Werken voor de vijand door Arend van Dam

Titel van het boek
Werken voor de vijand

Auteur
Arend van Dam

Jaar van uitgifte Plaats van uitgifte
2009 Amsterdam

Uitgeverij Genre ( soort boek)
Leopold oorlog

INHOUD

Samenvatting van de gebeurtenissen ( in 15 – 20 regels)
Dit boek gaat over de mannen en jongens tussen 17 en 45 jaar die in de 2de Wereldoorlog gedwongen werden om in Duitse fabrieken en bij Duitse bedrijven te gaan werken. Deze mannen zorgden er gedwongen voor dat alles wat je nodig hebt om oorlog te voeren, vliegtuigen en wapens gemaakt werden. Ook de opa van Arend van Dam (dat is Albert van Dam) werd gedwongen in Duitsland te werken. Hij was op zoek naar een onderduikplek, maar toen de Duitsers dreigden, de vader van Albert in het 'Oranjehotel' (=gevangenis in Scheveningen) op te sluiten, ging hij toch maar naar Duitsland omdat hij niet naar de gevangenis wilde. Hij kwam in een Opel autofabriek terecht, waar vliegtuigonderdelen werden gemaakt. Toen hij dat ontdekte heeft hij nog gedacht aan ontsnappen, maar dat kwam er niet van. Hij stond er alleen voor en wist niet wat hij dan verder zou moeten doen als hij zou ontsnappen. En wat zou er dan met zijn vader gebeuren ? Dus deed hij tenslotte maar zijn werk, dat bestond uit het rijden door Duitsland, met een Opel Blitz. Hij was vrachtwagenchauffeur geworden. Dat was Albert ’s jongensdroom, maar hij had liever willen werken in het bedrijf van zijn vader, met een auto die op benzine rijd zonder dat hij gevaar loopt voor zijn leven. Niet zoals nu, op hout rijdend onderdelen vervoeren, en altijd maar in gevaar zijn. Ondertussen waren de geallieerden bommen op de fabriekshallen aan het gooien en ook op de transporten. En toen het einde van de oorlog in zicht kwam, vluchtte de hoofd directeur van de Opel fabriek met een paar andere directeuren van de Opel fabriek. Albert werd onder dwang met een revolver verplicht ze allemaal naar de Zwitserse grens te brengen met de Opel Blitz. Maar toen ze bij de grens kwamen mochten ze Zwitserland niet in. Ze sliepen deze nacht in de auto en toen Albert de volgende morgen wakker werd waren alle directeuren verdwenen. Toen kond Albert veilig terug naar de fabriek, die al door de geallieerden was ingenomen. De volgende dag ging hij met de trein naar huis, veilig en wel.
Hierboven is een foto van de gevangenis dat ze Oranjehotel noemden.


Hoofdpersoon/personen ( uiterlijk en karakter )
Albert van Dam is een aardige jongen met gekruld haar en een normaal postuur.
Hij was heel sociaal. Tijdens zijn ritten met de vrachtwagen voor de fabriek kwam hij bij veel bedrijven waar hij eten kreeg, omdat ze hem aardig vonden. Maar Albert bewaarde dat eten en nam het na zijn werk mee naar de barakken waar hij met de anderen woonde. Met hen deelde hij zijn eten, zodat zij ook geen honger zouden hebben.

Bijpersonen ( enkele namen )
Nauheimer is de chef van de Opel-fabriek en gaf altijd de orders waar Albert naartoe moest rijden.
Marie is de vriendin van Albert.
Cor zit samen met Albert in de barak en is zijn vriend.
Liebermann is de directeur van de Opel-fabriek.

Plaats ( waar speelt het zich af, 2 voorbeelden waar dat uit blijkt )
In Maassluis
Albert mocht zijn fiets houden omdat hij knecht was in de fabriek en met zijn fiets daar naartoe moest rijden. Zijn broer heeft toen Albert zijn fiets verkocht, daar was Albert niet blij mee.
Op Internet vond ik het bewijs van vrijstelling inlevering rijwielen van Albert, daarop kun je zien dat dit in Maassluis was.

In Rüsselsheim

Albert werkte bij de Opelfabriek in Rüsselsheim. Hij vertelt over de manier waarop hij gedwongen werd om met zijn Opel Blitz-vrachtwagen de poort uit te rijden terwijl de Amerikanen met tanks op de fabriek schoten.
Óp de foto staat Albert met zijn Opel Blitz voor de Opelfabriek in Rüsselsheim.

Tijd ( wanneer speelt het zich af, 2 voorbeelden waar dat uit blijkt)
1940 tot 1945 {WOII} achter op het boek staat een tijd balk en op die tijd balk staat 1940 en dat wijst op de tweede wereldoorlog en die eindigt in 1945, 7 mei, 02:41

Het belangrijkste probleem en afloop
Het belangrijkste probleem is in leven blijven en niet worden doodgeschoten.
Albert overleeft de oorlog en komt aan het einde van de oorlog weer thuis in Maasluis.

Titelverklaring
de titel is ‘werken voor de vijand ’. Hij moest gedwongen werken (=dwangarbeid) voor de vijand (dat waren de Duitsers).

EIGEN LEESERVARING (in totaal minstens 20 regels, dus geef uitleg bij ieder antwoord)

Vind je de gebeurtenissen (kies uit) spannend/boeiend/herkenbaar/dramatisch/humoristisch/geloofwaardig/verrassend/onaanvaardbaar/schokkend? Leg je keuze uit met voorbeelden
Schokkend, omdat alle Joden werden vermoord in vernietigingskampen.
Dramatisch in wat voor ellende en verdriet de Joden leefden.

Geloofwaardig, omdat we vaak over de 2de wereld-oorlog nog steeds horen en uit verhalen van mijn familie.
Onaanvaardbaar, omdat je je eigendom moest inleveren. De auto van zijn vader moesten ze afstaan. Maar die had hem eerst onklaar gemaakt, zodat je er niet meer mee kon rijden.
Boeiend, omdat je wilt weten hoe het verhaal verder gaat en hoe het afloopt.
Spannend, omdat Albert iedere dag de spanning voelt van de bommen die misschien zijn vrachtwagen gaan raken. Dus hij is ook bang dat hem wat gebeurd.
Humoristisch is dit boek zeker niet. Het is verschrikkelijk wat er allemaal gebeurde.

Ben je door dit boek anders over het onderwerp gaan denken?
Nee, de oorlog is en blijft heel erg.

Wat heb je van dit boek geleerd?
Dat de oorlog heel erg was en ook de vreselijke hoge aantallen van doden.

Wat vind je van de manier waarop de hoofdpersoon zijn/haar probleem probeert op te lossen? Hoe zou jij
het oplossen?
Het probleem dat hij de motor laat vastlopen doordat de olie op is en als je dat doet dan wordt je ontslagen en moest hij weer in de hangar gaan werken in de fabriek. Hij lost het op door wat oude olie bij een boer te halen en het in de motor te doen en de fabriek bellen en zeggen dat de auto het niet meer doet. ja ,ik zou het ook zo doen het is een goede manier.

Vind je het verhaal lastig om te lezen? Hoe komt dat?
Nee,ik had het in een vrij korte tijd uitgelezen (niet dat het boek klein was). Het was spannend en daardoor boeide het boek mij. Ik was nieuwsgierig hoe het zou aflopen met Albert.


VERWERKINGSOPDRACHT
Selecteer met de rechtermuisknop de opdracht die je kiest uit de lijst hieronder. Verwijder alle andere opdrachten. Maak de opdracht.
Als je gebruik maakt van internetsites moet je die sites als bron steeds vermelden. Ook dit doe je door met je rechtermuisknop op het adres, de naam van de website, te gaan staan en op kopiëren te klikken.

VERWERKINGSOPDRACHTEN BOEKVERSLAG
• Maak een abc - tekst bij het verhaal ( bv. de a is van de angst die Sander voelt als hij …….., de b is van bericht dat ……………. enz. ) De letters q, x en y hoeven niet.
De A is van de angst die Albert beleeft als hij vliegtuigen over ziet vliegen.
De B is van de baan die Albert heeft als chauffeur.
De C is van zijn vriend Cor snip die bij hem in de barrak zit.
De D is van de dwangarbeid die hij verricht in Duitsland.
De E is van de erge dingen die hij mee maakt bijv. bombardementen.
De F is voor de fabriek waar in Albert gedongen werkt.
De G is voor Günther die in de kelder van de fabriek werkt en het hout voor de vrachtwagens laad.
De H is voor de Hoop die hij tijdens een aantal vrachtwagenritten verliest
De I is voor het Inladen van het hout in de vrachtwagen.

De J is voor alle Joden die vermoord werden in een concentratiekamp.
De K is voor Kaarten die gestuurd werden van huis.
De L is voor Leger ’s die tegen elkaar streden.
De M is voor Massa moorden op de joden.
De N is voor Nederland dat wordt bezet door de Duitsers .
De O is voor de Opel fabriek waarvoor Albert werkt.
De P is voor de Pap die hij te eten krijgt in de fabriek.
De R is voor het Reizen dat hij doet in de vrachtwagen.
De S is voor SS’ers die Nederland verraadde .
De T is voor de Taak die hij verricht als chauffeur.
De U is voor de Uitgehongerde mensen die hij ziet als hij langs werkkampen rijd.
De V is voor de Vijandelijke Duitsers.
De W is voor het Werk dat hij verricht in de fabriek.
De Z is voor Zeil welke Albert over de laadbak van zijn Opel Blitz heeft zitten.