Waterscheiding door Anne Wiarda

1. Lees titel, de achterkant en (als het er is) het motto. Geef een correcte titelbeschrijving en noteer het motto. Noteer welke verwachtingen achterkanttekst, titel en het motto bij je oproepen. Na het lezen van de achterkant begon ik me af te vragen wat die waterscheiding betekende. Er stond bij dat moeder en dochter beiden de oversteek niet durfden te maken. Dan gaan er dingen in je opkomen. Welke oversteek? Ik vermoedde dat moeder en dochter elk op een ander continent woonden en het beide niet durfden om naar de ander toe te varen. 2. Kijk of de roman ingedeeld is in verschillende delen en/of hoofdstukken. Noteer de titels van de delen. Het boek is ingedeeld in verschillende hoofdstukken. De hoofdstukken worden om en om door Deirde en door haar moeder Rose verteld. Het boek kent twaalf hoofdstukken. De Deirde hoofdstukken heten Deirde I, II, III, IV, V, en VI. De hoofdstukken van Rose worden op datum genoemd.
3. Schrijf een uitgewerkte persoonlijke reactie. Geef je mening over het boek en leg uit waarom je die mening hebt. Welk effect heeft het boek op jou? Gebruik de vijf verhaalaspecten en kies bij elk aspect drie relevante vragen om te beantwoorden. Maak er een lopend verhaal van. Onderwerp Het onderwerp van dit boek is moeder-dochterrelatie. Het boek gaat in zijn geheel over de relatie tussen Deirde en Rose, en tussen Rose en haar oma. Het onderwerp ligt wel in mijn belevingswereld. Ik heb zelf een goede relatie met mijn moeder. Ik denk er vaak over na, vooral nu ik weet dat deze relatie ook minder kan zijn. In het boek wordt een bepaalde visie over dit onderwerp gegeven. De schrijfster wil duidelijk maken dat, ook al denk je dat het niet zo is, je je moet realiseren dat er wel een goede band is met je moeder, want als je erachter komt is het vaak te laat. Gebeurtenissen De gebeurtenissen in het boek die ik belangrijk vind, zijn de volgende: - Het vinden van het dagboek van Rose door Deirdre. Deirdre leert zo een hele hoop over haar moeder en gaat zo over hun relatie nadenken. - Het plaatsen van Rose in een verzorgingstehuis. Zo beseft Rose dat zij een hoop dingen nog moet doen, dat er dingen zullen veranderen, positief en negatief. In dit boek vind ik dat de gebeurtenissen een belangrijke rol spelen. Hierdoor beseffen Rose en Deirdre dat zij een goede band hebben en dat zij de oversteek best kunnen maken. De gedachten zijn ook wel belangrijk, maar deze komen tot stand door de gebeurtenissen. Een gebeurtenis die indruk op mij heeft gemaakt is het maanritueel. De oma van Rose woont in Ierland, en zij aanbid de maangodin. Zij voeren ’s ochtends een ritueel uit wat nieuw is voor mij, het is een Keltisch ritueel. Het wordt wel een beetje heksachtig beschreven. Personages De hoofdpersonen zijn voor mij wel heldinnen, zij beseffen dat zij toch een goede moeder-dochterrelatie hebben. Voor mij is een relatie met je moeder erg belangrijk dus ik vind wel dat zij een klein beetje heldinnen zijn. Ik vind de personages wel levensecht. Het zouden zo twee mensen uit mijn omgeving kunnen zijn. Het zijn namelijk geen vrouwen met van die onmogelijke eigenschappen. Ze zijn twee normale mensen. Goed, Rose zuipt wel een beetje teveel, maar er zijn zat eenzame vrouwen die dat doen. Het enige wat ik een beetje vreemd vind is dat Rose haar man heeft vermoord. De meeste beslissingen van de personages vind ik wel begrijpelijk, ik snap het idee erachter wel dat Rose haar man vermoord, hij is tenslotte heel erg ziek. Aanvaardbaar vind ik het zeker niet, dat doe je gewoon niet, ga dan naar de dokter. Verder zijn er geen gebeurtenissen die ik niet begrijpelijk vind, of niet aanvaardbaar. Opbouw Ik vind het verhaal wel een beetje ingewikkeld. Alle