Alvorens een biografie van Márquez op te stellen geef ik eerst wat informatie over geschiedkundige feiten die Márquez’s leven en latere werken hebben beïnvloed.
In 1899 komt een burgeroorlog op gang, de zogenaamde “oorlog van 1000 dagen”, die logischer wijze uitdoofde in 1902. Gedurende dit conflict heeft de grootvader van de auteur meegevochten aan de kant van de liberalen die uiteindelijk het onderspit moesten delven. De burgeroorlog eiste zo’n 100 000 mensenlevens.
Naast koffie ware ook bananen cruciaal voor de Colombiaanse economie. De UFC was een Amerikaanse outfit dat een virtueel monopoly had in de bananenindustrie, die voor vele plaatsen, o.a. Aracataca, de geboorteplaats van Márquez, een bron van inkomsten was. Doch de UFC behandelde de arbeiders op een erg onmenselijke manier. Uiteindelijk kwamen de Colombiaanse plantagewerkers massaal in opstand. De conservatieve staatsleiding loste dit probleem “simpel” op door het sturen van legertroepen, die honderden mensen de dood injoegen. Dit incident verdween in de doofpot, maar later zou hij dit gebeuren in “Honderd jaar eenzaamheid” verwerken.
Dan volgde een gruwelijke periode, genaamd La violencia, die haar wortels kende in de bananenplantages. Een jong liberaal congreslid, Jorgé Eliécer Gaitán, organiseerde ontmoetingen in verband met het onderzoek van het UFC-incident. Hij werd het boegbeeld voor de landbevolking en de armen en steeg in aanzien op politiek vlak. Via de radio voerde hij campagnes. De conservatieven vreesden de zijn liberale partij en organiseerden paramilitaristische groepen. Dezen brachten duizenden liberale kiezers om.
De spanningen bleven stijgen en in 1948 werd Gaitán vermoord. Steden brandden, vrouwen en kinderen werden op de meest gruwelijke wijze gedood, boerderijen werden ontnomen en miljoenen landbouwers migreerden naar buurland Venezuela. De liberalen (tegenwoordig bekend als
“communisten”) werden vervolgd. La violencia leidde uiteindelijk (1953) tot een dodental van
150 000 Colombianen. Deze geweldperiode zou ook het onderwerp worden van verschillende novellen en verhalen, waaronder “Het kwade uur”. Gabriel José García Márquez werd geboren op 6 maart 1928 in Aracataca in N.-Colombia. Zijn ouders waren arm en daarom hebben de grootouders (moeders kant) de taak van op voeding opgenomen. Zijn grootmoeder was enorm bijgelovig; haar huis heeft ze verschillende keren van geesten gezuiverd, om maar één van de anekdotes te vermelden. Zijn grootvader bracht hem veel bij ondanks het feit dat deze stierf toen Márquez 8 jaar was en omdat de grootmoeder ondertussen was blind geworden, was hij verplicht te verhuizen naar z’n ouders in Sucre, waar z’n vader als apotheker werkzaam was. Daar werd hij naar een lagere school gestuurd, waar hij “de oude man” werd genoemd omdat hij zo serieus was en zich niet in sportactiviteiten interesseerde. Hij had de reputatie van een verlegen jongen die humoristische gedichten schreef en cartoons tekende. Op 12-jarige leeftijd gaat hij naar een secundaire school (Jezuïeten). Hij interesseerde zich niet voor z’n studies en z’n grote liefde voor literatuur en z’n cartoons en verhalen hielpen hem aan de reputatie van een schrijver. Hij loste