Uitgewerkte persoonlijke reactie

Onderwerp:
Warenar gaat over de strijd tussen Mildheid en Gierigheid. Dit wordt in de proloog al verteld. De Gierigheid is de baas in het huis van Warenar, maar Mildheid zal de gierigheid overwinnen.

Ik vind het onderwerp interessant, want iedereen heeft wel eens te maken met iemand die gierig is. Het onderwerp komt dus ook voor in mijn belevingswereld. Sommige kinderen bijvoorbeeld willen niet delen, deze kinderen zijn dus ook gierig.

Dit onderwerp wordt heel goed uitgewerkt. Warenar is heel gierig. Dit wordt vaak heel overdreven beschreven. Hij verdenkt iedereen van het weten van ‘de pot’. De schrijver heeft dan ook een hele duidelijke visie. Hooft maakt duidelijk dat gierigheid niet goed is door Warenar belachelijk te maken.

Gebeurtenissen:
De belangrijkste gebeurtenis speelt zich af aan het einde van het verhaal. Hier geeft Warenar de pot aan Ritsert als bruidsschat. Hij weet nu dat het leven zonder pot veel gemakkelijker is. Hier wint mildheid dus van gierigheid.

De gebeurtenissen spelen in het verhaal de grootste rol, want het is een toneelstuk. Af en toe worden gedachtes wel uitgesproken door die persoon zelf, maar je leert de personages vooral kennen door de gebeurtenissen.

Het verhaal is een blijspel dus het zou humoristisch moeten zijn, ik heb niet echt gelachen onder het lezen, maar de gebeurtenissen waren wel boeiend en soms onverwacht. Bijvoorbeeld dat Ritsert Klaartje heeft verkracht, ik had niet verwacht dat dit in die tijd gebeurde. Het moment dat Ritsert dit vertelt aan Geertruid heeft bij mij de meeste indruk achtergelaten. Ik had echt niet verwacht dat dit ook al in die tijd gebeurde en sowieso vind ik het absurd dat dit gebeurd. Ook al was het in deze tijd zou ik er van schrikken. Verder heeft het verhaal me niet echt aan het denken gezet. Het verhaal is meer om je te vermaken.

De gebeurtenissen zijn vaak duidelijk verteld. Hooft legt alles uit, wat ik persoonlijk wel fijn vindt.

Personages:
Warenar is absoluut geen held, hij helpt niemand.

De karaktereigenschap van Warenar is heel duidelijk beschreven. Het hele verhaal draait om de gierigheid van Warenar. Zijn karaktereigenschap komt goed naar voren door de pot. Hij wil het geld aan niemand geven en wil dat niemand ervan weet. Verder zijn de personages levensecht, dit komt doordat het echte gesprekken zijn tussen mensen.

Ik kan me niet goed verplaatsen in de personages, je komt namelijk bijna geen gedachtes en gevoelens te weten. Het is bij dit verhaal ook niet van toepassing om je goed in te leven, het gaat toch om de gebeurtenissen.

Het gedrag van Warenar keur ik niet goed, hij is te gierig en wantrouwt daardoor iedereen die ook maar een beetje vriendelijk tegen hem is. Ook het gedrag van Ritsert keur ik niet goed, het is schandalig dat hij Klaartje heeft verkracht. Van alle andere personages keur ik het gedrag goed.

Er is alleen iets wat ik niet helemaal begrijp. Rijkert wilde met Klaartje trouwen, maar omdat Klaartje zwanger is van Ritsert geeft Rijkert haar aan hem. Op zich is dit wel te begrijpen maar Rijkert doet er wel heel gemakkelijk over. Ik zou denk ik dezelfde beslissing hebben gemaakt in die tijd, maar zou er niet zo makkelijk over doen.

Het verhaal is best voorspelbaar, meestal wist ik wel wat er ging gebeuren, maar ik had bijvoorbeeld niet verwacht dat Ritsert Klaartje had verkracht en dat Rijkert daar heel gemakkelijk over deed.

