Zwarte sneeuw door Simone van der Vlugt

Zakelijke gegevens
Titel boek: Zwarte sneeuw
Auteur: Simone van der Vlugt
Uitgever: Lemniscaat


Eerste persoonlijke reactie
We hebben het boek Zwarte sneeuw gekozen, omdat we allebei de schrijfster van het boek, Simone van der Vlugt, erg goed vinden. We vinden Simone van der Vlugt goed, omdat haar boeken lekker vlot lezen, er veel spannende gebeurtenissen in voorkomen en omdat je je helemaal in kan leven in de personages en kan voorstellen hoe zij zich voelen. Het boek Zwarte sneeuw sprak ons ook aan, omdat het gaat over het zware leven van de mijnwerkers en van de kinderen. We wouden graag meer over het onderwerp te weten komen.

Door het boek weten we hoe het er vroeger aan toe ging in de mijn. Het is een heel spannend verhaal door de verschillende gebeurtenissen die erin afspelen. Bijvoorbeeld toen de hoofdpersoon Emma en een rijkeluisjongen genaamd Rudolf vast kwamen te zitten in de mijn toen een deel van de mijn instortte. Je werd helemaal in het verhaal getrokken en voelde de spanning van Emma en Rudolf. Het boek is ook makkelijk en vlot te lezen, omdat het niet moeilijk geschreven is. Verder laat het verhaal je meeleven met de verschillende personages die erin voorkomen. Vooral van Emma kom je goed te weten wat haar probleem is en wat ze denkt en voelt. Haar gedachtes en gevoelens worden goed omschreven. Het verhaal was ook echt interessant en gevoelig, omdat je te weten komt hoe de mensen toen leefden en hoe ze toen aan hun geld kwamen. Dat was niet gemakkelijk. Het werken in de mijn was heel erg zwaar en wordt in het boek heel helder in beeld gebracht. De droevige gebeurtenissen, zoals de dood van het broertje van Emma, waren erg ontroerend. Verder was het boek heel echt. Het gaat over het verleden en wat zich daar allemaal in heeft afgespeeld. De gebeurtenissen zouden echt gebeurd kunnen zijn en deden je dat ook denken. Het meeste heeft Simone van der Vlugt natuurlijk zelf bedacht, maar vroeger heeft zo’n soort tafereel als het boek wel degelijk plaatsgevonden. Het is wel een bekend onderwerp. Maar toch hier en daar een beetje weggezakt bij sommige mensen. Door dit boek te lezen, komt de verschrikkelijke tijd en het zware werk van de mijnwerkers weer naar boven borrelen.



Samenvatting van de inhoud
Nadat de familie Mullenders uit hun boerderij zijn gezet zijn ze verplicht om te voet naar Kerkrade te gaan omdat daar werk is in de kolenmijn. Vader Sjeng, Emma, Volkert, Tom en Sofie gaan werken in de kolenmijn. Sofie bovengronds en de rest ondergronds. Als de landeigenaar de mijn bezoekt voor inspectie daagt Emma zijn zoon Rudolf uit om mee te gaan dieper de mijn in. Ze laat hem zien hoe het er echt aan toe gaat diep in de mijn. Kinderarbeid. Dat beeld zal hij later vaststellen op foto. De mijn stort in en Emma en Rudolf komen samen een dag vast te zitten in de mijn. Deze gebeurtenis brengt ze ondanks hun stand in de maatschappij dichterbij elkaar. Ze worden op het nippertje gered. Volkert vond het al zo erg in de mijn en door dit voorval vertrekt hij uit Kerkrade om ergens anders werk te zoeken.
Ondanks haar angst gaat Emma weer in de mijn werken. Een tweede ramp treft de mijn. Hij loopt onder water. Haar broer Tom en een goede vriend Jef komen hier in om.
Via Rudolf gaat Emma later ook net als Volkert het huis uit en werken als dienstmeisje bij familie van Rudolf in Maastricht. Hier vertelt ze haar verhaal aan een journalist. Deze publiceert haar verhaal onder een schuilnaam. Haar verhaal wekt veel indruk bij veel mensen. Rudolf is ondertussen fotografie gaan studeren en vestigt zich ook in Maastricht waar hij een zaak begint. Emma zoekt hem weleens op. Op een fototentoonstelling van zijn werk ziet Emma wat voor foto's hij heeft gemaakt. Hij fotografeert kinderarbeid in mijnen, fabrieken noem maar op. Op één van de foto's herkent Emma haar zusje Sofie die kolen aan het sorteren is.