de wensen van z’n ouders in en trok naar de Nationale Universiteit van Bogotá. Daar studeerde hij rechten, maar bekommerde zich, niet zoals in het secundair niet om de studie. Hij wandelde rond in Bogotá, reed rond in straatauto’s en begon te roken. In die periode ontmoette hij z’n toekomstige vrouw. Na het lezen van Kafka’s “De Metamorfose” kwam hij tot de ontdekking dat literatuur geen vast patroon moest volgen, niet enkel vertellen. Hij ging vrijer schrijven en las enorm veel boeken. Hij schreef z’n eerste echte verhaal dat werd gepubliceerd in 1946 in de liberale krant “El Espectador”. De uitgever was heel enthousiast en Márquez schreef nog 10 andere verhalen die in deze krant werden geplaatst. hij begon werken te lezen van o.a. Hemmingway, Joyce, Woolf, Faulkner en Sophocles (Oedipus). De twee laatstgenoemden waren z’n grootste invloeden in de jaren ’40 en ’50. Na enkele reizen keerde hij terug naar Colombia en trouwde in ’58 met Mercedes Bacha. Ze woonden achtereenvolgens in Caracas en Havana. Hij was geïnspireerd door de Castro-revolutie en hielp bij het tot stand brengen van Castro’s nieuw agentschap in Bogotá (=> denk ik: de biografie was in het Engels geschreven en dit was even onduidelijk hoewel het de moeite waard was te vermelden), en begon een vriendschap met Fidel Castro. In 1959 werd Márquez’s eerste zoon Rodrigo geboren en de familie verhuisde naar New York. In datzelfde jaar verhuisden zij naar Mexico City. daar schreef hij o.a. “De kolonel krijgt geen post”. In 1962 nam hij, onder impuls van enkele vrienden, deel aan een literaire wedstrijd in Bogotá en won met het boek “Het kwade uur”. Nadien schreef hij nog heel wat boeken en filmscripts. Ook participeerde hij in het politieke leven, maar hij werd gewaar dat hij geen politicus is, maar een schrijver. Daarom onttrok hij zich meer van het politiek toneel. Hij had veel kritiek geuit op het dictatoriaat van Pinochet in Chili. In 1982 werd hij een bekroond auteur toen hij de Nobelprijs voor literatuur won. Op dit moment is hij één van ’s werelds beroemdste auteurs en leidt een leven van schrijven en onderwijzen. Ook op politiek vlak is hij actief gebleven. Vandaag leeft hij met z’n vrouw Mercedes in Mexico City. Het verhaal handelt over een oudere man, de kolonel, die wacht op de verklaring dat hij z’n pensioen krijgt. Iedere vrijdag gaat hij naar het postkantoor om na te gaan of er geen post voor hem is. Dit doet hij telkens tevergeefs. Het enige waar de kolonel nog plezier aan beleeft, is de vechthaan die z’n vermoorde zoon hun heeft nagelaten. Hij hoopt met de haan een wedstrijd te winnen om zo geld te verdienen, maar het duurt nog even eer deze wedstrijd plaatsvindt, wat voor de kolonel en zijn astmatische vrouw niet makkelijk is aangezien ze nauwelijks aan eten kunnen geraken. Ik zou het verhaal een tragikomische roman noemen, in de hoop da dit bestaat. De tragiek in het verhaal ligt in het armmoedige leven dat de kolonel en z’n vrouw leiden. Ze leven in armoede en verloren bovendien hun zoon Agustín. Het komische ligt in de naïeve hoop van de kolonel; hij is er zeker van dat hij z’n pensioen zal ontvangen, doch hij komt steeds met lege handen thuis van het