1. Titelbeschrijving
Marcellus Emants, Zwijgen. Den haag, 1982.
2. Marcellus Emants
Marcellus Emants is een van de eerste Nederlandse naturalisten. Marcellus Emants werd
in Voorburg geboren op 12 augustus 1848. Emants komt uit een familie van juristen en
zijn vader wilde dat hij ook een jurist zou worden. Zijn vader dwong hem om rechten te
studeren. Emants had hier helemaal geen zin, en stopte na de dood van zijn vader gelijk
met zijn studie. In 1871 besluit Emants zich toe te wijden aan literatuur. Zijn debuut maakte
hij het in het Haagse tijdschrift Quator en al snel werd hij een bekende schrijver. Emants
werd vooral bekend door zijn opvattingen over literatuur, hij was erg pessimistisch over
het leven en werd vaak teleurgesteld. Dit lees je veel terug in zijn naturalistische romans,
waar hij bekend door is geworden. De inspiratie voor zijn verhalen leek hij te halen uit
de teleurstellingen van zijn eigen leven. Hij vond het leven zinloos en naarmate zijn leven
vorderde werd hij steeds somberder. Hij trouwde maar liefst drie keer, waarvan zijn
laatste huwelijk een ramp was. Naast romans schreef Emants ook toneelstukken en lange
gedichten, hij hield ook veel van reizen. Hij overleed op 14 oktober 1923.
Bronnen: http://www.literatuurgeschiedenis.nl/lg/19de/auteurs/lg19028.html
http://nl.wikipedia.org/wiki/Marcellus_Emants
3. Karakter- en persoonsbeschrijving Emma en Blank
Emma:
Leeftijd/ omstandigheden/ relaties
Emma is 25 jaar (blz. 19) en getrouwd met de referendaris Willem Blank. Ze heeft een vrij
normaal leven, maar haar man is vaak aan het werk. Ze had gehoopt dat zij meer betrokken
zou zijn in het leven van haar man, en had meer verwacht van haar leven. Uit het boek is
niet te halen dat zij werk heeft, waarschijnlijk heeft zij geen werk. zit zij vaak alleen thuis en
raakt zij goed bevriend met luitenant Siria. Met Siria leest ze veel boeken en voert ze veel
diepzinnige gesprekken. Hierdoor voelt ze zich minder eenzaam.
Karaktereigenschappen
Emma is een eenzame vrouw. Haar man is heel de dag aan het werk (blz. 26). Hierdoor zit
zij de hele dag alleen thuis en probeert ze haar eenzaamheid te verhelpen door het lezen
van romans. Als zij echter een vriendschap sluit met de militair Siria, is zij al snel minder
eenzaam. Ze merkt dat haar man haar heeft verwaarloost en dat haar liefde voor hem niet
meer hetzelfde is zoals vroeger. (Blz. 58). Ze vindt bij Siria de dingen die ze mist bij Willem,
ook al doet ze dit niet express. ‘Siria bezat wat hem ontbrak, daarom alleen had ze hem lief
gekregen’. (blz. 60)
Emma komt bij mij ook pessimistisch over. Haar leven had zij zich op een hele andere
manier voorgesteld. Ze droomde van een mooie en bijzondere toekomst toen zij jong was,
maar dit is niet uitgekomen. Ze beseft dat haar leven niet waarschijnlijk niet meer beter zal
worden, omdat tot nu toe veel tegen is gevallen. Ze verlangt naar iets beters. Ze kan met
haar problemen terecht bij haar goede vriend Siria die dezelfde pessimistische gedachte
deelt met haar. Samen helpen ze elkaar om het leven beter te begrijpen en te accepteren.
Emma is ook erg begripvol en meelevend. Ze voelt medelijden voor haar vriend Siria, die
zich dood wilde laten schieten. Ze brengt daarom heel veel tijd met hem door, omdat zij met
hem mee leeft. Ze is een lieve vrouw die hem oprecht wil helpen. “Het ontbreekt hem aan
steun. Als hij maar een sterkere vriend had, tegen wie hij opzag! Maar hij heeft nu eenmaal
geen vrienden. Hij voelt zich zo alleen, zo onbegrepen.” (Blz. 36) Hieruit is duidelijk op te
maken dat zij medelijden heeft met Siria.
