Vrijgevochten door Thea Beckman

Boekverslag Nederlands Zakelijke gegevens Titel: Vrijgevochten
Auteur: Thea Beckman
Uitgeverij: Lemniscaat
Plaats: Amsterdam
Jaar van druk: 1999
Genre: historische roman Titelverklaring Jasper de Bonte probeert uit zijn beschermde leven te komen en zich aan te melden voor de scheepvaart, waar hij zich niet gevangen voelt. Echter nadat dit verkeerd afloopt moet hij zich zowel letterlijk als figuurlijk uit de slavernij vrijvechten. Inhoud Jasper de Bonte werd op 1 januari 1705 in Zierikzee geboren. Hij wordt in een ander gezin opgevoed, omdat zijn moeder kort na zijn geboorte overlijdt. Als hij zeven jaar is wordt hij opgeleid tot timmerman bij zijn vader, Lieve de Bonte. Met zijn 15e vindt zijn vader dat hij zijn eigen weg mag kiezen en Jasper monstert zich aan bij de Anna-Marie. Omdat hij er altijd al van gedroomd heeft op zee te varen. Hij komt prachtige steden te zien, het werk is zwaar en de omstandigheden niet al te gunstig, maar toch heeft hij hoge verwachtingen van het vervolg van zijn reis. Totdat ze in een mistbank worden gekaapt door een in dat gebied bekent persoon; Akbar Abdallah. Jasper is blij dat hij het overleeft heeft, maar dat wordt minder als hij merkt dat hij als slaaf wordt verkocht. Hij krijgt vele meesters, bij sommige wordt hij afschuwelijk behandelt, andere blijken nog enigszins menselijk om te kunnen gaan met slaven. Dienst zijnde bij een Janitsaar leidt hij geen zwaar leven, totdat deze Bohomil uitgezonden wordt. Lange tochten door de woestijn zonder water. Hij ontmoet Mkamba, waarmee hij een vriendschap opbouwt. Tijdens een gevecht wordt hij opgevangen door een volk dat onder de grond leeft. Echter komt er al snel iemand langs die Jasper als landbouwer in Gabes plaatst. Overal waar hij komt probeert hij de slaven tot een eenheid te vormen en tegen de opzichters op te zetten, maar dan wordt hij weer snel overgeplaatst. Totdat hij uiteindelijk bij zijn ‘’rechtmatige’’ eigenaar Akbar Abdallah terecht komt. Hij biedt hem totaal tegen verwachting in, na een tijd, zijn dochter en de mogelijkheid om met haar een vrij leven op te bouwen, mits hij een moslim wordt. Jasper houdt aan zijn eigen geloof vast en durft het aanbod te weigeren. Akbar is diep beledigd en stuurt hem naar een kapersgalei. Daar ontmoet hij Rode Maarten, een vriend van hem bij de Anna-Marie. Als hij wordt gevraagd een lek te dichten ziet hij de kans de opzichters te overmeesteren met zijn gereedschap en zet de bemanning tot muiten aan. Na een lange omweg komt hij in Zierikzee, waar het nieuws van de bemanning die zich vrijvocht al is aangekomen. Na een tijdje kunnen Rode Maarten Jasper hun verlangen niet bedwingen en monsteren zich toch weer aan, dit keer bij de Prinses Amalia.
Tijd Middeleeuwen, 18e eeuw van 1705 t/m 1723. Het is overduidelijk dat het zich in de middeleeuwen afspeelt, door oude begrippen, populariteit van de zeevaart, de onwetendheid over bepaalde onderwerpen, slavernij enz. Plaats Zierikzee en meerdere plaatsen in Tunesië. Vertelsituatie Het is een personale vertelsituatie. De gebeurtenissen worden gezien vanuit de ogen van één persoon, alleen staat het verhaal in de hij of zij vorm. Probleem en afloop Jasper wordt verkocht als een slaaf en komt na hard werken en afgebeuld zijn bij de gevreesde galei schepen terecht. Daar weten hij en de bemanning op dappere wijzen de opzichters te overmeesteren en zo varen ze naar verschillende steden om de bemanning hun vrijheid terug te geven. Structuur De structuur van het verhaal blijft bijna geheel chronologisch, uitgezonderd van een paar terugblikken. Ook zitten er meer motorische momenten in, omdat hij meerdere keren wordt verkocht en er meerde spannende gebeurtenissen zijn die niets met elkaar te maken hebben. Beschrijving van de hoofdpersonen Jasper: Een nieuwjaarskind dat overal geluk heeft. Het verhaal laat echter zien dat dit verschillende betekenissen kan hebben. Jasper is een jongen met een groot doorzettingsvermogen en een brandend verlangen om de scheepvaart in te gaan.
Lieve de Bonte: Lieve de Bonte is de vader van Jasper. Hij is een zwijgzaam en zeer streng iemand, maar wel rechtvaardig. Hij leert Jasper een bekwaam timmerman te worden, wat hem later goed van pas zal komen. Bohomil : Een Janitsaar die Jasper op een slavenmarkt heeft gekocht. Die voor zijn hoge rang een niet vaak voorkomend oprecht karkater heeft. Hij woont in een groot huis en Jasper heeft het in die tijd wat minder zwaar, totdat hij mee zal moeten naar een oorlog Mkamba : Een zwarte slaaf, waarvoor Jasper veel eerbied heeft. Hij is niet bang om te sterven en heeft al lange tijd als slaaf gewerkt. Hij werkt ook voor de Janitsaar en uiteindelijk worden ze vrienden. Samen hebben ze lange tijd door de woestijn gereisd. Rode Maarten: Een vriend die hij ontmoet heeft op de Anne Maria, en die hij later weer tegenkomt op het galeischip. Hij is intelligent en geeft evenals Jasper niet snel op. Akbar Abdallah: Degene die de Anna-Marie heeft gekaapt en die Jasper later zal kopen op de slavenmarkt. Jasper heeft een grote afkeer voor hem al die tijd gehad, maar geheel tegen verwachting behandelt Akbar hem nog niet eens zo slecht. Hij vraagt zelfs of hij zijn dochter wil trouwen. Als hij dit doet is hij vrij en mag hij een eigen bestaan opbouwen, Akbar belooft hem zelfs rijkdom. Maar dan zal hij zich tot de islam moeten bekeren. Jasper houdt zich aan zijn eigen geloof vast en durft nee te zeggen tegen dit aanbod. Informatie over de auteur Thea Beckman werd in 1923 geboren. Ze was enig kind en bovendien een meisje en haar ouders vonden het vanzelfsprekend dat ze thuis zou meehelpen in de huishouding. Haar vader was kantoorbediende bij de Holland-Amerikalijn en werd in de crisisjaren werkloos. Studeren was er voor Thea niet bij; omdat er geen geld voor was, maar ook omdat haar ouders het niet nodig vonden voor een meisje. Thea wilde als kind graag schrijfster worden of ontdekkingsreiziger. Voordat in elk geval één van deze dromen uitkwam, werkte ze echter eerst enige jaren op een kantoor. De eerste jaren van haar huwelijk hield ze zich voornamelijk bezig met de opvoeding van de kinderen en het huishouden, maar ze schreef ook journalistieke stukjes en korte verhalen, onder andere voor damesbladen, de Haagse Post en de kindertijdschriften Kris Kras en Taptoe. Pas toen de kinderen groot waren, had ze meer tijd en begon ze met het schrijven van boeken. Toen begon ze ook aan de studie sociale psychologie die ze in 1981 voltooide met een scriptie over de invloed van boeken op jongeren. Vanaf Thea Beckmans debuut bij Lemniscaat Met Korilu de Griemel rond in 1970 volgden de kinder- en jeugdboeken elkaar in hoog tempo op; schrijven werd haar beroep. In mei 2004 overleed Thea Beckman op 80-jarige leeftijd in haar woonplaats Bunnik. Thea Beckman is gefascineerd door de geschiedenis. Ze heeft boeken geschreven over een groot aantal verschillende periodes - van de middeleeuwen tot de achttiende eeuw. In haar historische romans komen vaak (bekende) mensen voor die echt hebben bestaan, maar haar hoofdpersonen bedenkt ze altijd zelf, omdat ze anders als schrijfster te weinig vrijheid heeft. Haar toekomstromans over Thule spelen tien eeuwen nadat de Derde Wereldoorlog heeft plaatsgevonden. In deze boeken zijn de vrouwen aan de macht; de schrijfster wil daarmee laten zien dat die even veel waard zijn als mannen. Daarnaast heeft ze een aantal eigentijdse boeken geschreven en enkele fantasieverhalen voor jongere kinderen. In haar verhalen komt een aantal thema’s steeds weer terug. Zo gaan veel boeken over: - de invloed die avonturen op een mens kunnen hebben - de positie van gewone mensen vroeger - kinderen die om de een of andere reden voor zichzelf op moeten komen - de strijd van vrouwen voor gelijke behandeling als mannen