Vrijgevochten door Thea Beckman

A Zakelijke gegevens 1 Titel:Vrijgevochten
2 Auteur:Thea Beckman
3 Illustrator:Roelof van der Schans
4 Uitgever:Lemniscaat
5 Jaar van uitgave:1998
6 Jaar van de eerste druk:1998
7 Aantal bladzijden:234
8 Bekroningen:Nederlandse Kinderjury 1999
9 Informatie over de schrijfster: Biografie Thea Beckman werd in 1923 in Rotterdam geboren. Over haar jeugd zegt ze zelf: 'Ik was een meisje, bovendien enig kind. Het was vanzelfsprekend dat ik thuis zou meehelpen in de huishouding. Studeren was er in die tijd voor een meisje niet bij. Als kind wilde ik ondanks dat toch van alles doen. Het liefst schrijfster worden of ontdekkingsreizigster.' Thea Beckman trouwde in 1945, en heeft drie (volwassen) kinderen. Sinds 1956 woont zij in Bunnik, bij Utrecht. Toen haar kinderen groot waren, besloot Thea Beckman een oude droom in vervulling te laten gaan: ze ging psychologie studeren. In 1981 studeerde zij af in de sociale psychologie. Maar ook geschiedenis boeit haar zeer, vooral de Middeleeuwen, waarover volgens haar nogal wat misverstanden bestaan. Zij wordt niet zo erg gefascineerd door krijgsverrichtingen van ridders en koningen, wel door het leven van het gewone volk, dat in die tijd weliswaar niet meetelde, maar er zeer nadrukkelijk wàs. Daarnaast heeft Thea Beckman nog een aantal hobby's: veel reizen, veel lezen, piano spelen en katten vertroetelen. Zelf heeft ze vier poezen en één kater. Ze begon al met schrijven in 1947, met verhalen in jeugdtijdschriften en journalistieke stukjes in kranten, maar pas in de jaren zeventig, toen de kinderen haar zorg niet meer nodig hadden, begon ze met het schrijven van boeken. En nu volgen de boeken elkaar snel op: elk werk is weer totaal verschillend van het vorige. Veel van haar boeken zijn bekroond met Griffels of door de Nederlandse Kinderjury. Thea Beckman schrijft voor kinderen van alle leeftijden. Zo is De verloren schat een heel spannend verhaal voor de jonge lezers vanaf 6 jaar, terwijl De Stomme van Kampen, voor de oudere jeugd is geschreven, maar ook veel volwassenen zeker zal aanspreken. Niet alleen de geschiedenis boeit Thea Beckman, maar ook de toekomst. Heel wat ideeën over politieke, sociale en economische problemen vind je terug in haar Thuletrilogie die zich in de toekomst afspeelt op het door vrouwen bestuurde eiland Thule. 'Ik ben erg op mijn onafhankelijkheid gesteld, ook in financieel opzicht. Daarom ben ik blij met dit beroep, het stelt me in staat mijn eigen brood te verdienen, in volle vrijheid, en zonder dat anderen mij vertellen wat ik doen moet. In feite is er niets interessants aan mijn beroep: je zit de hele dag moederziel alleen achter de schrijfmachine en dat is alles. En als je niet werkt, dan kijk je, je luistert, bestudeert, neemt op, pluist uit, je bent in alle stilte bezig met je verhaal, een boek. Ook tijdens het boodschappen doen of onder het stofzuigen!' In 1984 werd zij bekroond door de Vereniging van docenten geschiedenis en staatsinrichting in Nederland (VGN): zij kreeg de Huib de Ruyterprijs voor haar historische boeken, omdat zij daarmee een nieuwe ‘impuls’ aan het geschiedenisonderwijs heeft gegeven. B Inhoud 1 Hoofdpersonen

Jasper is de hoofdpersoon, hij is dertien jaar wanneer hij vertrekt met de Anne-Marie. Hij is erg blij dat hij toch is gegaan, want zijn vader was niet blij dat Jasper zijn vader niet opvolgde als timmerman. Hij was wel een tijdje in de leer geweest bij hem. Nadat Jasper is teruggekeerd naar Nederland, werd hij op zijn volgende schip een scheepstimmerman. Hij is erg twijfelend bij al zijn beslissingen. Daarentegen wist hij vanaf het begin af aan dat hij zich niet bekeren tot een moslim, ook niet toen hij een aanbod erbij kreeg waardoor hij veel geld zou kunnen verdienen. Jasper leeft erg mee met anderen, af en toe iets te vaak, want dan maakt hij zich zorgen om iemand die bijvoorbeeld de vijand is. Ook leefde hij een keer met Mkamba, een zwarte slaaf mee. Die had namelijk nog minder rechten dan een blanke slaaf zoals Jasper, dat vond hij zielig en kwam tegen zijn meester voor Mkamba op, dat had hij niet moeten doen, daardoor hij kreeg minder eten die dag. Jacob is een goede vriend van hem, al vanaf jongs af aan spelen Jasper en hij samen. Jacob is de zoon van de buurman van Jaspers pleegmoeder. Deze jongen is veel uitbundiger dan Jasper, hij leeft zich veel meer uit wanneer hij iets moet halen of de wacht moet houden op het schip. Jacobs vader, Stuurman Ham bij de Anne-Marie, raakt op een gegeven moment erg gewond, waardoor beide mannen weggevoerd worden de stad in, zo is hij Jacob ook kwijt naast zijn vrijheid. 2 Plaats en tijd
Het verhaal speelt zich in de Middeleeuwen af, dat kun je zien aan de namen die men aan de boten geeft, de onwetendheid van de mensen over andere landen. Ook het feit dat je vrijwel altijd automatisch je vader in zijn beroep opvolgt, was toen erg normaal voor een jongen. De meisjes waren verplicht het huishouden te doen. Vanuit Zierikzee voeren vroeger veel schepen uit. Deze schepen waren heel anders gebouwd dan tegenwoordig; ze waren bijna totaal afhankelijk van de wind, tegenwoordig varen de meeste schepen met een motor of iets anders. Toen was er de wind- en de mankracht. Zierikzee is erg gegroeid in die periode, doordat de scheepvaart erg goed liep, vooral met landen als Spanje en Frankrijk. Het was een echte ‘zeestad’. 3 De gebeurtenissen
Het boek gaat over Jasper Lievenszoon de Bonte, een nieuwjaarskind, dus hij zal altijd geluk hebben. Hij woont in Zierikzee. Jaspers moeder is overleden bij zijn geboorte en zijn vader kan niet voor hem zorgen. Daarom komt Jasper in een soort pleeggezin. Wanneer hij tien is moet hij terug naar zijn vader om hem op te volgen als timmerman. Jasper vindt het niet echt leuk bij zijn vader. Hij verlangt om verre reizen te maken en vreemde landen te bezoeken. Als hij van zijn vriend Jacob hoort dat er nog een hulp nodig is op het schip waar Jacob en diens vader meegaan, besluit Jasper om ook mee te gaan. Het leven op het schip is hard maar Jasper went er snel aan. Hij heeft een heerlijk leven op het schip. Zijn droomleven wordt verstoord als zijn schip gekaapt wordt door Arabieren. Hij en de andere bemanningsleden worden naar Tunis gebracht om daar als slaven te werken. Jasper wordt als slaaf verkocht aan een soldaat. Jasper heeft geen slecht leven als slaaf, hij hoeft niet al te hard werken en het eten is goed. Als zijn meester wordt gedood wordt hij weer terug naar Tunis gebracht, daar wordt hij gekocht door de kaper van zijn schip, Akbar Abdallah. Die wil dat Jasper met zijn dochter trouwt en moslim wordt maar Jasper weigert dat te doen. Akbar stuurt hem daarom weer weg. Hij komt op een ‘kapend schip’ terecht. Als dat schip een Spaans schip kaapt, ziet Jasper een aantal oude bekenden tegen en komt met hen in opstand. Daarna veroveren ze het kaapschip en varen terug naar de haven in Spanje. Vanuit Spanje vaart Jasper met een ander schip mee naar Engeland en van daaruit naar Zierikzee. Als hij thuiskomt is hij blij dat hij zijn vader terugziet maar mist het zeemansschap. Daarom wordt hij toch weer zeeman, om al zijn dromen uit te laten komen. 4 Titelverklaring
Vrijgevochten is een boek waarin Jasper moet vechten voor zijn vrijheid, niet alleen lichamelijk vechten met jongens of andere slaven, maar ook figuurlijk, door voor- en tegenspoed moet hij zich er uit zien te redden, naar de vrijheid. Doordat het is gelukt, heet het boek vrijgévochten. Hij kwam uit een vrij land, Nederland, daar was het slavenleven minder gewoon dan in de Arabische landen, waar hij terechtgekomen was. Voor Jasper was het ook extra vreemd, omdat hij helemaal niet wist wat het slaafzijnde inhield.