Opbouw:
De opbouw van het verhaal is heel erg duidelijk. Het is namelijk verdeeld in vijf bedrijven, je weet precies wanneer wie praat.

Er komen geen spannende stukken voor, wat het lezen wat saai maakt.

Terugblikken zijn er niet, dat past er ook niet bij. Het is een toneelstuk dus alles verloopt in chronologische volgorde.

Het verhaal bestaat uit gesprekken tussen verschillende personen, dus je ziet de gebeurtenissen door de ogen van meerdere personen.

Aan het eind van het verhaal heb je geen vragen meer. Alles wordt duidelijk, want iedereen is blij.

Taalgebruik:
De tekst is goed te lezen, af en toe een raar woord, maar daar las ik gewoon overheen. Het heeft dus ook geen problemen geleverd.

Het stuk bestaat alleen maar uit dialogen, maar dat wil niet zeggen dat er te veel dialoog is. Het was helemaal niet storend, want het past gewoon bij het stuk.

Het taalgebruik past goed bij de 17e eeuw, het is de Amsterdamse taal van die tijd. Het zijn allemaal dialogen, dat wil dus zeggen dat de taal spreektaal is.

Abstracte motieven
De gierigheid, hebzucht is het belangrijkste abstracte motief, omdat de gierigheid en hebzucht het meeste te maken hebben met het thema. Ook omdat alle personen hiermee te maken hebben en omdat het een ander abstract motief beïnvloed, namelijk liefde.

Hoofdpersonen: (zie stencil)
Warenar: Een echte gek. Hij is gierig en wantrouwig. Alles gaat om geld (om de pot)

Reym: De dienstmeid van Warenar (zie stencil)

Rijkert: De buurman van Warenar, wilde eerst met Klaartje trouwen

Geertruid: De zus van Rijkert, wil Rijkert aan een rijke vrouw koppelen. Heel hebzuchtig (geld)

Ritsert: De zoon van Geertruid, heeft Klaartje zwanger gemaakt en trouwt met Klaartje

Klaartje: De dochter van Warenar, ze is zwanger van Ritsert en trouwt met hem

Teeuwes: De kok

Casper: De hofmeester

Lekker: De kassier van Rijkert

(De pot: Een pot met geld die onder openhaard van Warenar is begraven door de grootvader van Warenar)

Titelverklaring: (zie stencil)
De volledige titel: Ware-Nar dat is Aulularia van Plautus. Nae ’s Lands gelegentheyt Verduytschet: En ghespeelt in de eenighe en eerste Nederduytsche Academi”. In het proloog wordt dit gezegd: “Dit spel sal Potterij heeten”. Aulularia betekend namelijk Potterij. De titel die uiteindelijk bekend is geworden is: “Ware Nar”. Ware-Nar betekend echte dwaas.

Literair-historische achtergrond
Zie stencil.

Warenar heeft kenmerken van twee tijdvakken, namelijk Renaissance en Middeleeuws.

Bij een Renaissance werk volg je het klassieke werk na, het moet zich daarbij afspelen op dezelfde plaats, binnen 24 uur en het gaat over een handeling, bij Warenar is deze handeling de gierigheid. Verder heeft Warenar een emblematisch karakter, dit is ook Renaissancistisch. Het derde onderdeel van een Renaissance werk is Aemulatio, het overtreffen van het oorspronkelijk werk.

Dat Warenar ook gedeeltelijk middeleeuws is, is te zien aan twee kenmerken. De taal is soms een beetje plat en er treden rare figuren op, dit zijn de rederijkerselementen Mildheid en Gierigheid

Warenar als Renaissance-werk
Blijspel:
De kenmerken van een blijspel:
1. Hoofdpersonen zijn gewone mensen
2. Taalgebruik, gewone spreektaal, niet sjiek of deftig
3. Altijd een happy-end
4. Typische blijspelfiguren komen voor
5. Het voorkomen van komische misverstanden
6. De etisch-didactische functie: De mensen iets leren over normen en waarden omtrent goed en kwaad op een leuke manier. De mensen een spiegel voordoen. Dit moet je wel doen en dit moet je niet doen.

