Vechten voor overmorgen door Evert Hartman

De titel van het boek dat ik gelezen heb is Vechten voor Overmorgen. Het is geschreven door Evert Hartman. De uitgeverij is Lemniscaat. De eerste druk was in 1980. Ik heb de elfde druk gelezen en die is in 1994 gedrukt. Het genre is sciencefiction. In 1979 verscheen het eerste jeugdboek van Evert Hartman: Oorlog zonder vrienden. Het tweede boek wat hij schreef was Vechten voor Overmorgen. Hierin geeft hij een kijk op een toekomst die erg dichtbij is. Hierna schreef Evert Hartman nog een sciencefictionboek: Niemand houdt mij tegen. In Gegijzeld speelt een meisje die helderziend is de hoofdrol. Met Het bedreigde land en Droom in de woestijn slaat Evert Hartman een nieuwe richting in. Het zijn verhalen die zich in de tijd van de Bijbel afspelen. Het laatste boek van Evert Hartman was De vloek van Polyfemos waarin de avonturen van Odysseus worden beschreven. Evert Hartman overleed in 1994 op 56-jarige leeftijd. Het boek bestaat uit twee delen: 1992 en 1997. Het belangrijkste probleem van 1992 is: de ASP (Alternatieve Samenlevings Partij) moet aan de macht komen. Het belangrijkste probleem van 1997 is: de vele ongemakken van de wetten die de ASP gemaakt heeft. De hoofdpersoon van 1992 is Maarten van Rhenen. De belangrijkste bijpersonen zijn: Eddy van Rhenen en Joke Hameling. Maarten is een rustige jongen. Als hij iets wil, moet dit ook gebeuren. Hij is dus moeilijk om te praten. Maarten heeft blond haar, bruine ogen en een gemiddelde lengte. De hoofdpersoon is een karakter. Hij heeft meerdere kenmerken. Hij is heel rustig en niet snel om te praten. Dat laatste wordt duidelijk als zijn ouders denken dat er wat mis is met een cursus die hij volgt. In het telefoongesprek die hij daarom met zijn moeder heeft, zegt hij: “Er is helemaal niets mis met die cursus. Je kan zeggen wat je wil, maar ik ga toch.” (194) Ook komt hij voor een ander op. Dit wordt duidelijk tijdens een lesuur. Een leraar zegt tegen een vriend van Maarten dat hij slecht is opgevoed. Dit neemt de vriend niet en loopt weg. Maarten vindt het ook kunnen en zegt: “Wat u tegen Joost zei was grof en gemeen!” (58) Nadat hij dit zei, stuurde de leraar hem eruit. De belangrijkste bijpersoon is Joke Hameling. Zij is een fanatiek aanhanger van de ASP. Door haar is Maarten er ook lid van geworden. Zij is een rustige vrouw. Joke heeft bruin haar, bruine ogen en is niet erg lang. De belangrijkste bijpersoon is een karakter. Ze heeft meerdere kenmerken. Ze is heel rustig en af en toe een beetje bezorgd. Dit wordt duidelijk als Maarten vertelt over het telefoongesprek met zijn moeder. Ze vraagt dan: “Is er dan helemaal niets van waar?” (194) De hoofdpersoon van 1997 is Eddy van Rhenen. De belangrijkste bijpersonen zijn: Mariska van Rhenen en Lianne Muller (een vriendin van Mariska). Eddy is tegenovergestelde van zijn Maarten. Hij is heel druk, maakt veel grappen die niet iedereen leuk vindt en hij is nergens bang voor. De hoofdpersoon is een karakter. Hij heeft meerdere kenmerken. Hij is druk en maakt veel grappen. Hij maakt vooral grappige opmerkingen naar Maarten die ze niet leuk vindt. Dit wordt duidelijk als Maarten zegt dat hij misschien de politiek in wil. Eddy zegt hierop: “Volgens mij ben je daar ook geknipt voor. In de politiek heb je geen hersens nodig, alleen een grote bek.” Hierna gooide Maarten een eierdop recht in zijn gezicht. (46) De belangrijkste bijpersoon is Mariska van Rhenen. Mariska is geen druk kind, maar ook niet rustig. Ze is erg eigenwijs. Ook is ze snel gespannen en zo af en toe behoorlijk bang. De belangrijkste bijpersoon is een karakter. Ze heeft meerdere kenmerken. Ze is erg eigenwijs. Dit wordt duidelijk als ze niet weg kunnen bij de uitvinder en ze moeten wat aan Maarten vertellen. Eddy zegt dan: “Over die PHI? Dat gelooft ie toch niet” “Dat kun jij niet weten” Mariska’s lippen trilden erger. “En als jij hem niks vertelt, doe ik het!” Hierna rent ze onverwachts het huis uit. Ook is ze snel gespannen. Dit wordt duidelijk als ze in de auto wegvluchten. Stotterend fluistert ze dan: “Als ze ons maar niet aanhouden.” Het verhaal speelt zich af in Nederland. Dit is niet essentieel voor het verhaal. Het verhaal speelt zich af in 1992/1993 en in 1997. Dit is niet helemaal essentieel voor het verhaal. Het zou ook veel later gebeurd kunnen zijn, maar niet eerder dan 1980, anders had de schrijver dit wel geweten. De vertelde tijd is in 1992: ongeveer een half jaar. De vertelde tijd is in 1997: acht maanden. De verteltijd is in 1992: 129 bladzijden. De verteltijd is in 1997: 124 bladzijden. Ik heb het boek in ± 5 uur gelezen. Het verhaal is overwegend in chronologische volgorde. In het boek komt zowel vertragingen, versnellingen en tijdssprongen. Vertraging: de chipvreter vroeg: “Waarom is je persoonsplaatje negatief?” Hierna werd Eddy naar het hoofdgebouw van de politie gebracht voor verhoor. Toen hij samen