postkantoor. Het grondmotief is de (wan)hoop. De hoop op de ontvangst van z’n pensioensbevestiging. Bij de vrouw is het eerder wanhoop omdat ze er zeker van is dat ze het geld nooit zullen te zien krijgen. Een leidmotief in het verhaal is oktober. Op de plaats van het gebeuren is oktober blijkbaar een slechte, gure en natte maand. Het “karakter” van de maand oktober loopt evenwijdig met het armzielige, futloze leventje dat het bejaarde koppel leidt. De tijdsstructuur van het verhaal is zeer eenvoudig; een mooi voorbeeld van een chronologische vertelling. Alles gebeurt in een normaal tijdsverloop. Een spanningslijn is misschien te vinden in het leven van vrijdag tot vrijdag: zal de kolonel z’n pensioen krijgen? Of zal één van beiden of allebei sterven, wegens hun leeftijd of wegens voedselgebrek? Of de vrouw die verstikt in een astma-aanval? Er zijn drie belangrijke personages. Als hoofdpersonage is er de kolonel. Het is een oude man die blijft volhouden aan het feit dat die z’n pensioensgeld zal ontvangen. Het is een man van zwarte humor. Hij is trots, een eigenschap die vaak in verband wordt gebracht met een hooggeplaatste legerofficier. Met hem maak je het hele verhaal door, en hierdoor krijg je een vrij goed beeld van de man. Dit personage kan je als een “round-character” beschouwen. De vrouw van de kolonel is iemand die veel leed heeft meegemaakt. Het is een harde vrouw, en ze wordt alsmaar harder, maar het is een mens en als mens kan je niet blijven onrecht en ongeluk slikken: ze pinkt, naar het einde van het verhaal toe, een traan weg. Voorts lijdt ze zeer erg onder astma-aanvallen. Tenslotte heb je don Sebas. Hij is de peetoom van Agustín en hij heeft het op financieel vlak veel makkelijker dan de kolonel en de vrouw, maar hij is zo egoïstisch dat hij z’n armzielige familieleden niets wil geven. In deze roman hebben we te maken met een auctoriaal vertelperspectief, de alwetende verteller. Als ik de ruimte van het verhaal bekijk, zou ik zeggen dat het om het sociale aspect gaat, het milieu. De ruimte is niet specifiek. Het verhaal speelt zich ongetwijfeld af in Zuid-Amerika. Dat is aannemelijk als je weet dat de auteur van Colombiaanse afkomst is en de Spaanse namen geven een verwijzing naar dit continent. Ook de armoede en het katholieke geloof maken het geloofwaardig. De stijl van het boek is zeer vlot, het leest erg goed. Na het lezen van deze roman had ik de indruk dat de vlotte, rustige stijl refereerde naar dat saaie leventje van de kolonel en de vrouw. Elke dag hetzelfde, langzaam naar de dood toegaand. Het boek was best te pruimen. Ik vond het ongelooflijk vlot. Sober maar mooi geschreven. Hier zie je duidelijk dat Márquez de situatie weergeeft zoals ze was (en is, jammer genoeg) in Zuid-Amerika, de armoede komt sterk aan bod, alsook het niet uitbetalen van een loon, premie of pensioen wat ook veel voorkomend is in Zuid-Amerika met z’n vaak corrupte regeringen. Het is een aanrader voor iemand die de voorkeur geeft aan rustige, vlotte romans. Boeiend is het boek niet echt, zonder te zeggen dat ik twijfel aan de talenten van deze auteur. Het is echter het eerste boek dat ik lees van deze man, dus vergelijken kan ik in dit geval niet.
