1 Titelbeschrijving: Dorrestein, Renate - Verborgen gebreken. Amsterdam, 1996 (1996) 2 Titelverklaring: a) In het boek komen allerlei verborgen gebreken aan het licht, zowel van de hoofdpersonen als van degenen die belangrijk zijn in hun leven. b)"Elke familie heeft haar geheimen en haar verborgen gebreken. Intimiteit heeft een prijs." (pag. 110) 3 Motto: Dit boek heeft een hoofdmotto ( een citaat van Virginia Woolf ) en zeven submotto's. Deze laatsten staan aan het begin van elk deel (afkomstig uit het scheppingsverhaal). Hoofdmotto: "Dit is een onbelangrijk boek, want het gat over de gevoelens van vrouwen in een huiskamer." Dit motto is ironisch bedoeld. De gevoelens van de vrouwelijke personages in dit boek zijn zeker belangrijk! En van een huiskamer is bovendien geen sprake. Waarschijnlijk wordt er met "De huiskamer" de huiselijke sfeer en de intimiteit van de gezinnen bedoeld. Submotto's: Deze motto's bestaan uit enkele zinnen uit het bijbelse scheppingsverhaal die, ook al ironisch, passen bij dat deel van het verhaal. Vooral bij het zevende/laatste deel komt de ironie duidelijk naar voren. Het einde lijkt voor de familie heel goed af te lopen: Iedereen is weer bij elkaar en de familie Jansen gaat op weg naar Skye om Waldo te bezoeken. De lezer weet echter wel beter: Waldo is vermoord door zijn zusje, Christine, en dat is niet haar enige moord. Toch staat aan het begin van dit deel het motto: "God zag dat het goed was". Hiermee wordt dus gesuggereerd dat alle gebeurtenissen zo hadden moeten plaatsvinden, zo was het goed! * Ook bijbels was de kreet van Christine die ze herhaaldelijk ten gehore bracht: "Ik ben de engel met het tweesnijdend zwaard. Ik ben de engel van gerechtigheid. "Waarmee ze zich enerzijds sterk maakte, stoer en ondoorgrondelijk, en anderzijds beroep lijkt te doen op de (hemelse) gerechtigheid, die uitblijft. 4 Opdracht: "Verborgen gebreken" heeft geen opdracht. 5 Uiterlijk: *Op de omslag van het boek worden rotsen in water afgebeeld. Het geheel is groen-blauw, maar met gele en lichtblauwe letters worden de naam van de auteur en de titel vermeld. Waarschijnlijk wordt hier het strandje van Port na Bà afgebeeld. *Het verhaal begint op blz. 9 en eindigt op blz. 238. *Het boek bestaat uit zeven delen, steeds voorafgegaan door een motto uit het scheppingsverhaal. God schiep - volgens de bijbel - de wereld in zeven dagen. ( genummerd als Een, Twee, Drie, etc...) *De zeven delen zijn zelf ook weer onderverdeeld in verschillende hoofdstukken. Deze hoofdstukken zijn niet getiteld maar wel genummerd. (als 1, 2, 3, etc...) 6 Beginsituatie, Samenvatting, Eindsituatie: Beginsituatie: Het verhaal begint op een zomermiddag in de vakantie. De familie Jansen zit in de tuin plannen te maken voor de vakantie in Schotland. Al meteen is het duidelijk dat er in de familie rare verhoudingen zijn. Zo "draagt" bijvoorbeeld Christine, de tienjarige dochter van Sonja, "een olifant met zich mee". Al snel blijkt zij heel onafhankelijk te zijn, maar tegelijkertijd ook heel bang voor iets. De familie Jansen wordt in het begin voorgesteld als
een doorsnee gezinnetje, maar al vlug wordt de lezer deze illusie ontnomen. Zo blijken de kinderen van Sonja, Waldo -zestien jaar-, Christine -tien jaar- en Tommie -vier jaar- elk een andere vader te hebben. Met geen van deze vaders bestaat nog enig contact. Inmiddels woont Sonja -veertig jaar- alweer samen met de veel jongere Jaap. Samenvatting: Chris Jansen is een meisje van tien jaar dat met haar moeder, diens vriend en haar twee broers in een nieuwbouwhuis in een pas aangelegde woonwijk woont. Maar er is iets met haar aan de hand. Ze is niet blij en gelukkig. Regelmatig lijkt het 'alsof er een olifant op haar ging staan. Haarknieën knikten en de lucht werd uit haar longen geperst' (p.9). De volwassenen in haar omgeving hebben niets in de gaten, druk als ze zijn met hun eigen zorgen en leven. Ze denken dat ze moeilijk doet dat het haar leeftijd is. Chris begrijpt dat ze haar blijkbaar niet kunnen beschermen en dat ze dus zelf sterk moet proberen te zijn. ze wil liever een jongen zijn, tot verdriet van haar moeder. Haar kleine broertje, Tommie kan ze wel beschermen, meent ze. Ze moedert over hem, maar is wel een erg wispelturige en af en toe hardvochtige 'moeder'. Haar moeder heeft meer op met Waldo, de oudste broer van Chris. Chris heeft het gevoel dat ze altijd en overal de schuld van krijgt. Het wonderlijke gezin staat op het punt op vakantie naar Schotland te gaan, met alle spanningen die bij de voorbereidingen daarvan horen. Chris heeft het bij haar moeder verb Eindsituatie: Sonja, Jaap, Christine en Tommie vertrekken naar Skye om Waldo op te gaan zoeken. Christine en Tommie denken door een opmerking van Agnes dat Waldo nog in leven is. Alleen de lezer weet dat hij dood is. Zo vertrekt de familie Jansen dus blij en gelukkig dat ze elkaar weer hebben naar het eiland Skye. Sonja beseft hoe groot haar dochter is geworden en is trots dat ze op haar lijkt. Agnes wordt na haar beroerte gevonden door Muriel Flynt en door haar meegenomen naar hun huis. Minisamenvatting: Christine, een tienjarig meisje wordt misbruikt door haar oudere broer, Waldo. Na een ongelukkige duw van haar vindt hij de dood. Christine slaat hierom op de vlucht samen met haar broertje Tommie en belandt in de auto van Agnes Stam. Agnes is op weg naar het familiehuis van haar en haar inmiddels overleden broers. Daar komt zij erachter dat haar leven er heel anders uit gaat zien na de dood van haar lievelingsbroer (tevens "grote liefde"). 7) Personages: Hoofdpersonages: *Christine Jansen: Ik ben een meisje van tien jaar, met blonde haren. Het liefst wil ik Chris genoemd worden, want daar voel me sterker bij. Ik zou ook veel liever echte basketbalschoenen dragen in plaats van die stomme rose- wit- gestreepte gympen. Met basketbalschoenen kun je tenminste hard schoppen en weglopen. Mijn moeder denkt dat ik allen maar dwars en ontevreden ben, maar ik heb ook een geheim waar zij niets van af weet. Mijn broer Waldo ziet mij tenminste en hij waardeert mij, hoewel ik toch ook bang voor hem ben. Het lijkt wel of er twee Waldo's zijn één voor dag en één voor nacht. Maar ik veroorzaakte het toch zelf? Als ik er niet was geweest, zou hij het niet hoeven te doen. Mijn jongere broertje, Tommie is trouwens ook al eens door hem 'misbruikt' ,daarom zal ik voor hem zorgen als mijn baby. "Ik ben de engel met het tweesnijdend zwaard. Ik ben de engel van gerechtigheid." Dit is mijn lijfspreuk en daarom bescherm ik Tommie en Agnes! *Agnes Stam: Ik ben een zeventigjarige gepensioneerd lerares. Mijn schoonzusters noemen mij een 'ouwe vrijster', omdat ik nooit getrouwd en nog maagd ben. Zij weten alleen niet dat mijn liefde uitging naar mijn broer Robert. Mijn leven draaide om mijn broers. Zij beschermden het nakomertje en later hielp ik hen door hun echtelijke ruzies. Bovendien waren zij alle vier betrokken bij het ongeluk waarbij ik mijn oog verloor. Vijftig jaar geleden hebben wij Robert, Frank, Justus, Benjamin en ik een huis in Mull opgeknapt. Vanaf toen gingen we daar op vakantie: met de kinderen, kleinkinderen, nichtjes, neefjes en iedereen. Nu zijn alle broers dood, Robert nog maar net, en de weduwes gaan het huis meteen verkopen en 'die gekke tante Agnes moet maar eens naar een tehuis of zo.' Bijpersonages: *Tommie Jansen : vierjarig halfbroertje van Chris *Waldo Jansen : zestienjarige halfbroer van Chris, misbruikte haar, en wordt 'vermoord' door haar. *Sonja Jansen : moeder van Chris, tobberige vrouw van veertig. Vertegenwoordiger in kapsalonartikelen. Ze heeft nu een vriend, Jaap aan wie ze is blijven hangen, moe als ze is van

het alleen opvoeden van haar kinderen en haar achterlijke zusje.. Waldo is haar lieveling, omdat ze daar het meest van zichzelf in ziet. De andere twee doen haar teveel aan hun vaders denken. Aan het eind van het verhaal is haar standpunt hierover verandert. *Jaap : is de jongere vriend van Sonja. Hij deelt met haar de zorg voor haar kinderen en lijkt echt van ze te houden. Op hem had Chris haar hoop gevestigd, maar hij had ook niets in de gaten. 8) Decor: *Historische tijd: Het verhaal speelt zich af in de zomer van 1996. *Ruimte: Het verhaal speelt zich voornamelijk op het Schotse eiland Mull af. (waar ook het huis Port na Bà staat.) *Functionele ruimtebeschrijving: Hiervan is nauwelijks sprake. 9) Tijd: *Het verhaal speelt zich in +/- drie weken af. Dit is de lengte van de geplande zomer-vakantie *Het verhaal is chronologisch verteld, maar wordt onderbroken door tal van flash-backs van Agnes en een paar van Christine. 10) Perspectief: Een alwetende verteller vertelt vanuit een wisselend perspectief. Voornamelijk wordt er verteld vanuit Agnes Stam of vanuit Chris, maar een enkele keer wordt er vauit Sonja verteld. 11) Thema & motieven: *Thema: De vluchtroute in een leven vol geheimen is de verbeeldingskracht. *Motieven: -Ongewone broer-zus verhouding: Zowel tussen Agnes en Robert als tussen Chris en Waldo. -Verbeelding: Zowel Agnes als Chris zijn goed in het spel "Mevrouw Jansen gaat naar de markt". Voor beiden is deze verbeeldingskracht hun redding en hoop. -Dood en schuldgevoel: De dood van Agnes' broers en met name die van Robert hebben haar hele leven verandert. Voor Christine geldt hetzelfde, maar zij heeft echt schuld aan de dood van haar broer. Bovendien voelt zij zich schuldig over de incest verhouding tussen haar en Waldo en tussen Waldo en Tommie. -Zorg en bescherming: Agnes nam de zorg op voor haar broers toen zij het moeilijk hadden, net zoals zij dat vroeger voor haar hadden gedaan. Chris neemt de zorg op voor Tommie die net zo hulpeloos tegenover Waldo stond als zij. Later beschermt zij ook het huis van Agnes Stam, zoals Agnes voor hen had gezorgd. -Gezien worden: Agnes wil gezien worden door Robert, maar hij ziet haar gewoon als zus. Chris wil gezien worden door haar moeder. Bij Waldo voelt ze wel waardering voor haar. 12) Stijl : Renate Dorrestein heeft een duidelijke stijl van schrijven. Ze weet het op zo’n manier te brengen dat het verhaal een duidelijke lijn volgt, maar dat er voor de lezer ook nog wat te raden overblijft. Zo weet je bijvoorbeeld aan het begin van het verhaal al dat Christine ergens bang voor is. Maar voor wat en voor wie, daar kom je pas veel later achter. Ze gebruikt erg moderne taal en Engelse termen. Je krijgt ook een goed beeld van de situatie doordat het vanuit verschillende punten wordt belicht. (Zie voorbeelden.) 13)Genre en Stroming: Verborgen gebreken is een Roman. Misschien zelfs psychologisch in sommige opzichten? Denk aan de geestelijke ontwikkeling van Agnes en van Chris. Het boek is geschreven in 1995/1996. Door het moderne taalgebruik is het leuk om te lezen. 14) Achtergrond: Recensies: Ik heb onderstreept in de recensies wat ik belangrijk vind. 15) Eigen mening: Ik vond Verborgen gebreken een leuk boek met makkelijk taalgebruik. Het leest snel van de ene naar de andere gebeurtenis. Je krijgt een leuk beeld van Chris en Tommie, omdat er vanuit Chris’ standpunt wordt verteld. Heel onschuldig en kinderlijk komt het verhaal over,, terwijl er wel twee moorden in worden gepleegd! Verder heb ik nog niets van Renate Dorrestein gelezen dus over het ‘feminisme’ in haar boeken kan ik niet veel zeggen. Ik vond het in dit boek niet nadrukkelijk naar voren komen.