met twee agenten over de binnenplaats liep, vluchtte hij weg naar de man waar zijn persoonsplaatje negatief is geworden. Hierna moest hij samen met Maarten, Mariska en Joke het land uitvluchten. De vertelde tijd is 12 uur, de verteltijd is 28 bladzijdes. Versnelling: “Zal ik dan gaan?” bood Lianne aan. Hierna ging ze de papieren van een bomaanslag halen. De vertelde tijd is 3 uur, de verteltijd is 1 bladzijde. Tijdsprong: “Ik weet niet hoe het moet,” zei Mariska op een dag. Dit zei zij na een paar weken denken over een oplossing om aan geld te komen. De moeder van Lianne was zwanger van een vierde kind. Dit was verboden. Je mocht het kind alleen houden als je 25.000 gulden betaalde. Hiervoor moest een oplossing worden gevonden. Ik vind dat de schrijver de juiste moment heeft gekozen om te versnellen en te vertragen. De gebeurtenissen nadat Eddy’s persoonsplaatjes negatief is, zijn vertelt in een vertraging. Omdat dit belangrijk is vind ik dit goed gekozen. 1992
Als Maarten na een bomaanslag een man in de struiken vindt, besluit hij hem te helpen. Deze man blijkt een activist van de ASP te zijn. De zus van deze man, Joke, vraagt aan Maarten of hij de ASP wil helpen. Zijn vader in namelijk inspecteur van de politie en Maarten zou via hem achter politiegeheimen kunnen komen, die belangrijk zijn voor de ASP. Maarten doet dit en weet achter politiegeheimen te komen. Zo raakt hij betrokken bij de ASP en gaat hij naar informatieavonden van deze partij. Op een avond gaat Maarten met z’n vriend Joost naar zo’n informatieavond. Nadat Paul Roskam, de leider van de ASP, met vertraging was aangekomen, kwamen twee mannen op een motor aanrijden. Eén schoot er met zijn geweer op los en raakte verscheidene mensen. Toen de ander een handgranaat gooide, raakte de menigte in paniek. Bij de ontploffing raakten Maarten en Joost gewond. Paul Roskam was er wat slechter aan toe. Hij was door een kogel geraakt in z’n hoofd, maar hij herstelt snel. Als Eddy drie maanden later moet basketballen, gaan Maarten, Joke en Mariska naar de ouders van Joke. Op de terugweg raken ze verzeild in een sneeuwstorm en moeten ze de auto achterlaten en te voet verder gaan. Even later horen ze op het nieuws dat de gasleiding op vier plekken is ontploft en het hele land zonder warmte zit. Iedereen denkt dat de NVP de schuldige is. Paul Roskam vindt dus dat de regering moet aftreden. Zo hoopt hij aan de macht te komen. Er komen nieuwe verkiezingen en meer dan de helft van het volk stemt op de ASP. Zo krijgt de ASP de macht in het land. 1997

Als Mariska op een dag thuiskomt, vertelt ze dat de moeder van Lianne zwanger is van een vierde kind en dat is verboden. Als je het kind wilt houden moet je 25.000 gulden betalen. Eddy, die dit had gehoord, weet er wel een oplossing op. Hij kan via zijn opa aan veel sigaretten komen. Omdat die verboden zijn, heb je snel 25.000 gulden bij elkaar. Dit lukt en de ouders van Lianne mogen het kind houden. Als Eddy op een dag bij Joke is om te vertellen dat opa ongeneselijk ziek is, vraagt ze aan Eddy of hij naar de afvoer wil kijken. Eddy doet dit en Joke gaat boodschappen doen. Als Eddy de onderste plank van het kastje opent, ziet hij een papier. Dit blijkt een werkplan van de aanslag op de gasbuizen te zijn. Eddy neemt het mee naar huis en bekijkt het. Ook vertelt hij het aan Mariska en zijn vriend Harm. Ze weten alleen niet wat de verschillende codes beteken. Harm verwijst hen naar een uitvinder die er wel raad mee weet. Maar ook hij weet het niet. Als Mariska en Eddy bij hem zijn, laat hij hun wel zijn nieuwe machine zien, waarmee hij computer uit kan schakelen. Als Eddy weer naar huis fietst, wordt hij aangehouden omdat zijn persoonsplaatje negatief is geworden door de machine van de uitvinder. Op het politiebureau komen ze er ook achter dat hij de plannen van de aanslag heeft. Ze zijn bang dat hij dit naar het buitenland zal verspreiden dus arresteren ze hem. Maar hij weet te ontsnappen en gaat terug naar de uitvinder. Hij weet een manier om het land te verlaten. Zo vluchten Eddy, Mariska, Maarten (die bij een cursus verkeerd spul in zijn lichaam had gekregen) en Joke (die niet zonder Maarten kon) naar het buitenland. De titel betekent dat je moet vechten voor je toekomst. Dat is wat Maarten doet door lid van de ASP te zijn. Ik vind de titel goed gekozen. Het gaat erom dat je moet doorzetten om te overleven. Als je dat niet doet is het moeilijk om een goede toekomst te krijgen. Ik vind het een leuk boek. De opbouw van het boek is goed. Hij is rustig begonnen en eindigt spannend. Ik kan me goed identificeren in de personage en in de situaties uit het boek. Ik vind ook het taalgebruik goed. Het is niet te moeilijk en ook niet te makkelijk. Van passage waarin het persoonsplaatjes van Eddy en Mariska kapot gaan en zij het land uit moeten vluchten was ik erg onder de indruk. Het is heel spannend, want je weet niet wat ze gaan doen.