Veertig door Kees van Kooten

Auteur: Kees van Kooten. Geschreven in: 1982 Hoofdpersonen: In verhaal 1 & 2 is de Ikfiguur: de schrijver is ongeveer veertig jaar, getrouwd met Patience. Hij heeft vel herinneringen en fantasieën, verkeert in de midlife- fase, identiteitscrises, kwaaltjes, etc. Ook kan de persoon slecht tegen alleen zijn. In verhaal 3 is de hond Willem de eigenlijke hoofdfiguur. Compositie: Het boek bestaat uit 3 verhalen van ongelijke lengte. Titel uitleg: veertig verwijst naar de ‘ media vita’ – fase: de prolematiek rond het 40ste levensjaar van ouder worden, aftakelen.
Motto: Het motto in het boek is een Engels citaat (over een man die wat paniekerig reageert bij de ontmoeting van een bekende op straat) uit ‘ My ten years in a Quandary’ (1936) van Robert Benchley. Samenvatting: Verhaal 1: ‘ L’ècrivain’ (= de schrijver) De ikfiguur een schrijver, krijgt van zijn vrouw Patience voor zijn veertigste verjaardag verblijf in een hotel te Gérardmer (Vogezen) aangeboden, om daar ongestoord een verhaal te kunnen schrijven. Er komt echter weinig van terecht: het idee te moeten schrijven verlamt hem en hij verzint allerlei smoesjes om er onderuit te komen (te veel gedronken, geen juiste werkhouding, fietsen voor de conditie.) Hij ziet alleen kans een melig artikeltje voor het Belgische blad ‘ Humo’ te schrijven. Verder is hij voortdurend bezig met andere zaken: het ouder worden, vrouwen etc. Na een fietstocht naar de Col de la Schlucht voert hij een ‘ gesprek’ met een ‘praatpaal’ (die toeristen informatie geeft), Bij de afdaling botst hij op een franse rij-instructrice. Een afspraakje met haar loopt op een fiasco uit. Na vier dagen keert de ‘ik’ terug naar zijn vrouw en twee kinderen, Boogschutter en Waterlelie. Verhaal 2: ‘Prostatitis!’ De ikfiguur, schrijver, heeft na het succes van zijn vorige boek een dure auto gekocht en krijgt uit het hele land uitnodigingen voor ‘lezingen’. Op een avond moet hij optreden in ‘De Wasbak’ in Franeker. Het organiserend comité bestaat uit dames van de squashclub. Vlak na het begin van zijn optreden moet hij de zaal verlaten wegens’ plasdrang’. De situatie herhaalt zich en hij vlucht tenslotte naar huis. De huisarts verwijst hem door naar uroloog, die een licht ontstoken prostaat constateert. Hij bezint zich op het ouder worden en zijn verdere relatie met zijn vrouw. Verhaal 3: ‘Willem’ De ikfiguur vertelt het ontroerende levensverhaal van zijn ongeveer 15 jarige herdershond Willem (een vrouwtje!). De dood van de hond grijpt de gezinsleden, vooral de kinderen, erg aan. Verdiepingsopdracht 1: Vertelsituatie van ’L’écrivain. Het begin van dit verhaal is merkwaardig. We zien dat de auteur aarzelt tussen het gebruik van de ik- vertelsituatie en de auctoriale of personale vertelsituatie. Uiteindelijk kiest hij voor het directere ik-perspectief. Hiermee wil de auteur waarschijnlijk duidelijk maken dat het om hemzelf gaat, en daarom geeft hij de werkelijkheid direct weer. Je kunt het begin ook anders interpreteren, namelijk: het gaat helemaal niet over de auteur zelf, maar hij wil goed verhaal schrijven. Door het ikvorm te zetten, maakt hij het interessanter voor zichzelf en voor de lezer. Vertelsituatie van Prostitis! Ook hier is sprake van een ikfiguur, met de ‘ik’ als hoofdpersoon. Deze ‘ik’ is weer de auteur Kees van Kooten. Thematiek Centraal staan de problematiek van het schrijven en het ouder worden. Een belangrijke rol spelen: - Creatieve onmacht’ - Midlife-fase - Vertekening, overdrijving, ontmaskering van schijn. - Dwangmatige ‘versierkoorts’ - Melancholie. Verdiepingsopdracht 2: ‘Veertig’ is een bundel sterk autobiografische humoristisch- realistische verhalen, in geheel eigen stijl geschreven (veel nieuwvormingen, verhaspelingen en woordspelingen). Verdiepingsopdracht 3: Plaats van handeling is in verhaal 1 een hotel in de Franse Vogezen en omgeving, in verhaal 2 o.a de schouwburg in Leeuwarden en een ziekenhuis. In verhaal 3 het huis van de schrijver/verteller. Het verhaal is chronologisch met vooral veel korte herinneringen /flashbacks in verhaal 1.
Evaluatie: Het boek vond ik een beetje verwarrend en interesseerde me weinig, ik vond het moeilijk om door heen te komen. Maar er wordt wel goed beschreven hoe een man zich voelt in zijn midlife –crises. Overigens waren de verdiepingsopdrachten vrij goed te doen. Net als alle andere keren.