De kenmerken van een blijspel in Warenar:
1. De hoofdpersonen zijn doodgewone Amsterdamse burgers uit die tijd (niet van adel)
2. Er wordt gewone spreektaal gebruikt
3. Aan het eind van het verhaal is iedereen blij. Klaart heeft een kind en gaat trouwen, Ritsert heeft een kind, gaat trouwen en ontvangt de bruidsschat, Warenar heeft een kleinkind dat heel veel op hem lijkt, Geertruid is ook blij, want Ritsert trouwt toch nog een rijke vrouw, Lekker is van zijn schuld van 500 gulden af en Reym krijgt een baas die wel lief voor haar is.
4. Het type van de vrek: Warenar
Het type van de koppelaarster: Geertruid
Het type van de knecht: Lekker, Reym, Teeuwes, Casper
Het type van de losbol: Ritsert
Het type van de roddelaars: De vrouwen die alles doorvertellen
5. Blz 19: Warenar schrikt want zijn deur van zijn huis staat open. Hij hoort Teeuwes zeggen: “deze pot is te klein”. Warenar denkt dat het over de geldpot gaat.
Blz 30 + 31: Op het kerkhof komt Warenar terug omdat hij Lekker daar ziet op de plek waar hij de pot heeft begraven. Lekker weet niet waar het over gaat omdat hij niet weet wat Warenar heeft begraven.
Blz 38 - 41: Warenar komt bij Ritsert aan de deur en zegt hoe erg hij het heeft. Ritsert zegt dat hij het heeft gedaan. Maar Warenar heeft het over de pot en Ritsert heeft het over de zwangerschap. Hierdoor ontstaat een ruzie.
Blz 45 - 49: Ritsert is boos omdat hij heel lang moest wachten, maar Lekker denkt dat het over de pot gaat. Hier wordt uiteindelijk duidelijk dat Lekker de pot gestolen heeft.
6. In Warenar wordt laten zien dat gierigheid niet goed is


Verduytschen:
Verduytschen is het aanpassen van een klassiek werk aan het publiek van je tijd. Hooft heeft de tijd aangepast aan de 17e eeuw.
Om een verduytsching te schrijven, moet je vier stappen zetten:
1. Pas de plaats aan
2. Pas de figuren aan
3. Pas de taal aan
4. Voeg stukken tekst toe

Het oorspronkelijke werk is Aulularia, Hooft heeft verduytsing gebruikt om Warenar te schrijven. Dit doet hij door de vier stappen te zetten.

1. Aulularia speelt zich af in Athene, Hooft heeft Warenar af laten spelen in Amsterdam, omdat dit meer herkenbaar is voor het publiek.

2. De proloog wordt oorspronkelijk gouden door de huisgod. Hooft heeft de proloog laten vertellen door Mildheid en Gierigheid.

3. Het is logisch dat de taal aangepast wordt, want de Nederlandse taal is veranderd en als schrijver moet je hier natuurlijk in meegaan.

4. Toevoegingen in Warenar door hooft:

Blz 15 + 16: Gesprek tussen Lekker, Teeuwes en Casper over de gierigheid van Warenar

Blz 32 - 36: Ritsert verteld aan Geertruid dat hij Klaartje verkracht heeft

Vanaf Blz 50: Klaartje is aan het bevallen en Reym verteld aan Geertruid hoe leuk Klaartje wel niet is

Aemulatio:
Aemulatio is het overtreffen van het oorspronkelijke werk. Dit gebeurd door middel van verduytsching. Hooft heeft met Warenar, Aulularia overtroffen.