hoofdstukjes van Deirdre vormen samen een dag, de dag waarop ze ontdekt dat ze zwanger is, het dagboek van haar moeder vindt en haar moeder in een verzorgingstehuis stopt. De hoofdstukjes van Rose zijn van meerdere dagen, en soms zijn deze niet eens chronologisch dus je moet wel een beetje opletten. Er zitten heel wat flashbacks in het verhaal. Deirdre vindt het dagboek van haar moeder, en hierdoor leest zij dingen die eerder gebeurd zijn. Ook Rose beleeft heel wat flashbacks, bij het bedenken van het schrijven van het dagboek. Zij heeft het dagboek namelijk onlangs pas in een keer geschreven. Door deze flashbacks kom je meer over Deirdre en Rose te weten. Je ziet de gebeurtenissen door de ogen van meerdere personages, van Deirdre en van Rose. Deze manier vind ik wel geslaagd, ik denk dat als je de gebeurtenissen alleen door de ogen van een van hen zou zien dat het hele verhaal niet zo duidelijk is. Van Deirdre moet je weten wat ze allemaal doet (het dagboek vinden, ontdekken dat ze zwanger is) en van Rose moet je ook weten wat ze doet waardoor ze al die flashbacks heeft. Taalgebruik Ik vond het taalgebruik wel wat lastig, er zaten een paar woorden in die ik bij de eerste keer lezen totaal niet begreep. Als je dan verder leest kun je ze in de context plaatsen en dan is de betekenis zo duidelijk. De verhouding tussen gesprekken en beschrijvingen is in dit boek precies goed. Goed er zijn veel minder dialogen, maar dit is juist goed, dit boek moet het meer hebben van de beschrijvingen, anders wordt het hele verhaal niet duidelijk. Het taalgebruik past wel bij de personages, Rose is een oude vrouw, die veel over het leven nadenkt, en zij mag dan best wat ingewikkelde woorden daarbij gebruiken. Bovendien is zij ook Keltisch, dus worden er termen gebruikt die daarmee te maken hebben.
4. Noteer de belangrijkste open plekken. Welke open plekken worden ingevuld? Welke open plekken blijven over na de lezing van de roman? In dit boek zijn wel wat open plekken, je vraagt je bijvoorbeeld af hoe het allemaal zat tussen Rose en haar moeder, want er wordt voornamelijk gepraat over Rose en haar oma. Dit is dan ook een belangrijke, het is tenslotte een moeder-dochterrelatie. Als Deirdre het dagboek leest van haar moeder, kom je dingen te weten en daar zoek je dan een gedachte achter: een open plek dus. Hier kom je dan achter als Rose een flashback heeft. Een andere open plek is die wat er in Deirdres jeugd allemaal is gebeurd, maar deze is niet zo belangrijk. Beide open plekken worden niet ingevuld. 5. Schrijf een korte samenvatting van de inhoud of voeg een samenvatting toe van een uittreksel. Deirdre, een jonge vrouw, getrouwd met Daan, werkt in het ziekenhuis. Zij regelt de reageerbuisbevruchting. Haar moeder, Rose, is een weduwe, heeft een zus Kate en Kate en Deirdre willen Rose in een verzorgingstehuis stoppen. Deirdre moet op die dag het huis van haar moeder nalopen, die zo goed als leeg is. Ze moet wat dingen controleren, en kijken of haar moeder wel alles mee heeft genomen wat ze mee moet nemen. Hier ziet ze de collectie alcohol staan en schrikt hier wel een beetje van. In een fles zit een briefje met een verwijzing naar de plek waar het dagboek van haar moeder ligt. Zij vindt het dagboek, en heeft in eerste instantie totaal geen zin om het te lezen, maar na een paar bladzijden boeit het haar toch wel. Door het lezen van haar dagboek komt Deirdre erachter hoe haar moeder in werkelijkheid is, en dat zij toch veel meer dingen gemeen hebben dan ze altijd dacht. Rose beleeft steeds meer flashbacks. Zij denkt erover na wat ze allemaal beleefd heeft met haar grootmoeder, en ze had zo graag Deirdre ook mee willen slepen in de rituelen van de Maangodin. Kate en Deirdre