150 000 Colombianen. Deze geweldperiode zou ook het onderwerp worden van verschillende novellen en verhalen, waaronder “Het kwade uur”. Gabriel José García Márquez werd geboren op 6 maart 1928 in Aracataca in N.-Colombia. Zijn ouders waren arm en daarom hebben de grootouders (moeders kant) de taak van op voeding opgenomen. Zijn grootmoeder was enorm bijgelovig; haar huis heeft ze verschillende keren van geesten gezuiverd, om maar één van de anekdotes te vermelden. Zijn grootvader bracht hem veel bij ondanks het feit dat deze stierf toen Márquez 8 jaar was en omdat de grootmoeder ondertussen was blind geworden, was hij verplicht te verhuizen naar z’n ouders in Sucre, waar z’n vader als apotheker werkzaam was. Daar werd hij naar een lagere school gestuurd, waar hij “de oude man” werd genoemd omdat hij zo serieus was en zich niet in sportactiviteiten interesseerde. Hij had de reputatie van een verlegen jongen die humoristische gedichten schreef en cartoons tekende. Op 12-jarige leeftijd gaat hij naar een secundaire school (Jezuïeten). Hij interesseerde zich niet voor z’n studies en z’n grote liefde voor literatuur en z’n cartoons en verhalen hielpen hem aan de reputatie van een schrijver. Hij loste de wensen van z’n ouders in en trok naar de Nationale Universiteit van Bogotá. Daar studeerde hij rechten, maar bekommerde zich, niet zoals in het secundair niet om de studie. Hij wandelde rond in Bogotá, reed rond in straatauto’s en begon te roken. In die periode ontmoette hij z’n toekomstige vrouw. Na het lezen van Kafka’s “De Metamorfose” kwam hij tot de ontdekking dat literatuur geen vast patroon moest volgen, niet enkel vertellen. Hij ging vrijer schrijven en las enorm veel boeken. Hij schreef z’n eerste echte verhaal dat werd gepubliceerd in 1946 in de liberale krant “El Espectador”. De uitgever was heel enthousiast en Márquez schreef nog 10 andere verhalen die in deze krant werden geplaatst. hij begon werken te lezen van o.a. Hemmingway, Joyce, Woolf, Faulkner en Sophocles (Oedipus). De twee laatstgenoemden waren z’n grootste invloeden in de jaren ’40 en ’50. Na enkele reizen keerde hij terug naar Colombia en trouwde in ’58 met Mercedes Bacha. Ze woonden achtereenvolgens in Caracas en Havana. Hij was geïnspireerd door de Castro-revolutie en hielp bij het tot stand brengen van Castro’s nieuw agentschap in Bogotá (=> denk ik: de biografie was in het Engels geschreven en dit was even onduidelijk hoewel het de moeite waard was te vermelden), en begon een vriendschap met Fidel Castro. In 1959 werd Márquez’s eerste zoon Rodrigo geboren en de familie verhuisde naar New York. In datzelfde jaar verhuisden zij naar Mexico City. daar schreef hij o.a. “De kolonel krijgt geen post”. In 1962 nam hij, onder impuls van enkele vrienden, deel aan een literaire wedstrijd in Bogotá en won met het boek “Het kwade uur”. Nadien schreef hij nog heel wat boeken en filmscripts. Ook participeerde hij in het politieke leven, maar hij werd gewaar dat hij geen politicus is, maar een schrijver. Daarom onttrok hij zich meer van het politiek toneel. Hij had veel kritiek geuit op het dictatoriaat van Pinochet in Chili. In 1982 werd hij een bekroond auteur toen hij de Nobelprijs voor literatuur won. Op dit moment is hij één van ’s werelds beroemdste auteurs en leidt een leven van schrijven en onderwijzen. Ook op politiek vlak is hij actief gebleven. Vandaag leeft hij met z’n vrouw Mercedes in Mexico City. Het verhaal handelt over een oudere man, de kolonel, die wacht op de verklaring dat hij z’n pensioen krijgt. Iedere vrijdag gaat hij naar het postkantoor om na te gaan of er geen post voor hem is. Dit doet hij telkens tevergeefs. Het enige waar de kolonel nog plezier aan beleeft, is de vechthaan die z’n vermoorde zoon hun heeft nagelaten. Hij hoopt met de haan een wedstrijd te winnen om zo geld te verdienen, maar het duurt nog even eer deze wedstrijd plaatsvindt, wat voor de kolonel en zijn astmatische vrouw niet makkelijk is aangezien ze nauwelijks aan eten kunnen geraken. Ik zou het verhaal een tragikomische roman noemen, in de hoop da dit bestaat. De tragiek in het verhaal ligt in het armmoedige leven dat de kolonel en z’n vrouw leiden. Ze leven in armoede en verloren bovendien hun zoon Agustín. Het komische ligt in de naïeve hoop van de kolonel; hij is er zeker van dat hij z’n pensioen zal ontvangen, doch hij komt steeds met lege handen thuis van het postkantoor. Het grondmotief is de (wan)hoop. De hoop op de ontvangst van z’n pensioensbevestiging. Bij de vrouw is het eerder wanhoop omdat ze er zeker van is dat ze het geld nooit zullen te zien krijgen. Een leidmotief in het verhaal is oktober. Op de plaats van het gebeuren is oktober blijkbaar een slechte, gure en natte maand. Het “karakter” van de maand oktober loopt evenwijdig met het armzielige, futloze leventje dat het bejaarde koppel leidt. De tijdsstructuur van het verhaal is zeer eenvoudig; een mooi voorbeeld van een chronologische vertelling. Alles gebeurt in een normaal tijdsverloop. Een spanningslijn is misschien te vinden in het leven van vrijdag tot vrijdag: zal de kolonel z’n pensioen krijgen? Of zal één van beiden of allebei sterven, wegens hun leeftijd of wegens voedselgebrek? Of de vrouw die verstikt in een astma-aanval? Er zijn drie belangrijke personages. Als hoofdpersonage is er de kolonel. Het is een oude man die blijft volhouden aan het feit dat die z’n pensioensgeld zal ontvangen. Het is een man van zwarte humor. Hij is trots, een eigenschap die vaak in verband wordt gebracht met een hooggeplaatste legerofficier. Met hem maak je het hele verhaal door, en hierdoor krijg je een vrij goed beeld van de man. Dit personage kan je als een “round-character” beschouwen. De vrouw van de kolonel is iemand die veel leed heeft meegemaakt. Het is een harde vrouw, en ze wordt alsmaar harder, maar het is een mens en als mens kan je niet blijven onrecht en ongeluk slikken: ze pinkt, naar het einde van het verhaal toe, een traan weg. Voorts lijdt ze zeer erg onder astma-aanvallen. Tenslotte heb je don Sebas. Hij is de peetoom van Agustín en hij heeft het op financieel vlak veel makkelijker dan de kolonel en de vrouw, maar hij is zo egoïstisch dat hij z’n armzielige familieleden niets wil geven. In deze roman hebben we te maken met een auctoriaal vertelperspectief, de alwetende verteller. Als ik de ruimte van het verhaal bekijk, zou ik zeggen dat het om het sociale aspect gaat, het milieu. De ruimte is niet specifiek. Het verhaal speelt zich ongetwijfeld af in Zuid-Amerika. Dat is aannemelijk als je weet dat de auteur van Colombiaanse afkomst is en de Spaanse namen geven een verwijzing naar dit continent. Ook de armoede en het katholieke geloof maken het geloofwaardig. De stijl van het boek is zeer vlot, het leest erg goed. Na het lezen van deze roman had ik de indruk dat de vlotte, rustige stijl refereerde naar dat saaie leventje van de kolonel en de vrouw. Elke dag hetzelfde, langzaam naar de dood toegaand. Het boek was best te pruimen. Ik vond het ongelooflijk vlot. Sober maar mooi geschreven. Hier zie je duidelijk dat Márquez de situatie weergeeft zoals ze was (en is, jammer genoeg) in Zuid-Amerika, de armoede komt sterk aan bod, alsook het niet uitbetalen van een loon, premie of pensioen wat ook veel voorkomend is in Zuid-Amerika met z’n vaak corrupte regeringen. Het is een aanrader voor iemand die de voorkeur geeft aan rustige, vlotte romans. Boeiend is het boek niet echt, zonder te zeggen dat ik twijfel aan de talenten van deze auteur. Het is echter het eerste boek dat ik lees van deze man, dus vergelijken kan ik in dit geval niet.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden