Leesverslag 4
1 Titelbeschrijving Renate Dorrestein, Verborgen gebreken. 2004, 15e druk. 2 Korte motivatie van mijn boekkeuze Ik heb dit boek gekozen, omdat ik veel positieve dingen over de schrijfster had gehoord. In het literatuurboek stond ook dat het een verhaal met een meervoudig perspectief was en dat leek me wel leuk om een keer te lezen, omdat ik normaal altijd verhalen met een ik-perspectief lees. Verder sprak de tekst op de achterkant van het boek me aan en vond ik de kaft erg mooi. 3 Mijn eerste persoonlijke reactie Ik vind het verhaal interessant, omdat het een ander soort verhaal is dan ik normaal altijd lees. Het is bijvoorbeeld in een ander perspectief geschreven, maar ook de schrijfstijl is heel apart. Het verhaal is ook origineel, want ik heb nog nooit zo’n verhaal gelezen. Eén van de hoofdpersonen, Chris, duwt haar broer in het water en stapt dan met haar broertje van vier in de auto van een onbekende vrouw. Dat is niet iets wat je zou verwachten van een kind van tien jaar. Het verhaal zette me ook wel aan het denken. Ik vroeg me bijvoorbeeld af wat ik zou doen als ik iemand in het water gegooid zou hebben of als er ineens twee kinderen voor m’n neus stonden die van huis waren weggelopen.
4 Een korte samenvatting van het boek Sonja en haar nieuwe vriend Jaap zijn samen met de drie kinderen van Sonja (van verschillende mannen), Tommie (4), Chris(tine) (10) en Waldo (16 ), op vakantie in Schotland. Ze besluiten om naar Mull, een eiland voor de kust te gaan. Waldo wil liever naar Skye samen met een vriend van de camping. Sonja en Jaap pakken de spullen in en de kinderen mogen alvast naar de stad toe. Als ze in een afgelegen deel van de haven zijn, duwt Chris haar broer van de kade af, waardoor hij met zijn hoofd tegen de rand komt en in het water valt. In haar gedachten zegt Chris: ‘Ik ben een engel met een tweesnijdend zwaard, ik ben de Engel van de Gerechtigheid.’ Bevend rent ze met Tommie naar de boot die hen naar het eiland Mull zal brengen. Ze verstoppen zich voor hun ouders in de auto van Agnes Stam, een oude vrouw die in de zomer altijd naar het zomerhuisje van de familie gaat (Port na Bà). Zij heeft per ongeluk de contactsleuteltjes in het slot laten zitten en merkt niet dat er kinderen op haar achterbank zitten. Pas als ze op Mull bij haar altijd vriendelijke buren Flynt is, maakt de buurvrouw haar er op attent dat er kinderen in haar auto zitten, veronderstellend dat dat wel twee van haar vele kleinkinderen zullen zijn. Dat is echter niet zo. Agnes is dit jaar voor het eerst alleen, haar enige metgezel is de urn met de as van haar laatste broer Robert. Ze besluit om de kinderen niet te verlinken. Eerst is ze boos, maar dan begint ze toch voor hen te zorgen. Agnes voelt zich eenzaam en onbegrepen door haar schoonzusters. Dat versterkt als ze een foldertje in handen krijgt waarin haar huisje te huur wordt aangeboden. Als ze wil bellen naar het bedrijf, is de lijn dood. Wat Agnes niet weet, is dat Chris de lijn heeft doorgeknipt. Er wordt druk gezocht naar de kinderen die Agnes Bazooka (dat is het merk kauwgum wat Chris kauwt) en Ivan Ivatuq noemt en de Schotland Yard komt zelfs op bezoek, maar Agnes zegt dat het haar kleinkinderen zijn en de politieman gaat weg. Dan krijgt Agnes een brief van haar schoonzus Elise; zij verhuurt het huisje en Agnes moet er komend weekend al uit. Ze vertelt dit aan Bazooka en Ivatuq. Als later dan een controleur van het verhuurbedrijf langs komt voor inspectie, ziet Bazooka die in haar vreemde fantasiewereld aan voor een deurwaarder die het huis komt afpakken. Ze schiet hem neer met een geweer dat ze in Agnes huisje had gevonden. Agnes waant de man dood en geeft een liftbriefje aan de kinderen. Dat briefje brengt hen bij het hotel waar hun ongeruste ouders logeren. Agnes vertrekt ook zonder haar glazen oog die per ongeluk uit haar oogkas viel en die Tommie had gevonden. Sonja en Jaap gaan naar Skye in de veronderstelling dat Waldo daar is, maar die is dan natuurlijk allang verdronken. Verdiepingsopdracht
1 De thematiek Het thema van dit boek is familierelaties. Hierbij gaat het vooral om de relatie tussen broer en zus, bijvoorbeeld de relatie tussen Agnes en haar broer en die van Chris en haar broertje Tommie en broer Waldo. Je komt te weten dat Agnes verliefd was op haar broer en dat Waldo Christine misbruikte. Nadat ze Waldo in het water duwde, liepen Chris en haar broertje Tommie weg en waren ze op elkaar aangewezen. 2 De belangrijkste motieven Eén motief is een zinnetje dat Chris soms denkt: ‘Ik ben een engel met een tweesnijdend zwaard, ik ben de Engel van de Gerechtigheid.’ Dit denkt ze bijvoorbeeld voordat ze Waldo in het water duwt. Een ander motief is de dood. De dood van Agnes’ broer Robert heeft veel invloed op haar leven gehad. Het was haar laatste broer die nog leefde. Chris heeft haar broer, later een muis in het huis van Agnes en tenslotte een man van het verhuurbedrijf vermoord. Nog een motief is zorg en bescherming. Chris zorgt voor haar broertje Tommie, sinds ze haar broer in het water heeft geduwt. Dan zorgt Agnes op haar beurt voor de twee kinderen en vervolgens vermoord Chris de man van het verhuurbedrijf die zij aanziet als een deurwaarder, om Agnes te beschermen. 3 Toelichting thematiek en motieven met voorbeelden, citaten en argumenten Hieronder staat een stukje uit het boek over twee motieven tegelijk; de dood en bescherming. Het gaat over het sukje dat Chris de deurwaarder vermoord, om Agnes te beschermen. Het gaat ook over de thematiek, familierelaties, omdat Chris in gedachten iets tegen haar moeder zegt en Tommie bij haar komt staan. Hands up, denkt Chris, zich vermannend. Die kerel moet niet denken dat hij een oud vrouwtje in elkaar kan slaan en het huis kan inpikken dat zij samen met haar broers heeft gebouwd. Afwerend en geschrokken steekt hij een hand omhoog als ze het geweer in de aanslag brengt. Met haar vinger aan de trekker, haar wang tegen de kolf gedrukt, staat Chris op het stoepje. Ik heb de deurwaarder op de vlucht gejaagd, mama! Vraag maar aan Agnes! Hij schrok zich te pletter en hij rende weg zo hard als hij kon! Ze hoort Tommies blote voetjes achter zich over de vloer van de gang kletsen, hij komt in volle vaart aangerend om niet te missen hoe Chris Space Man al haar eerdere daden zal overtreffen, en hij werpt zich gretig tegen haar aan. Op dat moment worden ze allebei met geweld achterover geslagen terwijl er een geluid weerklinkt dat heviger is dan alle donders en bliksems bij elkaar. 4 Titelverklaring De titel Verborgen gebreken gaat over de gebreken van verschillende personen die voor andere mensen verborgen zijn. Agnes weet bijvoorbeeld niet dat Chris misbruikt werd door haar broer Waldo en alledrie de kinderen van Sonja zijn van verschillende vaders. Verder mist Agnes een oog door een ongeluk in haar jeugd. Ze verbergt het door een glazen oog.
5 Het verband tussen: a) Titel en thematiek Het verband tussen de titel en de thematiek, is dat de gebreken vooral gaan over de gebreken in familierelaties; Chris werd bijvoorbeeld misbruikt door haar broer en Sonja’s kinderen zijn van verschillende mannen. b) Motto en thematiek Het verband tussen het motto: ‘Dit is een onbelangrijk boek, want het gaat over de gevoelens van vrouwen in een huiskamer. Virginia Woolf.’ en de thematiek, familierelaties, is dat je vooral de gevoelens van de vrouwen in die familierelaties te weten komt. Je weet dat Agnes verliefd was op haar broer en je beleeft het verhaal ook vaak door de ogen van Chris; je weet wat zij denkt als ze bijvoorbeeld haar broer in het water duwt. Ik kan geen verband vinden tussen de thematiek en de andere motto’s die telkens aan het begin van elk hoofdstuk staan. 6 a) Prisma uittrekselboek over: thematiek, motieven, motto en titelverklaring. In het Prisma Uittrekselboek 5 staat het volgende over de thematiek: “Het boek Verborgen gebreken heeft volgens Marc Reugebrink in het Nieuwsblad van het Noorden als thema de ‘conditio amoris’, de liefdesstaat, met name die tussen broers en zusters bestaat. ‘Het gaat in deze roman om dat intieme gebied van de familierelaties, om dat domein waar idealiter een haast paradijselijke veiligheid heerst voordat men uit het paradijs de wereld van de volwassenheid wordt ingestuurd.’ Voor Agnes komt dat moment heel laat. Voor Chris, die zoals op de laatste bladzijde wordt vermeld nog een heel leven voor zich heeft, is dat moment veel te vroeg gekomen.” Er staat niks vermeld over de motieven. Het volgende staat er over het motto: “Elke hoofdstuk begint met een citaat uit Genesis, het eerste boek van de bijbel. Hans Goedkoop zegt hierover in NRC Handelsblad het volgende: ‘Vrijwel tot het einde toe blijft het een raadsel waarom Verborgen gebreken opent met een stukje Genesis. De schepping van hemel en aarde, licht en duister, dier en mens, het heeft geen spoor van samenhang met het verhaal, dus waarom steeds die bouwplannen? Maar bij het laatste hoofdstuk, als het werk volbracht is en de wereld fris en glanzend klaar ligt, komt de clou. “En God zag dat het goed was”, staat daar, en ineens schalt uit het papier het hoongelach van de schrijfster op.’ Er is namelijk niet zoveel ‘goed’ aan het eind van het boek. Op bladzijde 5 treffen we een motto aan: ‘Dit is een onbelangrijk boek, want het gaat over de gevoelens van vrouwen in een huiskamer. Virginia Woolf.’” Over de titelverklaring staat er dit: “De ‘verborgen gebreken’ van een schijnbaar gelukkige familierelatie worden langzaam blootgelegd aan de hand van plekken waar Agnes zich in de fatale week bevindt en de gebeurtenissen die zich er afspelen. De lezer leert een vrouw kennen die in het begin van het boek nog zegt in zeventig jaar weinig illusies verloren te hebben, maar die naarmate de roman vordert, in een razend tempo vrijwel alle illusies verliest. De lezer is ervan op de hoogte dat Agnes verliefd is geweest op haar broer Robert. Verder weet hij ook dat Waldo zijn zusje regelmatig gebruikte voor seksuele spelletjes. Agnes komt daar niet achter, hoewel ze regelmatig hints krijgt.” b) Het verschil tussen de informatie van de verdiepingsopdracht en het uittrekselboek. Er zit eigenlijk niet echt een verschil tussen de informatie van de verdiepingsopdracht en die van het uittrekselboek. Alles komt op hetzelfde neer. c) De informatie van het uittrekselboek die mij heeft overtuigd. Er staat geen informatie in die mij heeft overtuigd, omdat het hetzelfde is als wat ik zelf al had bedacht.