de geboorte van Christus gevierd, iets wat ook duidelijk te horen is aan de melodie, die vrolijk is.
* Ook hier is het zo dat het stuk meer een esthetische functie krijgt dan een levensbeschouwelijke. Ook hier verdwijnt de betekenis langzaam (helaas).
* Over het algemeen luistert alleen het publiek naar ‘For unto us a Child is born’ dat klassiek georiënteerd is. Het staat bijna op elke klassieke kerstcd, vandaar dat het heel erg bekend geworden is. Ook dit betekent vaak weer dat het meestal door oudere mensen geluisterd wordt.
De tekst van ‘For unto us a Child is born’:
For unto us a Child is born,
unto us a Son is given,
and the government
shall be upon His shoulder;
and his name shall be called Wonderful,
Counsellor, the Mighty God,
the Everlasting Father, the Prince of Peace.
De Nederlandse vertaling hiervan:
Want een Kind is ons geboren,
een Zoon is ons gegeven,
en de heerschappij is op Zijn schouder;
en men noemt Zijn naam Wonderlijk,
Raad, Sterke God,
Vader der eeuwigheid, Vredevorst.
Stabat Mater Dolorosa (G.B. Pergolesi) vs. For unto us a Child is born (uit de Messiah van G.F. Handel)
Stabat Mater Dolorosa
* De functie van de muziek is nogal duidelijk. Het lied stelt het lijden van Christus centraal, want een religieus gevoel weerspiegelt. De functie is daarom levensbeschouwelijk.
* Het Stabat Mater is afkomstig uit Italië, uit de kringen van de Franciscanen, volgelingen van Franciscus van Assisi. Zij bevorderden in de 13e eeuw in ruime mate de Mariadevotie. Het lied wordt toegeschreven aan de Umbrische dichter-monnik Jacopone da Todi (1228?-1306). Zij dichterschap is echter niet onomstreden. Het lied wordt ook toegeschreven aan paus Innocentius III en aan de boeteprediker Bonaventura. Da Todi heeft de tekst dus in opdracht geschreven. Deze woorden hebben veel componisten gebruikt wanneer zij een opdracht kregen vanuit de kerk om een ‘Stabat Mater’ te schrijven. Zo ook Pergolesi.
* Het Stabat Mater wordt met Pasen ten gehore gebracht, meestal in de kerk. Dat is wel de oorspronkelijke plek om het uit te voeren.
-Tempo: Vivace, niet erg langzaam, maar ook niet zo snel.
-Ritme: stuwend
-Melodie: spanning. Dit ligt natuurlijk ook aan de zangers, wanneer zij iets heel saai zullen zingen, zal er minder spanning zijn dan wanneer zij zich perfect inleven
-Klanksterkte: over het algemeen zacht, maar het schommelt van het piano tot het forte.
-Klankkleur: De instrumenten spelen zeer barok, met weinig vibrato. Dit effect wordt nog eens verstrekt omdat er op originele, authentieke instrumenten gespeeld wordt.
De bassen staan zeker centraal. Deze zijn aanvulling op de solisten. De baspartijen worden gespeeld door de celli en clavecimbel. Andere instrumenten zijn viool en altviool. Waarschijnlijk speelt er ook nog een authentieke luit mee. Allen spelen zij zeer zacht en marcato. De zang bestaat uit twee solisten, een man (tenor) en een vrouw (sopraan).
*Deze compositie verschilt zeker nogal met het ‘For unto us a Child is born’ van Händel (1685-1759). Hier zingt een heel koor (sopraan, alt, tenor en bas) in plaats van twee solisten. Ook het orkest is groter en spelen er blaasinstrumenten in mee. Het orkest maakt veel meer dynamiekverschillen en het tempo is allegro.
* Het stuk voldoet nu meer aan de esthetische functie dan aan een levensbeschouwelijke functie. Vaak weten de mensen niet eens meer waar het stuk over gaat en waarom het geschreven is, ze luisteren het alleen omdat ze het mooi vinden.
* Nu wordt het Stabat Mater nog steeds opgevoerd in de kerk, maar verhuist het wel eens naar een concertzaal. Daardoor verdwijnt de levensbeschouwelijke functie ook steeds meer en veranderd het naar een werelds stuk. Helaas luisteren vooral oudere mensen naar het stuk, omdat jongeren steeds minder naar klassieke muziek luisteren. Gelukkig luisteren toch ook jongeren naar het Stabat Mater, maar dat zijn er niet heel erg veel. Hoewel het Stabat Mater echt een Marialied is, staat in deze verzen toch vooral het lijden van Christus centraal. Dat zal er de oorzaak van zijn, dat een in de katholieke kerk zo bekend en geliefd lied ook wel in protestantse kringen een plaats vond, zij het in sterke mate bewerkt.