hebben samen besloten dat het beter is voor Rose als zij in een verzorgingstehuis zit. Kate heeft een kleine borrel georganiseerd, om een nieuwe tijd voor Rose te vieren. Rose is het hier helemaal niet mee eens, en tot het laatste moment besluit ze ook om niet te gaan. Dan belt Kate, waar ze blijft, en wordt ze met de taxi opgehaald. Bij de borrel is Rose verbaasd over de hoeveelheid mensen die zijn gekomen. Er zijn allemaal oude klasgenoten en zelfs haar zoon is er, met vrouw en zonder stotterproblemen! Kate houdt een toespraak, en Rose praat wat met de gasten. Ondertussen heeft zij zo haar eigen plannen. Ze houdt zelf ook een toespraak, bedankt de mensen voor het komen en geeft aan dat het voor haar tijd is om te gaan. Kate snapt er niks van, maar voor ze er erg in heeft is Rose al verdwenen. Rose staat buiten met haar twee kinderen die afscheid van haar nemen. Rose stapt in de taxi en vertrekt naar haar Ierland. Deirdre zit thuis en wordt opgebeld door een hysterische tante Kate, die zich afvraagt waar haar zuster is. Als zij vraagt of Deirdre ook maar enig idee heeft, denkt Deirdre terug aan die dag en zegt dat ze het niet weet. 6. Noteer kort hoe personages, tijd, structuur, ruimte, perspectief en thematiek in het boek zijn uitgewerkt. Maak hier eventueel gebruik van uittreksels en/of recensies. De twee hoofdpersonen, Rose en Deirdre, zijn round characters. Ze maken een ontwikkeling door, en je leert ze van allerlei kanten goed kennen. Andere karakters ken je maar enkele eigenschappen van, en naar deze eigenschappen gedragen zij zich; flat characters. Het Deirdre deel speelt zich in een dag af, dat van Rose in een paar dagen. Er wordt hierbij gebruik gemaakt van flashbacks. Het verhaal wordt niet chronologisch verteld, omdat de hoofdstukken van Deirdre en Rose door elkaar lopen. De hoofdstukken van Deirdre zijn wel chronologisch, die van Rose niet. Het verhaal speelt zich af in Engeland, in het huis van Rose, in het huis van Deirdre en in het hotel waar de borrel plaatsvindt. Het is een vertellersperspectief, en dan vanuit de ogen van Rose en vanuit de ogen van Deirdre. Van andere mensen kom je weinig gedachten tegen. Het thema van het boek is dat Deirdre het dagboek van haar moeder vindt, en dan ontdekt dat zij en haar moeder een hele sterke band hebben, die alleen onopgemerkt is geweest voor haar. 7. Noteer de belangrijkste kunstgrepen en welk effect deze procédés op jou als lezer hebben. De flashbacks zijn een belangrijke kunstgreep, omdat je hierdoor de hoofdpersonen leert kennen en hun manier van denken duidelijk wordt. Het verwisselen van verteller is er ook een, zo zie je gebeurtenissen vanuit verschillende ogen, en het maakt het boek iets spannender. 8. Herlees je verwachtingen. Welke verwachtingen zijn uitgekomen? Welke niet? De oversteek van water klopte niet. Figuurlijk kun je het wel zien als de oversteek van Engeland naar Ierland (van Deirdre naar Rose), maar er wordt bedoeld dat moeder en dochter niet met elkaar in contact durven te komen, dat ze niet durven te praten over hun leven, en zo komen ze er ook niet achter wat voor band ze eigenlijk hebben. 9. Geef je beargumenteerde eindoordeel over de roman. Ik vind het een mooi boek, de gedachte erachter is mooi. Ik vind het ook mooi geschreven, je komt er steeds meer een beetje achter hoe Rose en Deirdre in elkaar zitten. De gebeurtenissen zijn goed beschreven, in mijn hoofd zag ik alles voor me, en dat vind ik fijn in een boek, ik kan me niet concentreren op een boek als ik het niet voor me kan zien. De gebeurtenissen laten je wel over een paar dingen nadenken en dat vind ik fijn. Het boek laat me ook niet met veel vragen zitten en ook dat is een pluspunt, daar kan ik namelijk niet tegen.