Bespreking van drie verhaalaspecten

Spanning:
Er zitten zeker wat open plekken in het boek. Emma en haar familie komen in Kerkrade in een huisje te wonen. De buurvrouw verteld dat er vroeger mijnwerkers in het huis hebben gewoond. Emma wil doorvragen en meer te weten komen over die mensen, maar de buurvrouw verzint snel een smoes en gaat er vandoor. Door dit stukje wordt je nieuwsgierig en vraag je je af waarom de buurvrouw Emma dingen verzwijgt. Pas later in het boek kom je achter het geheim van de mijnwerkers. Dit stuk heeft natuurlijk ook te maken met op het verleden gerichte spanning. Waarschijnlijk is het iets in het verleden gebeurd met de mijnwerkers en daar wil je natuurlijk als lezer achterkomen. In het boek wordt ook gebruik gemaakt van op de toekomst gerichte spanning. Emma gaf de rijkeluisjongen Rudolf een rondleiding door de mijn. Door dof gerommel en wat geschreeuw dreigt er iets te gaan gebeuren. Je wordt nieuwsgierig en voelt de spanning. Iets later wordt die dreiging ook echt werkelijkheid. De mijn gaat namelijk instorten. Deze op de toekomst gerichte spanning past bij lokale spanning, omdat de spanning op een bepaalde plaats, namelijk de mijn, en omdat het een merkwaardige gebeurtenis is. Ook kernmerkend voor lokale spanning is dat vrij kort na het ontstaan van de spanning de spanning wordt ingelost. Dat gebeurt ook bij deze gebeurtenis. Ongeveer drie bladzijdes na het horen van dof gerommel en geschreeuw stort de mijn in. De spanningsboog van deze gebeurtenis is kort, maar de op het verleden gerichte spanning over de mijnwerkers heeft een wat langere spanningsboog. 33 bladzijdes gaan voorbij voordat je weet wat er met de mijnwerkers is gebeurd. Toen Emma en Rudolf vastzaten in de mijn, omdat een deel van de mijn was ingestort, werd er veel gebruik gemaakt van de trucs uitstel en vertraging. Een vraag speelde een grote rol namelijk: Gaan Emma en Rudolf er levend uit komen? Het duurde wel een tijdje voordat het antwoord voor je neus op het papier stond. Emma en Rudolf praatten met elkaar over het verleden en vele herinneringen werden uitvoerig beschreven. De uitsteltruc werd zo toegepast dat het niet saai werd. De spanning was erg goed omschreven, zodat je je helemaal in kon leven in de personen en zijn/haar gevoelens.

Personages:
Emma is de hoofdpersoon van het verhaal. Samen met haar ouders, twee broers en twee zussen komen ze in Kerkrade te wonen. Omdat ze erg arm zijn en al het geld hard nodig hebben, moet ook de veertienjarige Emma meewerken in de mijn. Je komt veel over haar te weten in het boek. Emma heeft veel karaktereigenschappen en heeft een bepaald karakter. Deze karaktereigenschappen passen goed bij haar:
- Komt voor zichzelf op. Emma komt zeker voor zichzelf op. In de mijn had iemand eens een keer haar mand met kolen gepikt. Daardoor was al het zware werk voor niets geweest. Emma wist meteen wie de dader was en liet niet over zich heen lopen. Ze ging naar de vrouw toe, van wie ze zeker wist dat zij de dader was, en sprak haar aan. Ook al bleef de vrouw ontkennen, Emma gaf niet op. Uiteindelijk was toch alles voor niets geweest.
- Ongelukkig. Emma is absoluut ongelukkig in de mijn. Ze wil weg van al het zware werk. Toen ze vast zat in de mijn en dacht dat ze dood ging, wou ze als ze er ooit uit kwam nooit meer de mijn in. Toch ging ze een paar dagen na het ongeval weer de mijn in, omdat het moest. Er was geld nodig.

- Doorzetter. Emma is een echte doorzetter. Het werk in de mijn is heel erg zwaar. Toch zet ze door en daalt keer op keer af in de schacht.
Er zijn nog wel meer karaktereigenschappen die bij Emma passen zoals: betrouwbaar, volwassen, vriendelijk en lief.
Emma voelt eerst niets voor rijkelui. Ze vindt ze maar egoïstisch. Later als ze samen met Rudolf in de mijn opgesloten zitten, leert ze Rudolf een beetje kennen. Ze gaat hem aardig vinden. Zeker als hij nadat ze zijn bevrijd van de mijn, steeds vaker dingen weggeeft aan haar en haar familie. Ze vindt hem niet egoïstisch, maar juist lief en zorgzaam.

Rudolf heeft ook een belangrijke rol in het verhaal. Hij woont al een tijdje op een landgoed en heeft geen idee wat er zich in de mijn afspeelt.
Karaktereigenschappen die bij hem passen zijn:
- Kalm. Terwijl Emma wat in paniek raakte toen ze opgesloten zaten, was Rudolf tamelijk kalm. Hij stelde voor om op hulp te wachten en stelde Emma een beetje gerust. Ook door te praten over verschillende dingen probeerde Rudolf Emma op te beuren.
- Zorgzaam. Toen Emma hem een rondleiding had gegeven door de mijn, kreeg Rudolf een helder beeld van wat er zich allemaal in de mijn afspeelt. Hij voelde zich schuldig, omdat hij het al die tijd niet geweten had hoe zwaar de mijnwerkers het hadden. Daarom geeft hij dingen weg aan Emma zoals: kolen, schoenen en andere kleren en ook eten.

Vertelsituatie:
Het boek maakt gebruik van de personale vertelsituatie. Je ziet de gebeurtenissen door de ogen van één persoon. Die persoon is Emma. Het verhaal staat in de zij-vorm. De gedachtegang en de gevoelens van Emma worden goed duidelijk gemaakt. Door deze vertelsituatie kan je goed meeleven met de hoofdpersoon. Je wordt helemaal in het verhaal getrokken en maakt kennis met de problemen van de hoofdpersoon. De verteller van het verhaal wordt niet zo zeer bij het verhaal betrokken, omdat het verhaal niet in de ik-vorm staat.


Leeservaringen

1 onderwerp
Het onderwerp van dit verhaal is het werken in de mijn. In het verhaal kom je er goed achter hoe dat was. Het verhaal heeft me geen nieuwe kanten van het onderwerp laten zien, omdat ik eigenlijk niks van het onderwerp afwist. Ik heb namelijk nog nooit een ander boek over dit onderwerp gelezen. Het onderwerp van het verhaal spreekt me aan, omdat ik het interessant vind om te lezen hoe het vroeger was. In dit verhaal is dat werken in de mijn. Het werken in de mijn wordt daarom ook het uitvoerigst beschreven in het boek. Het gaat in het boek over de mijnwerkers en hoe zij hun werk vinden. Je komt eigenlijk niks te weten hoe de rijken de mijn vinden. Die kant van het onderwerp wordt niet echt in het boek besproken. Ik ben door het verhaal wel aan het denken gezet. Ik denk bijvoorbeeld dat wij het nu wel heel goed hebben. Wij vinden het normaal dat er genoeg te eten in huis is en dat we naar school gaan. In die tijd moesten de mensen voor iets te eten bijna met het hele gezin werken en dan was er nog niet genoeg. Naar school gaan was er voor arme kinderen al helemaal niet bij. Ik vind dat het onderwerp goed en grondig is uitgewerkt. Je krijgt als lezer veel informatie, bijvoorbeeld dat een brood 10 cent kost en hoeveel ze verdienen in de mijn. Een volwassen man verdient per dag 25 cent. Ook word er in het boek goed beschreven hoe het er in de mijn aantoeging. Ik vind het onderwerp verrassend uitgewerkt, omdat er onverwachte dingen gebeuren. In het verhaal zit wel een bepaalde mening, omdat het is geschreven vanuit Emma en die vind het werken in de mijn verschrikkelijk. In het boek wordt uitvoerig besproken hoe Emma zich voelt en wat ze denkt. Ik ben wel anders over het onderwerp gaan denken nu ik er meer over weet. Eerst dacht ik dat het wel mee viel in de mijn, maar dat is echt niet zo. Mijn verwachting over het boek is uitgekomen. Ik verwachtte namelijk dat het een goed boek is, omdat ik al eens eerder een boek van Simone van der Vlugt gelezen heb en die vond ik ook heel goed.


2 gebeurtenissen
Ik vind dat het boek genoeg gebeurtenissen bevat, omdat ik erg geboeid was door het boek. Ik vond het moeilijk om te stoppen met lezen. Voor mij zit er genoeg tempo in het verhaal omdat ik geen moment heb gedacht: wat is dit een saai stuk om te lezen! In het boek gaat het volgens mij om een combinatie van de gevoelens van de personen en de gebeurtenissen. Dat denk ik, omdat bij de gebeurtenissen in het verhaal juist de gevoelens ook goed worden beschreven. Ik vind de nadruk daarop goed omdat je goed weet hoe die persoon zich bij die gebeurtenis voelde. De gebeurtenissen in het verhaal hebben wel indruk op me gemaakt. Vooral als Emma en Rudolf samen opgesloten zitten in de mijn, daaruit ontstaat een heel bijzondere band tussen die twee. De gebeurtenissen vind ik ook erg geloofwaardig. Toen ik het las dacht ik wel dat het klopte. Ook zijn ze verrassend, omdat je wel weet dat er iets kan gebeuren, omdat het werken in de mijn gevaarlijk is. Alleen weet je niet wanneer er wat gebeurd en wat er gebeurd. Ik heb zelf nog nooit zoiets meegemaakt als Emma daarom zijn ze voor mij ook niet echt herkenbaar. De gebeurtenissen zou ik niet willen meemaken, omdat er veel vervelende dingen gebeuren. Zoals de overstroming en de instorting in de mijn.

3 personages
De hoofdpersoon is wel iemand die voor je gaat leven. Dat komt omdat je veel over Emma te weten komt. Bijvoorbeeld hoe haar leven eruit ziet en wat haar gevoelens zijn. De andere personen leven wat minder omdat je die eigenlijk alleen vanuit Emma ziet. Doordat je veel van Emma weet kun je je goed in haar problemen en gedachtewereld inleven. Ik vind Emma wel een goed persoon, maar ze is niet echt een held op wie je zou willen lijken. Ze heeft wel eigenschappen die ik ook bezit. Dat spreekt me wel in haar aan. Ik vind de ideeën en het gedrag van de verschillende verhaalpersonen wel goed, ze horen bij het verhaal. Alleen vind ik sommige mijnwerkers wel erg vijandig tegen Rudolf. Je komt genoeg van de personages te weten om hun gedrag te begrijpen. De hoofdpersonen reageren verrassend. De bijfiguren reageren voorspelbaar. Dat komt doordat de hoofdpersonen een ontwikkeling doormaken in de loop van het verhaal en de bijfiguren niet. Van de hoofdpersonen hoef je niet het innerlijk zelf in te vullen. Van de bijfiguren is het innerlijk niet zo belangrijk. Dat komt omdat ze niet zo’n belangrijke rol spelen in het verhaal. De hoofdpersonen veranderen wel door de gebeurtenissen in het verhaal. Dat is begrijpelijk, omdat als je iets meemaakt waarbij je leven op het spel staat en je overleeft die gebeurtenis, dan heeft dat natuurlijk invloed op je. Geen van de verhaalpersonen heeft mij beïnvloed.


4 bouw
De volgorde van de gebeurtenissen is voor mij logisch. Ook is het verhaal spannend opgebouwd. Dat komt door de verschillende spanningsmethodes die gebruikt worden, zoals uitstel en vertraging en lokale spanning. Volgens mij heeft het verhaal geen ingewikkelde opbouw. In het boek zijn er niet meerdere verhaallijnen, je leest steeds over Emma. Het boek bevat wel tijdsprongen, niet elke dag wordt in het boek verteld. Maar hierdoor wordt het niet ingewikkelder. Ik vind dat het slot goed bij de gebeurtenissen past, want Emma kijkt dan samen met Rudolf naar een foto van haar zusje op de sintelberg bij de mijn. Dit past goed bij de beschreven gebeurtenissen, omdat de sintelberg een onderdeel van de mijn is waar het verhaal zich grotendeels afspeelt. Het is geen plezierig slot, want Emma heeft een beter leven gekregen, maar de rest van de familie werkt nog steeds in de mijn.

5 taalgebruik
Ik vind het boek makkelijk om te lezen er zitten wel soms wat lastige woorden in. Somige van de woorden kan je ook terugvinden in de woordenlijst achter in het boek. Zoals bijvoorbeeld Glück auf. Dat is de internationale mijnwerkersgroet; betekent zoveel als ‘heb het geluk om weer boven te komen’. Door dat er geen moeilijk taalgebruik wordt gebruikt is het boek makkelijk te lezen. Het boek bevat wel beschrijvingen, maar ik vind het daardoor niet moeilijker lezen. Ook zitten er in het boek best wel wat dialogen, maar ik vind dat het verhaal daardoor niet onplezierig is.


Informatie over de auteur
De auteur van het boek Zwarte sneeuw is Simone van der Vlugt. Simone van der Vlugt werd op 15 december 1966 geboren in Hoorn. Al op jonge leeftijd wist ze dat ze schrijfster wou worden. In 1995 schreef ze haar eerste boek: de Amulet. Simone van der Vlugt schrijft vooral historische jeugdboeken, maar ook thrillers voor volwassenen. De hoofdpersonen van haar boek beleven vaak spannende avonturen. Je komt te weten hoe de mensen in die tijd leven, wat zijn dachten en voelden en wat hun problemen waren. De boeken zijn niet moeilijk geschreven, zodat ze lekker vlot lezen. Ook zit er veel afwisseling in de gebeurtenissen en kun je je goed voorstellen hoe de personen zich voelen. Al deze dingen die kenmerkend zijn voor de boeken van Simone van der Vlugt komen terug in het boek Zwarte sneeuw. Het boek speelt zich af in 1845 en je komt er zeker achter hoe de mensen in die tijd leven. Bijvoorbeeld dat ze toen hard moesten werken voor hun geld. Ook dat ze als ze hun pacht niet konden betalen zo uit huis konden worden gezet. Maar het grootste probleem wat in het boek wordt omschreven is toch wel het zware werk in de mijn. Ze heeft over allerlei onderwerpen geschreven: kinderarbeid, slavernij, hekserij, piraten en reïncarnatie. Ze heeft 18 boeken voor de jeugd geschreven en 8 boeken voor volwassenen. Bij elkaar heeft ze dus 26 boeken geschreven.