Blank:
Leeftijd/ omstandigheden/ relaties
Willem Blank is 38 jaar en is getrouwd met Emma Blank. Willem is een referendaris
bij een ministerie van beroep en leeft in een redelijk welgesteld milieu, aangezien hij
verschillende ‘meisjes’ in dienst heeft en door zijn werk gerekend kan worden tot de rijkere
burgerij. Blank heeft door zijn werk weinig tijd voor zijn vrouw Emma. Hij was 34 toen hij
trouwde met Emma, dus hij is al 4 jaar getrouwd. Blank ziet Emma meer als een soort bezit,
in plaats van zijn geliefde. Zijn vrouw wil graag een bijzonder huwelijk, maar hij streeft
hier niet naar. Hij behandelt Emma op de manier die in burgerlijke milieus van hem wordt
verwacht. Ze verschillen veel van elkaar, Emma houdt bijvoorbeeld van romans lezen en
Willem houdt hier totaal niet van. Blank is ook erg precies, daar ergert Emma zich aan (blz.
25). De relatie tussen Siria en Blank is zeer ingewikkeld en gespannen. Blank denkt dat Siria
een geheime romantisch relatie heeft met zijn vrouw. Hier wordt hij heel onzeker van, wat
zich uit in woede. Blank ergert zich aan alles wat Siria doet, terwijl Siria hem steeds hemel in
prijst (blz. 13).
Karaktereigenschappen
Blank is erg achterdochtig. Zijn vrouw heeft een hele goed band met Siria, en dit maakt hem
erg onzeker. Hij is bang dat zijn vrouw Emma hem zal verlaten voor Siria. Hij denkt dat hij
wordt voorgelogen en bedrogen door Emma en Siria, en begint zichzelf te vergelijken met
Siria. Daardoor krijgt hij uiteindelijk het gevoel dat hij nooit goed genoeg zal zijn voor Emma,
hoe zeer hij ook zijn best doet (Blz. 61).
Blank is ook bedachtzaam/behoedzaam. Dit maakt hem tegelijkertijd ook besluiteloos.
Hij denkt heel lang na voordat hij iets doet, maar daardoor verandert zijn mening ook
voortdurend. Soms lijkt het alsof hij het zeker weet dat zijn vrouw Emma vreemdgaat, en
vervolgens twijfelt hij er weer aan. Hij geeft toe dat hij een beetje verlegen is (Blz. 9). Dit laat
echter wel zien dat hij wel degelijk veel om zijn vrouw geeft. Hij twijfelt heel lang of hij op
bezoek zal gaan bij Siria en wat hij tegen hem zal zeggen dan (blz. 47). Hij denkt lang na over
zijn beslissingen en zegt niet zomaar iets, hij zwijgt liever. Dit verklaart ook de titel, zwijgen.
Blank is ook erg onzeker. Dit wordt niet letterlijk gezegd, maar hij komt bij mij wel zo over.
Hij geeft wel toe dat hij een beetje verlegen is (Blz. 9). Hij begint naarmate de tijd vordert
steeds meer aan zichzelf te twijfelen, omdat de relatie tussen Siria en Emma steeds sterker
wordt. Hij is ook erg bang om achter de waarheid te komen, dus stelt hij zijn bezoek aan Siria
steeds verder uit, omdat hij het niet aandurft (blz. 33). Hij is vaak jaloers op de aandacht
die Emma aan Siria geeft, en vraagt zich telkens af wat hij fout doet. Hij is al onzeker over
zichzelf, en ook nog eens over zijn relatie met Emma.
4. Het GGGG-model
Gebeurtenis
Ik vind het altijd erg lastig om de belangrijkste gebeurtenis eruit te halen, zo ook bij dit
verhaal. Uiteindelijk heb ik gekozen dat voor Willem de belangrijkste gebeurtenis is als hij op
een dag ’s avonds thuis komt van zijn werk en zijn vrouw samen met Siria ziet zitten bij hun
thuis. Wanneer Willem de kamer binnenloopt, schrikken Emma en Siria beide. Daar vertelt
Siria aan Emma en Willem dat hij naar Atjeh gaat om zich dood te laten schieten.
Gedachten
Als hij het paar samen aantreft, gaan er veel, vooral negatieve, gedachtes door zijn hoofd.
Wat doet hij verkeerd? Waarom heeft zij aan hem niet genoeg? Hij vraagt zich af waarom hij
nog zo laat bij haar op bezoek is en waarom zij er zo geschrokken uitzagen toen hij binnen
kwam. Hij weet niet wat hij ervan moet denken en probeert voor zichzelf alles op een rijtje
te zetten. Zijn paranoïde persoonlijkheid komt bij deze gebeurtenis erg naar voren.