Stabat mater dolorosa
Juxta crucem lacrimosa
Dum pendebat Filus.
De Nederlandse vertaling hiervan:
Daar stond de moeder, vol van smart
In tranen, bij het kruis
Waar haar Zoon aan hing.
For us unto a child is born
* Ook het stuk uit de Messiah van heeft een religieuze functie. In tegenstelling tot het Stabat Mater, waar Jezus herdacht wordt in zijn leiden, wordt hier juist het netgeboren Christuskind vereerd.
* De tekst van ‘For unto us a Child is born’, komt uit de Bijbel. Het komt uit Jesaja (9:5) (Want een Kind is ons geboren, een Zoon is ons gegeven, en de heerschappij is op Zijn schouder; en men noemt Zijn naam Wonderlijk, Raad, Sterke God, Vader der eeuwigheid, Vredevorst.) De muziek heeft Händel wel zelf geschreven, waarschijnlijk ook uit opdracht van de hogere hand kreeg hij de opdracht om dit stuk te schrijven.
*De Messiah wordt opgevoerd, meestal in de Stille week voor Pasen. In logische volgorde worden de heilsgeschiedenis vanaf de aankondiging van de geboorte van Christus, het lijden en de opstanding alsmede het besef van de verlossing in het perspectief van leven, dood, straf en redding uitgebeeld.
*Zo dragen de onderdelen bij aan de functie:
-Tempo: snel, allegro
-Ritme: stuwend
-Melodie: ontspanning. Hierbij staat de toonsoort ook in majeur, wat een ontspannen sfeer geeft.
-Klanksterkte: sterk, rond de mezzo-forte en fortissimo. Ondanks dat komen er nog toch ook nog zachte stukjes in het piano voor, als aanloop voor het crescendo, het harder wordende.
-Klankkleur: De instrumenten spelen ook hier weer zeer barok, gepuncteerd en zeer ritmisch. Hier spelen de violen een grote rol, zij ondersteunen de stemmen die op dat moment de melodie zingen. De instrumenten die behalve de violen meespelen, zijn de fagot, cello, altviool, hobo en misschien een clavecimbel, dat hangt van de uitvoerende uit. Wil hij echt een authentieke uitvoering geven, zal hij een clavecimbel gebruiken. Ook zal er dan gebruik worden gemaakt van authentieke instrumenten. De opname die ik geluisterd heb, daar wordt de basso continuo (de basnoten) gewoon gespeeld door de celli.
Het koor bestaat uit 4 zanggroepen; de sopranen, alten, tenoren en bassen. Dan hebben de sopranen en bassen weer een duet, dan de alten en tenoren, en zo wisselt dit zich maar af. Heel het orkest speelt met heldere klank.
*For unto us a Child is born verschilt zeker met het Stabat Mater Dolorosa. Het Stabat Mater Dolorosa is veel langzamer, hier zingen maar 2 zangers in plaats van een heel koor. Ook qua dynamiek verschillen de stukken nogal wat van elkaar. Ook de thema’s verschillen nogal. Bij het Stabat Mater Dolorosa gaat het over het lijden van Christus en het verdriet wat zijn moeder lijdt. Bij For unto us a Child is born wordt juist de geboorte van Christus gevierd, iets wat ook duidelijk te horen is aan de melodie, die vrolijk is.
* Ook hier is het zo dat het stuk meer een esthetische functie krijgt dan een levensbeschouwelijke. Ook hier verdwijnt de betekenis langzaam (helaas).
De tekst van ‘For unto us a Child is born’:
For unto us a Child is born,
unto us a Son is given,
and the government
shall be upon His shoulder;
and his name shall be called Wonderful,
Counsellor, the Mighty God,
the Everlasting Father, the Prince of Peace.
De Nederlandse vertaling hiervan:
Want een Kind is ons geboren,
een Zoon is ons gegeven,
en de heerschappij is op Zijn schouder;
en men noemt Zijn naam Wonderlijk,
Raad, Sterke God,
Vader der eeuwigheid, Vredevorst.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden