Inhoud
Simon Prins is vanaf zijn vijftiende geobsedeerd door alles wat met prostitutie te maken heeft. Als hij in Amsterdam gaat wonen voor zijn studie Nederlands, gaat hij voor het eerst met een hoer naar bed. Hij huurt een etage vlakbij de rosse Ruysdaelkade, waar hij vaak ‘s morgens rondhangt om te zien hoe het nachtleven ten einde loopt. Op een dag merkt hij een bleek, spichtig meisje op, bij wie hij na enig aarzelen naar binnen stapt. Dit is het begin van hun relatie. Zij stelt zich voor als Lizzie Rosenfeld en studeert in Nijmegen. Tegen de beroepscode in neemt zij hem mee naar huis. Hij komt zo steeds meer over de prostitutie te weten. Simon bezoekt Lizzie steeds vaker en wordt verliefd. Hij wil veel over haar weten, maar Lizzie laat niet veel los over haar hoerenleven en jeugd, dit maakt Simon nieuwsgierig. Er zijn dingen die Simon helemaal niet begrijpt. Zo kan Lizzie dagen leven zonder slaap, leeft zij op vitaminepillen en snoep en hij snapt ook niet waar al haar geld naar toe gaat. Dan is er ook nog de mosgroene Opel die Lizzie dag en nacht achtervolgd. Lizzie vertelt wel dat ze eerder twee vriendjes gehad heeft, Jasper en Wesley. Met Jasper is ze zelfs getrouwd geweest. Als Simon hier achter komt, wil hij haar om uitleg vragen en gaat naar haar toe op haar werkplek. Ze is dan net ziek. Haar collega en vriendin Tanja vertelt dan dat ze niet in Nijmegen studeert. Ook vertelt ze dat ze bij de seksclub Yab Yum werkt. Lizzie en Simon krijgen ruzie over de leugens die ze vertelde, maar Lizzie besluit te stoppen met al haar escortwerk en haar “raambestaan”. Toch blijft Simon twijfelen en hij besluit haar te schaduwen. Dit leidt hem tot het CAD (Centrum voor Alcohol en Drugs), hier gaat Lizzie naar binnen. Daarna gaat Simon naar binnen en komt erachter dat Lizzie aan de drugs verslaafd is geweest. Toch gaan ze samenwonen.

Alles lijkt goed te gaan tot de schuldeisers uit het verleden weer opduiken om geld van Lizzie te vragen. Ze besluit onder te duiken. Simon mist haar en gaat op zoek. Hij gaat weer naar het CAD waar Lizzie onder behandeling was. Hier wordt hem verteld dat Lizzie aan ‘pseudologica fantastica’ lijdt, een ziekelijke liegzucht. Ze is dus nooit verslaafd geweest. Simon is boos en gooit Lizzie bij het weerzien alles voor de voeten. Ze geeft alles toe. De schulden komen doordat ze een keer is beetgenomen toen ze in drugs handelde. Ze wil zelf voor haar schulden opdraaien en gaat terug naar Nijmegen. Ze bouwen beide een nieuw leven op. Na een paar maanden bezoekt Simon Lizzie in Nijmegen. Ze heeft haar leven weer op de rails. Ze studeert nu echt Nederlands in Nijmegen en heeft een nieuwe vriend. De relatie tussen haar en Simon is over, omdat ze nooit zal kunnen vergeten hoe ze hem heeft ontmoet en ze wil haar verleden juist vergeten.


Titel
Dit boek heet Vals Licht. Deze titel kan men letterlijk en figuurlijk opvatten.

Letterlijk: Veel van dit verhaal speelt zich af in Lizzie’s onderwaterkamer, zoals ze het zelf noemt. Ze sluit zich af van de buitenwereld door de gordijnen dicht te houden. In dat ‘valse licht’ speelt zich een groot deel van de liefdesrelatie af. Ander vals licht vindt je in de peeskamers waar vaak met lelijk gekleurd neonlicht gewerkt wordt.

Figuurlijk: de titel verwijst er ook naar dat Simon graag een verhaal van z’n leven maakt; alleen als er ‘vals licht’ op de werkelijkheid valt, kan hij erin leven.

Ook kan je het opvatten dat Lizzie vals licht werpt op hun relatie door leugens te vertellen. Ze spiegelt Simon iets voor, terwijl de werkelijkheid anders is. Het kan ook verklaard worden dat het Lizzie is die vals licht op zichzelf werpt, doordat ze niet is wie ze lijkt.

Schrijver
Johannes Jacobus Willebrordus Zwagerman werd op 18 november 1963 in Alkmaar geboren, waar hij met zijn tien jaar jongere broertje opgroeide in een progressie-katholiek gezin. Zwagerman begint op het atheneum, maar haalt uiteindelijk zijn Havo-diploma. Hierna doorloopt Zwagerman de pedagogische academie. Met dit diploma op zak besloot hij in Amsterdam Nederlands te gaan studeren. Halverwege de jaren 80 belandt hij bij uitgeverij Arbeiderspers, hier halen ze hem over een roman te publiceren. In de tweede helft van de jaren 80 ontwikkelt Zwagerman zichzelf ook op het gebied van poëzie en probeerde hij samen met nog enkele andere dichters andere poëzie te schrijven als in de tijd altijd al gedaan werd. In die tijd verbond hij zich ook nog eens aan het tijdschrift ‘de Held’. Zijn meeste tijd wordt besteed aan het schrijven van romans en gedichtenbundels.

Tussen al het schrijven door is Zwagerman overigens getrouwd met zijn jeugdliefde en heeft hij inmiddels een zoon.

Enkele andere boeken van Zwagerman: de Buitenvrouw (1994), Collega’s van God (1993) en de Kus van Michael Jackson (1993).

Genre
Vals Licht is een psychologische liefdesroman. Het verhaal draait om de onmogelijke liefde tussen Simon Prins en Lizzie Rosenfeld. Maar ook leren we in dit verhaal de hoofdpersonen steeds beter kennen en dan vooral Simon, wiens gedachten uitgebreid beschreven worden in het boek.

Tijd
Dit verhaal speelt in het heden en de vertelde tijd is ongeveer een jaar als je de flashbacks niet meerekent. In die flashbacks wordt de jeugd van Simon in Alkmaar beschreven. Afgezien van die terugblikken wordt het verhaal chronologisch verteld. Wel wordt er een paar keer al verteld wat er zal gebeuren, zo weet de lezer al snel dat Lizzie Simon uiteindelijk zal verlaten.


Hoofdpersonen
Simon Prins: Hij is al vanaf jonge leeftijd geobsedeerd door het hele hoerenbestaan. Hij is een vrij kleurloze figuur die behoefte heeft aan zekerheid en geborgenheid. Hij heeft ook een angst om op te vallen en een angst voor het onbekende, dit is hem door zijn ouders bijgebracht. Simon vraagt veel van Lizzie, hij wil te snel achter de waarheid komen. Daardoor komt het bij hem heel hard aan als hij hoort van Lizzie’s leugens.

Lizzie Rosenfeld: Een jonge vrouw die erg argwanend en achterdochtig is. Zij moet veel liegen, ze moet immers haar schaduwbestaan ophouden, ze lijdt aan pseudologica fantastica en is bang Simon kwijt te raken. De leugens worden een deel van haar leven, maar ze kan zich er niet van bevrijden, want dan is het te laat voor hun relatie.

Relaties tussen personen
Simon Prins en Lizzie Rosenfeld zijn elkaars geliefden, ze hebben een relatie.

Dan is er ook nog Tanja, een goede vriendin en ex-collega van Lizzie.

De man in de mosgroene Opel wordt eerst Eddy genoemd, maar blijkt later Jaap te heten, hij is een schuldeiser van Lizzie.

Jasper en Wesley Coelre zijn beide exen van Lizzie.

Janneke is de tante van Lizzie, dit is de enige persoon van de familie met wie ze nog goed contact heeft.

Josje is de nieuwe vriendin van Simon en Nico Weuling is een studiegenoot bij wie hij vaak ’s avonds komt studeren.

Ruimte
Het verhaal speelt zich grotendeels af in Amsterdam. Regelmatig worden straatnamen genoemd. Lizzie woont in de Sarphatistraat en werkt aan de Ruysdaelkade. Simon heeft een etage in ‘de Pijp’, waar zij later gaan samenwonen.

De flashbacks spelen zich af in Alkmaar, de plaats waar Simon opgroeide.


Ook de binnenruimte speelt een belangrijke rol. Simon wordt toegelaten tot het keukentje achter de peeskamer. Dat geeft hem een speciale positite, want daar worden mannen normaal gesproken niet toegelaten. De kamer van Lizzie en de etage van Simon worden door Lizzie gemaakt tot ‘onderwaterkamers’. Ze sluit zich af van de buitenwereld door de gordijnen dicht te houden en binnen met lichteffecten te werken.

Thema’s en motieven
Het thema in het boek is een onmogelijke liefde, waarbij het contrast tussen de harde buitenwereld en het ‘romantische’ samenzijn van Lizzie en Simon wordt geschetst. Vooral de raamprostitutie staat symbool voor de buitenwereld. De escortbureaus en Yab Yum zijn hierbij minder aanwezig. De drusscène verloopt in het boek nog vrij rustig. De relatie tussen Lizzie en Simon wordt vaaf het egin al beheerst door het noodlot. Simon is bang dat zij hem bedriegt en zal verlaten. In zekere zin bedriegt ze hem inderdaad, maar haar leugens zijn eigenlijk bedoeld om hem en ook zichzelf te beschermen.

Motieven in het boek zijn
- Het ophangen van leugens. Dit is een belangrijke factor in het hele verhaal. Hier gaat uiteindelijk de relatie aan ten onder, maar ironisch genoeg eigenlijk pas nadat Lizzie de waarheid heeft verteld.

- De kleur groen, deze staat voor jaloezie en wraak. Voorbeelden zijn onder andere de groene opoefiets van Lizzie, de mosgroene Opel van de drugsdealers die op wraak uit zijn en natuurlijk de onderwaterkamers van Lizzie die zij helemaal groen maakt. Hiermee in contrast komen ook de kleuren rood en gifpaars herhaaldelijk in het boek terug evenals de witte huidpoeder die Lizzie opdoet als ze gaat werken.

- Dubbelleven, niet alleen Lizzie leed een dubbelleven, ook Simon deed dat toen hij jonger was en dikwijls een bezoek bracht aan prostituees.

- Herinneringen aan zijn katholieke jeugd, deze komen bij Simon naar boven als hij voor het eerst met een prostituee vrijt en later ook wanneer hij met Lizzie het bed deelt. Dit komt waarschijnlijk omdat Zwagerman in een katholiek gezin is opgevoed.

- Angst, Lizzie is bang Simon te verliezen en bedriegt hem daardoor, het grappige is eigenlijk dat ook Simon bang is dat Lizzie hem zal verlaten. Verder heeft hier n atuurlijk ook de angst van Lizzie voor de buitenwereld mee te maken, een angst waar ook Simon later mee ‘besmet’ wordt.

- Reinigen, een telkens terugkerend ritueel, waarbij Lizzie een paar uur gaat weken in een heet bad en zich zo hard wast dat er na afloop rode strepen te zien zijn om heel haar huid te reinigen. Ook Simon gaat regelmatig in bad.