Gevoelens
Willem heeft veel gemengde gevoelens. Hij is erg jaloers, omdat zijn vrouw met een andere
man is. Hij is erg jaloers op Siria, en ergert zich erg aan hem omdat hij denkt dat hij Emma
van hem wil afpakken (blz. 9). Tegelijkertijd gaat er ook veel woede door hem heen. Hij is
ook boos dat ze samen zijn, en voelt zich als een indringer in zijn eigen huis. Ook krijgt hij
boze gevoelens wanneer hij de brieven vindt die Siria naar Emma schreef.
Gedrag
Deze gebeurtenis lijdt bij Blank er tot dat hij zich erg achterdochtig begint te gedrag. Hij wil
achter de waarheid komen en duidelijkheid over de situatie. Hij vertrouwt niemand meer.
Tegelijkertijd lijdt dit tot het gedrag dat hij alles verzwijgt voor iedereen. Hij doet alsof hij
helemaal niet jaloers of achterdochtig is en verzwijgt zijn ware gevoelens.
5. Thema en thematische laag
Het thema van het verhaal is ‘het verzwijgen van je problemen’. Gedurende het verhaal lees
je steeds over de problemen van de personages en hoe zij die voor elkaar verzwijgen. De
hoofdpersoon Blank weet niet precies wat er aan de hand is, waardoor hij achterdochtig
wordt. Hij twijfelt lang over hoe hij zijn problemen moet overbrengen, en verzwijgt die
problemen dus in de tussentijd. Het paar kan slecht met elkaar communiceren en hierdoor
worden de problemen tussen Blank en Emma alsmaar groter. Emma verzwijgt het feit dat
zij zich erg eenzaam voelt en zich een andere relatie had voorgesteld met haar man. Siria
zorgt ervoor dat Emma en Blank open kaart spelen, na een lange tijd van zwijgen. Het is een
fatalistische roman, waarin uiteindelijk het huwelijk van Emma en Blank tot hun einde komt.
Als Emma en Blank hun problemen niet voor elkaar hadden verzwegen, hadden zij een hoop
ellende kunnen besparen en hun huwelijk kunnen redden. Het is beter om eerlijk tegen
elkaar te zijn en elkaar te vertrouwen, dit is waarschijnlijk ook het moraal wat dit boek met
dit thema naar voren probeert te brengen: niets verzwijgen, maar eerlijk zijn. Dit bespaart je
een hoop ellende.
6. Naturalisme
Naturalisme literatuur
Het naturalisme is een literaire stroming die rond 1870 in Frankrijk ontstond. Het
naturalisme was een aansluiting op het realisme en een reactie op de romantiek. Het
alledaagse leven staat vaak centraal in naturalistische verhalen. Het personage in een
naturalistisch verhaal is vaak somber en leeft in een lagere stand. De meeste romans zijn
geschreven uit pessimistische, fatalistische denkbeelden. De mens is onvrij, het lot wordt
van buitenaf bepaald, het leven brengt voornamelijk ongeluk en ellende voort en men kan
niet ontkomen aan het noodlot. Naturalistische verhalen hebben vaak een fatalistisch einde.
Naturalisme in zwijgen
Zwijgen werd geschreven door Marcellus Emants en Emants werd gezien als de eerste
Nederlandse naturalistische schrijver. Zwijgen is daarom ook een goed voorbeeld van
naturalistische literatuur. Personages in naturalistische literatuur zijn vaak somber en zwak,
en in het verhaal zwijgen komen meerdere mensen zo over. Ook gaat het verhaal over
alledaagse problemen, het gaat over problemen tussen een echtpaar. Ook heeft het verhaal
een pessimistische sfeer, zo zijn zowel Emma als Blank beide erg pessimistisch over dingen.
Willem ergert zich bijvoorbeeld erg aan mensenhaat (blz. 20). Op het einde concludeert de
hoofdpersoon zelf, dat het haast onmogelijk is om gelukkig te leven, terwijl hij in het begin
een vrij gelukkig persoon leek. Dit fatalistische einde is kenmerkelijk voor de naturalistische
literatuur. De botsing tussen het ideaal en werkelijkheid komt ook naar voren in dit verhaal,
wat ook kenmerkelijk is voor het naturalisme. Emma heeft idealistisch beeld over haar leven
en haar huwelijk, zij had zich haar leven heel anders voorgesteld dan hoe het werkelijk is.
REACTIES
Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
5.
5.
#Coenecoop College 5VWO opdracht be like...
Niet bepaald van een hoog niveau. Helaas. Wel bedankt voor de thematische laag ;)
5 jaar geleden
Antwoorden